به گزارش سرويس ورزشي باشگاه خبرنگاران؛ فوتبال در ایران به تاریخچه ورزش فوتبال در کشور ایران می‌پردازد. این ورزش پرطرفدار در جهان، پس از کشتی که در ایران از آن با عنوان‌های «ورزش ملی» و «ورزش اول ایران» نام برده می‌شود،ورزش دوم است.
با این حال بسیاری از فوتبال به عنوان «ورزش اول» و «پرطرفدارترین ورزش ایران» نام می‌برند. فوتبال در زندگی بسیاری از ایرانیان نفوذ کرده‌است. بیش از ۱۲ روزنامه مربوط به فوتبال، روزانه در ایران منتشر می‌شوند و دیدارهای لیگ‌های معتبر اروپایی نیز به صورت زنده از شبکه‌های تلویزیون به صورت رایگان پخش می‌شود.
اما فوتبال را برای اولین بار انگلیسی های مقیم ایران در تهران و برخی شهرهای بزرگ و همچنین ملوانان کشتی های خارجی در بنادر خرمشهر، بوشهر، بندرعباس و.. .به راه انداختند. در پایتخت، اعضای سفارت انگلیس، بانک شاهی و تلگراف خانه، اوقات فراغت خود را با فوتبال می گذراندند و وقتی به تدریج بر تعداد اعضای آن ها افزوده شد، سه تیم فوتبال مستقل تشکیل دادند و در هر فرصتی که به دست می آوردند در زمین های گوشه و کنار شهر با هم مسابقه دادند.
در سال ۱۲۸۶ شمسی اسپیرینگ رایس وزیر مختار انگلستان در ایران به منظور ایجاد حس رقابت در بازیکنان و جنبه رسمی دادن به بازی ها دو جام (کاپ) یکی فوتبال و دیگری برای هاکی تهیه کرد و اولین دوره رسمی مسابقه فوتبال بین سه تیم موسسه های یاد شده در همان سال انجام شد. این جام ها تا مدت ها در انجمن ملی تربیت بدنی ایران قرار داشتند و روی آن این جمله نوشته شده بود: تهران فوتبال آسوسیاشن کلا ب (کلوب اجتماعیون) ۱۹۰۷، بازی های تیم های انگلیسی بیشتر در میدان مشق انجام می شد و تا چند سال هیچ ایرانی در این بازی ها شرکت نداشت. این تیم ها گاهی اوقات که بازیکن کم داشتند، از بین ایرانیانی که در کنار زمین تماشاچی بازی آن ها بودند، برای تکمیل شدن تعداد بازیکنان تیم خود استفاده می کردند.
اولین ایرانی که به تیم های انگلیسی پیوست، کریم زندی بود که در سال های ۱۲۸۷ تا ۱۲۹۵ در آن تیم ها بازی کرد. هیاهوی بازیکنان انگلیسی درزمین فوتبال به تدریج نوجوانان و جوانان ایرانی به ویژه تهرانی ها را به کنار زمین های فوتبال کشاند. به هر حال نوجوانان و جوانان ایرانی د رشهرهایی که انگلیسی ها حضور داشتند آنقدر در حاشیه زمین های فوتبال، بازی های انگلیسی ها را تماشا کردند تا به فوت و فن این بازی آشنا شدند. سپس درصدد برآمدند به تقلید از آن ها تیم فوتبال تشکیل دهند و به بازی بپردازند.
اما بر سر راه عملی کردن این خواست یک مشکل بزرگ وجود داشت و آن هم نداشتن توپ بود. به دست آوردن یک توپ فوتبال بزرگ ترین آرزوی جوانان و نوجوانان علا قمند به فوتبال در آن زمان بود، لیکن هر چند توپ واقعی در دست نبود ولی شوق فوتبال سبب شد تا بچه های هر کوی برزن به ابتکار خود با وسایل موجود توپی ساخته و در زمین های بایر که در گوشه و کنار شهر به فراوانی یافت می شد، بازی کنند، یکی از ابتکارها در ساختن توپ فوتبال استفاده از مثانه گاو بود. آن ها مثانه گاو را باد کرده و با پارچه روپوشی برای آن می دوختند و با آن بازی می کردند.
البته یکی دیگر از راه های دستیابی به توپ (کش رفتن) توپ فوتبال ا نگلیسی ها بود. برای رسیدن به این مقصود بچه های علا قمند به فوتبال درکنار زمین های فوتبال انگلیسی ها به کمین می نشستند و به محض اینکه توپ از زمین بازی دور می شد در یک چشم به هم زدن دست به دست می گشت و در کوچه و پس کوچه ها ناپدید می شد.
