سرخه از شهرهای استان سمنان است. سرخه در ۲۰ کیلومتری غرب مرکز استان (شهر سمنان) و در ۱۸۰ کیلومتری شرق تهران قرار دارد و مرکز بخش سرخه یکی از بخشهای شهرستان سمنان است. بر اساس نتایج سرشماری سال ۱۳۸۵ جمعیت شهر سرخه ۹٬۰۹۲ نفر بودهاست.(جمعیت بخش: ۱۴٬۲۴۹ نفر)
نامشناسی و تاریخچه
وجه تسمیه این شهر را وجود کوههای سرخ در اطراف آن گفتهاند از آنجاییکه به سرخه در گویش سرخهای «سور» گفته میشود و سور در فارسی به معنی سرخ میباشد میتوان گفت این وجه تسمیه درست است، اما نظرهای دیگری هم مطرح است که بیشتر به افسانه میماند تا حقیقت. «ابن رُسته» از اولین جغرافی نویسان جهان اسلام، بیش از هزار و صد سال پیش، در کتاب «اعلاق النفیسه»، نام این دیار کهن را در کنار شهر سمنان ثبت کردهاست. مسجد چهل ستون سرخه نیز یادگار آن سالهاست.
زبان
مردم سرخه به گویش سرخهای سخن میگویند. سرخه یکی از شهرهای کهن منطقه قومس است. منطقهای که به تعبیر دکتر منوچهر ستوده، جزیره لهجههاست و کانون گویشهای اصیل ایران. گویش سرخهای را در گروه گویشهای حاشیه دریای خزر و زیرمجموعه گویشهای ایرانی نو غربی میدانند. لاسجرد، افتر، بیابانک، مؤمنآباد، اسدآباد و اروانه از روستاهای اطراف سرخه هستند که گویشهای متفاوت این روستاها از نکات جالب توجهاست.
محصولات کشاورزی
از عمدهترین محصولات کشاورزی سرخه میتوان به خربزه، انار، پنبه و گندم اشاره کرد.
صنایع سرخه
با توجه به معادن وسیع نمک و گچ در اطراف سرخه واحدهای مختلفی در زمینه فراوری گچ و تولید نمکهای خوراکی فعال هستند.همچنین واحد تولیدی کربنات سدیم در جنوب این شهر واقع شده است که از مواد اولیه نمک و آهک اطراف سرخه جهت تولید کربنات سدیم استفاده مینماید. صنعت پلاستیک نیز در سرخه از رونق مناسبی برخوردار است و واحدهای کوچک زیادی اقدام به تولید قطعات پلاستیک مینمایند.
آثار تاریخی
آب انبار قدیمی (موزومَبل)
مسجد چهل ستون
آسیابهای آبی
جاذبههای طبیعی
در اطراف این شهر چشمههای آب معدنی متعددی وجود دارد که تعدادی از آنها از این قرارند:
چشمه معدنی شورآب (شمال غربی سرخه)
چشمه معدنی نمکدره (جنوب سرخه)
چشمه معدنی تلخآب (غرب سرخه، روستای لاسجرد)
مشاهیر
آیت الله فیض سرخهای
آیت الله ارسطو سرخهای
دکتر حسن روحانی
عباسعلی اسلامی (شاعر)
نامشناسی و تاریخچه
وجه تسمیه این شهر را وجود کوههای سرخ در اطراف آن گفتهاند از آنجاییکه به سرخه در گویش سرخهای «سور» گفته میشود و سور در فارسی به معنی سرخ میباشد میتوان گفت این وجه تسمیه درست است، اما نظرهای دیگری هم مطرح است که بیشتر به افسانه میماند تا حقیقت. «ابن رُسته» از اولین جغرافی نویسان جهان اسلام، بیش از هزار و صد سال پیش، در کتاب «اعلاق النفیسه»، نام این دیار کهن را در کنار شهر سمنان ثبت کردهاست. مسجد چهل ستون سرخه نیز یادگار آن سالهاست.
زبان
مردم سرخه به گویش سرخهای سخن میگویند. سرخه یکی از شهرهای کهن منطقه قومس است. منطقهای که به تعبیر دکتر منوچهر ستوده، جزیره لهجههاست و کانون گویشهای اصیل ایران. گویش سرخهای را در گروه گویشهای حاشیه دریای خزر و زیرمجموعه گویشهای ایرانی نو غربی میدانند. لاسجرد، افتر، بیابانک، مؤمنآباد، اسدآباد و اروانه از روستاهای اطراف سرخه هستند که گویشهای متفاوت این روستاها از نکات جالب توجهاست.
محصولات کشاورزی
از عمدهترین محصولات کشاورزی سرخه میتوان به خربزه، انار، پنبه و گندم اشاره کرد.
صنایع سرخه
با توجه به معادن وسیع نمک و گچ در اطراف سرخه واحدهای مختلفی در زمینه فراوری گچ و تولید نمکهای خوراکی فعال هستند.همچنین واحد تولیدی کربنات سدیم در جنوب این شهر واقع شده است که از مواد اولیه نمک و آهک اطراف سرخه جهت تولید کربنات سدیم استفاده مینماید. صنعت پلاستیک نیز در سرخه از رونق مناسبی برخوردار است و واحدهای کوچک زیادی اقدام به تولید قطعات پلاستیک مینمایند.
آثار تاریخی
آب انبار قدیمی (موزومَبل)
مسجد چهل ستون
آسیابهای آبی
جاذبههای طبیعی
در اطراف این شهر چشمههای آب معدنی متعددی وجود دارد که تعدادی از آنها از این قرارند:
چشمه معدنی شورآب (شمال غربی سرخه)
چشمه معدنی نمکدره (جنوب سرخه)
چشمه معدنی تلخآب (غرب سرخه، روستای لاسجرد)
مشاهیر
آیت الله فیض سرخهای
آیت الله ارسطو سرخهای
دکتر حسن روحانی
عباسعلی اسلامی (شاعر)