B a R a N
مدير ارشد تالار
سونوگرافی داپلر یک ابزار مهم برای تشخیص انسداد رگ‌های خونی و یا کاهش سرعت جریان خون در رگ ها می‌باشد. در طی این سونوگرافی از امواج صوتی با فرکانس بالا (اولتراسوند) استفاده می‌شود تا با گلبول‌های قرمز خون برخورد کنند و پس از بازگشت آن را به صورت سونوگرافی داپلر نشان دهند.
سونوگرافی داپلر، یک روش برای اندازه گیری جریان خون در شریان‌ها و عروق خونی می‌باشد. در طی این سونوگرافی، جریان خون غیرطبیعی درون رگ‌های بدن شناخته می‌شود و لخته شدن خون، گردش خون ضعیف و ... را می‌توان تشخیص داد.
فردی که قرار است سونوگرافی داپلر انجام دهد باید یک سری موارد را رعایت کند و متخصص رادیولوژی باید نکات زیر را به فرد بیمار متذکر شود تا در روز انجام این سونوگرافی، مشکلی برای آزمایش بیمار پیش نیاید:
- حداقل دو ساعت قبل از انجام سونوگرافی داپلر، فرد باید از مصرف هر گونه مواد نیکوتین دار مانند سیگار، تنباکو، قلیان و ... خودداری کند، زیرا نیکوتین سبب انقباض رگ های خونی می‌شود و نتایج غلطی را ایجاد می‌کند.
- از فرد خواسته می‌شود تا در روز آزمایش، هر گونه مواد فلزی و جواهرآلات را به همراه نداشته باشد، زیرا این وسایل در امواج سونوگرافی داپلر اختلال ایجاد می‌کند.
- ممکن است متخصص رادیولوژی پوشیدن زیر پوش نازک را در برخی موارد، مجاز بداند. در این خصوص قبل از سونو، آن را از متخصص رادیولوژی سئوال کنید.
- قبل از انجام تست بر روی ناحیه‌ای از بدن که قرار است تحت سونوگرافی داپلر قرار گیرد، پارچه و یا کاغذ گذاشته می‌شود و سپس آزمایش شروع می‌شود.
تذکر: این سونوگرافی توسط رادیولوژیست و یا متخصص تصویربرداری انجام می‌گیرد و می‌تواند در بیمارستان و یا در مطب و مراکز تصویر برداری پزشکی انجام شود.
در این سونوگرافی، چه نوع وضعیت بدنی باید داشته باشیم؟ - برای قفسه سینه، از فرد خواسته می‌شود تا به پشت دراز بکشد و گردن خود را کمی بالا بیاورد.
- برای ناحیه شکم، از بیمار خواسته می‌شود تا به پشت دراز بکشد.
- برای ناحیه سر و گردن، از بیمار خواسته می‌شود تا سر خود را به یک طرف بچرخاند.
- برای ناحیه دست‌ها و پاها، از بیمار خواسته می شود تا سر خود را کمی بالا بیاورد و دست و پای خود را کمی به سمت خارج متمایل کند. گاهی اوقات برای اسکن پا از فرد خواسته می‌شود تا بر روی شکم خود دراز بکشد.
تذکر: انجام این سونوگرافی در دوران بارداری بی خطر می‌باشد و تا کنون گزارش خاصی مبنی بر خطرناک بودن سونوگرافی داپلر در دوران بارداری منتشر نشده است. در طول دوران بارداری از فرد خواسته می‌شود تا به پشت خود دراز بکشد و یا بر روی پهلوی چپ خود بخوابد.
تذکر: این آزمون بین 30 تا 60 دقیقه طول می‌کشد.
در طی این سونوگرافی، متخصص رادیولوژی ژلی را به ناحیه‌ای از پوست که قرار است سونوگرافی بر روی آن انجام شود، می‌مالد و سپس دستگاهی که امواج اولتراسوند را تولید می‌کند بر روی ژل قرار می‌دهد. کارکرد این ژل آن است که مسیر عبور امواج صوتی را تسهیل کند.
فرد بیمار در طول این تست، دراز کشیده است و ممکن است امواج حاصل از جریان خون در عروق خونی شنیده شود.
تذکر: بررسی سرخرگ پاها و بازوها معمولا در هر دو طرف بدن انجام می‌گیرد تا اگر مشکلی خاص در یک سمت وجود دارد، با سمت دیگر مقایسه شود.
