يك مانيتور CRT قديمي از يك لوله به شكل Wh استفاده ميكند كه شبيه يك بطري شيشه اي بزرگ است. 3 تفنگ الكتروني در سمت باريك آن قرار دارند آنها الكترونها را به سمت صفحه بزرگ مسطحي كه در برابر تماشاگر قرار دارد شليك مي كنند.
صفحه نمايش و رزولوشن بايد با يكديگر مطابقت داشته باشند هر چه رزولوشن بالاتر باشد جزئيات بيشتري در صفحه نمايش ديده مي شود در يك دسك تاپ ويندوز اندازه آيكونها را در رزولوشن 800در 600 2 يا 3 برابر بزرگتر نسبت به رزولوشن 1280 در 1024 است.
يك مانيتور بخصوص مي تواند در رزولوشن هاي مختلف پاسخگو باشد اگر چه همه رزولوشن ها مناسب نيستند در يك مانيتور با صفحه نمايش كوچك در رزولوشن خيلي بالا آيكونها خيلي كوچك مي شوند.
بنابراين رزولوشن و اندازه صفجه بايد با يكديگر مطابقت كنند.
شما نمي توانيد درباره يك مانيتور فقط از روي رزولوشن آن قضاوت كنيد سرعت refresh ( فركانس ) و عمق رنگ به همان اندازه مهم هستند.
پرتو الكتروني:
در مانيتورهاي قديمي CRT تفنگ الكتروني بدون وقفه و دقيقاً الكترونها را از پيكسلي به پيكسل ديگر پرتاب مي كرد. در حقيقت همانطور كه اشعه صفحه نمايش را جارو مي كرد تغيير مكان مي داد. هر نقطه در صفحه نمايش يك تابش آني الكترونها را دريافت مي كرد قبل از اينكه اشعه به نقطه بعدي بتابد و شدت اشعه از نقطه اي به نقطه ديگر تغيير مي كرد.
صفحه مانيتور پوشيده شده از فسفر داراي خاصيت نور افشاني بود زمانيكه الكترونها به سمت آنها شليك مي شدند در حقيقت بايد دوباره نقاط را نوراني مي كردند قبل از اينكه نور آنها محو شود.
و نتيجه اين مي شود كه ما يك تصوير پايدار و نسبتاً يكنواخت مي ديديم. ولي در حقيقت تصوير لرزشهايي داشت.
مانيتورهاي CRT امروزي:
در مانيتورهاي امروزي هر پيكسل 60 ، 70 ، 75 يا 80 بار در ثانيه refresh يا تازه سازي مي شوند. بنابراين تفنگ الكتروني بايد خيلي سريع حركت كند تا 18 ميليون شليك در ثانيه يا بيشتر انجام دهد اگر يك تصوير 75 بار در ثانيه تازه سازي شود مي گوييم فركانس تازه سازي يا refresh برابر 75 هرتز است كارت گرافيك سيگنالهاي refresh را صادر مي كند بنابراين سرعت تازه سازي را كنترل مي كند پس كارت گرافيكي بايد با مانيتور سازگاري داشته باشد بنابراين اين دو واحد بايد بوسيله يك رابط مناسب براي انتقال سيگنال به يكديگر متصل شوند
اجازه بدهيد تصور كنيم مانيتوري با رزولوشن 1280 در 1024 و سرعت تازه سازي (refresh ) برابر 75 هرتز در اختيار داريم. براي اين منظور به مانيتوري با تفنگ الكتروني كه قادر به 98 ميليون شليك در ثانيه باشد احتياج داريم اين مانيتور در يك سرعت خيلي بالا كار مي كند كه بعضي مواقع مي تواند سبب آلودگي بوسيله پرتوها شود.
