الهه خورشید
متخصص بخش خانه و خانواده
منافع ضدآفتابها برای تمامی انسان‌ها به اثبات رسیده است. بخشی از این منافع؛ پیشگیری از آفتاب‌سوختگی، سرطان پوست و پیری زودرس پوست می‌باشد.
ضد‌آفتابی ایده‌آل محسوب می‌شود که علاوه بر حفاظت در برابر اثر طول موج‌های ماورای‌بنفش نوع B که بالاترین خاصیت سرطانزایی را دارد، در برابر طول موج‌های بلند ماورای‌بنفش، نورمرئی و مادون‌قرمز نیز حفاظت ایجاد نماید.
ضدآفتابها را به دو نوع فیزیکی و شیمیایی تقسیم می‌کنند:
ضدآفتابهای فیزیکی با منعکس نمودن نور از سطح پوست، عمل می‌نمایند. آنها سبب رنگی شدن پوست و پوشش دادن لکه‌های تیره و تغییرات سطحی پوست خواهند شد. ضدآفتابهای فیزیکی بدلیل دارا بودن عوارض جانبی کمتر و طیف اثر بخشی وسیع تر در برابر طول موج‌های آفتاب، از مقبولیت بیشتری برخوردارند، تنها عیب آنها تغییر رنگ پوست مصرف‌کننده است که در آقایان گاهی ناخوشایند می‌باشد و لذا برای جبران این اشکال، کارخانجات سازنده، انواع ضدآفتاب فیزیکی میکرونیزه (ریز ذرّه) را به بازار عرضه داشته‌اند که تطابق با رنگ پوست مصرف‌کننده داشته باشند.
ضدآفتابهای شیمیایی با جذب نمودن نور خورشید و تبدیل نمودن آن به انرژی گرمایی عمل می‌نمایند. این ضدآفتابها سبب تغییر چندانی در رنگ پوست فرد نشده و براحتی با آب قابل شستشو هستند ولی در اثر مصرف ضدآفتابهای شیمیایی، مواردی از ازدیاد حساسیت تماسی و خارش و سوزش حین مصرف گزارش شده‌اند.
ضدآفتابها به انواع کرم، پماد، لوسیون و محلول‌های الکلی و با اسامی تجارتی مختلفی موجود می‌باشند. شماره حفاظتی ضدآفتاب که گویای قدرت اثر آن در برابر اشعه خورشید است، تحت عنوان SPF روی بسته‌بندی آن درج گردیده است. عموماً شماره SPF از میزان 15 تا 30 برای نژاد ساکن خاورمیانه طبق استاندارهای جهانی کفایت می‌کند.
انتخاب نوع ضدآفتاب بسته به میزان چربی و رنگ پوست، سن و جنس و نژاد فرد و توان مالی وی به توصیه پزشک صورت می‌پذیرد.
ضد‌آفتابی ایده‌آل محسوب می‌شود که علاوه بر حفاظت در برابر اثر طول موج‌های ماورای‌بنفش نوع B که بالاترین خاصیت سرطانزایی را دارد، در برابر طول موج‌های بلند ماورای‌بنفش، نورمرئی و مادون‌قرمز نیز حفاظت ایجاد نماید.
ضدآفتابها را به دو نوع فیزیکی و شیمیایی تقسیم می‌کنند:
ضدآفتابهای فیزیکی با منعکس نمودن نور از سطح پوست، عمل می‌نمایند. آنها سبب رنگی شدن پوست و پوشش دادن لکه‌های تیره و تغییرات سطحی پوست خواهند شد. ضدآفتابهای فیزیکی بدلیل دارا بودن عوارض جانبی کمتر و طیف اثر بخشی وسیع تر در برابر طول موج‌های آفتاب، از مقبولیت بیشتری برخوردارند، تنها عیب آنها تغییر رنگ پوست مصرف‌کننده است که در آقایان گاهی ناخوشایند می‌باشد و لذا برای جبران این اشکال، کارخانجات سازنده، انواع ضدآفتاب فیزیکی میکرونیزه (ریز ذرّه) را به بازار عرضه داشته‌اند که تطابق با رنگ پوست مصرف‌کننده داشته باشند.
