ه طور قطع در میان اطرافیان و دوستان خود افرادی را مشاهده کردهاید که از چاقی شکمی رنج میبرند و تاکنون هم به راهکارهای مختلفی برای از بین بردن آن روی آوردهاند که یا موفق نشدهاند یا پس از گذشت مدتی بار دیگر چربیها در منطقه شکم تجمع پیدا کرده است.
چاقی شکمی، یکی از مضرترین چاقیها است و فرد نباید نسبت به آن بیتفاوت باشد، بلکه بهتر است با راهکارهای مناسب و اصولی آن را از بین ببرد.
چربی معمولا به دو شکل در بدن ذخیره میشود؛ بخشی از چربیها که زیر پوست نواحی مختلف بدن از جمله رانها، باسن و شکم انباشته شده و قابل مشاهده است، چربیهای زیرپوستی نام گرفته و چربیهایی که دیده نمیشوند و اطراف اندامهای حیاتی مانند قلب، ریهها، مجاری گوارشی، کبد، قفسهسینه شکم و طحال جای دارند، و چربیهای احشایی نامیده میشوند.
بسیاری از افراد متوجه تجمع چربیهای زیر پوستی میشوند ولی چربیهای نهفته و پنهان را که قابل مشاهده نیستند، نادیده میگیرند در حالی که این چربیها به مرور میتوانند مشکلآفرین شوند و گاه حتی جان فرد را به خطر بیندازند. این چربیها در افراد چاق یا لاغر نیز تفاوتی نمیکند و نباید تصور کرد فقط چاقها ممکن است دچار تجمع چربی نهفته شوند.
وجود چربیهای احشایی در بدن همه انسانها طبیعی است و نقش ضربهگیر را برای اندامهای حیاتی ایفا میکند. حجم بالای چربیهای احشایی با افزایش فشار خون بالا، دیابت نوع 2، بیماری قلبی، زوال عقل و انواع خاصی از سرطانها مانند سرطان سینه و روده بزرگ ارتباط مستقیم دارد. وقتی بدن چاق میشود، چربی از مکان مشخص خود خارج و اطراف اندامهایی مانند قلب و کبد جمع میشود. با افزایش روند چاقی، انبارهای ذخیره چربی تکمیل میشود و چربیهای اضافی داخل اندامها بخصوص در قلب رسوب میکند.
اندازه دور کمر از مهمترین شاخصهای سلامت افراد است. دور کمر در زنان باید کمتر از 88 و در مردان کمتر از 101 سانتیمتر باشد تا خطر ابتلا به انواع بیماریها کاهش یابد. چاقی در افراد معمولا به دو صورت گلابیشکل و سیبیشکل ایجاد میشود. در نوع اول چاقی رانها و باسن و در نوع دوم، اندازه دور کمر زیاد قابل مشاهده است و به عقیده پزشکان، چاقی گلابیشکل نسبت به سیبیشکل بهتر است و خطرات کمتری برای افراد ایجاد میکند.چربی شکمی یکی از نشانههای داشتن چربی احشایی است. این چربیهای مضر در افرادی هم که لاغر هستند، مشاهده میشود و بیشتر به وراثت مربوط است. این قبیل چربیها براثر بیتحرکی ایجاد میشوند به طوری که فعالیتهای بدنی و ورزش باعث کاهش حجم آنها میشود. نتایج مطالعات دانشمندان انگلیسی حاکی است افرادی که فقط با تغذیه وزن خود را در حد تعادل حفظ میکنند و ورزش نمیکنند، بیش از دیگران در معرض تجمع چربی احشایی قرار دارند. این تحقیق نشان میدهد در هر شرایط جسمی و وزنی که هستید نباید ورزش و فعالیت بدنی را فراموش کنید.