سرعت تازه سازي ( refresh ) يا فركانس بالا:
زمانيكه سرعت تازه سازي بالا رود صفحه مانيتور داراي ظاهر پايدار و نرم تري است. اين اختلاف را در تلوزيونهاي قديمي كه فركانس آنها فقط 50 هرتز است مي توان به خوبي مشاهده كرد. بعضي از كمپانها تلوزيونهايي توليد مي كنند كه فركانس تازه سازي برابر 100 هرتز دارند. اگر شما يكبار از سرعت تازه سازي 100 هرتز استفاده كنيد براي شما ديگر بسيار مشكل خواهد بود كه با فركانس 50 هرتز كار كنيد مانيتورهاي قديمي و بدون كيفيت از فركانس حداكثر 60 هرتز پشتيباني مي كردند و كيفيت پاييني داشتند كه تصوير آنها لرزش داشت و براي ويندوز مناسب نبودند يك فركانس معمول براي مانيتور كه قابل قبول باشد 70 هرتز است به نظر بنده 75 هرتز قابل قبول است ولي اگر مدت زيادي با كامپيوتر كار ميكنيد شايد 80 يا 85 هرتز را استفاده كنيد. شما بايد همه اين فركانسها را امتحان كنيد تا بهترين فركانس مورد قبولتان را پيدا كنيد. در اينجا يك تصوير از تنظيمات كنترلر گرافيك ATI Radeon را ميبينيد اين گرافيك مي تواند 11 سرعت تازه سازي مختلف در اختيار شما بگذارد ( از 43 تا 160 هرتز ) در رزولوشن 1280 در 1024
در داخل صفحه اي كه ما به آن نگاه مي كنيم بوسيله لايه نازكي از فسفر به صورت نقطه اي پو شانده شده است آنها در گروههاي 3 تايي مرتب شده اند يك قرمز ، يك سبز و يك نقطه فسفري آبي. آنها با يكديگر يك پيكسل را مي سازند. اين نقاط زماني روشن مي شوند كه كه بوسيله الكترونها از طرف تفنگ الكتروني ضربه مي زنند. هر كدام از اين تك نقطه ها بوسيله يك پرتو الكترون ضربه مي خورند
هر چه پرتو الكترون قويتر باشد نقاط نوراني تر مي شوند. آنها شروع به سياه شدن مي كنند اما زمانيكه اشعه به تمام قدرت خود رسيد نقاط به رنگ قرمز سبز و آبي در مي آيند.
اشعه الكتروني بوسيله ميدان مغناطيسي هدايت مي شود كه به اشعه انحنا مي دهند بنابراين آنها دقيقاً به نقطه مطلوب اصابت مي كنند.
اشعه هاي الكترون به سرعت صفحه نمايش را جارو مي كنند. هر كدام از سه تفنگ الكتروني بايد بدون وقفه تك نقطه هاي ( هر يك از نقطه هاي رنگي به تنهايي ) مقصد را از چپ به راست خط به خط از بالا به پايين اسكن كنند و اين كار را معمولاً 70 تا 85 بار در ثانيه انجام مي دهند. شدت اشعه هر تفنگ الكتروني براي هر تك نقطه مي تواند تنظيم شود تا رنگ نهايي را ايجاد كند.
يك صفحه معمولي يك مانيتور CRT مي تواند از 480000 پيكسل كه به آن تصوير 600*800 مي گويند. در هر خط افقي 800 نقطه وجود دارد و 600 خط از بالا تا پايين صفحه مانيتور CRT وجود دارند كه مجموعاً 480000 پيكسل مي شود.
رزولوشنهاي بالاتر:
تعداد پيكسلهاي بيشتر در صفحه نمايش براي ما امكان رزولوشنهاي بالاتر را فراهم مي كند و با يك رزولوشن بالاتر ممكن است تصوير واضح تر شود.
پايين ترين رزولوشن در كامپيوترهاي شخصي كه براي مصارف بر اساس متنهاي DOS مورد استفاده قرار مي گيرد 480*680 پيكسل است و به آن يك تصوير VGA مي گويند. VGA يك تصوير استاندارد بود تا اينكه وارد بازار شد قبل از آن استانداردهاي پايين تري هم وجود داشت مانند CGA.
همانطور كه كامپيوتر هاي شخصي قدرتمند تر مي شدند حوالي سال 1990 تقاضا براي صفحه نمايش با رزولوشن بيشتر افزايش يافت. ويندوز يك محيط گرافيكي است و به خوبي در رزولوشنهاي بالا كار ميكند همچنين بازيهايي زيادي وجود داشتند كه احتياج به رزولوشن بالايي داشتند. به هر حال آخرين استاندارد واقعي كه روي كامپيوترهاي شخصي به كار گرفته شد VGA بود. و بهينه ساريهاي كه در رزولوشن انجام گرفت بر اساس VGA بود و اصطلاحات SVGA يا SUPER VGA كه بعدها استفاده شد بر همين اساس بود بعدها XGA و نامهاي ديگري آمدند كه هر كدام رزولوشنهاي متفاوتي را تعريف مي كردند.
