مهندسي برق
رشته‌ي برق در مقطع كارشناسي به چهار گرايش «مخابرات، كنترل، قدرت و الكترونيك» تقسيم مي‌شود. دانشجويان ابتدا بدون تعيين گرايش و همگي با عنوان رشته‌ي برق به تحصيل مي‌پردازند. متقاضيان هر گرايش پس از گذراندن درس‌هاي پايه و اصلي، با توجه به معدل درس‌هايي که گذرانده‌اند و ظرفيت و توان علمي هر دانشكده، به انتخاب گرايش مي‌پردازند.
تفاوت اين گرايش‌ها چيزي در حدود 20 واحد درسي است؛ زيرا در مسائل كاربردي، هر چهار نوع تخصص، مورد نياز است و اين تفكيك در مسائل علمي تأثير چنداني ندارد.
1. گرايش مخابرات
شبكه‌ي مخابراتي مثل سلسله‌ي اعصاب انسان، جامعه‌ي جهاني را فراگرفته است. تخصص در زمينه‌ي شناخت، نحوه‌ي عملكرد و چگونگي نگهداري و بهره‌برداري، تجزيه و تحليل و طراحي سيستم‌هاي مخابراتي، از اهميت زيادي برخوردار است. هدف اصلي رشته‌ي مخابرات، انتقال اطلاعات به سه شكل صوتي، تصويري و داده (DATA) است.
در ميان تمام گرايش‌هاي برق، گرايش مخابرات بيش‌ترين خصلت رياضي را دارد و تمام تئوري‌ها در قالب رياضيات پيشرفته در آن مطرح مي‌شود. دو درس «آمار و احتمالات» و «الكترومغناطيس» در اين گرايش از اهميت ويژه‌اي برخوردارند.
2. گرايش كنترل
هدف اين علم، كنترل رفتار سيستم‌هاي مختلف با توجه به ورودي‌هاي داده‌شده است. در تمامي سيستم‌ها، مسئله‌ي كنترل اتوماتيك تغيير رفتار سيستم براي نزديك كردن پاسخ‌هاي آن به مقادير مطلوب، همواره مورد نظر است؛ مانند كنترل دماي يك كوره، كنترل دور الكتروموتور، كنترل موشك، كنترل هواپيما و سفينه، كنترل ارتفاع آب و كنترل جريان و ولتاژ يك سيستم و مانند اين‌ها.
در اين علم، با روش‌هاي كنترل يك سيستم سروكار داريم، نه با خود سيستم. ضروري است که يك دانشجوي كنترل، از پايه‌ي رياضي و دانش كامپيوتري قوي برخوردار باشد.
3. گرايش قدرت
موضوع اصلي اين گرايش، توليد، انتقال، توزيع و تبديل انرژي الكتريكي است. مهندسي سيستم‌هاي قدرت و ماشين‌هاي الكتريكي، دو شاخه‌ي كلاسيك اين گرايش هستند كه در آن‌ها مسائلي مانند بررسي، طراحي، بهره‌برداري، كنترل و حفاظت سيستم‌هاي قدرت و اجزاي آن، مورد مطالعه قرار مي‌گيرند و اصول كاري و طراحي انواع ماشين‌هاي الكتريكي آموزش داده مي‌شود. بررسي قواعد و قوانين حاكم بر موتورها و ژنراتورها، از جمله‌ي مطالبي است كه يك مهندس قدرت براي كار در اين زمينه‌ها بايد از آن‌ها اطلاع كافي داشته باشد. از وظايف ديگر يك مهندس قدرت، آشنايي با روش‌هاي توزيع و پخش جريان برق در يك كارخانه، يك ساختمان، يك منطقه يا شهر است. از آن‌چه گفته شد، عملي بودن و كاربردي بودن درس‌هاي مربوط به اين گرايش، معلوم مي‌شود و مي‌توان حدس زد كه بازار كار وسيعي دارد.
