محدودیت های درمانی تریپتان ها در درمان میگرن
در طول چند سال گذشته هفت تریپتان به صورت تجاری به بازار آمده است: سوماتریپتان، زولری تریپتان، ناراتریپتان، ریزاتریپتان، آلموتریپتان، فروواتریپتان و اِلِتریپتان (۱).
این ترکیبات از طریق انقباض عروق کرانیال و مهار نورونی-محیطی عمل می نمایند. این مکانیسم ها اثرات نورون های ترژمینال انتقال دهنده درد را مهار کرده و در نتیجه باعث کنترل میگرن می شوند. با این وجود پاسخ دوساعته به اثرات دارویی آنها در تسکین درد، در مواقعی که سردرد ملایم است نتایج چشمگیری دارد، وگرنه در شرایطی که سردرد متوسط تا شدید است بین ۴۵ تا ۷۵ درصد بیماران جواب می گیرند. در حدود ۲۵ درصد بیماران به هیچ وجه به تریپتان ها پاسخ نمی دهند (۱).
متاسفانه تریپتان های خوراکی برای بیماران مختلف به طور یکسان مؤثر نیست و بیماران مجبورند در صورت نگرفتن جواب یا مشاهده اثرات جانبی ناخواسته، یک تریپتان دیگر را انتخاب نمایند. این مشکل زمانی حادتر می شود که افراد میگرنی قبل یا در حین سردرد دارای تهوع یا استفراغ بوده و بنابراین راه خوراکی محدود شده و بایستی به صورت زیرجلدی دارو را مصرف نمایند. ضمناً بیماران ممکن است عود مجددی از سردرد را در ۲۴ ساعت بعد از پاسخ اولیه به درمان را تجربه نمایند. در این مواقع بیمار نیاز به استفاده از دوز دیگری از دارو دارد. میزان عود یا برگشت سردرد میگرنی پس از مصرف تریپتان ها تا ۴۰ درصد هم گزارش شده است (۲).
اثرات جانبی تریپتان‌ها:
با توجه به اینکه تریپتان ها گیرنده های سروتونینی ۵-HT1B و ۵-HT1D در سیستم عروقی عصبی و تا حد کمتری در عروق کرونر قلبی را فعال می نمایند، ایمنی این داروها زیر سؤال رفته است. بدیهی است که اثرات جانبی دیده شده در یک بیمار درمان شده با یک تریپتان، لزوماً مربوط به ایمنی دارو نیست و ممکن است ناشی از اشکال در آستانه تحمل پذیری بیمار به دارو باشد. از طرفی نیز عدم وجود اثرات جانبی و مضر در یک بیمار خاص درمان شده با تریپتان و یا مربوط به یک تریپتان خاص، دال بر ایمنی بیشتر آن دارو نخواهد بود (۳).
اثرات جانبی بی شماری از قبیل سختی عضلات، سنگینی بیش از حد، فشار یا درد در قفسه سینه و گردن گزارش شده است (۲). درد قفسه سینه ۳ تا ۵ درصد بیمارانی که تریپتان خوراکی مصرف می کنند گزارش شده است. این درد می تواند ناشی از اثرات جانبی تریپتان ها بر خود عروق کرونر قلبی باشد یا به دلایلی مثل انقباض عروق ریوی و اسپاسم عضله مری باشد (۳).
میان کنش های دارویی:
افراد میگرنی که دارای بیماری دیگری هستند و بنابراین مجبور به استفاده از بعضی داروها هستند، در مصرف تریپتان ها بایستی دقت کنند. به عنوان مثال افرادی که فرآورده های ارگوتامین مصرف می کنند متاسفانه نمی توانند از تریپتان ها استفاده کنند. چون هر دو دارو گیرنده های سروتونین عروق مغزی و کرونر را تحریک کرده و استفاده همزمان آنها آسیب پذیر است (۳). یا مصرف مهارکنندگان مونوآمینو اکسیداز که جهت افسردگی و سردرد تجویز می شوند، باعث افزایش سطوح خونی تریپتان ها می شوند. بنابراین این افراد میگرنی نبایستی از تریپتان ها استفاده کنند (۴). همین قضیه در مورد افرادی که از پروپرانول استفاده می کنند صدق می نماید. همچنین استفاده همزمان از داروهای شبه سروتونین می تواند موجب بروز یک سندرم عصبی و نورولوژیک نادر به نام سندرم سروتونین شود که علی رغم اینکه گذراست ولی تهدید کننده حیات شخص هست. در هنگام استفاده از تریپتان ها همراه با داروهای افزایش دهنده سروتونین، متاسفانه گزارش هایی از بروز این سندرم منتشر شده است (۳).
