اين مجموعه در 10 كيلومتري جنوب شرقي سلطانيه ، در نزديكي روستاي وير ، از توابع همين بخش قرار گرفته است. اين مجموعه در محوطه اي به شكل مستطيلي ناقص ، به طول 400 متر و عرض 50 تا 300 متر ، ديده ميشود.
در درون اين مجموعه ، سه غار نسبتا" عميق در دل كوه كنده شده است كه كنده كاري هاي زيبايي دارند. از نقش هاي اين كنده كاريها ، ميتوان به دوتصوير اژدها كه در مقابل يكديگر به شكل قرينه حك شده اند و طول هريك 5/3 متر است ، اشاره كرد . در طرفين اين نقشها ، محراب هاي زيباي نقش داري با طرح هاي اسليمي ، گل و بوته و مقرنس هاي سنگي كنده كاري شده اند . مجموعه آثار كنده كاري اين محل ، يادگار هنرمندان چيني است كه به فرمان اولجايتو از چين فرا خوانده شده بودند.
بر اساس فرضيه اي ، غارهاي " داش كسن " در دو دوره تاريخي جدا از هم مورد استفاده قرار گرفته است. در دوره نخستين ، اين غار نيايشگاه آئين مهرپرستي در عهد ساساني بوده است ، اما از اين دوره آثاري بجاي نمانده است . دوره دوم كه نقش هاي اژدها ، برگ مو ، پيچك و طرحهاي اسليمي ، يادگار آن دوره است ، به دوران فرمانروايي ايلخانان تعلق دارد. سنگهاي سبز بكار گرفته شده در حصار ارگ سلطانيه ، مطمئنا" از محل تاريخي داش كسن (سنگ بر) بريده شده است.در نتيجه برش و انتقال سنگ ، فضاي لازم جهت كنده كاري و دخمه سازي در اين محل فراهم شده و اين مكان با اندكي تغييرات به آرامگاه تبديل شده است . بنابراين ، محوطه تاريخي داش كسن را مي توان در رديف آرامگاه هاي دوره ايلخاني نيز طبقه بندي كرد.
معبد صخره‌اي داش كسن كه به معناي سنگ تراشيده يا بريده سنگ مي‌باشد در جنوب شرقي روستاي وير در سينه‌كش ارتفاعات محلي سلطانيه قرار دارد ، در اين معبد علاوه بر استفاده از فن‌آوري پيشرفته زمان كه پيامد رشد و تكامل فن سنگ‌تراشي با ابزار فلزي است ، انتخاب مناسب‌ترين نقطه نسبت به نقاط همجوار نمودار توجه و آشنايي كامل سازندگان آن با دانش زمين‌شناسي و معدن‌شناسي است .
به نظر مي‌آيد هنرمندان خلاق معبد صخره‌اي در خلق حجاريها و كنده‌كاريهاي زيبا كه در غرب و شرق اين نيايشگاه گسترده شده علاوه بر مهارت در تكنيك سنگ‌تراشي از پاره‌اي اصول پيكرتراشي نيز الهام گرفته‌اند .
ظهور و پيدايش اين معبد صخره‌اي را ميتوان با توجه به شكل معماري ( چليپائي ) آن و وجود فضاهايي مانند مهرابه‌هاي مهرپرستان به سده‌هاي اول و دوم ميلادي بازگرداند و از سوي ديگر نحوه پرداخت نقوش آن متأثر است از اوضاع اجتماعي ايران قرن هشتم هـ . ق . نقوش حجاري شده اژدها ، طرحهاي گياهي ، رديفي از بن نگاره‌ها بر روي گلدانهايي در دو سوي طاق هلالي كه در دهه‌ها و سده‌هاي بعد ، اين شيوه تزئيني را بر گرداگرد ايوانهاي مساجد مي‌بينيم ، همراه با محرابيهايي با تزئينات مقرنسي ، آميزه‌اي از هنر ايران و چين را با مفهوم و محتوايي ديگر بوجود آورده . اژدهاي نقش شده بر پيكره صخره‌اي داش كسن كه در هنر و انديشه ايراني مظهر ظلم ، ستم و پليدي است با نفوذ قوم فاتح همچون محافظ هميشه بيدار كه نشان از ارزاني ، خير ، بركت ، دولت و سلطنت دارد در هنر ايران جاي مي‌گيرد .
در درون اين مجموعه ، سه غار نسبتا" عميق در دل كوه كنده شده است كه كنده كاري هاي زيبايي دارند. از نقش هاي اين كنده كاريها ، ميتوان به دوتصوير اژدها كه در مقابل يكديگر به شكل قرينه حك شده اند و طول هريك 5/3 متر است ، اشاره كرد . در طرفين اين نقشها ، محراب هاي زيباي نقش داري با طرح هاي اسليمي ، گل و بوته و مقرنس هاي سنگي كنده كاري شده اند . مجموعه آثار كنده كاري اين محل ، يادگار هنرمندان چيني است كه به فرمان اولجايتو از چين فرا خوانده شده بودند.
معبد صخره‌اي داش كسن كه به معناي سنگ تراشيده يا بريده سنگ مي‌باشد در جنوب شرقي روستاي وير در سينه‌كش ارتفاعات محلي سلطانيه قرار دارد ، در اين معبد علاوه بر استفاده از فن‌آوري پيشرفته زمان كه پيامد رشد و تكامل فن سنگ‌تراشي با ابزار فلزي است ، انتخاب مناسب‌ترين نقطه نسبت به نقاط همجوار نمودار توجه و آشنايي كامل سازندگان آن با دانش زمين‌شناسي و معدن‌شناسي است .
ظهور و پيدايش اين معبد صخره‌اي را ميتوان با توجه به شكل معماري ( چليپائي ) آن و وجود فضاهايي مانند مهرابه‌هاي مهرپرستان به سده‌هاي اول و دوم ميلادي بازگرداند و از سوي ديگر نحوه پرداخت نقوش آن متأثر است از اوضاع اجتماعي ايران قرن هشتم هـ . ق . نقوش حجاري شده اژدها ، طرحهاي گياهي ، رديفي از بن نگاره‌ها بر روي گلدانهايي در دو سوي طاق هلالي كه در دهه‌ها و سده‌هاي بعد ، اين شيوه تزئيني را بر گرداگرد ايوانهاي مساجد مي‌بينيم ، همراه با محرابيهايي با تزئينات مقرنسي ، آميزه‌اي از هنر ايران و چين را با مفهوم و محتوايي ديگر بوجود آورده . اژدهاي نقش شده بر پيكره صخره‌اي داش كسن كه در هنر و انديشه ايراني مظهر ظلم ، ستم و پليدي است با نفوذ قوم فاتح همچون محافظ هميشه بيدار كه نشان از ارزاني ، خير ، بركت ، دولت و سلطنت دارد در هنر ايران جاي مي‌گيرد .