فروردین “فروردهای پاکان”
فروردین نام نخستین ماه از فصل بهار و روز نوزدهم هر ماه در گاه شماری اعتدالی خورشیدی است. در اوستاوپارسیباستانفرورتینام،در پهلوی فرورتین و در فارسی فروردین گفته شده که به معنای فروردهای پاکان و فروهرهای ایرانیان است.بنابهعقیدهپیشینیان، دهروز پیش از آغاز هر سال فروهر در گذشتگان که با روان و وجدان از تن جدا گشته، برای سرکشی خانوماندیرینخود فرود می آیند وده شبانه روز روی زمین به سر می‌برند. به مناسبت فرود آمدن فروهرهای نیکان، هنگام نوروزراجشنفروردینخوانده اند. فروهران در دهروز آخر سال بر زمین هستند و بامداد نوروز پیش از بر آمدن آفتاب، به دنیای دیگر می‌روند.
———————-
اردیبهشت “راستی و درستی”
اردیبهشت نام دومین ماه سال و روز دوم ه
ر ماه در گاه‌شماری اعتدالی خورشیدی است. در اوستا اشاوهیشتا و در پهلوی اشاوهیشت و در فارسیاردیبهشتگفتهشدهکهکلمه‌ای است مرکب از دو جزء: جزء اول “اشا†از جمله لغاتی است که معنی آن بسیار منبسطاست،راستیودرستی،تقدس، قانون و آئین ایزدی، پاکی…. و بسیار هم در اوستا به کار برده شده است. جزء دیگر این کلمه که واژه“وهیشتâ€باشد. صفت عالی است به معنای بهترین، بهشت فارسی به معنی فردوس از همین کلمه است.درعالمروحانینماینده صفتراستی و پاکی و تقدس اهورامزداست و در عالم مادی نگهبانی کلیه آتش های روی زمین به اوسپردهشدهاست. درمعنی ترکیبلغت اردیبهشت “مانند بهشت†هم آمده است.
———————
خرداد “کمال و رسایی”
خرداد نام سومین ماه سال و روز ششم در گاه‌شمار اعتدالی خورشیدی است. در اوستا و پارسی باستان هئوروتات،درپهلویخرداتودر فارسی خورداد یا خرداد گفته شده که کلمه ای است مرکب از دو جزء: جزء هئوروه که صفت است بهمعنایرسا،همه، درستوکامل. دوم تات که پسوند است برای اسم مونث، بنابراین هئوروتات به معنای کمال و رسایی است. ایزدان تیرو بادوفروردینازهمکاران خرداد می‌باشند. خرداد نماینده رسایی و کمال اهورامزداست و در گیتی به نگهبانی آب گماشته شدهاست.
———————
تیر “نگهبان باران”
تیر نام چهارمین ماه سال و روز سیزدهم هر ماه گاه‌شماری اعتدالی خورشیدی است. در اوستا تیشریه، در پهلویتیشترودرفارسیصورت تغییر یافته آن یعنی تیر گفته شده که یکی از ایزدان است و به ستاره شعرای یمانی اطلاقمی‌شود.فرشتهمزبورنگهبان باراناست و به کوشش او زمین پاک، از باران بهره مند می‌شود و کشتزارها سیراب می‌گردد. تیشتر را درزبانهایاروپاییسیریوس خواندهاند. هر گاه تیشتر از اسمان سر بزند و بدرخشد مژده ریزش باران می‌دهد. این کلمه را نباید با واژهعربیبهمعنیسهم اشتباه کرد.
————————-
مرداد “جاودانی”
مرداد نام پنجمین ماه سال و روز هفتم هر ماه در گاه‌شماری اعتدالی خورشیدی است. در اوستا امرتات ،در پهلویامردادودرفارسیامرداد گفته شده که کلمه ای است مرکب از سه جزء:اول “ا†ادات نفی به معنی نه، دوم “مرتاâ€بهمعنیمردنی و نابودشدنی نیست و سوم تات که پسوند و دال بر مونث است. بنابراین امرداد یعنی بی مرگی وآسیبندیدنییاجاودانی. پس واژه “مرداد†به غلط استعمال می‌شود. در ادبیات مزدیسنا امرداد یکی از امشاسپندان استکهنگهبانینباتاتبا اوست. در مزدیسناشخص باید به صفات مشخصه پنج امشاسپند دیگر که عبارتند از: نیک اندیشی، صلح وسازش،راستیودرستی، فروتنی و محبت بههمنوع، تامین اسایش و امنیت بشر مجهز باشد تا به کمال مطلوب همه که از خصایصامرداداستنایلگردد.