هم زمان با حرکت خودجوش جوانان محلا ت در رواج فوتبال در تهران و ایران در حدود سال های ۱۲۸۸ و ۱۲۸۹ (میلا دی) مدرسه آمریکایی ها (البرز فعلی) واقع در چهار راه کالج آموزش فوتبال به دانش آموزان ایرانی را در سال ۱۹۱۰ برای اولین بار آغاز کرد. در این مدرسه، دانش آموزان با توپ تنیس یا توپ های دست ساز بازی می کردند.
چندی بعد دکتر جردن رئیس مدرسه توپی را از انگلیسی های مقیم تهران گرفت و به برنامه ریزی، آموزشی و تمرین فوتبال در مدرسه پرداخت و مسابقه هایی را بین محصلین ترتیب داد.
این بازی ها در کنار مسابقه های فصلی تیم های شرکت های انگلیسی به طور مرتب تا سال ۱۲۹۳ شمسی ادامه داشت و با آغاز جنگ جهانی اول به طور کامل قطع شد. پس از جنگ بار دیگر فوتبال در تهران و برخی شهرهای ایران جان دوباره گرفت و حضور سربازان انگلیسی باقی مانده از جنگ مزید علت گردید و جهشی قابل توجه در کیفیت و کمیت فوتبال ایران پدید آمد.
موسسات انگلیسی همچون سال های گذشته تیم هایی تشکیل دادند و زیر نظر شخصی به نام هوارد که در کنسولگری انگلیس در تهران مشغول به کار بود، به فعالیت پرداختند و چون تعداد انگلیسی های مقیم تهران برای تشکیل یک تیم کامل برای هر موسسه تلگرافخانه، کنسولگری و بانک شاهی کافی نبود بار دیگر از بازیکنان ایرانی در تیم های خود استفاده کردند.
با افزایش تعداد بازیکنان ایرانی در این موسسه ها، عده ای از این بازیکنان به فکر ایجاد تیمی متشکل از بازیکنان ایرانی افتادند. اوایل سال ۱۲۹۹ این تیم با عنوان کلوپ ایران تشکیل شد.
اعضای این تیم عبارت بودند از: برادران خان سردار، برادران امیر اصلا نی، کریم زندی، محمدعلی شکوه، عزیزالله افخمی، رضا کلا نتر، شیبانی، حسن مفتاح، هراند، گالوستیان، خواجه نوری، رضا ربیع زاده، هامبارسون، اشرفی و... کلوپ ایران در مسابقات سال ۱۲۹۹ میدان مشق که انگلیسی های مقیم تهران در آن شرکت داشتند، حضور یافت. بچه های این تیم با بازی های درخشان خود به فینال رسیدند و با این که در مقابل انگلیسی های مقیم مرکز شکست خوردند اما امیدواری فراوانی به آینده به وجود آوردند.
بچه های کلوپ ایران سرانجام در سال ۱۳۰۲ موفق به کسب مقام قهرمانی شدند و پس از آن دسته جمعی به تیم تازه تاسیس کلوپ تهران رفتند. از دیگر تیم های آن زمان باید به تیم اسپرت ارامنه و تیم طوفان اشاره کرد که در آن ایام تشکیل شدند و رقابت های این سه تیم فوق العاده دیدنی بود.
در سال ۱۳۰۴ در مسابقات سالا نه که توسط موسسات انگلیسی برگزار می شد، تیم کلوپ تهران موفق شد با نتیجه ۲ بر یک بر انگلیسی های مقیم مرکز غلبه کند و بر آرزویی دیرینه جامه عمل بپوشاند.
پس از این موفقیت سفیر ورزشی شهر بادکوبه شوروی یک تیم را از ایران به این شهر دعوت کرد و بازیکنان گلچین شده از ۳ باشگاه کلوپ تهران، ارامنه و طوفان به عنوان منتخب تهران به سوی بادکوبه روانه شدند. اینها اولین سفیران فوتبال ایران در خارج از کشور بودند، به همین دلیل وقتی وارد بادکوبه شدند، چند هزار نفر به استقبال آنها آمدند. در اولین مسابقه تیم ایران در برابر منتخب بادکوبه ۲ ۰ شکست خورد.
