مدتی پیش خبری مبنی بر هجوم گلسنگ‌ها به کتیبه‌های تخت جمشید در رسانه‌ها منتشر شد؛ این‌که تا 60 سال دیگر تمام نقوش کتیبه‌ها بر اثر رویش گلسنگ از بین می‌رود. این خبر برای همه ایرانی‌ها بشدت ناراحت‌کننده بود، اما اعتراض بسیاری از باستان‌شناسان را به همراه داشت.
آیا می‌دانید افراد شاغل در حرفه باستان‌شناسی با چه آسیب‌های شغلی مواجه‌اند و چه خطراتی سلامتشان را تهدید می‌کند؟ در بیشتر کشورها این شغل در فهرست مشاغل سخت قرار گرفته و برای حفظ امنیت باستان‌شناسان لباس‌های خاص از جمله لباس ضد آب، کلاه ایمنی، گوشی‌های مخصوص، چکمه و دستکش ساخته شده است، اما باستان‌شناسی در ایران نه‌تنها در فهرست کارهای سخت قرار ندارد، بلکه بسیاری از باستان‌شناسان از امکانات اولیه بیمه‌ای برخوردار نیستند و وقتی هنگام کار دچار سانحه می‌شوند با مشکلات زیادی مواجه خواهند شد.
گرمازدگی و سرمازدگی؛ مساله این است!
کم نیستند باستان‌شناسانی که در کارهای اداری مشغول کارند، اما بیشتر افراد شاغل در این حرفه در محیط‌های باز و طبیعی کار می‌کنند و ساعت‌های زیادی را زیر نور خورشید می‌گذرانند که در صورت استفاده نکردن از کرم ضدآفتاب، کلاه و لباس‌های پوشیده برای حفاظت از پوست در مقابل آفتاب در معرض ابتلا به سرطان پوست قرار می‌گیرند.خطرات محیطی دیگر مثل سرمازدگی، گرمازدگی و ارتفاع‌زدگی را هم نباید نادیده گرفت. همچنین واریس، آرتروز، ورم مفاصل و بیماری‌های تنفسی (به طور مثال کار در ارتفاعات و کوه یا کنار چشمه‌هایی که گاز گوگرد متصاعد می‌کنند) از جمله مشکلاتی است که سلامت باستان‌شناسان البته گروهی که در محیط‌های باز کار می‌کنند به خطر می‌اندازد.
از مشکلات اسکلتی تا بیماری قارچی
باستان‌شناسان هنگام کار ساعت‌های زیادی در یک حالت فیزیکی ثابت قرار می‌گیرند و همین موضوع در دراز‌مدت باعث بروز کمردرد، گردن درد و دردهای مزمن در ناحیه دست‌ها و پاهایشان می‌شود حتی بسیاری از بیماری‌های قارچی، انگلی و باکتریایی هم از طریق خاک و تماس با اشیا به پوست و بدن باستان‌شناسان انتقال می‌یابد؛ هر چند که استفاده از دستکش، ماسک و مواد ضدعفونی کننده امکان ابتلا به بیماری‌ها را کاهش می‌دهد.خطر نبود کمک‌های اولیه
محوطه‌های کاوش اغلب مکان‌هایی دور افتاده و صعب‌العبور و بیرون شهر است که امکان دسترسی به شهر در آنجا ممکن نیست و اگر باستان‌شناسی دچار عقرب گزیدگی و مارگزیدگی شود به دلیل در دسترس نبودن کمک‌های اولیه پزشکی دچار مشکل خواهد شد.دردسر نداشتن شغل ثابت
باستان‌شناسی از جمله مشاغلی است که به یک منطقه خاص محدود نمی‌شود و بسیاری از شاغلان این حرفه برای انجام ماموریت‌های مختلف مجبور به مهاجرت می‌شوند یا این که در فواصل کوتاهی از شهری به شهر دیگر نقل مکان می‌کنند بنابراین سختی‌های مهاجرت، دوری از خانواده و دوستان و یکنواختی کار و در نتیجه بروز خستگی مفرط و استرس مزمن از جمله آسیب‌های شغلی به حساب می‌آید.پریسا اصولی - جام‌جم