ضدآفتابهای شیمیایی با جذب نمودن نور خورشید و تبدیل نمودن آن به انرژی گرمایی عمل می‌نمایند. این ضدآفتابها سبب تغییر چندانی در رنگ پوست فرد نشده و براحتی با آب قابل شستشو هستند ولی در اثر مصرف ضدآفتابهای شیمیایی، مواردی از ازدیاد حساسیت تماسی و خارش و سوزش حین مصرف گزارش شده‌اند.
ضدآفتابها به انواع کرم، پماد، لوسیون و محلول‌های الکلی و با اسامی تجارتی مختلفی موجود می‌باشند. شماره حفاظتی ضدآفتاب که گویای قدرت اثر آن در برابر اشعه خورشید است، تحت عنوان SPF روی بسته‌بندی آن درج گردیده است. عموماً شماره SPF از میزان 15 تا 30 برای نژاد ساکن خاورمیانه طبق استاندارهای جهانی کفایت می‌کند.
انتخاب نوع ضدآفتاب بسته به میزان چربی و رنگ پوست، سن و جنس و نژاد فرد و توان مالی وی به توصیه پزشک صورت می‌پذیرد.
شیوه صحیح مصرف ضدآفتاب:
1. با توجه به حداکثر میزان تابش آفتاب بین ساعات 11 صبح تا 3 بعدازظهر، توصیه اکید به مصرف ضدآفتاب خصوصاً بین ساعات فوق‌‌الذکر خواهد بود.
2. ضدآفتابها بایستی نیم‌ساعت قبل از خروج از منزل به پوست مالیده شود.
3. عموماً برای پوشانیدن کافی منطقه صورت در بالغین، ضخامت کرم خروجی از منفذ لوله حامل آن بایستی در حدود 5/2 سانتی‌متر باشد.
4. مصرف ضدآفتابها در تابستان بایستی هر 2 ساعت و در سایر فصول هر 4 ساعت در طول روز تکرار گردد.
5. استعمال ضدآفتاب بلافاصله در مجاورت ابرو و مژه سبب سوزش و تحریکات چشمی در اثر تعریق و سرازیر شدن ماده ضدآفتاب به داخل چشم می‌گردد.
6. مصرف ضدآفتاب بلافاصله پس از آب‌تنی، استحمام یا تعریق فراوان دوباره تجدید گردد.
لازم به ذکر است، بیمارانی‌که دچار بیماری‌هایی نظیر لوپوس، پورفیری، بَرَص و درماتومیوزیت بوده و یا تحت درمان با ضد‌افسردگی‌ها، فنوتیازین‌ها، مسکن‌ها و برخی آنتی‌بیوتیک‌ها (تتراسیکلین‌ها) می‌باشند، برای انتخاب نوع ضدآفتاب و شماره SPF مناسب آن حتماً با پزشک متخصص پوست مشاوره نمایند.
2. ضدآفتابها بایستی نیم‌ساعت قبل از خروج از منزل به پوست مالیده شود.
3. عموماً برای پوشانیدن کافی منطقه صورت در بالغین، ضخامت کرم خروجی از منفذ لوله حامل آن بایستی در حدود 5/2 سانتی‌متر باشد.
4. مصرف ضدآفتابها در تابستان بایستی هر 2 ساعت و در سایر فصول هر 4 ساعت در طول روز تکرار گردد.
5. استعمال ضدآفتاب بلافاصله در مجاورت ابرو و مژه سبب سوزش و تحریکات چشمی در اثر تعریق و سرازیر شدن ماده ضدآفتاب به داخل چشم می‌گردد.
6. مصرف ضدآفتاب بلافاصله پس از آب‌تنی، استحمام یا تعریق فراوان دوباره تجدید گردد.
لازم به ذکر است، بیمارانی‌که دچار بیماری‌هایی نظیر لوپوس، پورفیری، بَرَص و درماتومیوزیت بوده و یا تحت درمان با ضد‌افسردگی‌ها، فنوتیازین‌ها، مسکن‌ها و برخی آنتی‌بیوتیک‌ها (تتراسیکلین‌ها) می‌باشند، برای انتخاب نوع ضدآفتاب و شماره SPF مناسب آن حتماً با پزشک متخصص پوست مشاوره نمایند.