شمیران یا شمیرانات نام شهرستانی است در استان تهران و در دامنه‌های البرز جنوبی. شمیران در مجاورت شهر تهران و در شمال آن قرار داشته‌است. با گسترش تهران، شمیرانات بخشی از کلانشهر تهران به شمار می‌آید و در تقسیم‌بندی‌های منطقه‌ای این شهر قرار دارد.
(البته شمیرانات در زمان گذشته قسمتی از ری را تشکیل میداده است که حکامی که در ری بر سر کار می آمدند همیشه به این قسمت توجه خاصی داشتند و آنجا را مکان مناسبی برای اوقات خوش خود در فرح میگذراندند)
آنطور که پدربزرگ بنده نقل میکند شمیران از شمال غربی (گچسر) شمال (دامنه های البرز) شمال شرقی (دهی در دامنه البرز، در فاصله اندکی از شهر گرگان) از شرق (مناطق جنوبی فیروزکوه و روستاهای اطراف) از جنوب شرقی (نارمک) جنوب (ونک)، جنوب غربی (منطقه آزادی کنونی)، غرب (کن) ختم میشده است. البته احتمال دارد در تاریخ گذشته مرزهای شمیران از این حد هم فراتر بوده باشند.
بخش ها و روستاها:
گلابدره، شیان، امام زاده قاسم، چیذر، قیطریه، طرشت (دوریست)، سنگان، سولگان (سولقان)، سوهانک، زرگنده، قلهک، دزآشیب (دژآشوب)، دربند، سربند، درکه، اوین، خورآذین (خلازیل)، خاک سفید، کن، پونک، تجریش، چاهک (امامیه امروزی)، تیغستان، حصاربوعلیچالهرز، ولنجک، اُزگُل، لارک، اراج، چاله باغ (آجودانیه)، جوز درختک، جمشیدآباد، درویش نو (تخت معیر)، سامیان، جماران، شادآباد، دارآباد، مهرآباد، گنج آباد (امانیه)، سرنو، سرخه‌حصار، انباج، نیکنام‌ده، لویزان، سوآدر، لتیان، دروس، کاشانک، نارمک، ونک، ناران، نیاوران، تلو، استلک (اصطلک)، گلندوک، لواسان، شورکاب، سبو بزرگ، سبو کوچک، باستی، بوجان، کردیان، هنزک، سینک، افجه، لشکرک، زردبند، لزو، شنگ‌زار (شِنکزار)، ازگیل دره، فرحزاد، نودونک، نوشانی، کلاک ،سعادت آباد ،زایگان ،لالون و تجریش (یا همان دزریش) و ...
جاذبه های گردشگری:
برخی مراکز دیدنی این شهرستان عبارت‌اند از: دریاچه سد لتیان، آبشار دوقلو، آبشار اسون، آبشار پسنگ، آبشار سوتک، آبشار منظریه، پیست دربندسر، پیست شمشک، پیست توچال، امامزاده قاسم، بقعه سلطان، آرامگاه‌های خواجه احمد، موسی، سید میر سلیم و مکان‌های تاریخی و چون مسجد امام حسن عسگری، قلعه دختر ضحاک، قصر ضحاک، گورستان زردشتیان، تپه کله قندی، قبر تاج الدین،سعادت آباد و تپه حصارک و...
(البته شمیرانات در زمان گذشته قسمتی از ری را تشکیل میداده است که حکامی که در ری بر سر کار می آمدند همیشه به این قسمت توجه خاصی داشتند و آنجا را مکان مناسبی برای اوقات خوش خود در فرح میگذراندند)
آنطور که پدربزرگ بنده نقل میکند شمیران از شمال غربی (گچسر) شمال (دامنه های البرز) شمال شرقی (دهی در دامنه البرز، در فاصله اندکی از شهر گرگان) از شرق (مناطق جنوبی فیروزکوه و روستاهای اطراف) از جنوب شرقی (نارمک) جنوب (ونک)، جنوب غربی (منطقه آزادی کنونی)، غرب (کن) ختم میشده است. البته احتمال دارد در تاریخ گذشته مرزهای شمیران از این حد هم فراتر بوده باشند.
بخش ها و روستاها:
گلابدره، شیان، امام زاده قاسم، چیذر، قیطریه، طرشت (دوریست)، سنگان، سولگان (سولقان)، سوهانک، زرگنده، قلهک، دزآشیب (دژآشوب)، دربند، سربند، درکه، اوین، خورآذین (خلازیل)، خاک سفید، کن، پونک، تجریش، چاهک (امامیه امروزی)، تیغستان، حصاربوعلیچالهرز، ولنجک، اُزگُل، لارک، اراج، چاله باغ (آجودانیه)، جوز درختک، جمشیدآباد، درویش نو (تخت معیر)، سامیان، جماران، شادآباد، دارآباد، مهرآباد، گنج آباد (امانیه)، سرنو، سرخه‌حصار، انباج، نیکنام‌ده، لویزان، سوآدر، لتیان، دروس، کاشانک، نارمک، ونک، ناران، نیاوران، تلو، استلک (اصطلک)، گلندوک، لواسان، شورکاب، سبو بزرگ، سبو کوچک، باستی، بوجان، کردیان، هنزک، سینک، افجه، لشکرک، زردبند، لزو، شنگ‌زار (شِنکزار)، ازگیل دره، فرحزاد، نودونک، نوشانی، کلاک ،سعادت آباد ،زایگان ،لالون و تجریش (یا همان دزریش) و ...
جاذبه های گردشگری:
برخی مراکز دیدنی این شهرستان عبارت‌اند از: دریاچه سد لتیان، آبشار دوقلو، آبشار اسون، آبشار پسنگ، آبشار سوتک، آبشار منظریه، پیست دربندسر، پیست شمشک، پیست توچال، امامزاده قاسم، بقعه سلطان، آرامگاه‌های خواجه احمد، موسی، سید میر سلیم و مکان‌های تاریخی و چون مسجد امام حسن عسگری، قلعه دختر ضحاک، قصر ضحاک، گورستان زردشتیان، تپه کله قندی، قبر تاج الدین،سعادت آباد و تپه حصارک و...
