• توجه: در صورتی که از کاربران قدیمی ایران انجمن هستید و امکان ورود به سایت را ندارید، میتوانید با آیدی altin_admin@ در تلگرام تماس حاصل نمایید.

ساز سرنا (سورنا)

Silver Star

مدير ارشد تالار
سرنا
سُرنا یا سورْنا نام ساز بادی باستانی ایرانی است که از چوب ساخته می‌شود.

sorna%201.jpg

ریشه لغت سرنا
سُرنا و کَرنا هر دو به معنی بوق و با لغت (به انگلیسی: Horn) در انگلیسی از یک ریشه می‌باشند.
در اصل در میان اقوامی که زبان هندواروپایی اولیه را صحبت می‌کردند این ساز به علت اینکه ازشاخ حیوانات ساخته می‌شد به این اسم نامیده شده. شاهد دیگری که به این ادعا و مشابهت مهر تائید می‌زند نام ذوالقرنین، به معنی دارنده دو شاخ است. قَرن که مُعَرَّب کَرن است (که در اسم کَرنا مشاهده می‌شود) به معنی شاخ می‌باشد. البته سُرنای کنونی به مراتب از بوقهای شاخی اولیه پیشرفته تر است، ولی عضوی از خانواده سازهای بادی یا بوقی به شمار می‌آید.سرنا در ایرانسرنا سازی نه تنها محلی، بلکه قدیمی است. در اشعار شعرای ایران بسیار نام سرنا، سورنا و سورنای آمده است. در نواحی بختیاری و دزفول سرنای کوچک معمول است. سرنای محلی معمولاً با دهل نواخته می‌شود.در میان سرنا نوازان مشهور ایرانی می توان از علی‌اکبر مهدی‌پور دهکردی، نوازنده نوروزنامه یا همان موسیقی هنگام تحویل سال نو و نیز شامیرزا مرادی نام برد.
رخنه در فرهنگ

همچنین ضرب المثلی در پارسی برگرفته از این ساز ساخته‌شده‌است که می‌گوید:

آدم ناشی، سرنا را از سر گشادش می زنه

منبع: ویکی پدیا

sorna_.jpg



یکی از سازهای بسیار کهن جهان سرناست که در مناطق گسترده ای از هند تا یونان رواج دارد. پیشینه آن در ایران به دوره حکومت ساسانیان باز می گردد. پس از آن رد سرنا را در کتاب موسیقی الکبیر ابونصر فارابی می توان پیدا کرد. این دانشمند و موسیقی شناس قرن سوم هجری (950 میلادی) سازهای بادی زمان خود را با دقت بالایی مورد مطالعه قرار داده و نقاشی هایی نیز از آن ها به یادگار گذاشته است.
سرنا از خانواده سازهای بادی زبانه دار و از جنس چوب است. تقریباً در تمام ایران یافت می شود. طول آن در هر منطقه متفاوت و بین 30 تا 50 سانتی متر متغیر است. صدایی نافذ دارد که معمولاً با همراهی یک ساز کوبه ای به نام دهل نواخته می شود. سرنا در گذشته به طور معمول همراه همیشگی شادمانی ها، سوگواری ها، جنگ ها و آیین های ویژه قومی و مذهبی بوده است. هم اینک نیز علاوه بر کارکرد قبلی خود، در برخی آثار ارکستری نیز به کار می رود. این ساز در فرهنگ های مختلف ایران، صداهای ویژه ای تولید می کند. به طوری که شنونده کم و بیش آگاه، به راحتی می تواند تفاوت رنگ صدای سرناهای لری، مازندرانی، خراسانی و غیره را از هم تشخیص دهد.
در حال حاضر می توان به انواع رایج در مناطق فارس نشین مانند دامنه های البرز و مناطق کویری اشاره کرد. علاوه بر آن لرستان، بختیاری، آذربایجان، کردستان، مازندران، گیلان، شمال خراسان، شرق و جنوب خراسان، کرمان، سیستان، هرمزگان و بلوچستان ایران، هر یک سرناهای خاص خود را دارند.

 
بالا