زنجان بزرگ ترین و مهم ترین شهرستان استان زنجان به شمار می آید که مرکز استان را در بر گرفته است. این منطقه از کوه ها و رودخانه های متعددی برخوردار است که سبب پیدایش جاذبه های طبیعی زیادی در این منطقه شده است. دیرینگی و قدمت ناحیه زنجان بر اساس مطالعات انجام شده به اواخر هزاره دوم قبل از ميلاد می رسد. بعضی از تاريخ نگاران، شهر زنجان را با شهر "آگانزانا" كه بطلميوس از آن نام برده است، يكی دانسته اند. جاذبه‌های تاریخی متعددی که در این منطقه وجود دارند؛ بهترین گواه قدمت و پیشینه تاریخی با ارزش این خطه از استان زنجان است. شهرستان زنجان علاوه بر این که مهم‌ترین منطقه استان زنجان به شمار می آید، در زمینه جاذبه های طبیعی و تاریخی نیز از مناطق قابل توجه استان و ایران است. زنجان از نظر امکانات و تاسیسات مناسب از دیگر شهرستان های استان وضعیت بهتری دارد و از اقامتگاه ها و رستوران های نسبتاً مناسبی برخوردار است.
جاذبه های گردشگری اين شهرستان به دو دسته طبیعی و تاریخی تقسیم می شوند. رودخانه‌های قزل‌اوزن و زنجان‌رود، دریاچه‌سد تهم، آبشار‌شارشار، چشمه معدنی وننق زنجان، چشمه آب گرم ابدال، غار گلجيک، روستای حمزه لو و مرد نمکی از جمله جاذبه های طبیعی شهرستان زنجان هستند. شهرستان زنجان از مکان های تاریخی زیادی برخوردار است که مسجد جامع زنجان یا مسجدسيد، مسجدخانم، مسجدميرزايی، مسجد قلابر، مسجد عباسقلی خان، مسجد چهل ستون، مسجد آقا شيخ فتح الله، مسجد و مدرسه ملا، بنای مسجد و گرمابه حسينيه اعظم، گرمابه حسینیه اعظم، گرمابه حاج داداش، گرمابه مير بها، گرمابه قيصريه، بقعه امام زاده سيد ابراهيم (ع)، امامزاده ام البنين، آرامگاه ميرزا ابوالقاسم، كاروان سرای نیک پی، کاروان سرای سنگی، كاروان سرای قره بلاغ، سرای دخان، قلعه يا حصار زنجان، قلعه قمچی، قلعه قلایر، پل مير بهاءالدين، پل سردار، پل حاج سيد محمد، مجموعه بازار زنجان، بنای رختشوی خانه، عمارت و باغ معین، عمارت ذوالفقاری و عمارت دارايی برخی از مکان های تاریخی و دیدنی این شهرستان هستند.
جاذبه های گردشگری اين شهرستان به دو دسته طبیعی و تاریخی تقسیم می شوند. رودخانه‌های قزل‌اوزن و زنجان‌رود، دریاچه‌سد تهم، آبشار‌شارشار، چشمه معدنی وننق زنجان، چشمه آب گرم ابدال، غار گلجيک، روستای حمزه لو و مرد نمکی از جمله جاذبه های طبیعی شهرستان زنجان هستند. شهرستان زنجان از مکان های تاریخی زیادی برخوردار است که مسجد جامع زنجان یا مسجدسيد، مسجدخانم، مسجدميرزايی، مسجد قلابر، مسجد عباسقلی خان، مسجد چهل ستون، مسجد آقا شيخ فتح الله، مسجد و مدرسه ملا، بنای مسجد و گرمابه حسينيه اعظم، گرمابه حسینیه اعظم، گرمابه حاج داداش، گرمابه مير بها، گرمابه قيصريه، بقعه امام زاده سيد ابراهيم (ع)، امامزاده ام البنين، آرامگاه ميرزا ابوالقاسم، كاروان سرای نیک پی، کاروان سرای سنگی، كاروان سرای قره بلاغ، سرای دخان، قلعه يا حصار زنجان، قلعه قمچی، قلعه قلایر، پل مير بهاءالدين، پل سردار، پل حاج سيد محمد، مجموعه بازار زنجان، بنای رختشوی خانه، عمارت و باغ معین، عمارت ذوالفقاری و عمارت دارايی برخی از مکان های تاریخی و دیدنی این شهرستان هستند.