baroon
متخصص بخش ادبیات
قهر در روابطی كه افراد انتظارات بیشتری از هم دارند و در تعاملات بیشتر هستند به مراتب، بیشتر رخ می‌دهد...
گاهی وقت‌ها دست خودت نیست؛ بدون اینكه بخواهی قهر میكنی، بدون اینكه فكر كنی قهر میكنی، اگر چیزی دلخواهت نباشد قهر میكنی و این قدر این كار را ادامه می‌دهی تا درونت آرام شود. حالا فرقی نمی‌كند به آن چیزی كه می‌خواستی رسیده باشی یا نه. مهم این است كه یك جوری مخالفت خود را اعلام كنی. قهر طبیعی است اما به شرطی كه در حد طبیعی و منطقی باشد، نه مثل تو كه این روزها مرزها را برداشته‌ای و سر هر مساله كوچكی قهر میكنی. به قهر معتاد شده‌ای، كلافه‌ات كرده، هیچ جوری هم دست از سرت بر نمی‌دارد. شاید تو هم از سر او دست بر نمی‌داری؛ نه؟!
یكی از نشانه‌های تنبیه، قهر است كه افراد در مقابل رفتارهای دیگران به صورت یكی از شكل‌های دیداری (ارتباط نداشتن)، چشمی، كلامی (قطع كلام) بروز می‌دهند كه می‌تواند ریشه در زندگی بدوی یا اولیه افراد داشته باشد.
از دیدگاه پرویز رزاقی، روان شناس، قهر از واكنش‌های طبیعی انسان است كه به صورت سرشتی، ژنتیكی یا محیطی به افراد منتقل می‌شود تا جایی كه افراد در موقعیت‌های كسان به شكل‌های گوناگون قهر می‌كنند. كودك، زن یا مرد تفاوتی نمی‌كند، همه این افراد در موقعیت‌هایی كه با ناكامی مواجه می‌شوند یا به نیازهای مطلوب خود دست پیدا نمی‌كنند، برای ادای حق و ... به درجات متعددی متوسل به قهر می‌شوند. بنا به گفته‌های دكتر رزاقی قهر در روابطی كه افراد انتظارات بیشتری از هم دارند و در تعاملات بیشتر هستند به مراتب، بیشتر رخ می‌دهد. كنش‌ها و واكنش‌ها، خوسته یا ناخواسته، افراد را به سمت قهر سوق می‌دهد.
قهر استرس زا است
به گفته دكتر رزاقی، قهر و عوامل ایجاد آن استرس‌زا هستند. اغلب افرادی كه سعی می‌كنند با توسل به قهر به سمت خواسته خود قدمی مثبت بردارند متحمل استرس‌های زیادی می‌شوند.
خیلی از شما شاید تجربه هجوم افكار منفی و خیال بافی را در قهر دارید و این اضطراب‌های دوران قهر برایتان نا آشنا نیست اما با این حال در سال‌های اخیر به نظر می‌رسد افراد بیشتر به این شرایط تن می‌دهند كه كم حوصلگی و بی‌ارزش شدن روابط می‌تواند از جمله دلایل آن باشد.
مردها كمتر قهر می‌كنند
اما شاید برای شما جالب باشد اگر بدانید برخی مردان در برابر این واكنش طبیعی انسان كه جنسیت نمی‌شناسد موضع گیری‌هایی دارند. به این ترتیب كه وقتی در موقعیتی قرار می‌گیرند كه واكنش قهر را می‌طلبد با تصور اینكه این عمل متناسب با زنان است از اعمال آن خودداری می‌كنند.
دكتر رزاقی در رابطه با چنین اعتقاداتی می‌گوید: "قهر در هر دو جنس طبیعی است اما شواهد عینی نشان داده است كه قهر بیشتر در زنان دیده می‌شود، هر چند كه تحقیقات منسجمی در این رابطه وجود ندارد اما اغلب زنان برای احقاق حق بیشتر از این رفتار استفاده می‌كنند."