———————
شهریور “برگزیده”
شهریور نام ششمین ماه سال و روز چهارم هر ماه در گاه‌شماری اعتدالی خورشیدی است. در اوستا خشتروئیریه، درپهلویشتریورودرفارسی شهریور میدانند. کلمه ای است مرکب از دو جزء: خشتر که در اوستا و پارسی باستان و سانسکریتبهمعنیکشوروپادشاهی است و جزء دوم صفت است از ور به معنی برتری دادن وئیر یه یعنی برگزیده و آرزو شده و جمعاًیعنیکشورمنتخبیاپادشاهی برگزیده . این ترکیب بارها در اوستا به معنی بهشت یا کشور آسمانی اهورامزدا آمده است.شهریوردرجهانروحانینماینده پادشاهی ایزدی و فر و اقتدار خداوندی است و در جهان مادی پاسبان فلزات. چون نگهبانی فلزات بااوستاورادستگیرفقرا وایزد رحم و مروت خوانده اند. روایت شده است شهریور آزرده و دلتنگ می‌شود از کسی که سیم و زر را بد بهکاراندازدیابگذارد کهزنگ بزند.
————————
مهر “دوستی”
در سانسکریت میترا، در اوستا و پارسی میثر و در پهلوی میتر و در فارسی مهر گفته می‌شود. که از ریشهسانسکریتآمدهبهمعنیپیوستن. اغلب خاورشناسان معنی اصلی مهر را واسطه و میانجی ذکر کرده اند. مهر واسطه است میانآفریدگاروآفریدگان.میثره درسانسکریت به معنی دوستی و پروردگار و روشنایی و فروغ است و در اوستا فرشته روشنایی و پاسبانراستیوپیماناست. مهر ایزدهماره بیدار و نیرومند است و برای یاری کردن راستگویان و بر انداختن دروغگویان و پیمان شکناندرتکاپوست.مهر ازبرای محافظت عهدو پیمان و میثاق مردم گماشته شده است. از این رو فرشته فروغ و روشنایی نیز هست کههیچچیز اراوپوشیده نمی‌ماند. برای آنکه از عهده نگهبانی بر آید اهورامزدا به او هزار گوش و ده هزار چشم داده است. مقام مهردربالایکوه“هرا†است، انجایی کهنه روز است و نه شب، نه گرم است و نه سرد، نه ناخوشی و نه کثافت .مهر از آنجابرممالکآریایینگران است. این آرامگاه خود بهپهنای کره زمین است یعنی مهر در همه جا حاضر است و با شنیدن آوایستمدیدگانآگاهگشته بهیاری آنان می‌شتابد. آیین مهر دردین مسیح نیز مشهود است. ایزد مهر در اصل بجز ایزد خورشید بوده استاما بعدهاآندورا یکیدانسته اند. مورخان یونانی مهر را بهنام میترس یاد کرده اند و کر کرده اند که ایرانیان خورشید را به اسم “میترسâ€می‌ستایند.از این خبر پیداست که در یک قرنپیش از میلاد مسیح آندو با یکدیگر مخلوط شده اند. نگهبانی ماه هفتموروزشانزدهمهر ماه را به عهده ایزد مهر است.
———————-
آبان “نگهبان آب”
در اوستا آپ در پارسی باستان آپی و در فارسی آب گفته می‌شود. در اوستا بارها “آپ†به معنی فرشتهنگهبانآباستعمالشدهو همه جا به صیغه جمع آمده است. نام ماه هشتم از سال خورشیدی و نام روز دهم از هر ماه را، آبان میدانند.ایزدآبانموکل بر آهناست و تدبیر امور و مصالح ماه به او تعلق دارد. به سبب آنکه “زو†که یکی از پادشاهان ایران بود دراینروزباافراسیاب جنگکرده، او را شکست داده، تعاقب نمود و از ملک خویش بیرون کرد، ایرانیان این روز را جشن می گیرند،دیگرآنکهچونمدت هشت سالدر ایران باران نبارید مردم بسیار تلف گردیده و بعضی به ملک دیگر رفتند. عاقبت در همین روز بارانشروعبهباریدنکرد و بنابراین ایرانیاناین روز را جشن کنند. آفتاب در این ماه در برج عقرب یا کژدم قرار می‌گیرد.
