برگرفته از کتاب مجموعه آثار سید جلال مصطفوی
=============================
=============================
عده‌ای چنین می‌پندارند که فقط به کمک دانش و فنون امروزی است که بشر به بسیاری از دشمنان دیرینه خود و میکروب‌ها و بیماری‌ها غلبه کرده است، در حالی‌که این‌طور نیست و آدمی از هزاران سال پیش، راه مبارزه با ناراحتی‌ها و دردمندی‌های خویش را می‌دانسته است.از همه عجیب‌تر اینکه شیوه‌هایی که قدما برای غلبه بر پاره‌ای از بیماری‌ها، ناراحتی‌ها، دردمندی‌ها و عوارض پیری ابتکار کرده بودند، چنان قاطع و مؤثر بوده که در قرن اتم، با وجود گسترش دانش و فرهنگ، هنوز هم راهی مؤثرتر و قاطع‌تر از آن کشف نشده است.
سرآمد این قبیل ابتکارات دیرینه، شیوه‌ای است که اجداد ما مخصوصاً مردم مشرق‌زمین برای مبارزة با پیری و عوارض آن، از قبیل کمر‌درد، رخوت و سستی، شل شدن عضلات و چین‌و‌چروک زودرس، ابتکار کرده بودند. آدمی، مخصوصاً در عصر ماشین، وقتی از سنین چهل پا به بالا می‌گذارد گرفتار عوارض چندی می‌شود که به هر دکتری مراجعه می‌کند، نه جواب قطعی می‌شنود و نه دارویی مؤثر بدو عرضه می‌شود.
سرآمد این عوارض کمردردهای مرموز و ناپیدا و شل شدن عضلات است. اگر شما در آستانه چهل‌سالگی هستید و هنوز بدین عوارض گرفتار نشده‌اید بی‌شک آثار و قرائن آن را در خود دارید.
اگر وقتی کمربند خود را محکم می‌کنید مثل سابق احساس چابکی نمی‌کنید؛ اگر هر وقت عکس (پرتره) از خود می‌گیرید عکاس مبلغ بیشتری برای روتوش از شما می‌گیرد؛ اگر هر‌چه بیشتر و عمیق‌تر نفس می‌کشید، کمتر احساس راحتی می‌کنید؛ اگر وقتی روی دو پای خود می‌نشینید، کمی نفستان تنگ می‌شود، مطمئن باشید که قرائنی از عوارض پیری در شما پدیدار شده است. برای «مبارزه با این دردهای بی‌درمان» چه باید کرد؟
دانش پزشکی تا امروز وسایل مختلفی عرضه کرده است که سرآمد آن، داروها و ویتامین‌های مختلف است و بستن کرست‌های طبی در نقاطی که مستعد چین‌و‌چروک هستند یا به آن دچار شده‌اند و مالش الکتریکی عضلات خسته و دردمند کسانی‌که از عوارض میان‌سالی در عذاب‌اند.
اما به نظر بیشتر کارشناسان زیبایی اندام و متخصصان جوان‌سازی، تا‌کنون هیچ وسیله‌ای برای پیشگیری و جلوگیری از شل شدن عضلات مؤثرتر از مشت‌و‌مال، آن هم به سبک شرقی نبوده است.
روزگاری بود که در ایران خودمان، مشت‌و‌مال در حمام از واجبات بود و یکی از خصوصیات کارگر خوب و حمام خوب این بود که بتواند نظر مشتری را در این مورد جلب کند.
ولی با توسعه حمام‌های داخلی منازل و تبلیغات افراطی بی‌حساب، وسیع و همه‌جانبه که مظاهر تمدن غرب، علیه آثار تمدن و آداب و سنن دیرینه ما صورت گرفته مشت‌و‌مال در حمام هم، رنگی از کهنگی داده و به‌صورت عملی «غیر‌بهداشتی» جلوه‌گر شده است.