شاید یكی از علت‌های مهم این تفاوت به نوع نگرش این دو جنس بر می‌گردد. اغلب مردان قهر را یك ضعف تلقی می‌كنند در حالی كه زنان این گونه به آن نگاه نمی‌كنند. به طور معمول بر مردان قانون همه یا هیچ حكم فرما است، یا رابطه‌ای را قطع می‌كنند یا به آن ادامه می‌دهد اما زنان این طور نیستند.
دكتر رزاقی هم با تایید این موضوع می‌گوید: "در بسیاری از موارد مردان غریبه پس از یك دعوای اتفاقی با هم دوست و رفیق شده‌اند اما خانم‌ها برعكس. از سویی دیگر به نظر می‌رسد چون ارتباط كلامی در خانم‌ها قوی‌تر است درنتیجه آنها بیشتر از قهر استفاده می‌كنند چرا كه قهر روندی است كه نشان می‌دهد ارتباط به طور كامل قطع نشده و دوباره آشتی اتفاق می‌افتد كه در این ارتباط و تعامل دوباره ارتباط كلامی كمك كننده است اما چون مردان به طور معمول در ارتباطات كلامی ضعیف‌اند رابطه را قطع می‌كنند یا ادامه می‌دهند و رابطه حد واسطی به نام قهر نمی‌شناسند."
قهرت را درمان كن
هیچ فكر كرده‌ایم ما یا دیگران چرا قهر می‌كنیم؟ لطفا این موضوع اگر برایتان مهم نیست سعی كنید مهم باشد چرا كه بیش از دیگر آزاری شما را آزار می‌دهد.
دكتر رزاقی درباره افرادی كه بیشتر قهر می‌كنند، می‌گوید: "این افراد احتیاج به مطرح شدن، حل مشكلات یا جلب توجه دارند و بسیاری از مواقع از نداشتن اعتماد به نفس رنج می‌برند. در حالی كه این قهرها راه درمان دارد و اگر نمی‌خواهید بیش از این دوستان و آشنایان خود را از دست بدهید و می‌خواهید كمتر خودتان را آزار بدهید دست به كار شوید و از این دارو‌ها برای درمان قهر استفاده كنید:
7 توصیه پایانی
1. قوه شناخت خود را نسبت به عوامل تنبیه دیگر بالا ببرید و بدانید قهر به تنهایی چاره‌ساز نیست. برای مثال پاداش و امكانات را حذف كنید.
2. از روش‌های ارتباطی جایگزین برای اعلام احساس و نظر خود استفاده كنید.
3. اعتماد به نفس خود را فزایش دهید.
4. مهارت‌های كلامی خود را تقویت كنید.
5. چون افراد درون‌گرا ارتباط كلامی‌شان ضعیف‌تر است به نسبت بیشتر از قهر استفاده می‌كنند پس یكی از راهكارها افزایش تعاملات اجتماعی است.
6. به دیگران هم برای ابراز نظر و احساس اجازه بدهید. شاید دیگران حرفی برای گفتن دارند كه موجب رفع قهر می‌شود.
7. افكار و رفتار منفی را كم‌كم دور بریزید و بیشتر به موضوع‌های مثبت فكر كنید.
شرط قهر جوانمردانه
1. موضوع قهر را برای طرف مقابل مشخص كنید.
2. از قهر در جمع استفاده نكنید.
3. راه آشتی را باز بگذارید و هر چیزی از دهانتان بیرون آمد، نگویید.
4. قهر نباید طولاkی مدت باشد چون از میزان تاثیرگذاری آن كم می‌شود.
5. اگر موضوع قهر برای طرف مقابل مهم نیست قهر چاره كار شما نیست.
6. در قهر و آشتی به ویژه در رابطه مادر و فرزندی، والدین بلافاصله عذرخواهی مكرر كودك را نپذیرند. چرا كه این امر موجب تكرار رفتار غلط و تقویت عذرخواهی مكرر و درنتیجه اصلاح نشدن رفتار نامناسب و درنهایت كاربرد نامناسب قهر از سوی والدین می‌شود، البته در نپذیرفتن عذرخواهی هم زیاده روی نكنید.
منبع: هفته‌نامه سلامت