شيروان:
شهرستان شيروان در 773 كيلومترى تهران قرار دارد. قسمت شمالى شيروان كوهستانى و داراى آب و هواى سرد است. قسمت جنوب آن به دليل (رودخانه اترك) آب و هواى معتدل دارد. آثار بجامانده قبرهاى زرتشتيان نشان ميدهد كه شيروان قبل از اسلام نيز مسكونى بوده و قدمت طولانى دارد. مردم شيروان در سال 31 هجرى قمرى در زمان خلافت عثمان به دين اسلام گرويدند. شهر شيروان در دوره خوارزمشاهيان آباد بود. در حملات گوركانيان ، آسيب فراوان ديد. در دوران صفويه توسط شاه عباس ، عشاير كرد براى جلوگيرى از حملات ازبكها به اين منطقه كوچانده شدند. اين شهر در دوران حكومت قاجار يكى از مناطق مهم درگيرىهاى محلى بود. شهر شيروان در سالهاى اخير، با اسلوب جديد ، تجديد بنا شده است.
شيرواندر زمان اشکانيان در زمره قلمرو آنانقرار داشته و وجود گورهای زرتشتی و آثار تاريخی در نقاط گوناگون ناحيه شيروان، نه تنها بر شناخت رويدادهای تاريخی شيروان در پيش از تاريخ كمك می نمايد، بلكه آبادی و اهميت اين شهر را در آن زمان نشان می دهد. مهمترين صنايع دستي مردم شيروان را فرشبافي، خرسك، قاليچه، گليم، جاجيم بافي، نمدمالي، پوستين دوزي، بافتن دستكش، جوراب، شالگردن، كلاه، پايتابه، چوخه، چوخا، كيسه حمام، خورجين و جوال تشكيل ميدهد. فرش بافي و قاليچه بافي و خرسك نيز در ميان مردم اين شهرستان رايج است.قالي هاي بافته شده بيشتر با طرح قالي مشهد و نقشهاي ترنج عرضه ميشود. كلاه يا عرقچين به گونه نيمكره است و نقشهاي مرتب و جالبي با ابريشم روي آن ايجاد ميشود نقشهاي جودانه، علقيش، دندون موشي و گل جقه اي عرضه ميشود. گليم را در شيروان پلاي هم مي گويند بافت آن به وسيله كارگاههاي افقي و در روي زمين است به واسطه رونق فرش بافي گليم بافي رونق يافته است. در شيروان نوازندگان حرفه اي را بخشي مي گويند . اين نوازندگان محلي معمولا در صدر مجلس مي نشينند و به عنوان مقدمه حتما شعري از شاعر معروف ترك زبان(نوايي) مي خوانند. اماج كماج و عقيقه دو غذاي معروف محلي شهرستان شيروان است.
مکان های دیدنی و تاریخی - شیروان:
مكان هاي تاريخي و ديدني شهرستان شيروان عبارت اند از:
آرامگاه بیبی حنيفه، آرامگاه تيموری در 6 كيلومتری شيروان، آرامگاه معصوم زاده امام يحيی، امام زاده حمزه در 6 كيلومتری شمال باختری شيروان، امام زاده محمد رضا، برج و باروی تيموری، تپه ارگ در جنوب باختری شهر كنونی شيروان، تپه (قلعه) اسرار، تپه زيارت، تپه ماسوره شيروان، حسنيه حاج آخوند، شهرپيشين، غار پوستين دوز، غار كافر، قزلرقلعه زيدر، قزلرقلعه زوارم، قزلرقلعه اوغار، قزلرقلعه تفتازان، گمرك تپه و گبرخانه.
صنايع و معادن - شیروان:
صنايع و كارخانه های شيروان، عبارتند از: كارخانه قند هزار تنی، كارخانه اسفنج و الياف، نيروگاه گازی، كارخانه كشمش پاك كنی، يخ سازی، كارتن سازی، ريسندگی و بافندگی، كارخانه سيمان و آرد. بازرگانی در شيروان به گونه خريد مازاد توليدات كشاورزان، دامداران و باغداران، صدور توليدات كارخانه های قند، الياف و كشمش و صدور كشمش به خارج از كشور صورت می گيرد.