———————
آذر “آتش”
در اوستا آتر، آثر، در پارسی باستان آتر، در پهلوی آتر، و در فارسی آذر می‌گویند. آذر فرشته نگهبان آتش و یکیازبزرگتریایزداناست.آریائیان(هندوان و ایزدان) بیش از دیگر اقوام به عنصر آتش اهمیت می دادند. ایزد آذر نزد هندوان ،آگنیخولندهشده و در“وداâ€(کتاب کهن و مقدس هندوان) از خدایان بزرگ به شمار رفته است. آفت اب در این ماه در برج قوسیاکماندار قرارمیگیرد.
—————–
دی “آفریدن”
در اوستا داثوش یا دادها به معنی آفریننده، دادار و آفریدگار است و غالبا صفت اهورامزدا است و آن از مصدر “داâ€بهمعنیدادنوافریدن است. در خود اوستا صفت دثوش (=دی)برای تعیین دهمین ماه استعمال شده است. در میان سی روزماه،روزهایهشتموبیست و سوم به دی (آفریدگار،دثوش) موسوم است. برای اینکه سه روز موسوم به “دی†با هم اشتباهنشوند نامهریک رابهنام روز بعد می‌پیوندند. مثلا روز هشتم را “دی باز†و روز پانزدهم را “دی بمهر†و….دی نام ملکیاست کهتدبیرامورومصالح روز و ماه دی به او تعلق دارد.
—————————-
بهمن “نیک اندیش”
در اوستا وهومنه ،در پهلوی وهومن، در فارسی وهمن یا بهمن گفته شده که کلمه ای است مرکب از دو جزء: “وهوâ€بهمعنیخوب و نیک و “مند†از ریشه من به معنی منش: پس یعنی بهمنش، نیک اندیش، نیک نهاد.نخستینآفریدهاهورامزدااست ویکی از بزرگترین ایزدان مزدیسنا. در عالم روحانی مظهر اندیشه نیک و خرد و توانایی خداوند است.انسان را ازعقلو تدبیربهرهبخشید تا او را به آفریدگار نزدیک کند. یکی از وظایف بهمن این است که به گفتار نیک را تعلیم می دهد و ازهرزهگوییبازمی‌دارد.خروس که از مرغکان مقدس به شمار می‌رود و در سپیده دم با بانگ خویش دیو ظلمت را رانده، مردم رابهبرخاستنوعبادت وکشت و کار می‌خواند، ویژه بهمن است. همچنین لباس سفید هم از آن وهمن است. همه جانوران سودمندبهحمایتبهمنسپردهشده اند و کشتار در بهمن روز منع شده است. بنا به نوشته ابوریحان بیرونی جانوران سودمند به حمایتبهمنسپردهشدهاند وکشتار در بهمن روز منع شده است. بهمن اسم گیاهی است که به ویژه در جشن بهمنجه خورده می‌شود ودرطب نیزاینگیاهمعروف است.
———————–
اسفند “پاک و مقدس”
در اوستا اسپنتا آرمیتی، در پهلوی اسپندر، در فارسی سپندار مذ، سفندارمذ، اسفندارمذ، و گاه به تخفیف سپندارواسفندگفتهشدهکه کلمه ای است مرکب از دو جزء: سپند، که صفت است به معنی پاک و مقدس، یا ارمئتی هم مرکب از دوجزء:اول آرمکهقیداست به معنی درست، شاید و بجا. دوم متی از مصدر من به من معنی اندیشیدن. بنابراین ارمتی به معنیفروتنی،بردباریوسازگاریاست و سپنته آرمتی به معنی بردباری و فروتنی مقدس است.در پهلوی آن را خرد و کامل ترجمه کردهاند.سپندارمذیکیازامشاسپندان است که مونث و دختر اهورامزدا خوانده شده است. وی موظف است که همواره زمین را خرم ،آباد،پاک و بارورنگهدارد،هر که به کشت و کار بپردازد و خاکی را آباد کند خشنودی اسپندارمذ را فراهم کرده است و آسایش دررویزمین سپردهبهدستاوست و خود زمین نیز نماینده این ایزد بردبار و شکیباست و مخصوصاً مظهر وفا و اطاعت و صلح وسازشاست. بیدمشکگلمخصوصسپندارمذ می‌باشد.
