محله امیر چخماق
شهر یزد از شهرهای کهن ایران زمین دارای میراث فرهنگی و بناهای بسیاری زیبایی است. شهری که در جهان به کوچه های کاه گلی اش معروف است و همگان به هنگام سفر به ایران برای دیدن این شهر کویری برنامه ریزی خواهند کرد. یکی از بناهایی که در هنگام گشت زنی در شهر همگان از جذابیت آن برای یک گردشگر غریبه خبر دارند و دیدن آن را توصیه می کنند تکیه امیر چقماق است.
تکیه امیر چقماق یا امیر چخماق در شرق میدانی معروف به میدان امیر چقماق قرار دارد. اما جالب است بدانید که وقتی به میدان امیر چقماق می رسید، خواه ناخواه نگاه شما به سمت تکیه بزرگ امیر چقماق جذب می شود و ناخود آگاه به سمت آن روان می شوید تا از نزدیک این تکیه عظیم را ببینید.
شوربختانه بسیاری از گردشگران هنگامی که به این میدان می رسند و تکیه امیر چقماق را می بینند، تنها به دیدن این تکیه و بالا رفتن از آن بسنده می کند، غافل از اینکه این میدان در جای جای دلِ خود مجموعه بزرگی از بناهای گوناگون را جای داده است که در زیر نوگرایی شهر مخفی شده است و به همین دلیل بسیاری از گردشگران خیره شده در ابهت تکیه امیر چقماق دیدن آنها را فراموش می کنند. قصد دارم در مجموعه جستارهایی به تمامی بناهای موجود در این مجموعه بزرگ بپردازم و سعی می کنم بخشی را از قلم نیاندازم. در گام نخست به معرفی محله امیر چقماق می پردازم که این بناها در گرداگرد آن ایجاد گردیده است.
محلة امیر چقماق از محله های معروف و قدیمی یزد است که ازسمت شمال به محله سرباز، ازجنوب به محله خواجه خضر، از شرق به محله نظر كرده، واز غرب به خيابان امام خميني محدود مي شود. بنا بر نوشته کتاب تاریخ یزد نام اين محله نخست روستای دهوك بوده است. روستای دهوك به قسمت بالا و پايين تقسيم مي شده است، تا اینکه در قرن هشتم امير چقماق در دهوك اسفل يا سفلي اقدام به ساخت و ساز بناهایی نمود. وی در خارج حصار شهر، مسجد جمعه، خانقاه ، كاروانسرا، حمام، آب انبار، قنّاد خانه، بازار و چاه آب احداث كرد كه اکنون از این سازه ها تنها تكيه و بازار كوچك، آب انبار ومسجد باقی مانده است. بنا به نوشته نویسنده تاریخ یزد، پس از ایجاد این بناها روستای دهوک به محله میر چقماق معروف گشت.
مجموعه امیر چقماق شامل مواردی به شرح زیر می باشد:
1- مسجد امير چقماق
2- تكيه و بازارچه امير چقماق
3- آب انبار امیر چقماق
4- بقعه ستي فاطمه
شهر یزد از شهرهای کهن ایران زمین دارای میراث فرهنگی و بناهای بسیاری زیبایی است. شهری که در جهان به کوچه های کاه گلی اش معروف است و همگان به هنگام سفر به ایران برای دیدن این شهر کویری برنامه ریزی خواهند کرد. یکی از بناهایی که در هنگام گشت زنی در شهر همگان از جذابیت آن برای یک گردشگر غریبه خبر دارند و دیدن آن را توصیه می کنند تکیه امیر چقماق است.
تکیه امیر چقماق یا امیر چخماق در شرق میدانی معروف به میدان امیر چقماق قرار دارد. اما جالب است بدانید که وقتی به میدان امیر چقماق می رسید، خواه ناخواه نگاه شما به سمت تکیه بزرگ امیر چقماق جذب می شود و ناخود آگاه به سمت آن روان می شوید تا از نزدیک این تکیه عظیم را ببینید.
شوربختانه بسیاری از گردشگران هنگامی که به این میدان می رسند و تکیه امیر چقماق را می بینند، تنها به دیدن این تکیه و بالا رفتن از آن بسنده می کند، غافل از اینکه این میدان در جای جای دلِ خود مجموعه بزرگی از بناهای گوناگون را جای داده است که در زیر نوگرایی شهر مخفی شده است و به همین دلیل بسیاری از گردشگران خیره شده در ابهت تکیه امیر چقماق دیدن آنها را فراموش می کنند. قصد دارم در مجموعه جستارهایی به تمامی بناهای موجود در این مجموعه بزرگ بپردازم و سعی می کنم بخشی را از قلم نیاندازم. در گام نخست به معرفی محله امیر چقماق می پردازم که این بناها در گرداگرد آن ایجاد گردیده است.
محلة امیر چقماق از محله های معروف و قدیمی یزد است که ازسمت شمال به محله سرباز، ازجنوب به محله خواجه خضر، از شرق به محله نظر كرده، واز غرب به خيابان امام خميني محدود مي شود. بنا بر نوشته کتاب تاریخ یزد نام اين محله نخست روستای دهوك بوده است. روستای دهوك به قسمت بالا و پايين تقسيم مي شده است، تا اینکه در قرن هشتم امير چقماق در دهوك اسفل يا سفلي اقدام به ساخت و ساز بناهایی نمود. وی در خارج حصار شهر، مسجد جمعه، خانقاه ، كاروانسرا، حمام، آب انبار، قنّاد خانه، بازار و چاه آب احداث كرد كه اکنون از این سازه ها تنها تكيه و بازار كوچك، آب انبار ومسجد باقی مانده است. بنا به نوشته نویسنده تاریخ یزد، پس از ایجاد این بناها روستای دهوک به محله میر چقماق معروف گشت.
مجموعه امیر چقماق شامل مواردی به شرح زیر می باشد:
1- مسجد امير چقماق
2- تكيه و بازارچه امير چقماق
3- آب انبار امیر چقماق
4- بقعه ستي فاطمه