کشاورزی و دام داری - شیروان:
شيروان از گذشته دور زمين های حاصلخيزی داشته و از لحاظ توليد گندم، و جو سرشناس است. كشاورزی در شيروان تا پيش از سال 1337 هـ . ش، بيش تر به گونه سنتی انجام می گرفت، اما با ايجاد كارخانه قند شيروان، ورود ابزار و ماشين آلات كشاورزی و كندن چاه های ژرف و نيمه ژرف، آبياری به روش باران مصنوعی و استفاده از كود شيميايی، تحولی بزرگ در كشاروزی اين سامان به عمل آمد. دامداری و دامپروری از فعاليت های اقتصادی مردم شيروان است. نواحی دشتی و كوهستانی شيروان، دارای مرتع، دره ها و دامنه های سرسبز و خرم و باغ های بسيار است، كه مكان مناسبی برای تعليف دام هاست. دامداری و دامپروری به روش های سنتی كوچ رو، و سنتی بدون كوچ كشاورزان دامدار صورت می گيرد. گاوداری نيز به گونه سنتی و صنعتی رواج دارد. از گاوهای نژاد خارجی مانند: هلندی، استراليايی و اسراييلی، در بخش های شيری و گوشتی استفاده می شود. مرغداری نيز به روش سنتی و صنعتی در اين ناحيه انجام می شود.
مشخصات جغرافيايي - شیروان:
شهرستان شيروان با پهنه ای حدود 2279 كيلومتر مربع، در شمال استان خراسان، در مسير راه مشهد – بجنورد قرار دارد. اين شهرستان از سوی شمال به جمهوری تركمنستان، از باختر به شهرستان بجنورد، از خاور به شهرستان قوچان و از جنوب به شهرستان اسفراين محدود است. اين شهرستان آب و هوايی كوهستانی با زمستان های سرد – خشك و آرام دارد. بيش ترين درجه حرارت اين ناحيه از 38+ و كم ترين درجه حرارت نيز، 20- درجه سانتيگراد می باشد. شهر شيروان در مسير راه آسفالته اصلی مشهد – گرگان، از نظر جغرافيايی در 37 درجه و 23 دقيقه و 30 ثانيه پهنای شمالی و 57 درجه و 54 دقيقه و 30 ثانيه درازای خاوری و بلندی 1160 متر از سطح دريا قرار دارد. شيروان از مركزيت ويژه ای برخوردار بوده و دارای راه هايی، به شرح زير است:
1- راه شيروان – قوچان – مشهد، به درازای 200 كيلومتر
2- راه شيروان – بجنورد، به درازای 60 كيلومتر
3- راه شيروان – درگز، به درازای 180 كيلومتر
شهرستان شيروان در 773 كيلومترى تهران قرار دارد. قسمت شمالى شيروان كوهستانى و داراى آب و هواى سرد است. قسمت جنوب آن به دليل (رودخانه اترك) آب و هواى معتدل دارد. آثار بجامانده قبرهاى زرتشتيان نشان ميدهد كه شيروان قبل از اسلام نيز مسكونى بوده و قدمت طولانى دارد. مردم شيروان در سال 31 هجرى قمرى در زمان خلافت عثمان به دين اسلام گرويدند. شهر شيروان در دوره خوارزمشاهيان آباد بود. در حملات گوركانيان ، آسيب فراوان ديد. در دوران صفويه توسط شاه عباس ، عشاير كرد براى جلوگيرى از حملات ازبكها به اين منطقه كوچانده شدند. اين شهر در دوران حكومت قاجار يكى از مناطق مهم درگيرىهاى محلى بود. شهر شيروان در سالهاى اخير، با اسلوب جديد ، تجديد بنا شده است.
شيرواندر زمان اشکانيان در زمره قلمرو آنانقرار داشته و وجود گورهای زرتشتی و آثار تاريخی در نقاط گوناگون ناحيه شيروان، نه تنها بر شناخت رويدادهای تاريخی شيروان در پيش از تاريخ كمك می نمايد، بلكه آبادی و اهميت اين شهر را در آن زمان نشان می دهد. مهمترين صنايع دستي مردم شيروان را فرشبافي، خرسك، قاليچه، گليم، جاجيم بافي، نمدمالي، پوستين دوزي، بافتن دستكش، جوراب، شالگردن، كلاه، پايتابه، چوخه، چوخا، كيسه حمام، خورجين و جوال تشكيل ميدهد. فرش بافي و قاليچه بافي و خرسك نيز در ميان مردم اين شهرستان رايج است.قالي هاي بافته شده بيشتر با طرح قالي مشهد و نقشهاي ترنج عرضه ميشود. كلاه يا عرقچين به گونه نيمكره است و نقشهاي مرتب و جالبي با ابريشم روي آن ايجاد ميشود نقشهاي جودانه، علقيش، دندون موشي و گل جقه اي عرضه ميشود. گليم را در شيروان پلاي هم مي گويند بافت آن به وسيله كارگاههاي افقي و در روي زمين است به واسطه رونق فرش بافي گليم بافي رونق يافته است. در شيروان نوازندگان حرفه اي را بخشي مي گويند . اين نوازندگان محلي معمولا در صدر مجلس مي نشينند و به عنوان مقدمه حتما شعري از شاعر معروف ترك زبان(نوايي) مي خوانند. اماج كماج و عقيقه دو غذاي معروف محلي شهرستان شيروان است.