فروردین نام نخستین ماه از فصل بهار و روز نوزدهم هر ماه در گاه شماری اعتدالی خورشیدی است. در اوستاوپارسیباستانفرورتینام،در پهلوی فرورتین و در فارسی فروردین گفته شده که به معنای فروردهای پاکان و فروهرهای ایرانیان است.بنابهعقیدهپیشینیان، دهروز پیش از آغاز هر سال فروهر در گذشتگان که با روان و وجدان از تن جدا گشته، برای سرکشی خانوماندیرینخود فرود می آیند وده شبانه روز روی زمین به سر می‌برند. به مناسبت فرود آمدن فروهرهای نیکان، هنگام نوروزراجشنفروردینخوانده اند. فروهران در دهروز آخر سال بر زمین هستند و بامداد نوروز پیش از بر آمدن آفتاب، به دنیای دیگر می‌روند.
———————-
اردیبهشت “راستی و درستی”
اردیبهشت نام دومین ماه سال و روز دوم ه
ر ماه در گاه‌شماری اعتدالی خورشیدی است. در اوستا اشاوهیشتا و در پهلوی اشاوهیشت و در فارسیاردیبهشتگفتهشدهکهکلمه‌ای است مرکب از دو جزء: جزء اول “اشا†از جمله لغاتی است که معنی آن بسیار منبسطاست،راستیودرستی،تقدس، قانون و آئین ایزدی، پاکی…. و بسیار هم در اوستا به کار برده شده است. جزء دیگر این کلمه که واژه“وهیشتâ€باشد. صفت عالی است به معنای بهترین، بهشت فارسی به معنی فردوس از همین کلمه است.درعالمروحانینماینده صفتراستی و پاکی و تقدس اهورامزداست و در عالم مادی نگهبانی کلیه آتش های روی زمین به اوسپردهشدهاست. درمعنی ترکیبلغت اردیبهشت “مانند بهشت†هم آمده است.
———————
خرداد “کمال و رسایی”
خرداد نام سومین ماه سال و روز ششم در گاه‌شمار اعتدالی خورشیدی است. در اوستا و پارسی باستان هئوروتات،درپهلویخرداتودر فارسی خورداد یا خرداد گفته شده که کلمه ای است مرکب از دو جزء: جزء هئوروه که صفت است بهمعنایرسا،همه، درستوکامل. دوم تات که پسوند است برای اسم مونث، بنابراین هئوروتات به معنای کمال و رسایی است. ایزدان تیرو بادوفروردینازهمکاران خرداد می‌باشند. خرداد نماینده رسایی و کمال اهورامزداست و در گیتی به نگهبانی آب گماشته شدهاست.
———————
تیر “نگهبان باران”
تیر نام چهارمین ماه سال و روز سیزدهم هر ماه گاه‌شماری اعتدالی خورشیدی است. در اوستا تیشریه، در پهلویتیشترودرفارسیصورت تغییر یافته آن یعنی تیر گفته شده که یکی از ایزدان است و به ستاره شعرای یمانی اطلاقمی‌شود.فرشتهمزبورنگهبان باراناست و به کوشش او زمین پاک، از باران بهره مند می‌شود و کشتزارها سیراب می‌گردد. تیشتر را درزبانهایاروپاییسیریوس خواندهاند. هر گاه تیشتر از اسمان سر بزند و بدرخشد مژده ریزش باران می‌دهد. این کلمه را نباید با واژهعربیبهمعنیسهم اشتباه کرد.
————————-
مرداد “جاودانی”
مرداد نام پنجمین ماه سال و روز هفتم هر ماه در گاه‌شماری اعتدالی خورشیدی است. در اوستا امرتات ،در پهلویامردادودرفارسیامرداد گفته شده که کلمه ای است مرکب از سه جزء:اول “ا†ادات نفی به معنی نه، دوم “مرتاâ€بهمعنیمردنی و نابودشدنی نیست و سوم تات که پسوند و دال بر مونث است. بنابراین امرداد یعنی بی مرگی وآسیبندیدنییاجاودانی. پس واژه “مرداد†به غلط استعمال می‌شود. در ادبیات مزدیسنا امرداد یکی از امشاسپندان استکهنگهبانینباتاتبا اوست. در مزدیسناشخص باید به صفات مشخصه پنج امشاسپند دیگر که عبارتند از: نیک اندیشی، صلح وسازش،راستیودرستی، فروتنی و محبت بههمنوع، تامین اسایش و امنیت بشر مجهز باشد تا به کمال مطلوب همه که از خصایصامرداداستنایلگردد.