4. گرايش الكترونيك
الكترونيك، علم و تكنولوژي عبور ذرات باردار در يك گاز يا يك خلأ يا يك نيمه‌هادي است. به عبارتي، به مطالعه‌‌ي حركت بارهاي الكترونيكي و كنترل حركت آن‌ها براي ايجاد اثرات مطلوب مورد نظر، مي‌پردازد. الكترونيك نوين، به‌وجودآورنده‌ي سيستم‌ها و ابزارهاي پيچيده‌اي است كه در بسياري از موارد، در زندگي روزمره و شاخه‌هاي مختلف صنعتي، پزشكي و مهندسي مورد استفاده قرار مي‌گيرند.
مباحث درسي در رشته‌ي الكترونيك به دو دسته‌ي كلي ديجيتال و آنالوگ تقسيم مي‌شود. در مباحث ديجيتال همه‌ي ديتاها به صورت صفر و يك بيان مي‌شود كه كد صفر، معرف ولتاژ صفر و كد يك، معرف ولتاژ 5+ ولت است؛ ولي در مباحث آنالوگ، اطلاعات مي‌توانند دانه‌هاي ولتاژي مختلفي را دربرداشته باشند. (محدوديتي ندارد).
مباحث ديجيتال، مهندسي برق گرايش الكترونيك را به رشته‌ي كامپيوتر نزديك كرده است. پرداختن به فيزيك و تكنولوژي، ساخت نيمه‌هادي‌ها و طراحي مدار‌هاي مجتمع ميكروالكترونيك، در مقطع فوق ليسانس گرايش الكترونيك انجام مي‌شود؛ ولي از آن‌جا كه تكنولوژي و ساخت بسيار پيشرفته‌اي دارند كه مستلزم هزينه و سرمايه‌گذاري زيادي است، در درس ساختار و زبان ماشين، اصول ساختمان داخلي كامپيوتر و نحوه‌ي كار آن‌ها و چگونگي برنامه‌نويسي به زبان ماشين، آموزش داده مي‌شود. در حال حاضر، با تجمع آي.سي‌هاي مختلف و برنامه‌نويسي آن‌ها، ميكروپروسسورها كه قلب كامپيوتر هستند، ساخته مي‌شود.
گرايش الكترونيك به گرايش سخت‌افزار نزديك مي‌شود و دانشجويان برق مي‌توانند با انتخاب درس‌هاي اختياري، به مسائل الكترونيكي كامپيوتر بپردازند.
رشته‌ي برق در مقطع كارشناسي به چهار گرايش «مخابرات، كنترل، قدرت و الكترونيك» تقسيم مي‌شود. دانشجويان ابتدا بدون تعيين گرايش و همگي با عنوان رشته‌ي برق به تحصيل مي‌پردازند. متقاضيان هر گرايش پس از گذراندن درس‌هاي پايه و اصلي، با توجه به معدل درس‌هايي که گذرانده‌اند و ظرفيت و توان علمي هر دانشكده، به انتخاب گرايش مي‌پردازند.
تفاوت اين گرايش‌ها چيزي در حدود 20 واحد درسي است؛ زيرا در مسائل كاربردي، هر چهار نوع تخصص، مورد نياز است و اين تفكيك در مسائل علمي تأثير چنداني ندارد.
1. گرايش مخابرات
شبكه‌ي مخابراتي مثل سلسله‌ي اعصاب انسان، جامعه‌ي جهاني را فراگرفته است. تخصص در زمينه‌ي شناخت، نحوه‌ي عملكرد و چگونگي نگهداري و بهره‌برداري، تجزيه و تحليل و طراحي سيستم‌هاي مخابراتي، از اهميت زيادي برخوردار است. هدف اصلي رشته‌ي مخابرات، انتقال اطلاعات به سه شكل صوتي، تصويري و داده (DATA) است.
در ميان تمام گرايش‌هاي برق، گرايش مخابرات بيش‌ترين خصلت رياضي را دارد و تمام تئوري‌ها در قالب رياضيات پيشرفته در آن مطرح مي‌شود. دو درس «آمار و احتمالات» و «الكترومغناطيس» در اين گرايش از اهميت ويژه‌اي برخوردارند.
2. گرايش كنترل
هدف اين علم، كنترل رفتار سيستم‌هاي مختلف با توجه به ورودي‌هاي داده‌شده است. در تمامي سيستم‌ها، مسئله‌ي كنترل اتوماتيك تغيير رفتار سيستم براي نزديك كردن پاسخ‌هاي آن به مقادير مطلوب، همواره مورد نظر است؛ مانند كنترل دماي يك كوره، كنترل دور الكتروموتور، كنترل موشك، كنترل هواپيما و سفينه، كنترل ارتفاع آب و كنترل جريان و ولتاژ يك سيستم و مانند اين‌ها.