در حقيقت اصطلاحات SVGA , XGA خيلي مورد استفاده قرار نمي گيرند. در عوض ما به رزولوشن، فركانس تصوير و رنگ توجه مي كنيم. اما اجازه بدهيد در مورد رزولوشن بحث كنيم. رزولوشن با اندازه صفحه مانيتور رابطه دارد هر چه مانيتور بزرگتر باشد امكان دستيابي به رزولوشن بالاتر بيشتر است در زير جدولي از رزولوشنهاي مختلف را مي بينيد.
Standard
Resolution
Number of pixels
Recommended CRT
screen size
screen size
Recommended TFT
screen size
screen size
VGA
640 x 480
307,200
14"
n/a
SVGA
800 x 600
480,000
15", 17"
10.4", 12"
SVGA
1024 x 768
786,432
17", 19"
13.3" - 15"
XGA
1152 x 864
995,328
17", 19", 21"
n/a
Vesa 1280
1280 x 1024
1,310,720
19", 21"
17.3", 18.3"
Vesa 1600
1600 x 1200
1,920,000
21" and bigger
n/a (yet)
صفحه نمايش و رزولوشن بايد با يكديگر مطابقت داشته باشند هر چه رزولوشن بالاتر باشد جزئيات بيشتري در صفحه نمايش ديده مي شود در يك دسك تاپ ويندوز اندازه آيكونها را در رزولوشن 800در 600 2 يا 3 برابر بزرگتر نسبت به رزولوشن 1280 در 1024 است.
يك مانيتور بخصوص مي تواند در رزولوشن هاي مختلف پاسخگو باشد اگر چه همه رزولوشن ها مناسب نيستند در يك مانيتور با صفحه نمايش كوچك در رزولوشن خيلي بالا آيكونها خيلي كوچك مي شوند.
بنابراين رزولوشن و اندازه صفجه بايد با يكديگر مطابقت كنند.
شما نمي توانيد درباره يك مانيتور فقط از روي رزولوشن آن قضاوت كنيد سرعت refresh ( فركانس ) و عمق رنگ به همان اندازه مهم هستند.
پرتو الكتروني:
در مانيتورهاي قديمي CRT تفنگ الكتروني بدون وقفه و دقيقاً الكترونها را از پيكسلي به پيكسل ديگر پرتاب مي كرد. در حقيقت همانطور كه اشعه صفحه نمايش را جارو مي كرد تغيير مكان مي داد. هر نقطه در صفحه نمايش يك تابش آني الكترونها را دريافت مي كرد قبل از اينكه اشعه به نقطه بعدي بتابد و شدت اشعه از نقطه اي به نقطه ديگر تغيير مي كرد.
صفحه مانيتور پوشيده شده از فسفر داراي خاصيت نور افشاني بود زمانيكه الكترونها به سمت آنها شليك مي شدند در حقيقت بايد دوباره نقاط را نوراني مي كردند قبل از اينكه نور آنها محو شود.
و نتيجه اين مي شود كه ما يك تصوير پايدار و نسبتاً يكنواخت مي ديديم. ولي در حقيقت تصوير لرزشهايي داشت.
مانيتورهاي CRT امروزي:
در مانيتورهاي امروزي هر پيكسل 60 ، 70 ، 75 يا 80 بار در ثانيه refresh يا تازه سازي مي شوند. بنابراين تفنگ الكتروني بايد خيلي سريع حركت كند تا 18 ميليون شليك در ثانيه يا بيشتر انجام دهد اگر يك تصوير 75 بار در ثانيه تازه سازي شود مي گوييم فركانس تازه سازي يا refresh برابر 75 هرتز است كارت گرافيك سيگنالهاي refresh را صادر مي كند بنابراين سرعت تازه سازي را كنترل مي كند پس كارت گرافيكي بايد با مانيتور سازگاري داشته باشد بنابراين اين دو واحد بايد بوسيله يك رابط مناسب براي انتقال سيگنال به يكديگر متصل شوند
اجازه بدهيد تصور كنيم مانيتوري با رزولوشن 1280 در 1024 و سرعت تازه سازي (refresh ) برابر 75 هرتز در اختيار داريم. براي اين منظور به مانيتوري با تفنگ الكتروني كه قادر به 98 ميليون شليك در ثانيه باشد احتياج داريم اين مانيتور در يك سرعت خيلي بالا كار مي كند كه بعضي مواقع مي تواند سبب آلودگي بوسيله پرتوها شود.
