Silver Star
مدير ارشد تالار
اورفیسم یکی دیگر از جنبشهای هنری شکل گرفته در اوایل قرن بیستم است که از دل جنبش کوبیسم بیرون آمد. در این مقاله می توانید با این جنبش بیشتر آشنا شوید.
در میان نقاشان کوبیسم "روبر دلونه" از نخستین نقاشانی بود که در شیوه کوبیسم به رنگ توجه کامل داشت. با این ویژگی آثار او حد فاصلی میان کوبیسم تحلیلی و کوبیسم ترکیبی شناخته شده است. ورود رنگ به صورت جدی و محققانه در کوبیسم، ساختاری نوین به سطوح هندسی اشکال بخشید. این شیوه "اورفیسم" نام گرفت.
اورفیسم نامی بود که شاعر و منتقد فرانسوی " آپولینر" به سال 1912م. به آثار نقاشان کوبیستی که به رنگ توجه داشتند و با موضوعات و مضامینی آزاد کار می کردند اطلاق کرد.
روبر دلونه در تاریخ نقاشی به عنوان پیشرو این شیوه شناخته شده است. او با همسرش "سونیا" و نقاشانی چون "فرانسیس کوپکا" ، "فرانسیس پیکابیا" و " ژاک ویون" به کار با این شیوه پرداختند.
اورفیستها بر واقعیت تاکید نمی ورزیدند ، بلکه آزادانه به خلق اثر می پرداختند . این نقاشان شدیدا تحت تاثیر رنگ آمیزی فوویستها بودند. اصول و قاعده طرح های آنها بر حرکت ریتم دار معینی استوار بود، و در کنار ایجاد یک ترکیب بندی پر جنب و جوش با سطوح رنگی، پرتضاد جلوه می کرد.
نقاشان گروه " سوار کار آبی" چون " واسیلی کاندینسکی" ، " آگوست ماکه"، "فرانتس مارک" و " آلکسی فون یاولینسکی" از این جنبش هنری شدیدا متاثر شدند. هرچند که متاسفانه جنگ جهانی اول موجب مرگ بسیاری از این هنرمندان چون مارک و مارکه شد و مانع از آن شد تا دنیای هنر از خلاقیتهای آنان بهره ببرد.
آپولینر تجربه های انتزاع گرایانه رنگین این هنرمدنان را از آن رو اورفیسم نامید که حرکتی موسیقیایی در آن می دید و به نظر منتقدان آن دوران این آثار از دنیای بصری و مضمونی هنرهای تجسمی فاصله گرفته بود. البته هنرمندان این شیوه چون کاندینسکی با احساس موسیقیایی صرف خلق اثر نمی کردند.
اشکال هندسی و تجرید شده رنگینی که به واسطه خطوط و یا سطوح محصور شده با خط در ریتم و آهنگی خاص کنار یکدیگر بازیهای شاعرانه و زیبا ایجاد می کرد، از نوآوری و خلاقیتی برخوردار بود که تعریف جدیدی از بیان کوبیستی داشت.
از سال 1912م. به بعد اشکال دایره واری که پوشیده از رنگهای درخشان بود ساختار آثار نقاشان اورفیسم خصوصا دلونه را به خود اختصاص می داد. تصویر شماره 1 نمونه ای از آثار دلونه است که در آن حاکمیت سطوح دایره وار رنگی به عنوان مظهر تملک انسان معاصر بر سایر سیارات تصویر شده است. دلونه در این اثر ، نمادهایی چون برج ایفل، پیکر آدمیان، هواپیما و ملخ هواپیما را به نشانه قدرت استیلای آدمی بر جهان به تصویر کشیده است.
علاوه بر دلونه، "خوان گری" نیز در آثار متاخرش به مساله رنگ توجه خاصی نشان می داد. خوان گری که مانند پیکاسو اسپانیایی در تاریخ هنر نقاشی به عنوان نقاش آوانگارد شناخته شده که در شکوفایی و رشد کوبیسم نقش تاثیرگذاری داشته است. او در تابلوی "چهره پیکاسو" تصویر شماره 2که به سال 1912 نقاشی کرد به رابطه چهره پیکاسو با فضای پیرامونش دقت نظر نشان می دهد. او در این اثر به تحلیل نوینی دست می یابد که آغازی برای کوبیسم ترکیبی شناخته می شود.
اورفیسم نامی بود که شاعر و منتقد فرانسوی " آپولینر" به سال 1912م. به آثار نقاشان کوبیستی که به رنگ توجه داشتند و با موضوعات و مضامینی آزاد کار می کردند اطلاق کرد.
اگرچه هنرمند در این اثر از تک رنگ استفاده می کند ولی در آثار بعدی، رنگ را به عنوان یک عنصر مهم و سازنده به کار می گیرد و سعی می کند مجددا نور و رنگ را به کوبیسم بازگزداند.
خوان گری در تابولیی با عنوان " گیتار باصفحه نت موسیقی" تصویر شماره3 به سال 1926م. حاکمیت رنگ را در کارش به نمایش می گذارد . در این اثر وی گیتار ، میز ، صفحه نت موسیقی و رومیزی را به صورت کاملا خشک و هندسی با رنگهای تند و پرکنتراست به تصویر کشیده است. در اینجا هنرمند تاکید زیادی دارد بر به کارگیری تنوع سه رنگ اصلی(آبی، قرمز، و زرد)در کنار یکدیگر ، در حالی که رنگهای خنثی آنها را در بر گرفته اند .
گری در این اثر تماشاگران را به سطوح رنگین تابلو فرا می خواند و اثری از عمق نمایی تصنعی در آن وجود ندارد. به طور کلی باید اذعان کرد نقاشان اورفیسم با به کارگیری سطوح رنگینی که با مهارت و پرتوان در کنار یکدیگر قرار می گرفتند توانستند وجهی نوین در شیوه کوبیسم ایجاد کنند.
منبع: هنر در گذر زمان / هلن گاردنر
تاریخ هنر / جنسن
مروری بر تاریخ نقاشی معاصر غرب/ پریسا شاد قزوینی