در اين علم، با روش‌هاي كنترل يك سيستم سروكار داريم، نه با خود سيستم. ضروري است که يك دانشجوي كنترل، از پايه‌ي رياضي و دانش كامپيوتري قوي برخوردار باشد.
3. گرايش قدرت
موضوع اصلي اين گرايش، توليد، انتقال، توزيع و تبديل انرژي الكتريكي است. مهندسي سيستم‌هاي قدرت و ماشين‌هاي الكتريكي، دو شاخه‌ي كلاسيك اين گرايش هستند كه در آن‌ها مسائلي مانند بررسي، طراحي، بهره‌برداري، كنترل و حفاظت سيستم‌هاي قدرت و اجزاي آن، مورد مطالعه قرار مي‌گيرند و اصول كاري و طراحي انواع ماشين‌هاي الكتريكي آموزش داده مي‌شود. بررسي قواعد و قوانين حاكم بر موتورها و ژنراتورها، از جمله‌ي مطالبي است كه يك مهندس قدرت براي كار در اين زمينه‌ها بايد از آن‌ها اطلاع كافي داشته باشد. از وظايف ديگر يك مهندس قدرت، آشنايي با روش‌هاي توزيع و پخش جريان برق در يك كارخانه، يك ساختمان، يك منطقه يا شهر است. از آن‌چه گفته شد، عملي بودن و كاربردي بودن درس‌هاي مربوط به اين گرايش، معلوم مي‌شود و مي‌توان حدس زد كه بازار كار وسيعي دارد.
4. گرايش الكترونيك
الكترونيك، علم و تكنولوژي عبور ذرات باردار در يك گاز يا يك خلأ يا يك نيمه‌هادي است. به عبارتي، به مطالعه‌‌ي حركت بارهاي الكترونيكي و كنترل حركت آن‌ها براي ايجاد اثرات مطلوب مورد نظر، مي‌پردازد. الكترونيك نوين، به‌وجودآورنده‌ي سيستم‌ها و ابزارهاي پيچيده‌اي است كه در بسياري از موارد، در زندگي روزمره و شاخه‌هاي مختلف صنعتي، پزشكي و مهندسي مورد استفاده قرار مي‌گيرند.
مباحث درسي در رشته‌ي الكترونيك به دو دسته‌ي كلي ديجيتال و آنالوگ تقسيم مي‌شود. در مباحث ديجيتال همه‌ي ديتاها به صورت صفر و يك بيان مي‌شود كه كد صفر، معرف ولتاژ صفر و كد يك، معرف ولتاژ 5+ ولت است؛ ولي در مباحث آنالوگ، اطلاعات مي‌توانند دانه‌هاي ولتاژي مختلفي را دربرداشته باشند. (محدوديتي ندارد).
مباحث ديجيتال، مهندسي برق گرايش الكترونيك را به رشته‌ي كامپيوتر نزديك كرده است. پرداختن به فيزيك و تكنولوژي، ساخت نيمه‌هادي‌ها و طراحي مدار‌هاي مجتمع ميكروالكترونيك، در مقطع فوق ليسانس گرايش الكترونيك انجام مي‌شود؛ ولي از آن‌جا كه تكنولوژي و ساخت بسيار پيشرفته‌اي دارند كه مستلزم هزينه و سرمايه‌گذاري زيادي است، در درس ساختار و زبان ماشين، اصول ساختمان داخلي كامپيوتر و نحوه‌ي كار آن‌ها و چگونگي برنامه‌نويسي به زبان ماشين، آموزش داده مي‌شود. در حال حاضر، با تجمع آي.سي‌هاي مختلف و برنامه‌نويسي آن‌ها، ميكروپروسسورها كه قلب كامپيوتر هستند، ساخته مي‌شود.
گرايش الكترونيك به گرايش سخت‌افزار نزديك مي‌شود و دانشجويان برق مي‌توانند با انتخاب درس‌هاي اختياري، به مسائل الكترونيكي كامپيوتر بپردازند.