سی‌وسه‌پل

[Nicol]

سی‌وسه‌پل

سی‌وسه‌پل یا پل الله‌وردی خان روی زاینده رود در شهر اصفهان زده شده است. این پل که شاهکاری بی همتا از آثار دوره پادشاهی شاه عباس یکم است، به هزینه و بازبینی سردار سرشناس او الله وردی خان بنا شده است. نام‌های دیگر این پل "سی و سه پل" و "پل سی و سه چشمه" و "پل چهارباغ" و "پل جلفا" و سرانجام "پل زاینده رود" است. تاریخ بنای این پل را شیخ علی نقی کمره‌ای شاعر زمان شاه عباس در شعری به گونه ماده تاریخ، سال ۱۰۰۵ هجری به حساب آورده است و این سال، درست هم‌زمان با روزهایی است که خیابان بی‌همتای چهارباغ هم ساخته شده است. این پل نزدیک ۳۰۰ متر درازا و ۱۴ متر پهنا دارد و درازترین پل زاینده رود است. در دوره صفویان مراسم جشن آبریزان یا آب‌پاشان در کنار این پل صورت می‌‌گرفته است و در سفرنامه‌های جهانگردان اروپایی آن دوران اشاراتی به برگزاری این جشن شده است. ارامنه جلفا هم مراسم " خاج شویان " خود را در محدوده همین پل برگزار می‌‌کرده اند.

 

[Nicol]

سی و سه پل معروف به پل الله ورديخان، سي و سه چشمه، چهارباغ، جلفا، زاينده رود

موقعيت:ميدان انقلاب اسلامي


قبلاً 40 چشمه داشت اما امروزه بيش از سي وسه چشمه آن باقي نمانده است و بقيه مسدود شده است.

با 300 متر طول و 14 متر عرض طولاني ترين پل زاينده رود است.

طرفين پل معبر باريك مسقفي است كه در سراسر طول پل ديده مي شود.
براي گردش يك پياده رو در بالا و يك پياده روي مسقف در پائين است.


يکی از پلهای زيبا و جالبی که در دوران صفويه بر روی زاينده رود احداث شد سی و سه پل است اين پل در گذشته «پل جلفا» ناميده می شد (زيرا از اين طريق به جلفا که تازه احداث شده بود می رسيدند). به «الله ورديخان» نيز معروف است زيرا سردار مشهور شاه عباس اول که به ساختن اين پل مأمور گرديد به اين نام ناميده می شود.

اين پل که چهارباغ عباسی را به چهارباغ بالا متصل می کند قبلاًٌ 40 چشمه داشته اما امروز بيش از سی و سه چشمه آن باقی نمانده است و بقيه آنها مسدود شده اند. پل 295 متر طول و 75/13 متر عرض دارد و در زمره اولين آثاری است که شاه عباس اول دستور ساختن آن را داده است.


در طرفين پل معبر باريک مسقفی است که در سراسر طول پل ديده می شود. سی و سه پل دارای يک پياده رو برای گردش در بالا و يک پياده رو در پايين است. پياده رو پائين گذرگاه مسقفی است که ميان پايه های مرکزی پل و به فاصله کمی از بستر رودخانه ايجاد شده است.

از گفتنیهـا دربـاره سـی و سـه پـل اينـکـه در دوران صـفـويه جـشـن «آبريزان» يا «آبريزکان» در کنار زاينده رود و در نزديکی اين پل برگزار می شده است. در اين جشن که در سيزده تيرماه هر سال برگزار میشد مردم با پاشيدن آب و گلاب به روی يکديگر در اين مراسم شرکت می کرده اند.


مصالحی که در ساخت سی و سه پل به کار رفته:

آجر در قسمت فوقانی و سنگ در طبقه تحتانی پل است. پل الله ورديخان که در سال 1011 هجری بنا شده است از آثار مشهور اصفهان است که اکثر سياحان و جهانگردان به توصيف آن پرداخته اند.
يکی از خارجيانی که سی و سه پل را در اواخر حکومت قاجارها ديده است درباره آن می نويسد:

اين بنای زيبا که با وجود مرور زمان با بزرگی و مشخصات آن سالم مانده است ارزش آن را دارد که برای ديدنش به اصفهان رفت، هر چند احتمالاً از کسی هم انتظار نمی رود که برای ديدن شايد باشکوه ترين پل جهان چنين کاری بکند.