مشخصات لوازم کارکرد و تاسیسات آشپزخانه از مطبخ سنتی تا آشپزخانه جدید تغییرات زیادی داشته است.
آشپزخانه یکی از مهم ترین عناصر کارکردی خانه است و با توجه به فعالیتها، وجود انواع لوازم و تجهیزات مدرن، ضرورت استفاده از سیستمهای تاسیساتی برای آبرسانی و دفع فاضلاب و روشنایی و تهویه و مانند اینها لزوم توجه به بهداشت و نظافت در آن، طراحی این فضا را حساس تر می نماید.
دسترسی به آشپزخانه
آشپزخانه باید به فضای ورودی و پارکینگ دسترسی راحتی داشته و با بالکن و پاسیو مرتبط باشد. دسترسی آشپزخانه به اتاق نشیمن و فضای صبحانه خوری باید راحت باشد. در صورت وجود فضای پذیرایی مستقل، خدمات رسانی به فضای پذیرایی نیز نباید مشکل باشد. فضای آشپزخانه باید امکان استفاده از نور و تهویه طبیعی را داشته باشد. از آشپزخانه برای نگهداری و آماده سازی مواد غذایی و پختن غذا استفاده می کنیم.
برای انجام دادن این کارها، هر آشپزخانه نیاز به سه عنصر اصلی دارد: یخچال جهت نگهداری مواد غذایی، سینک ظرف شویی برای آماده کردن و شستشوی مواد غذایی و ظروف و اجاق گاز برای پختن غذا.
علاوه بر عناصر فوق، آشپزخانه شامل مقداری کابینت دیواری پایین و بالا است که سایر امکانات لازم را در اختیار افراد خانواده قرار می دهد. گاهی لوازم و تسهیلات دیگر مانند فریزر، ماشین ظرفشویی و ماشین لباسشویی و دستگاه آبگرمکن نیز در داخل یا مجاورت آشپزخانه قرار می گیرند.
درواحد های مسکونی که دارای فضاهای مستقل برای پذیرایی از مهمان هستند برای تقویت رابطه بین مادر و اعضای خانواده می توان رابطه بین نشیمن و آشپزخانه را به نحوی طراحی کرد که امکان دید از فضای آشپزخانه به نشیمن وجود داشته باشد.
در واحد های مسکونی کوچک که از یک فضای واحد برای نشیمن خانواده و پذیرایی از مهمان استفاده می شود، بهتر است فضای آشپزخانه از استقلال بیشتری برخوردار باشد و فضای پخت و پز و شستشوی ظروف از محل نشستن مهمانان قابل رویت نباشد.
در هر صورت باید دقت نمود که صدای ناشی از آماده سازی پخت مواد غذایی و صدای ناشی از شستشوی ظروف و نیز بو و بخار آب و چربی ناشی از پخت غذا مشکلی برای فضاهای همجوار ایجاد نکند. به همین دلیل لازم است برای آشپزخانه نور و تهویه مستقل در نظر گرفته شود.
در ارائه این مطالب از کتاب مبانی نظری معماری نوشته دکتر محمد فاتح استفاده شده است.
منبع : خیشخان