هر سال نشریه MIT Technology Review وابسته به دانشگاه MIT، فهرستی از 10 تحول برتر فناوری را برمی گیرند. این نشریه از سال 1899 یعنی 114 سال پیش به صورت مستمر اخبار فناوری را بازتاب می دهد و یکی از معتبرترین منابع خبری محسوب می شود. با هم 10 فناوری تاثیرگذار سال 2013 را مرور می کنیم که چند روز پیش از سوی این نشریه اعلام شده بودند:
1- یادگیری ژرف
کامپیوترهای ما در حال هوشمندتر شدن هستند و گرچه هنوز در زمینه خلاقیت یا تحلیل و استنباط نیرویی فراتر از مغز انسان ها پیدا نکرده اند اما نشانه هایی از هوشمندتر شدن و شبیه شدن عملکرد آنها به مغز انسان به چشم می خورد، به یاری کامپیوترها ما حالا می توانیم بی درنگ و با خطایی کم ترجمه کنیم، به یاری موتورهای جست و جوی هوشمندتر، سوزنی را در انبار کاهی پیدا کنیم، پروتئین ها را بپیچانیم و از آنها برای مبارزه با بیماری ها استفاده کنیم.
2- رسانه های اجتماعی موقتی
ما وقتی در توییتر، گوگل پلاس یا فیس بوک چیزی می نویسیم، معمولا در مورد لحظه نگاشت های خود فکر زیادی نمی کنیم و به این فکر نیستیم که یک متن، عکس، ویدئو یا تفسیر ما از یک رخداد یا حرف خودمانی، ممکن است، بعدها علیه ما استفاده شود. در شبکه های اجتماعی چیزی خود به خود پاک نمی شود و ممکن است سال ها بعد از ما به خاطر نحوه تفکری که حالا داریم، انتقاد شود! چاره کار چیست؟
چاره کار استفاده از رسانه های اجتماعی است که بتوانند از حریم خصوصی ما محافظت کنند؟ Snapchat یک اپلیکیشن موبایل است که با آن کاربر می تواند تاریخ انقضایی برای پیام ها و عکس های خود تعیین کند تا بعد از این تاریخ آنها خود به خود پاک شوند. Wickr هم پیام رسانی است که با یک رمزبندی سطح بالا در حد نظامی از پیام ها و عکس ها و ویدئوهای شما محافظت می کند.
3- آزمایش DNA جنین انسان قبل از تولد به صورت غیرتهاجمی
خیلی خوب است بتوانیم تا زمانی که جنینی متولد نشده است، بتوانیم تشخیص بدهیم که جنین مبتلا به بیماری هایی مثل سندرم داون است. ما شیوه های مختلفی برای تشخیص بیماری قبل از تولد داریم، یکی از دقیق ترین شیوه آزمایش DNA جنین است، منتها این کار مشکلاتی دربر دارد.
علاوه بر مسئله گران بودن، مشکل دیگر این است که برای آزمایش DNA جنین باید بافت ژنتیکی او را برداریم. برای این کار معمولا از آمنیوسنتز استفاده می شود که مخاطراتی دارد اما به لطف پژوهش هایی که چهار شرکت از جمله Verinata انجام می دهند، ما به زودی خواهیم توانست تنها با گرفتن خون مادر، پی به توالی دقیق DNA جنین ببریم و اصطلاحا DNA جنین جنین را سکانس کنیم.
4- تولید قطعات با استفاده از فناوری چاپ سه بعدی
هر چقدر می گذرد ما اخبار بیشتری در مورد فناوری چاپ سه بعدی می خواهیم، این فناوری در آستانه صنعتی شدن است و حالا شرکت هایی مثل جنرال الکتریک برای تولید بعضی از قطعات ترجیح می دهند به جای قالب ریزی از چاپ سه بعدی استفاده کنند. شرکت های زیست - پزشکی هم برای تولید اعضا و بافت ها به این فناوری روی آورده اند.
5- پیوند حافظه
به دلایل مختلفی ما ممکن است حافظه خود را از دست بدهیم: صدمه مغزی به دنبال تصادف، سکته مغزی یا بیماری هایی مثل آلزایمر. با کمک فناوری آزمایش هایی روی موش ها و میمون ها برای برگرداندن یا پیوند حافظه به آنها انجام شده است، دانشمند پیشگامی که از دو دهه پیش روی تراشه های سیلکونی که قابل پیوند به مغز باشند کار می کند، تئودور برگر نام دارد، او در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی کار می کند و امیدوار است این تراشه ها با تقلید از مدارهای نورونی مغز، روزی بتوانند حافظه را به انسان های دچار فراموشی برگردانند.