هم چنین اگر سرخرگ دست‌ها مورد تست قرار بگیرند، برای اولین بار در حالت درازکش و سپس در حالت نشسته مورد سونوگرافی قرار می‌گیرند.
تذکر: بسته به اینکه کدام سرخرگ مورد آزمایش است، بازوبند فشار خون در اطراف یک و یا دو اندام پیچیده می‌شود تا فشار خون در چند مکان مختلف گرفته شود.
اگر سلامتی فرد مساعد باشد، ممکن است این تست قبل و بعد از ورزش انجام گیرد و نتایج حاصل از آن گزارش شود.
تذکر: هنگام سونوگرافی داپلر، فرد باید تنفس خود را به حالت طبیعی انجام دهد و از هر گونه موقعیت غیر طبیعی باید پرهیز شود تا سرعت جریان خون درون رگ‌ها، در حالت طبیعی بدن اندازه گیری شود.
آیا فرد هنگام انجام سونوگرافی داپلر دچار سختی می‌شود؟
انجام سونوگرافی داپلر معمولا هیچ گونه ناراحتی را برای فرد بیمار ندارد. فقط ممکن است هنگام قرار دادن ژل بر روی بدن، فرد احساس سرما کند و یا ممکن است هنگام بستن کاف و باز شدن آن احساس ورم و ناراحتی کند. هیچ گونه خطر شناخته شده‌ای در حین انجام سونوگرافی داپلر وجود ندارد.
چه عواملی روی تست تأثیر می‌گذارند؟
- چاقی مفرط
- ضربان نامنظم قلب (آریتمی) و یا بیماری‌های قلبی که ممکن است روی روند جریان خون اثر بگذارد، حتی اگر عروق خونی طبیعی نشان داده شوند.
- سرد بودن دست و پاها هنگام انجام سونوگرافی داپلر ، زیرا سرد بودن این اندام‌ها در حین تست می‌تواند بر جریان خون رگ‌ها اثر بگذارد.
- داشتن زخم باز در منطقه‌ای که قرار است تحت سونوگرافی داپلر قرار گیرد.
- اگر فرد قبل از انجام سونوگرافی داپلر سیگار کشیده باشد (حدود دو ساعت قبل از انجام سونوگرافی داپلر).
- اگر فرد مبتلا به بیماری‌های قلبی عروقی باشد.
سونوگرافی داپلر، یک روش برای اندازه گیری جریان خون در شریان‌ها و عروق خونی می‌باشد. در طی این سونوگرافی، جریان خون غیرطبیعی درون رگ‌های بدن شناخته می‌شود و لخته شدن خون، گردش خون ضعیف و ... را می‌توان تشخیص داد.
فردی که قرار است سونوگرافی داپلر انجام دهد باید یک سری موارد را رعایت کند و متخصص رادیولوژی باید نکات زیر را به فرد بیمار متذکر شود تا در روز انجام این سونوگرافی، مشکلی برای آزمایش بیمار پیش نیاید:
- حداقل دو ساعت قبل از انجام سونوگرافی داپلر، فرد باید از مصرف هر گونه مواد نیکوتین دار مانند سیگار، تنباکو، قلیان و ... خودداری کند، زیرا نیکوتین سبب انقباض رگ های خونی می‌شود و نتایج غلطی را ایجاد می‌کند.
- از فرد خواسته می‌شود تا در روز آزمایش، هر گونه مواد فلزی و جواهرآلات را به همراه نداشته باشد، زیرا این وسایل در امواج سونوگرافی داپلر اختلال ایجاد می‌کند.
- ممکن است متخصص رادیولوژی پوشیدن زیر پوش نازک را در برخی موارد، مجاز بداند. در این خصوص قبل از سونو، آن را از متخصص رادیولوژی سئوال کنید.
- قبل از انجام تست بر روی ناحیه‌ای از بدن که قرار است تحت سونوگرافی داپلر قرار گیرد، پارچه و یا کاغذ گذاشته می‌شود و سپس آزمایش شروع می‌شود.
تذکر: این سونوگرافی توسط رادیولوژیست و یا متخصص تصویربرداری انجام می‌گیرد و می‌تواند در بیمارستان و یا در مطب و مراکز تصویر برداری پزشکی انجام شود.