سرعت تازه سازي ( refresh ) يا فركانس بالا:
زمانيكه سرعت تازه سازي بالا رود صفحه مانيتور داراي ظاهر پايدار و نرم تري است. اين اختلاف را در تلوزيونهاي قديمي كه فركانس آنها فقط 50 هرتز است مي توان به خوبي مشاهده كرد. بعضي از كمپانها تلوزيونهايي توليد مي كنند كه فركانس تازه سازي برابر 100 هرتز دارند. اگر شما يكبار از سرعت تازه سازي 100 هرتز استفاده كنيد براي شما ديگر بسيار مشكل خواهد بود كه با فركانس 50 هرتز كار كنيد مانيتورهاي قديمي و بدون كيفيت از فركانس حداكثر 60 هرتز پشتيباني مي كردند و كيفيت پاييني داشتند كه تصوير آنها لرزش داشت و براي ويندوز مناسب نبودند يك فركانس معمول براي مانيتور كه قابل قبول باشد 70 هرتز است به نظر بنده 75 هرتز قابل قبول است ولي اگر مدت زيادي با كامپيوتر كار ميكنيد شايد 80 يا 85 هرتز را استفاده كنيد. شما بايد همه اين فركانسها را امتحان كنيد تا بهترين فركانس مورد قبولتان را پيدا كنيد. در اينجا يك تصوير از تنظيمات كنترلر گرافيك ATI Radeon را ميبينيد اين گرافيك مي تواند 11 سرعت تازه سازي مختلف در اختيار شما بگذارد ( از 43 تا 160 هرتز ) در رزولوشن 1280 در 1024
-----------------------------------------------------
توجه: سرعت تازه سازي همچنين فركانس عمودي يا سرعت تازه سازي عمودي هم گفته مي شود هر چه سرعت تازه سازي بيشتر بخواهيد آنگاه مانيتور با كيفيت تري لازم خواهيد داشت اگر شما سرعت تازه سازي بالا و هم رزولوشن بالا مي خواهيد احتياج به يك مانيتور كيفيت بالا و يك كارت گرافيك كيفيت بالا احتياج دارد. مانيتورها معمولاً در رزولوشن پايين مي توانند سرعت تازه سازي بالا داشته باشند در اينجا چند مثال مي آوريم تا بدانيد چگونه كارايي مانيتور با رزولوشن تغيير مي كند.
CRT Screen
800 x 600
1024 x 768
1280 x 1024
1600 x 1200
Standard 15"
75 HZ
70 Hz
60 Hz
-
15" Trinitron
90 Hz
80 Hz
75 Hz
-
17" Trinitron
110 Hz
100 Hz
90 Hz
85 Hz
800 x 600
1024 x 768
1280 x 1024
1600 x 1200
Standard 15"
75 HZ
70 Hz
60 Hz
-
15" Trinitron
90 Hz
80 Hz
75 Hz
-
17" Trinitron
110 Hz
100 Hz
90 Hz
85 Hz
-------------------------------------------------------
براي اينكه تصوير به سرعت تازه سازي مورد نظر دست پيدا كند بايد مانيتور و كارت گرافيك هر دو براي سرعت مورد نظر مناسب باشند ( قابليت آن را داشته باشند ) معمولاً مانيتورها خصوصيتي دارند كه به آن Multi Sync گفته مي شود اين بدان معناست كه انها به طور اتوماتيك خود را با سيگنالي كه از طرف كارت گرافيك مي آيد وقف مي دهند يك مانيتور خوب معمولاً گران است مانيتورهاي ارزان شايد بتوانند يك سرعت تازه سازي فركانس بالا داشته باشند اما تصوير خوبي نخواهند داشت. هميشه تصوير يك مانيتور را قبل از خريد آن چك كنيد. و بخاطر داشته باشيد كه مانيتورتان را بيش از 5 سال ( بيش از عمر كامپيوتر ) استفاده مي كنيد پس يك مانيتور كيفيت بالا بخريد!