مشت‌و‌مال
چگونه می‌توان این پیری زودرس را به عقب انداخت؟ در پاسخ به این سؤال باید گفت که ماساژ الکتریکی، بستن کرست‌های طبی و خوردن دارو، دردی را درمان نمی‌کند، تنها راه مبارزه با شل شدن عضلات، مشت‌و‌مال است. مجلة آمریکایی «ترو» در آخرین شماره خود، با توجه به وسایل مدرن پزشکی و فنی به مشت‌و‌مال مبتنی بر اصول شرقی با نظر علمی نگریسته و آن را تنها راه مبارزه با شل شدن عضلات و جلوگیری از عوارض میان‌سالی دانسته است. این نشریه در هشت تصویر که از منابع قدیم ایرانی گردآورده شیوه پسندیده‌ای را که رو به زوال گذاشته است به این ترتیب تشریح می‌کند:
1. اولین بار که متخصص ماساژ کار خود را شروع می‌کند، شما ـ که هیچ اطلاعی دربارة شیوه او ندارید ـ ناراحت می‌شوید و عضلات شما در برابر مشت‌و‌مال او مقاومت نشان می‌دهد.
2. ولی همین که با روش خود اطمینان شما را جلب کرد، عضلات را شل کرده و بدن را در اختیار او می‌گذارید.
3. فشار متخصص مشت‌و‌مال بر شانه و پهلوی شما، در مرحلة اول، دشوار است ولی نشاط تازه‌ای به ریه شما می‌دهد.
4. او...و...ه، این مرحله از همه دشوارتر است و اشک را در چشم شما جمع می‌کند ولی علاج بسیاری از دردهای شانه و پشت همین است.
5. متخصص مشت‌و‌مال خوب می‌داند که اساس شل شدن عضلات از کف پا شروع می‌شود، در اصطلاح پزشکی امروز، شل شدن کف پا را «ترس چاق» می‌نامند، بنابراین، متخصص مشت‌و‌مال کار مبارزه با عضلات شل را ابتدا از کف پا شروع می‌کند.
6. بالای زانو از جمله نقاطی است که چربی زیادی جمع می‌شود و همین تراکم چربی است که به اصطلاح قوه زانوی شما را می‌گیرد و در تمام قسمت‌های پای خود از ران تا کف پا احساس سستی و سنگینی می‌کنید. متخصص ماساژ مخصوصاً به این قسمت توجه دارد.
7. شانه‌های شل و آویخته از قرن‌ها پیش مورد توجه متخصصان مشت‌و‌مال بوده است.
بسیاری اوقات برای شما اتفاق افتاده که پس از مدتی که کتاب سبکی را در دست راست یا چپ گرفته‌اید دستتان خسته شده و یا از گرفتن گوشی تلفن برای مدت کوتاهی عاجز مانده‌اید، علت را باید در چربی‌هایی دانست که در سرشانه و بازوها رسوب کرده و مانع کار عضلات به راحتی و آسانی می‌شود. تجربه نشان داده که تنها راه مبارزه با این دردمندی حرکت همه‌جانبه بازو و مشت‌و‌مال مرتب آن است.
8. و بالأخره مرحله آخر مشت‌و‌مال باز هم به اصطلاح عامیانه، به چهار ستون بدن، دست‌ها و پاها تمام می‌شود. متخصص مشت‌و‌مال که با انجام هفت مرحله مختلف عضلات خستة شما را نرم کرده است به‌آسانی می‌تواند این مرحله دشوار را هم تمام کند.
در این مرحله، خستگی و خشکی عضلات گردن، مچ دست و ران‌ها از میان می‌رود و شما در حالی‌که احساس راحتی بی‌سابقه‌ای می‌کنید از زیر دست او بیرون می‌آیید.
تندرستان می افزاید: البته فردی که این حرکات را انجام می دهد باید در کار خود متخصص باشد تا از آسیب نا خواسته پیشگیری شود.