صعود نقطه جوش

[parisa]

صعود نقطه جوشمحلولی از ماده حل شده غیر فرار همواره در دمای بالاتر از نقطه جوش حلال می‌جوشد. در محلولهایی که رقیق هستند، صعود نقطه جوش مستقیما به غلظت ماده حل شده بستگی دارد. صعود نقطه جوش محلولهایی را که مواد حل شده آنها غیر فرار هستند، می‌توان بر حسب کاهش فشار بخار توجیه کرد. چون محلول مذبور در هر دمایی فشار بخاری کمتر از فشار بخار حلال خالص دارد، محلول مذبور باید برای جوش آمدن به دمای بالاتری برسد، یعنی رسیدن به این دما قبل از این که فشار بخار محلول برابر با فشار بیرون باشد، صورت گیرد. صعود نقطه جوش در یک محلول را از رابطه زیر بدست می‌آورند:

T[SUB]b[/SUB] = K[SUB]b[/SUB] X m∆​

در این معادله T[SUB]b[/SUB]∆ صعود نقطه جوش بر حسب درجه سیلسیوس ، m مولالیته و K[SUB]b[/SUB] ثابت مربوط به حلال مورد نظر است. K[SUB]b[/SUB] برای آب 0.52 درجه می‌باشد. یعنی نقطه جوش یک مولال آبی ماده حل شده غیر فرار (قند و اوره ...) 0.52 بیشتر از نقطه جوش آب است.
نزول نقطه انجمادمحلولهای شامل مقدار کمی از ماده حل شده در دماهای پایینتر از حلال خالص منجمد یا ذوب می‌شوند. شیمیدانها از این روش برای بررسی خلوص جامداتی که در آزمایشگاه تهیه کرده‌اند، استفاده می‌کنند. با مقایسه نقطه ذوب نمونه تهیه شده با نمونه خالص ، میزان ناخالصی موجود در نمونه را حدس می‌زنند.

نزول نقطه انجماد هم مانند صعود نقطه جوش ، نتیجه مستقیم کاهش فشار بخار حلال بر اثر حضور ماده حل شده است. نقطه انجماد یک محلول دمایی است که در این دما فشار بخار حلال موجود در محلول مانند فشار بخار حلال جامد خالص است. این موضوع نشان می‌دهد که هنگام انجماد محلول ، حلال خالص (مثل یخ) جدا خواهد شد و در عمل هم این اتفاق می‌افتد. نزول نقطه انجماد هم متناسب با غلظت ماده حل شده است و از این رابطه بدست می‌آید:

T[SUB]f[/SUB] = K[SUB]f[/SUB] X m∆​

در این معادله T[SUB]f[/SUB]∆ صعود نقطه جوش بر حسب درجه سیلسیوس ، m غلظت مولال و K[SUB]f[/SUB] ثابت مربوط به حلال مورد نظر است.

جدول ثابتهای نقطه انجماد و نقطه جوش مولال چند حلال​
حلال	نقطه انجماد بر حسب سیلسیوس	K[SUB]f[/SUB]	نقطه جوش بر حسب سیلسیوس	K[SUB]b[/SUB]
آب	0	1.86	100	0.52
اسید استیک	17	3.90	118	2.93
بنزین	5.50	5.10	80	2.53
سیکلوهگزان	6.5	20.2	81	2.79
کافور	178	40.0	208	5.95