هنگام سونوگرافی داپلر، فرد باید تنفس خود را به حالت طبیعی انجام دهد و از هر گونه موقعیت غیر طبیعی باید پرهیز شود تا سرعت جریان خون درون رگ‌ها، در حالت طبیعی بدن اندازه گیری شود
در این سونوگرافی، چه نوع وضعیت بدنی باید داشته باشیم؟ - برای قفسه سینه، از فرد خواسته می‌شود تا به پشت دراز بکشد و گردن خود را کمی بالا بیاورد.
- برای ناحیه شکم، از بیمار خواسته می‌شود تا به پشت دراز بکشد.
- برای ناحیه سر و گردن، از بیمار خواسته می‌شود تا سر خود را به یک طرف بچرخاند.
- برای ناحیه دست‌ها و پاها، از بیمار خواسته می شود تا سر خود را کمی بالا بیاورد و دست و پای خود را کمی به سمت خارج متمایل کند. گاهی اوقات برای اسکن پا از فرد خواسته می‌شود تا بر روی شکم خود دراز بکشد.
تذکر: انجام این سونوگرافی در دوران بارداری بی خطر می‌باشد و تا کنون گزارش خاصی مبنی بر خطرناک بودن سونوگرافی داپلر در دوران بارداری منتشر نشده است. در طول دوران بارداری از فرد خواسته می‌شود تا به پشت خود دراز بکشد و یا بر روی پهلوی چپ خود بخوابد.
تذکر: این آزمون بین 30 تا 60 دقیقه طول می‌کشد.
در طی این سونوگرافی، متخصص رادیولوژی ژلی را به ناحیه‌ای از پوست که قرار است سونوگرافی بر روی آن انجام شود، می‌مالد و سپس دستگاهی که امواج اولتراسوند را تولید می‌کند بر روی ژل قرار می‌دهد. کارکرد این ژل آن است که مسیر عبور امواج صوتی را تسهیل کند.
فرد بیمار در طول این تست، دراز کشیده است و ممکن است امواج حاصل از جریان خون در عروق خونی شنیده شود.
تذکر: بررسی سرخرگ پاها و بازوها معمولا در هر دو طرف بدن انجام می‌گیرد تا اگر مشکلی خاص در یک سمت وجود دارد، با سمت دیگر مقایسه شود.
هم چنین اگر سرخرگ دست‌ها مورد تست قرار بگیرند، برای اولین بار در حالت درازکش و سپس در حالت نشسته مورد سونوگرافی قرار می‌گیرند.
تذکر: بسته به اینکه کدام سرخرگ مورد آزمایش است، بازوبند فشار خون در اطراف یک و یا دو اندام پیچیده می‌شود تا فشار خون در چند مکان مختلف گرفته شود.
اگر سلامتی فرد مساعد باشد، ممکن است این تست قبل و بعد از ورزش انجام گیرد و نتایج حاصل از آن گزارش شود.
تذکر: هنگام سونوگرافی داپلر، فرد باید تنفس خود را به حالت طبیعی انجام دهد و از هر گونه موقعیت غیر طبیعی باید پرهیز شود تا سرعت جریان خون درون رگ‌ها، در حالت طبیعی بدن اندازه گیری شود.
آیا فرد هنگام انجام سونوگرافی داپلر دچار سختی می‌شود؟
انجام سونوگرافی داپلر معمولا هیچ گونه ناراحتی را برای فرد بیمار ندارد. فقط ممکن است هنگام قرار دادن ژل بر روی بدن، فرد احساس سرما کند و یا ممکن است هنگام بستن کاف و باز شدن آن احساس ورم و ناراحتی کند. هیچ گونه خطر شناخته شده‌ای در حین انجام سونوگرافی داپلر وجود ندارد.
چه عواملی روی تست تأثیر می‌گذارند؟
- چاقی مفرط
- ضربان نامنظم قلب (آریتمی) و یا بیماری‌های قلبی که ممکن است روی روند جریان خون اثر بگذارد، حتی اگر عروق خونی طبیعی نشان داده شوند.
- سرد بودن دست و پاها هنگام انجام سونوگرافی داپلر ، زیرا سرد بودن این اندام‌ها در حین تست می‌تواند بر جریان خون رگ‌ها اثر بگذارد.
- داشتن زخم باز در منطقه‌ای که قرار است تحت سونوگرافی داپلر قرار گیرد.
- اگر فرد قبل از انجام سونوگرافی داپلر سیگار کشیده باشد (حدود دو ساعت قبل از انجام سونوگرافی داپلر).
- اگر فرد مبتلا به بیماری‌های قلبی عروقی باشد.
زهره لطیفی
بخش سلامت تبیا