موارد منع مصرف تریپتان ها:
به خاطر افزایش خطر حوادث عروقی، متاسفانه بعضی بیماران میگرنی نمیتوانند این داروها را مصرف کنند. به عنوان مثال افراد میگرنی مبتلا به میگرن همی پلژیک خانوادگی، سکته ایسکمیک، افزایش فشار خون کنترل نشده، افراد تحت درمان با مهارکنندگان مونوآمینو اکسیداز، زنان باردار و افراد زیر ۱۸ سال از مصرف تریپتان ها منع شده اند و بایستی داروی دیگری برای آنها اندیشیده شود (۲و۳).
منابع:
۱٫ Diener HC, Limmroth V. Specific acute migraine treatment: ergotamine and triptans. In: Lipton R, Bigal M, editors. Migraine and other headache disorders: tools
and rules for diagnosis and treatment. Ontario: BC Decker; 2006. p. 289–۳۱۰٫
۲٫ Evans RW. Migraine: A Question And Answer Review. Med Clin N Am 2009; 93:245–۲۶۲٫
۳٫ Jamieson DG.The safety of triptans in the treatment of patients with migraine. Am J Med. 2002;112(2):135-40.
4. Rolan P. Potential drug interactions with the novel antimigraine compound zolmitriptan (Zomig, 311C90). Cephalalgia 1997; 17: 1821–۱۸۲۷٫
http://araamesh.com/?p=416
در طول چند سال گذشته هفت تریپتان به صورت تجاری به بازار آمده است: سوماتریپتان، زولری تریپتان، ناراتریپتان، ریزاتریپتان، آلموتریپتان، فروواتریپتان و اِلِتریپتان (۱).
این ترکیبات از طریق انقباض عروق کرانیال و مهار نورونی-محیطی عمل می نمایند. این مکانیسم ها اثرات نورون های ترژمینال انتقال دهنده درد را مهار کرده و در نتیجه باعث کنترل میگرن می شوند. با این وجود پاسخ دوساعته به اثرات دارویی آنها در تسکین درد، در مواقعی که سردرد ملایم است نتایج چشمگیری دارد، وگرنه در شرایطی که سردرد متوسط تا شدید است بین ۴۵ تا ۷۵ درصد بیماران جواب می گیرند. در حدود ۲۵ درصد بیماران به هیچ وجه به تریپتان ها پاسخ نمی دهند (۱).
متاسفانه تریپتان های خوراکی برای بیماران مختلف به طور یکسان مؤثر نیست و بیماران مجبورند در صورت نگرفتن جواب یا مشاهده اثرات جانبی ناخواسته، یک تریپتان دیگر را انتخاب نمایند. این مشکل زمانی حادتر می شود که افراد میگرنی قبل یا در حین سردرد دارای تهوع یا استفراغ بوده و بنابراین راه خوراکی محدود شده و بایستی به صورت زیرجلدی دارو را مصرف نمایند. ضمناً بیماران ممکن است عود مجددی از سردرد را در ۲۴ ساعت بعد از پاسخ اولیه به درمان را تجربه نمایند. در این مواقع بیمار نیاز به استفاده از دوز دیگری از دارو دارد. میزان عود یا برگشت سردرد میگرنی پس از مصرف تریپتان ها تا ۴۰ درصد هم گزارش شده است (۲).