6- ساعت های هوشمند
دو سه ماه است که اخبار ضد و نقیضی در مورد ساعت هوشمند اپل به گوش می خورد اما قبل از اپل، افراد دیگری دست جنبانده اند و با کار روی یک ساعت هوشمند به نام Pebble به سرعت در این مسیر حرکت می کنند. ایده این ساعت آنقدر خوب بوده که به سرعت 10.2 میلیون دلار از طریق Kickstarter جمع کرده است.
7- آینه های خورشیدی با بازدهی بالا
به رغم پیشرفت های زیاد در زمینه تولید انرژی از نور وخورشید، هنوز هم در مقایسه تجاری میزان بازدهی این فناوری بیشتر از 20 درصد نیست اما تحولات جدید این نوید را می دهند که میزان بازدهی تا 50 درصد افزایش یابد. برای این کار هری آتواتر و همکارانش، صفحات خورشیدی جدیدی را طراحی کرده اند که نور خورشید را به 6 تا 8 طول موج مختلف تجزیه می کندو هر یک از این طول موج هات به سلول های نیمه هادی هایی هدایت می شوند تا جذب شوند و از آنها الکتریسیته تولید شود.
8- کسب اطلاعات ارزشمند از طریق گوشی های موبایل
اطلاعاتی که با تحلیل شبکه های اجتماعی می توان به آنها رسید، ارزشمند هستند. هم اکنون در دنیا شش میلیارد گوشی موبایل وجود دارند و این گوشی ها حجم انبوهی از اطلاعات را تولید می کنند.
یکی از کاربردهای این اطلاعات را اپیدمیولوژیست ها یافته اند، آنها توانسته اند به یاری همین اطلاعات که به نظر ما بی ارزش می نماید، متوجه بروز و نحوه اشاعه بیماری هایی مثل مالاریا در آفریقا یا تب دنگو در آمریکای شمالی شوند. خیلی جالب است که اپیدمیولوژیست دانشگاه هاروارد در خانه نشسته باشد و با بررسی اطلاعات و پیامک های رد و بدل شده در کنیا، متوجه نحوه جابجایی و سفر مردم به مناطق پرخطر شود و از روی آن پیش بینی شیوع بیماری مالاریا را بکند!
9- مدارهای توانمند برای تولید برق DC
برای تولید انرژی از منابع تجدیدپذیری مثل نور خورشید، باد یا جزر و مد نیاز به مدارهای تولید برق DC توانمندی داریم. خطوط انتقال برق DC با ولتاژ بالا می توانند نیرو را هزاران کیلومتر انتقال دهند اما برای اینکه از این نیرو به صورت پایدار در سیستم ها استفاده شود، نیاز به شبکه های پیچیده ای است. شرکت سوئیسی ABB یکی از شرکت هایی است که پیچیدگی های این امر را حل کرده است.
کامپیوترهای ما در حال هوشمندتر شدن هستند و گرچه هنوز در زمینه خلاقیت یا تحلیل و استنباط نیرویی فراتر از مغز انسان ها پیدا نکرده اند اما نشانه هایی از هوشمندتر شدن و شبیه شدن عملکرد آنها به مغز انسان به چشم می خورد، به یاری کامپیوترها ما حالا می توانیم بی درنگ و با خطایی کم ترجمه کنیم، به یاری موتورهای جست و جوی هوشمندتر، سوزنی را در انبار کاهی پیدا کنیم، پروتئین ها را بپیچانیم و از آنها برای مبارزه با بیماری ها استفاده کنیم.
2- رسانه های اجتماعی موقتی
ما وقتی در توییتر، گوگل پلاس یا فیس بوک چیزی می نویسیم، معمولا در مورد لحظه نگاشت های خود فکر زیادی نمی کنیم و به این فکر نیستیم که یک متن، عکس، ویدئو یا تفسیر ما از یک رخداد یا حرف خودمانی، ممکن است، بعدها علیه ما استفاده شود. در شبکه های اجتماعی چیزی خود به خود پاک نمی شود و ممکن است سال ها بعد از ما به خاطر نحوه تفکری که حالا داریم، انتقاد شود! چاره کار چیست؟
چاره کار استفاده از رسانه های اجتماعی است که بتوانند از حریم خصوصی ما محافظت کنند؟ Snapchat یک اپلیکیشن موبایل است که با آن کاربر می تواند تاریخ انقضایی برای پیام ها و عکس های خود تعیین کند تا بعد از این تاریخ آنها خود به خود پاک شوند. Wickr هم پیام رسانی است که با یک رمزبندی سطح بالا در حد نظامی از پیام ها و عکس ها و ویدئوهای شما محافظت می کند.
3- آزمایش DNA جنین انسان قبل از تولد به صورت غیرتهاجمی
خیلی خوب است بتوانیم تا زمانی که جنینی متولد نشده است، بتوانیم تشخیص بدهیم که جنین مبتلا به بیماری هایی مثل سندرم داون است. ما شیوه های مختلفی برای تشخیص بیماری قبل از تولد داریم، یکی از دقیق ترین شیوه آزمایش DNA جنین است، منتها این کار مشکلاتی دربر دارد.
