همدانيكيازديدنيترين،باستانيترين و معروفترين نواحي گردشگري ايران است. بنایهمدان را بهدياآكو پادشاه ماد (حدود 700 سال قبل از ميلاد) نسبت میدهند كه در دوره باستان؛ بانام هگمتانه و اكباتان موجوديت داشته است. وسعت منطقهي باستانی هگمتانه محدود به منطقهای میشود كه اكنون به نام تپه هگمتانه معروف است. اگر چه محدوده باستانی اين منطقه، هنوز تعيين نشده اما اين دو محل در گذشته بخش هايی از يک شهر بزرگ بوده اند. فاصله اين دو تپه، يعنی هگمتانه و پيسا، تقريباً دو و نيم كيلومتر است كه تپه هگمتانه به كوههای الوند نزديک تر است و نسبت به تپه پيسا گستردهتر است. شهرستان همدان از شمال به استان قزوين و زنجان، از خاوربه استان مرکزی، از جنوب به شهرستان های ملاير و تويسركان، از باختر به اسد آباد و از شمال باختري به كبودر آهنگ محدود میشود. شهرستان باستانی همدان از ديرباز در رشته های كشاورزی، دامپروری و صنايع دستی فعاليت چشمگير داشته و در سالهاي اخير صنايع كارخانهای نيز به توسعهي زير بنای اقتصادی آن كمك شايانی كرده است. پوست، چرم، سراميك، شيشه، قالی، تره بار، بنشن، فرآورده های دامی، انگور، سيب، گلابی و گردو و بادام اقلام مهم صادراتی همدان را تشكيل می دهد. توليدات پوست، پشم و چرم در رونق صنايع دستی اين شهرستان تاثير داشته و در نتيجه صنايع چرمسازی، كفاشی، پوستين دوزی و قاليبافی رشد و توسعه زيادی يافته است. قالی های همدان نيز كه اغلب با طرح های همدان و ساروق و با پشم مرغوب يا گل ابريشم بافته شده از جمله صادرات با ارزش همدان به شمار می رود. گيوه بافی، سراميك سازی، سفالگری، فلزكاری از قبيل : طلا سازی و توليد ابزارهای مختلف فلزی و صنايع چوبی از ديگر صنايع دستی شهرستان همدان به شمار ميآيند. از اين ميان صنعت سراميك سازی همدان كه به ويژه در شهر لالجين تمركز بيشتری يافته، اهميت و شهرت فوق العاده ای دارد تا آنجا كه جهت توسعه و اعتلای اين صنعت دانشكدهای در رشته سراميك سازی در شهر لالجين احداث شده است. گنج نامه كه در يكي از دامنههاي كوهستان الوند، در انتهاي دره باصفاي عباسآباد و به فاصلة 5 كيلومتري جنوب باختري همدان قرار گرفته و در آن دو سنگ نبشته حاوي پيامهاي داريوش و پسرش خشايار شاه (دو تن از شاهان هخامنشي) به يادگار مانده است، آرامگاه دانشمند بزرگ ايراني ابوعلي سينا، مقبره استر و مردخاي كه بنايي متعلق به قرن هفتم هجري است،آرامگاه عارف وارسته باباطاهر همداني، شهر باستاني و موزه هگمتانه كه تپهاي به وسعت بيش از 25 هكتار در دو سوي خيابان اكباتان همدان است و در گذشتههاي دور مركز اين شهر بوده است، برخي از مهمترين آثار تاريخي و باستاني شهرستان همدان را تشكيلميدهند. علاوه برآن غار معروف عليصدر، مجتمع سياحتي و تفريحي تپه عباسآباد، برج قربان كه از آثار قرن هفتم يا هشتم هجري است، گنبد علويان كه در چهارباغ علويان واقع شده، ميدان ميشان، پيست اسكي تاريك دره و دهها اثر تاريخي، ديگر ديدنيهاي اين ناحيه باستاني ايران را تشكيل ميدهند.