چربی شکمی دیرتر از دیگر چربیهای بدن از بین میرود و برای رسیدن به اندامی متناسب باید صبر و حوصله زیادی به خرج داد، اما معمولا افرادی که ازچاقی شکمی رنج میبرند، صبر و حوصله ندارند و ترجیح میدهند از راه و روشی هر چه سریعتر به اندام مناسب دست یابند. در این میان برخی به دلیل به کار گرفتن روشهای غیر استاندارد، نتایج قابل قبولی دریافت نمیکنند و گاه زیانهایی میبینند.ورزش و فعالیت بدنی، یکی از مؤثرترین روشها برای کاهش چربی شکمی است. چهار روز در هفته ورزش ایروبیک، پیادهروی طولانیمدت در طول روز یا راه رفتن روی تردمیل، دوچرخهسواری و قایقرانی از ورزشهای بسیار موثر است.فعالیتهای متوسط که حدود 30 دقیقه و سه بار در هفته انجام شود نیز باعث بالا رفتن ضربان قلب و کاهش چربی شکمی میشود و تجمع این قبیل چربیها را کند میکند. ورزش صبحگاهی بیش از هر زمان دیگری باعث سوزاندن کالری بدن میشود.هیچ رژیم غذایی خاصی نمیتواند در از بین بردن چربیهای شکمی اثر آنی داشته باشد ولی با کاهش وزن ناشی از تغییر در رژیم غذایی روزانه، کمکمچاقی شکمی از بین میرود. مصرف غذاهی سرشار از فیبر به این روند کمک میکند، به طوری که مصرف روزانه ده گرم فیبر محلول باعث تشکیل چربی احشایی کمتری در ناحیه شکم میشود.شکر و مواد قندی دشمن بدن هستند و مصرف آنها در حجم بالا میتواند باعث اضافه وزن و چاقی شود. با کاهش مصرف کالری روزانه و استفاده از انواع پروتئینها، سبزیجات، غلات و جایگزینی مواد مضر با مفید، میتوان از تشکیل چربیهای احشایی جلوگیری کرد. استفاده از برخی چاشنیها مانند دارچین در قهوه و چای به عنوان ادویه در غذا، میتواند جایگزین مناسبی برای مواد قندی به شمار رود.ترشح مقدار بالای هورمون کورتیزول یکی از عوامل کلیدی در بروز چاقی دور کمر و شکم است. در این میان، استرس یکی از عوامل ترشح بالای این هورمون بهشمار میرود. با بروز چنین حالتی، ترشح زیاد کورتیزول باعث تجمع و ذخیره چربی در ناحیه شکم میشود.
خواب کافی مانع تجمع چربیهای احشایی در بدن وچاقی شکمی میشود. مطالعات نشان میدهد افرادی که شبها بین شش تا هفت ساعت میخوابند، کمتر از دیگران دچارچاقی شکمی میشوند. بیخوابی، روند تولید هورمونها را تغییر میدهد؛ به طوری که روی میزان هورمون کورتیزول که باعث بروز حساسیت انسولینی میشود، تاثیر میگذارد. حساسیت انسولینی یکی از دلایلچاقی شکمی است. بنابراین خوابیدن هفت ساعت در طول شب، یکی از راههای رسیدن به اندام متناسب است.افرادی که قصد دارند لاغر شوند، بهتر است وعده صبحانه را یکی از اصلیترین وعدههای غذایی خود در طول روز قرار دهند. صبحانه خوردن میزان هورمون انسولین و کلسترول بد خون (LDL) را در حد متعادل نگهمیدارد. مواد پروتئینی، غذاهای حاوی فیبر شامل تخممرغ، کره بادامزمینی، میوههای تازه و سبزیجات، بهترین انتخاب برای وعده صبحانه است. مصرف ویتامین C از جمله راهکارهایی است که به کاهشچاقی شکمی کمک میکند.در زمان استرس که ترشح هورمون کورتیزول افزایش مییابد، ویتامین C مقدار این هورمون را به حد تعادل میرساند و در تبدیل چربی به انرژی در بدن موثر است. اگر جزو افرادی هستید که شرایط زندگی و کاری پراسترسی دارید، مصرف ویتامین C روزانه خود را افزایش دهید.مصرف چربی مفید، نقش موثری در کاهش چربی شکمی دارد. عاملی که باعث تجمع چربی شکمی میشود، مصرف مواد قندی فراوان است ولی چربی مفیدی مانند امگا 3، روغن سالمون و روغن گردو به حفظ بدنی سالم کمک میکند.از آنجا که برخی افراد حوصله کافی ندارند و ترجیح میدهند راه چند ماهه یا چند ساله را یکشبه طی کنند، به مصرف قرصهای لاغری و دیگر روشهای کاهش روی میآورند، ولی پیروی از چنین روشهایی تبعات جبرانناپذیری برای آنها به بار میآورد.