شاهرود سمنان

[Nicol]

شهرستان شاهرود

شهرستان شاهرود در استان سمنان ایران، دارای چهار بخش مرکزی، بسطام، میامی و بیارجمند.شهرستان شاهرود یکی از شهرستان‌های استان سمنان است. مرکز این شهرستان شهر شاهرود است و در شمال شرقی کشور ایران قرار دارد. جمعیت این شهرستان بر طبق سرشماری سال ۱۳۸۵، برابر با ۲۳۴٫۸۲۵ نفر بوده‌است .
این شهرستان از شمال به شهرستان‌های گرگان، علی‌آباد، رامیان، مینودشت و آزادشهر در استان گلستان، از مشرق به شهرستان‌های جاجرم دراستان خراسان شمالی و سبزوار و بردسکن در استان خراسان رضوی، از مغرب به شهرستان دامغان و از جنوب به شهرستان‌های نائین در استان اصفهان و طبس در استان یزد محدود می‌شود.

شهرها و بخش‌ها
بخش بسطام
دهستان خرقان
دهستان کلاته‌های غربی
شهرها: بسطام، مجن، کلاته خیج.
بخش بیارجمند
دهستان بیارجمند
دهستان خوارتوران
شهرها: بیارجمند
بخش مرکزی شهرستان شاهرود
دهستان حومه شاهرود
دهستان دهملا
دهستان طرود
شهرها: شاهرود
بخش میامی
دهستان فرومد
دهستان کلاته‌های شرقی
دهستان میامی
دهستان نردین
دهستان رضوان
شهرها: میامی.

 

[Nicol]

مراکز تاریخی و باستانی
آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی
کاروانسراهای میان‌دشت
برج کاشانه بسطام
آرامگاه بایزید بسطامی
مقبره این عارف شهیر در شهر بسطام و شمال مقبره امام زاده محمد است. مقبره این عارف فاقد هرگونه تزئین است. مقبره بایزید بسطامی داری یک پنجره مسقف آهنی است. روی قبر یک سنگ مرمر قرار دارد که کلماتی از مناجات مشهور علی ابن ابی طالب برآن حک شده‌است.

آرامگاه شیخ حسن جوری
این آرامگاه در ۱۵۰ کیلومتری شاهرود واقع در روستای کلاته میر علم فیروزآباد حوالی روستای فرومد است. این آرامگاه که متشکل از یک اتاق ۴ در ۳ و گنبد مدور روی آن است، در قسمت شمالی شهر قدیمی جور قرار دارد و از خشت خام ساخته شده‌است.

آرامگاه ابن یمین فرومدی
این آرامگاه در انتهای روستای فرومد قرار دارد که متعلق به شاعر معروف قطعه‌سرای پارسی ابن یمین فریومدی است. باطن ساختمان زیبا به هیچ وجه با بافت روستا تطابق ندارد. و شش گوش است و زوایی زیبایی بنا را در برگرفته‌است. سنگ قبر داری شش ضلع کوچک است.

قلعه میامی
قلعه میامی در جنوب میامی قرار گرفته‌است که در حال حاضر خرابه‌ای بیش نیست. طبق نظر مردم منطقه این خرابه در گذشته مرکز میامی بوده‌است. و در زمان حمله مغول ویران گردید.قلعه اراکی چهار برجی نیز در منطقه میامی در بالی کوه میامی قرار دارد که دروازه آن را از آجر ساخته‌اند و یک آب انبار بزرگ در میان آن قرار دارد. در جلوی این قلعه که نزدیک به یکی از قله‌ها می‌باشد، آثار حدود دویست خانه رویت می‌شود. همه راههی بین قلعه و کوه مورد نظر را با سنگ بسته‌اند که کسی نتواند خود را به آنجا برساند.

قلعه پارت‌ها
بتازگی در شاهرود یک قلعه مربوط به زمان پارتها و ساسانیان با قدمتی دو هزار ساله کشف گردید. در درون این قلعه که در حوالی یک روستا در شاهرود واقع گردیده بقایای کوره آجر پزی و سفالینه‌های مربوط به آن دوران وجود دارد. قلعه مذکور که مستطیل شکل است پانزده متر ارتفاع دارد و در چهار طرف آن تاقهای فرو ریخته قوسی شکل وجود دارد.این قلعه که احتمال می‌رود در ابتدا سه طبقه بوده از ویژگی دوران پارتها برخوردار می‌باشد[نیازمند منبع].

کاروانسرای عباس‌آباد
این کاروانسرا در روستای عباس آباد در ۱۲۷ کیلومتری شرق شاهرود واقع شده و از بناهای دوره صفویه‌است.این بنا دارای چهار ایوان و ۳۲ حجره مشرف به حیاط مرکزی است.در ورودی این کاروانسرا یکی رو به شمال وسرچشمه قنات روستای عباس آباد و دیگری رو به جنوب و نزدیک جاده اصلی است. این کاروانسرا دارای دو بارانداز بزرگ است که نسبت به دیگر کاروانسراها از ظرفیت بیشتری بهره مند است.متاسفانه بی توجهی دولت نسبت به این کاروانسرا سبب به سرقت رفتن کتیبه ودرهای ان شده‌است