———————
شهریور “برگزیده”
شهریور نام ششمین ماه سال و روز چهارم هر ماه در گاه‌شماری اعتدالی خورشیدی است. در اوستا خشتروئیریه، درپهلویشتریورودرفارسی شهریور میدانند. کلمه ای است مرکب از دو جزء: خشتر که در اوستا و پارسی باستان و سانسکریتبهمعنیکشوروپادشاهی است و جزء دوم صفت است از ور به معنی برتری دادن وئیر یه یعنی برگزیده و آرزو شده و جمعاًیعنیکشورمنتخبیاپادشاهی برگزیده . این ترکیب بارها در اوستا به معنی بهشت یا کشور آسمانی اهورامزدا آمده است.شهریوردرجهانروحانینماینده پادشاهی ایزدی و فر و اقتدار خداوندی است و در جهان مادی پاسبان فلزات. چون نگهبانی فلزات بااوستاورادستگیرفقرا وایزد رحم و مروت خوانده اند. روایت شده است شهریور آزرده و دلتنگ می‌شود از کسی که سیم و زر را بد بهکاراندازدیابگذارد کهزنگ بزند.
————————
مهر “دوستی”
در سانسکریت میترا، در اوستا و پارسی میثر و در پهلوی میتر و در فارسی مهر گفته می‌شود. که از ریشهسانسکریتآمدهبهمعنیپیوستن. اغلب خاورشناسان معنی اصلی مهر را واسطه و میانجی ذکر کرده اند. مهر واسطه است میانآفریدگاروآفریدگان.میثره درسانسکریت به معنی دوستی و پروردگار و روشنایی و فروغ است و در اوستا فرشته روشنایی و پاسبانراستیوپیماناست. مهر ایزدهماره بیدار و نیرومند است و برای یاری کردن راستگویان و بر انداختن دروغگویان و پیمان شکناندرتکاپوست.مهر ازبرای محافظت عهدو پیمان و میثاق مردم گماشته شده است. از این رو فرشته فروغ و روشنایی نیز هست کههیچچیز اراوپوشیده نمی‌ماند. برای آنکه از عهده نگهبانی بر آید اهورامزدا به او هزار گوش و ده هزار چشم داده است. مقام مهردربالایکوه“هرا†است، انجایی کهنه روز است و نه شب، نه گرم است و نه سرد، نه ناخوشی و نه کثافت .مهر از آنجابرممالکآریایینگران است. این آرامگاه خود بهپهنای کره زمین است یعنی مهر در همه جا حاضر است و با شنیدن آوایستمدیدگانآگاهگشته بهیاری آنان می‌شتابد. آیین مهر دردین مسیح نیز مشهود است. ایزد مهر در اصل بجز ایزد خورشید بوده استاما بعدهاآندورا یکیدانسته اند. مورخان یونانی مهر را بهنام میترس یاد کرده اند و کر کرده اند که ایرانیان خورشید را به اسم “میترسâ€می‌ستایند.از این خبر پیداست که در یک قرنپیش از میلاد مسیح آندو با یکدیگر مخلوط شده اند. نگهبانی ماه هفتموروزشانزدهمهر ماه را به عهده ایزد مهر است.
———————-
آبان “نگهبان آب”
در اوستا آپ در پارسی باستان آپی و در فارسی آب گفته می‌شود. در اوستا بارها “آپ†به معنی فرشتهنگهبانآباستعمالشدهو همه جا به صیغه جمع آمده است. نام ماه هشتم از سال خورشیدی و نام روز دهم از هر ماه را، آبان میدانند.ایزدآبانموکل بر آهناست و تدبیر امور و مصالح ماه به او تعلق دارد. به سبب آنکه “زو†که یکی از پادشاهان ایران بود دراینروزباافراسیاب جنگکرده، او را شکست داده، تعاقب نمود و از ملک خویش بیرون کرد، ایرانیان این روز را جشن می گیرند،دیگرآنکهچونمدت هشت سالدر ایران باران نبارید مردم بسیار تلف گردیده و بعضی به ملک دیگر رفتند. عاقبت در همین روز بارانشروعبهباریدنکرد و بنابراین ایرانیاناین روز را جشن کنند. آفتاب در این ماه در برج عقرب یا کژدم قرار می‌گیرد.
