اولين هسته آثار تمدن در منطقه باستاني كنگاور بنابر مدارك موجود منحصر به معبد ناهيد است و چنين بر مي آيد كه تا زمان ساسانيان جز معبد آناهيتا و بناهاي مختصر خدماتي آن استقراري در اطراف آن نبوده است در اواسط دوره ساساني همراه با نزول آيين مهر پرستي از اعتبار معبد كاسته شد و رو به ويراني گذاشت. سطوح آماده معبد و مصالح ساختماني كه در آن فراهم بود از يك طرف و راه خاور به باختر كه تا تيسفون كشيده شده و راه‌هاي ديگر عبور عشاير از جنوب به شمال از طرف ديگر و وجود آب فراوان چشمه و دشت‌هاي حاصل‌خيز جنوب سبب شدند كه كنگاور منزلگاه مردمي شود كه خدمات راه كاروان رو تيسفون و مبادلات عشاير كوچ نشين را فراهم مي‌آوردند.از‌اين‌‌رو‌مي‌توان با تكيه‌بر‌نتايج‌كاوش‌هاي باستان‌شناسي مقر اولين ساكنان شهر را بر تپه مركزي كنگاور انگاشت كه از نظر حفاظ سوق الجيشي نيز تاييد شدني است. زبان مردم اين شهرستان فارسی بوده و آشنا به كردی هستند و مذهب آن ها شيعه است. مردم كنگاور اغلب لر يا كرد هستند و عده ای هم از اعقاب ايلات ترك زبان هستند. در دهستان «فش» گروهی ارمنی تبار زندگی می كنند كه خود معتقدند نياكان شان از همراهان شيرين - همسر ارمنی خسرو پرويز - بوده و از ارمنستان به اين ناحيه كوچيده و ماندگار شده اند.
چشمه صيفور در شمال خاور كنگاور، چشمه عبدل در شمال كنگاور، چشمه هندی آباد در شمال خاوری كنگاور، امام زاده باقر در گودين – بخش مركزی، امام زاده سيد جمال الدين در فش – بخش مركزی، پل آجری كوچه در دهستان گودين، حمام های قديمی درشهر كنگاور ، شاه‌زاده محمد ابراهيم ، قلعه ساری اصلام، مسجد امام زاده، مسجد جامع و معبد آناهيتا دركنگاور از جمله مهم ترين ديدني‌هاي شهرستان كنگاور به شمار مي‌آيند.
چشمه صيفور در شمال خاور كنگاور، چشمه عبدل در شمال كنگاور، چشمه هندی آباد در شمال خاوری كنگاور، امام زاده باقر در گودين – بخش مركزی، امام زاده سيد جمال الدين در فش – بخش مركزی، پل آجری كوچه در دهستان گودين، حمام های قديمی درشهر كنگاور ، شاه‌زاده محمد ابراهيم ، قلعه ساری اصلام، مسجد امام زاده، مسجد جامع و معبد آناهيتا دركنگاور از جمله مهم ترين ديدني‌هاي شهرستان كنگاور به شمار مي‌آيند.