اماکن زیارتی و مذهبی
مسجد جامع بسطام
این مسجد در جنوب بسطام و در حد فاصل دویست متری جنوب آرامگاه بایزید بسطامی قرار گرفته‌است. این مسجد به دو قسمت تقسیم می‌گردد. قسمت اول عبارت است از صحن مسجد که داری محرابی است که با گچبری‌های بسیار زیبا و هنرمندانه ترئین گردیده‌است. صحن مسجد مربع و فضای آن باز است که در حال حاضر با سقف موقت پوشیده شده‌است. قسمت دوم از لحاظ شیوه و صنعتی که در ساختن آن بکار رفته با قسمت اول فرق دارد. تفاوت فاحش گچبری مستطیل دوم با تمام گچبری‌های این محراب کاملاً محسوس است. به نظر می‌رسد از آنجا که این مسجد در سال ۷۰۶ هجری ساخته شده و درآن زمان مذهب تسنن در ایران رواج داشته , نام‌های ابوبکر و عمر و عثمان برآن نوشته شده بود. ولی از زمان رواج مذهب شیعه و تسلط فرمانروایان و حکام شیعی آن نام‌ها را حذف کرده و بجی آن نام علی بن ابی طالب ولی الله را نوشته‌اند.

 

[Nicol]

برج کاشانه
این برج در جوار مسجد جامع بسطام قرار گرفته‌است.

جاذبه‌های طبیعی
رودخانه تاش یا شاهرود
رودخانه تاش یا شاهرود از کانون‌های آبگیر شاه کوه و شاه وار حد فاصل تاش و مجن در فصول فراوانی نزولات جوی سرچشمه می‌گیرد.این رود پس از دریافت چندین رشته فرعی در ناحیه کوهستانی و پس از آبیاری بخشی از زمینهای بسطام و زیراستاق , به سوی کویر نمک جاری می‌گردد. بالادست این رودخانه گردشگاههی محدودی در فصل بهار و تابستان موجود می‌باشد.

منطقه حفاظت شده خارتوران
منطقه حفاظت شده خارتوران در قسمت جنوب شرقی شاهرود قرار گرفته که از نظر وسعت می‌توان آن را بزرگ‌ترین منطقه حفاظت شده ایران نامید.مساحت آن بیش از ۰۰۰/۰۰۰/۱ هکتار است و حیوانات عمده منطقه عبارت‌اند از: خرگوش – کبک – تیهو – هوبره – تشی –باقرقره – شغال – پلنگ – گرگ – کفتار – قاراکل – گورخر – آهو – جبیر – کل – بز – میش و قوچ. اهمیت این منطقه به دلیل وجود یک نوع گورخر معروف به نام گور خر ایرانی می‌باشد. که همانگونه که از اسمش پیداست فقط در ایران یافت می‌شود. خارتوران از لحاط وسعت، دومین منطقه حفاظت شده ایران بوده و به سبب وسعت زیاد خود یکی از معدود مناطقی بوده که توانسته تاحد زیادی از گزند بسیاری از آسیبهای انسانی در طول سالهای گذشته مصون بماند. این منطقه یکی از مناطقی است که گونه‌های متنوعی از پستانداران و پرندگان را در خود جای داده و بیشترین جمعیت گورخر را در ایران داراست. همچنین تعداد نسبتاً بالایی از قوچ و میش، کل و بز، آهو و جبیر در آن زیست نموده که تأمین غذا را برای ادامه حیات یوزپلنگ ممکن می‌سازد. تخمین زده می‌شود که ۶۰ تا ۷۰ قلاده یوزپلنگ در خارتوران زیست نموده و مشاهده حیوان با توله‌هایش نشان می‌دهد که جمعیت آن در حال افزایش است. خارتوران پناهگاه یکی از دو جمعیت باقی مانده گورخر آسیایی در ایران است و غیر از این گونه، جانوران ارزشمند دیگری از قبیل پلنگ، گرگ، کفتار وکاراکال نیز در این منطقه وجود دارند.

منطقه حفاظت شده خوش ییلاق
منطقه حفاظت شده خوش ییلاق در قسمت شمال شرقی شاهرود قرار گرفته و مساحت آن در حدود ۱۵۶ هکتار می‌باشد و حیوانات وحشی این منطقه نیز عبارت‌اند از: آهو، مرال، گورخر، یوزپلنگ، گربه وحشی، قاراکل، خرس، روباه، گرگ، شغال، تشی، خرگوش، ایبا، هوبره، قرقاول، تیهو و کبک.

منطقه شکار ممنوع تپال
منطقه شکار ممنوع تپال با وسعتی برابر ۳۰ هزار هکتار در شمال غربی شهرستان شاهرود واقع شده و منطقه‌ای است کوهستانی و دشتی که در مجاورت شاهرود واقع شده‌است. منطقه تپال با چشم اندازهای بسیار زیبا از دیر زمان محل مناسبی جهت زیستگاه وحوش و محل مناسبی جهت بازدید دوستداران طبیعت به شمار می‌رود. از گونه‌های بارز حیات وحش این منطقه می‌توان قوچ و میش، کل و بز، آهو، خرس قهوه‌ای، پلنگ، کبک، کیهو، کبک دری، شغال، و انواع پرندگان وحشی را می‌توان نام برد.

جنگل ابر
جنگل ابر از جنگل‌های زیبای ایران است. این جنگل در ۳۰ کیلومتری شمال شرق شهر شاهرود و در مسیر جاده شاهرود به آزادشهر و در روستای ابر قرار دارد. به دلیل این که فضای این جنگل را همواره پوششی از ابر فرا گرفته، به این نام شناخته شده است.