———————
آذر “آتش”
در اوستا آتر، آثر، در پارسی باستان آتر، در پهلوی آتر، و در فارسی آذر می‌گویند. آذر فرشته نگهبان آتش و یکیازبزرگتریایزداناست.آریائیان(هندوان و ایزدان) بیش از دیگر اقوام به عنصر آتش اهمیت می دادند. ایزد آذر نزد هندوان ،آگنیخولندهشده و در“وداâ€(کتاب کهن و مقدس هندوان) از خدایان بزرگ به شمار رفته است. آفت اب در این ماه در برج قوسیاکماندار قرارمیگیرد.
—————–
دی “آفریدن”
در اوستا داثوش یا دادها به معنی آفریننده، دادار و آفریدگار است و غالبا صفت اهورامزدا است و آن از مصدر “داâ€بهمعنیدادنوافریدن است. در خود اوستا صفت دثوش (=دی)برای تعیین دهمین ماه استعمال شده است. در میان سی روزماه،روزهایهشتموبیست و سوم به دی (آفریدگار،دثوش) موسوم است. برای اینکه سه روز موسوم به “دی†با هم اشتباهنشوند نامهریک رابهنام روز بعد می‌پیوندند. مثلا روز هشتم را “دی باز†و روز پانزدهم را “دی بمهر†و….دی نام ملکیاست کهتدبیرامورومصالح روز و ماه دی به او تعلق دارد.
—————————-
بهمن “نیک اندیش”
در اوستا وهومنه ،در پهلوی وهومن، در فارسی وهمن یا بهمن گفته شده که کلمه ای است مرکب از دو جزء: “وهوâ€بهمعنیخوب و نیک و “مند†از ریشه من به معنی منش: پس یعنی بهمنش، نیک اندیش، نیک نهاد.نخستینآفریدهاهورامزدااست ویکی از بزرگترین ایزدان مزدیسنا. در عالم روحانی مظهر اندیشه نیک و خرد و توانایی خداوند است.انسان را ازعقلو تدبیربهرهبخشید تا او را به آفریدگار نزدیک کند. یکی از وظایف بهمن این است که به گفتار نیک را تعلیم می دهد و ازهرزهگوییبازمی‌دارد.خروس که از مرغکان مقدس به شمار می‌رود و در سپیده دم با بانگ خویش دیو ظلمت را رانده، مردم رابهبرخاستنوعبادت وکشت و کار می‌خواند، ویژه بهمن است. همچنین لباس سفید هم از آن وهمن است. همه جانوران سودمندبهحمایتبهمنسپردهشده اند و کشتار در بهمن روز منع شده است. بنا به نوشته ابوریحان بیرونی جانوران سودمند به حمایتبهمنسپردهشدهاند وکشتار در بهمن روز منع شده است. بهمن اسم گیاهی است که به ویژه در جشن بهمنجه خورده می‌شود ودرطب نیزاینگیاهمعروف است.
———————–
اسفند “پاک و مقدس”
در اوستا اسپنتا آرمیتی، در پهلوی اسپندر، در فارسی سپندار مذ، سفندارمذ، اسفندارمذ، و گاه به تخفیف سپندارواسفندگفتهشدهکه کلمه ای است مرکب از دو جزء: سپند، که صفت است به معنی پاک و مقدس، یا ارمئتی هم مرکب از دوجزء:اول آرمکهقیداست به معنی درست، شاید و بجا. دوم متی از مصدر من به من معنی اندیشیدن. بنابراین ارمتی به معنیفروتنی،بردباریوسازگاریاست و سپنته آرمتی به معنی بردباری و فروتنی مقدس است.در پهلوی آن را خرد و کامل ترجمه کردهاند.سپندارمذیکیازامشاسپندان است که مونث و دختر اهورامزدا خوانده شده است. وی موظف است که همواره زمین را خرم ،آباد،پاک و بارورنگهدارد،هر که به کشت و کار بپردازد و خاکی را آباد کند خشنودی اسپندارمذ را فراهم کرده است و آسایش دررویزمین سپردهبهدستاوست و خود زمین نیز نماینده این ایزد بردبار و شکیباست و مخصوصاً مظهر وفا و اطاعت و صلح وسازشاست. بیدمشکگلمخصوصسپندارمذ می‌باشد.