علاوه بر مسئله گران بودن، مشکل دیگر این است که برای آزمایش DNA جنین باید بافت ژنتیکی او را برداریم. برای این کار معمولا از آمنیوسنتز استفاده می شود که مخاطراتی دارد اما به لطف پژوهش هایی که چهار شرکت از جمله Verinata انجام می دهند، ما به زودی خواهیم توانست تنها با گرفتن خون مادر، پی به توالی دقیق DNA جنین ببریم و اصطلاحا DNA جنین جنین را سکانس کنیم.
4- تولید قطعات با استفاده از فناوری چاپ سه بعدی
هر چقدر می گذرد ما اخبار بیشتری در مورد فناوری چاپ سه بعدی می خواهیم، این فناوری در آستانه صنعتی شدن است و حالا شرکت هایی مثل جنرال الکتریک برای تولید بعضی از قطعات ترجیح می دهند به جای قالب ریزی از چاپ سه بعدی استفاده کنند. شرکت های زیست - پزشکی هم برای تولید اعضا و بافت ها به این فناوری روی آورده اند.
5- پیوند حافظه
به دلایل مختلفی ما ممکن است حافظه خود را از دست بدهیم: صدمه مغزی به دنبال تصادف، سکته مغزی یا بیماری هایی مثل آلزایمر. با کمک فناوری آزمایش هایی روی موش ها و میمون ها برای برگرداندن یا پیوند حافظه به آنها انجام شده است، دانشمند پیشگامی که از دو دهه پیش روی تراشه های سیلکونی که قابل پیوند به مغز باشند کار می کند، تئودور برگر نام دارد، او در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی کار می کند و امیدوار است این تراشه ها با تقلید از مدارهای نورونی مغز، روزی بتوانند حافظه را به انسان های دچار فراموشی برگردانند.
6- ساعت های هوشمند
دو سه ماه است که اخبار ضد و نقیضی در مورد ساعت هوشمند اپل به گوش می خورد اما قبل از اپل، افراد دیگری دست جنبانده اند و با کار روی یک ساعت هوشمند به نام Pebble به سرعت در این مسیر حرکت می کنند. ایده این ساعت آنقدر خوب بوده که به سرعت 10.2 میلیون دلار از طریق Kickstarter جمع کرده است.
7- آینه های خورشیدی با بازدهی بالا
به رغم پیشرفت های زیاد در زمینه تولید انرژی از نور وخورشید، هنوز هم در مقایسه تجاری میزان بازدهی این فناوری بیشتر از 20 درصد نیست اما تحولات جدید این نوید را می دهند که میزان بازدهی تا 50 درصد افزایش یابد. برای این کار هری آتواتر و همکارانش، صفحات خورشیدی جدیدی را طراحی کرده اند که نور خورشید را به 6 تا 8 طول موج مختلف تجزیه می کندو هر یک از این طول موج هات به سلول های نیمه هادی هایی هدایت می شوند تا جذب شوند و از آنها الکتریسیته تولید شود.
8- کسب اطلاعات ارزشمند از طریق گوشی های موبایل
اطلاعاتی که با تحلیل شبکه های اجتماعی می توان به آنها رسید، ارزشمند هستند. هم اکنون در دنیا شش میلیارد گوشی موبایل وجود دارند و این گوشی ها حجم انبوهی از اطلاعات را تولید می کنند.
یکی از کاربردهای این اطلاعات را اپیدمیولوژیست ها یافته اند، آنها توانسته اند به یاری همین اطلاعات که به نظر ما بی ارزش می نماید، متوجه بروز و نحوه اشاعه بیماری هایی مثل مالاریا در آفریقا یا تب دنگو در آمریکای شمالی شوند. خیلی جالب است که اپیدمیولوژیست دانشگاه هاروارد در خانه نشسته باشد و با بررسی اطلاعات و پیامک های رد و بدل شده در کنیا، متوجه نحوه جابجایی و سفر مردم به مناطق پرخطر شود و از روی آن پیش بینی شیوع بیماری مالاریا را بکند!
9- مدارهای توانمند برای تولید برق DC
برای تولید انرژی از منابع تجدیدپذیری مثل نور خورشید، باد یا جزر و مد نیاز به مدارهای تولید برق DC توانمندی داریم. خطوط انتقال برق DC با ولتاژ بالا می توانند نیرو را هزاران کیلومتر انتقال دهند اما برای اینکه از این نیرو به صورت پایدار در سیستم ها استفاده شود، نیاز به شبکه های پیچیده ای است. شرکت سوئیسی ABB یکی از شرکت هایی است که پیچیدگی های این امر را حل کرده است.