اثرات جانبی تریپتان‌ها:
با توجه به اینکه تریپتان ها گیرنده های سروتونینی ۵-HT1B و ۵-HT1D در سیستم عروقی عصبی و تا حد کمتری در عروق کرونر قلبی را فعال می نمایند، ایمنی این داروها زیر سؤال رفته است. بدیهی است که اثرات جانبی دیده شده در یک بیمار درمان شده با یک تریپتان، لزوماً مربوط به ایمنی دارو نیست و ممکن است ناشی از اشکال در آستانه تحمل پذیری بیمار به دارو باشد. از طرفی نیز عدم وجود اثرات جانبی و مضر در یک بیمار خاص درمان شده با تریپتان و یا مربوط به یک تریپتان خاص، دال بر ایمنی بیشتر آن دارو نخواهد بود (۳).
اثرات جانبی بی شماری از قبیل سختی عضلات، سنگینی بیش از حد، فشار یا درد در قفسه سینه و گردن گزارش شده است (۲). درد قفسه سینه ۳ تا ۵ درصد بیمارانی که تریپتان خوراکی مصرف می کنند گزارش شده است. این درد می تواند ناشی از اثرات جانبی تریپتان ها بر خود عروق کرونر قلبی باشد یا به دلایلی مثل انقباض عروق ریوی و اسپاسم عضله مری باشد (۳).
میان کنش های دارویی:
افراد میگرنی که دارای بیماری دیگری هستند و بنابراین مجبور به استفاده از بعضی داروها هستند، در مصرف تریپتان ها بایستی دقت کنند. به عنوان مثال افرادی که فرآورده های ارگوتامین مصرف می کنند متاسفانه نمی توانند از تریپتان ها استفاده کنند. چون هر دو دارو گیرنده های سروتونین عروق مغزی و کرونر را تحریک کرده و استفاده همزمان آنها آسیب پذیر است (۳). یا مصرف مهارکنندگان مونوآمینو اکسیداز که جهت افسردگی و سردرد تجویز می شوند، باعث افزایش سطوح خونی تریپتان ها می شوند. بنابراین این افراد میگرنی نبایستی از تریپتان ها استفاده کنند (۴). همین قضیه در مورد افرادی که از پروپرانول استفاده می کنند صدق می نماید. همچنین استفاده همزمان از داروهای شبه سروتونین می تواند موجب بروز یک سندرم عصبی و نورولوژیک نادر به نام سندرم سروتونین شود که علی رغم اینکه گذراست ولی تهدید کننده حیات شخص هست. در هنگام استفاده از تریپتان ها همراه با داروهای افزایش دهنده سروتونین، متاسفانه گزارش هایی از بروز این سندرم منتشر شده است (۳).
موارد منع مصرف تریپتان ها:
به خاطر افزایش خطر حوادث عروقی، متاسفانه بعضی بیماران میگرنی نمیتوانند این داروها را مصرف کنند. به عنوان مثال افراد میگرنی مبتلا به میگرن همی پلژیک خانوادگی، سکته ایسکمیک، افزایش فشار خون کنترل نشده، افراد تحت درمان با مهارکنندگان مونوآمینو اکسیداز، زنان باردار و افراد زیر ۱۸ سال از مصرف تریپتان ها منع شده اند و بایستی داروی دیگری برای آنها اندیشیده شود (۲و۳).
منابع:
۱٫ Diener HC, Limmroth V. Specific acute migraine treatment: ergotamine and triptans. In: Lipton R, Bigal M, editors. Migraine and other headache disorders: tools
and rules for diagnosis and treatment. Ontario: BC Decker; 2006. p. 289–۳۱۰٫
۲٫ Evans RW. Migraine: A Question And Answer Review. Med Clin N Am 2009; 93:245–۲۶۲٫
۳٫ Jamieson DG.The safety of triptans in the treatment of patients with migraine. Am J Med. 2002;112(2):135-40.
4. Rolan P. Potential drug interactions with the novel antimigraine compound zolmitriptan (Zomig, 311C90). Cephalalgia 1997; 17: 1821–۱۸۲۷٫
http://araamesh.com/?p=416