مکان های دیدنی و تاریخی - شیروان:
مكان هاي تاريخي و ديدني شهرستان شيروان عبارت اند از:
آرامگاه بیبی حنيفه، آرامگاه تيموری در 6 كيلومتری شيروان، آرامگاه معصوم زاده امام يحيی، امام زاده حمزه در 6 كيلومتری شمال باختری شيروان، امام زاده محمد رضا، برج و باروی تيموری، تپه ارگ در جنوب باختری شهر كنونی شيروان، تپه (قلعه) اسرار، تپه زيارت، تپه ماسوره شيروان، حسنيه حاج آخوند، شهرپيشين، غار پوستين دوز، غار كافر، قزلرقلعه زيدر، قزلرقلعه زوارم، قزلرقلعه اوغار، قزلرقلعه تفتازان، گمرك تپه و گبرخانه.
صنايع و معادن - شیروان:
صنايع و كارخانه های شيروان، عبارتند از: كارخانه قند هزار تنی، كارخانه اسفنج و الياف، نيروگاه گازی، كارخانه كشمش پاك كنی، يخ سازی، كارتن سازی، ريسندگی و بافندگی، كارخانه سيمان و آرد. بازرگانی در شيروان به گونه خريد مازاد توليدات كشاورزان، دامداران و باغداران، صدور توليدات كارخانه های قند، الياف و كشمش و صدور كشمش به خارج از كشور صورت می گيرد.
کشاورزی و دام داری - شیروان:
شيروان از گذشته دور زمين های حاصلخيزی داشته و از لحاظ توليد گندم، و جو سرشناس است. كشاورزی در شيروان تا پيش از سال 1337 هـ . ش، بيش تر به گونه سنتی انجام می گرفت، اما با ايجاد كارخانه قند شيروان، ورود ابزار و ماشين آلات كشاورزی و كندن چاه های ژرف و نيمه ژرف، آبياری به روش باران مصنوعی و استفاده از كود شيميايی، تحولی بزرگ در كشاروزی اين سامان به عمل آمد. دامداری و دامپروری از فعاليت های اقتصادی مردم شيروان است. نواحی دشتی و كوهستانی شيروان، دارای مرتع، دره ها و دامنه های سرسبز و خرم و باغ های بسيار است، كه مكان مناسبی برای تعليف دام هاست. دامداری و دامپروری به روش های سنتی كوچ رو، و سنتی بدون كوچ كشاورزان دامدار صورت می گيرد. گاوداری نيز به گونه سنتی و صنعتی رواج دارد. از گاوهای نژاد خارجی مانند: هلندی، استراليايی و اسراييلی، در بخش های شيری و گوشتی استفاده می شود. مرغداری نيز به روش سنتی و صنعتی در اين ناحيه انجام می شود.
مشخصات جغرافيايي - شیروان:
شهرستان شيروان با پهنه ای حدود 2279 كيلومتر مربع، در شمال استان خراسان، در مسير راه مشهد – بجنورد قرار دارد. اين شهرستان از سوی شمال به جمهوری تركمنستان، از باختر به شهرستان بجنورد، از خاور به شهرستان قوچان و از جنوب به شهرستان اسفراين محدود است. اين شهرستان آب و هوايی كوهستانی با زمستان های سرد – خشك و آرام دارد. بيش ترين درجه حرارت اين ناحيه از 38+ و كم ترين درجه حرارت نيز، 20- درجه سانتيگراد می باشد. شهر شيروان در مسير راه آسفالته اصلی مشهد – گرگان، از نظر جغرافيايی در 37 درجه و 23 دقيقه و 30 ثانيه پهنای شمالی و 57 درجه و 54 دقيقه و 30 ثانيه درازای خاوری و بلندی 1160 متر از سطح دريا قرار دارد. شيروان از مركزيت ويژه ای برخوردار بوده و دارای راه هايی، به شرح زير است:
1- راه شيروان – قوچان – مشهد، به درازای 200 كيلومتر
2- راه شيروان – بجنورد، به درازای 60 كيلومتر
3- راه شيروان – درگز، به درازای 180 كيلومتر