ما خانوادگی همه غبغب داریم و البته مشکلی هم با آن نداریم. سی و چند سال از خدا عمر گرفتیم و این برآمدگی زیر چانه هیچ کاری به کار ما نداشت تا همین نوروز امسال. خانواده دایی‌ام که برای دید و بازدید عید به منزل ما آمده بودند، زحمت کشیده بودند و برای من عیدی تهیه کرده بودند؛ تازه از آنجا که خیلی هم مرا دوست دارند، کلی بازار را گشته بودند که چیز به درد بخوری برایم پیدا کنند. من هم خوشحال از این همه توجه و علاقه مثل بچه‌های 2 ساله با ذوق و شوق سریع کاغذ کادو را باز کردم؛ آن هم کجا؟! درست وسط جمعیت فامیل‌های دور و نزدیک. چشمتان روز بد نبیند که از دیدن محتویات کاغذ کادو، حس کردم غبغبم هم‌وزن کل بدنم شده و همه دارند آن را می‌بینند. دایی‌ام یک دستگاه رفع غبغب برایم خریده بود و به این طریق موجبات خنده همه فامیل را فراهم کرد. حالا از خنده و تمسخر فامیل که بگذریم، داشتم فکر می‌کردم آیا واقعا این دستگاه برای رفع غبغب مفید است که روز و شب در شبکه‌های ماهواره و سایت‌های اینترنتی آن را تبلیغ می‌کنند. از آن روز به بعد کمی به این موضوع حساس‌تر شدم و فهمیدم که کرم‌های مخصوصی نیز برای رفع غبغب به بازار آمده است. با خودم فکر کردم شاید این پرسش برای دیگران هم به وجود آمده باشد که اصلا غبغب چیست؟ چطور به وجود می‌آید؟ آیا راهی برای پیشگیری از آن وجود دارد و درمان‌های موجود تا چه اندازه در رفع آن موثر هستند. این شد که با دکتر عبدالجلیل کلانترهرمزی، استاد جراحی پلاستیک دانشگاه علوم‌پزشکی تهران، تماس گرفتم تا گفت‌وگویی را در این مورد با وی انجام دهم.
آیا پیدایش غبغب علت خاصی دارد؟
افتادگی یا بزرگی غبغب می‌تواند علت‌های مختلفی داشته باشد كه با توجه به آنها درمان‌های متفاوتی وجود دارد. معمولا اعضای قسمت پایین صورت هر فرد شامل لب پایین، چانه و قسمت زیر چانه و چین ناحیه چانه و گردن، زوایای خاص و استانداردی دارند كه در بیشتر افراد مشابه است اما در برخی افراد به دلایل خاصی این اندازه‌ها و زوایا استاندارد نیست و باعث می‌شود غبغب غیرطبیعی داشته باشند.
این دلایل چیست؟
اگر چانه كوچك‌تر از حد طبیعی یا عقب‌تر از حد طبیعی باشد، غبغب برجسته و غیرطبیعی به نظر می‌رسد. از سوی دیگر، وجود چربی بیش از حد در ناحیه زیر چانه برخی افراد نیز باعث می‌شود زاویه‌های طبیعی از بین برود و غبغب برجسته شود. همچنین غبغب می‌تواند به دلیل افتادگی بیش از حد پوست به وجود آید كه مهم‌ترین دلیل آن كهولت سن و حالت انقباضی عضلات گردن است. در این حالت حتی ممكن است غبغب به صورت چند پرده‌ای یا چند لایه‌ای درآید.
درمانی هم برای این موارد وجود دارد؟
بله؛ در فردی كه فك تحتانی عقب رفته یا چانه كوچك‌تر از حد معمول است، می‌توان با افزایش حجم چانه یا جلو آوردن فك تحتانی زاویه ایجاد شده را اصلاح كرد. ممكن است فرد علاوه بر مشكل عقب‌رفتگی چانه، دچار چربی اضافه ناحیه غبغب نیز باشد كه در این صورت باید بعد از اصلاح چانه و فك برای رفع چربی‌های زائد آن ناحیه اقدام کرد.
اگر فرد مشكل اسكلتی نداشته باشد چطور؟
اگر وضعیت چانه و فك طبیعی باشد و مشكل فقط در چربی اضافی انباشته‌شده در غبغب باشد، می‌توان با استفاده از روش لیپوساكشن (مكش چربی) یا جراحی و برداشت بافت‌های چربی مشكل را حل کرد.
افرادی كه به دلیل كهولت سن غبغب پیدا می‌کنند، چه کنند؟
در صورتی كه غبغب در اثر افتادگی پوست به دلیل كهولت سن یا شلی زودرس پوست ایجاد شده باشد، لیپوساكشن فایده‌ای ندارد و معمولا برش‌هایی كنار و زیر گوش ایجاد و پوست اضافه آن ناحیه كشیده می‌شود. اگر غبغب با این روش اصلاح نشود، با ایجاد یك برش اضافی، عضلات به هم ریخته زیر فك و چانه اصلاح و در جای اصلی خود قرار داده می‌شود. البته همزمان با این كار اصلاح زوایای فكی گردنی نیز انجام می‌گیرد.
برای رفع غبغب نمی‌توان از روش‌های غیرتهاجمی مثل كرم‌ها و دستگاه‌هایی كه در چند سال اخیر در سایت‌های اینترنتی و شبكه‌های ماهواره‌ای برای درمان غبغب تبلیغ می‌شود، استفاده كرد؟
اثر این دستگاه‌ها در هیچ منبع علمی‌ای تایید نشده است و به نظر نمی‌رسد تاثیر چندانی بر درمان غبغب داشته باشند. كرم‌ها و پمادهایی نیز كه برای رفع غبغب تبلیغ می‌شوند، به‌هیچ‌وجه مورد تایید نیستند و اثر آنها اثبات شده نیست و بیشتر جنبه تبلیغاتی و تجاری دارند.
لیزر چطور؟
لیزر هم نمی‌تواند تاثیر خاصی در كاهش حجم غبغب داشته باشد.
آیا برای پیشگیری از به وجود آمدن غبغب راهی وجود دارد؟
در مواردی كه ایجاد غبغب در اثر عقب بودن چانه یا كوچكی مادرزادی فك است، راهی برای پیشگیری از به وجود آمدن آن وجود ندارد. تجمع چربی هم در بیشتر موارد ارثی است و خود فرد در آن نقشی ندارد. افزایش سن نیز كه یك مساله طبیعی است و به مرور باعث افتادگی پوست می‌شود بنابراین تنها راهی که برای جلوگیری از غبغب به نظر می‌رسد، رعایت بهداشت فردی، محافظت از پوست و انجام منظم فعالیت‌های ورزشی خاصی است كه می‌تواند مفید باشد.
آیا درمان‌هایی كه برای رفع غبغب ذكر كردید، دائمی‌اند یا امكان بروز مجدد آن وجود دارد؟
اگر غبغب در اثر عقب بودن فك یا كوچك بودن چانه ایجاد شده باشد و اصلاح‌های لازم انجام شود، برگشت‌پذیر نیست. اگر هم غبغب در اثر تجمع بافت چربی ایجاد شده باشد، با برداشت بافت چربی، امكان عود كم است ولی اگر در اثر كهولت سن به وجود آمده باشد، حتی در صورت درمان، با گذشت زمان امكان برگشت مجدد دارد و این اجتناب‌ناپذیر است.
گردآوری: گروه سلامت سیمرغ