baroon
متخصص بخش ادبیات
ریشه واژه پَشیز در زبانزد « پَشیزی ارزش ندارد.»
واژه “پشیز” که امروزه به کار می بریم و می گوییم : «پشیزی ارزش ندارد »،کوچک ترین سکه زمان ساسانی بود.
درست مانند « تومان » که به زبان قاجارها که ترکمن بودند به معنی « ده هزار » است و امروزه قاجار نیست ولی واحد پول آن زمان را هنوز به کار می بریم.
ولی پشیز از تومان شگفت تر است چون ساسانیان 1500 سال پیش بودند و قاجار صد سال پیش بودند. ریال نیز یک واژه لاتین است و پیدا نیست که چرا امروزه از آن بهره می گیریم. حال آنکه در ایران باستان دَریک و ... پول های رایج و ایرانی بوده اند.
پشیزی به از شهریاری چنین
که نه کیش دارد نه آئین نه دین
فردوسی
ز داد تو هر ذره مهری شود
زفرّت پشیزی سپهری شود
فردوسی
چو بخت عرب بر عجم چیره شد
همی بخت ساسانیان تیره شد
برآمد ز شاهان جهان را قفیز
نهان شد زر و گشت پیدا پشیز
فردوسی
از این هر چه گفتم مخواهید چیز
وگر کس ستاند از آن یک پشیز
فردوسی
همی تا بود جان توان یافت چیز
چو جان شد نیرزد جهان یک پشیز
اسدی (گرشاسب نامه ٔ اسدی )
و اگر به آن نفس و خرد و همت اصل بودی نیکوتر بودی که عظامی و عصامی بس نیکو باشد ولیکن عظامی به یک پشیز نیرزد چون فضل و ادب و درس ندارد. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 415).