دومین حریف، تیم دانشکده نفت بادکوبه بود که آن بازی با تساوی بدون گل خاتمه یافت.
در آخرین بازی هم تیم منتخب تهران با نتیجه ۴ ۱ در برابر کلنی بادکوبه شکست را پذیرا شد.
اولین سازمان و تشکیلا ت فوتبال در ایران، «انجمن ترقی و ترویج فوتبال» بود که توسط افرادی چون ابوالفضل صدری، میرباقر عظیمی و سیدمحمد تدین که از نخستین معلمین ورزش کشور محسوب می شدند در سال ۱۳۰۰ شمسی تشکیل شد.
از این سال به بعد انجمن هر ساله در کنار ثبت نام باشگاه ها و تیم های جدید، برگزاری مسابقه های فوتبال را بر عهده گرفت و با تدوین و ترجمه «قوانین فوتبال» در جهت ایجاد نظم و قانونمند کردن فوتبال در ایران گام برداشت.
انجمن ترقی و ترویج فوتبال موفق شد اولین دوره مسابقه های فوتبال پایتخت را بین تیم های حاضر در تهران در سال ۱۳۰۲ برگزار کند، مسابقاتی که تقریبا بدون وقفه هر سال انجام شد و با توسعه فوتبال در سراسر کشور و ظهور تیم های قدرتمند در شهرستانها به مسابقه های سراسری (لیگ) تبدیل گردید. این انجمن تا سال ۱۳۱۳ که با تشکیل «انجمن تربیت بدنی و پیشاهنگی» از سوی دولت وقت، جای خود را به آن داد، اعزام اولین تیم منتخب ایران به بادکوبه شوروی، برگزاری دوازده دوره مسابقات فوتبال باشگاه های تهران، انتشار اولین رساله قوانین فوتبال در ایران و ثبت نزدیک به ۵۰ باشگاه فوتبال در سراسر کشور را در کارنامه خود داشت.
نخستین تشکیلا ت ورزش ایران در سال ۱۳۱۲ با تشکیل «انجمن تربیت بدنی و پیشاهنگی» زیر نظر وزارت معارف (فرهنگ) به وجود آمد و از این تاریخ تمامی برنامه ها و مسابقه های ورزشی مدارس و آموزشگاه ها را زیر نظر گرفت. انجمن ترقی و ترویج فوتبال نیز کم کم در انجمن تربیت بدنی ادغام شد و فعالیت های آن به مدارس محدود گردید. سازمان یافتن ورزش ایران به رشد آن در کشور کمک شایانی نمود.
در سال ۱۳۱۹ به منظور شرکت ورزشکاران ایرانی در بازی های المپیک، نخستین گام ها برای تشکیل فدراسیون های ورزشی از جمله فدراسیون فوتبال برداشته شد و از این سال فوتبال کشور عملا زیر نظر این فدراسیون که مجمع فوتبال خوانده می شد، قرار گرفت.
این مجمع در سال های اشغال ایران، اداره فوتبال را در سخت ترین شرایط به عهده داشت و توانست از حضور ارتش متفقین در ایران بهره گرفته و با برگزاری یک سری مسابقه های فوتبال بین تیم های این ارتش و تیم های داخلی تنور فوتبال ایران را همچنان داغ نگه دارد.
همچنین مجمع فوتبال موفق شد در سال ۱۳۲۰ امکان اولین سفر رسمی تیم ملی ایران را به خارج از کشور فراهم آورد و این تیم را به افغانستان گسیل دارد.
پس از پایان جنگ جهانی دوم، مجمع فوتبال ایران در سال ۱۳۲۵ به فدراسیون فوتبال ایران تغییر نام داد و در اوایل سال ۱۳۲۶ تقاضای خود را جهت عضویت به فیفا ارائه داد. این درخواست در جلسه ۲۰ ژانویه ۱۹۴۸ برابر با ۳۰ دی ۱۳۲۶ مورد پذیرش فیفا قرار گرفت.
تیم ملی ایران تا کنون در سه دوره جام جهانی به سال های ۱۹۷۸، ۱۹۹۸ و ۲۰۰۶ حضور داشته است.
فوتبال باشگاهی
استقلال و پرسپولیس دو باشگاه شهر تهران، قطب‌های اصلی فوتبال ایران هستند. سالهاست که این دو باشگاه، قدرت‌های ممتاز فوتبال ایران بوده‌اند و حتی اهالی شهرهای دیگر ایران هم از هواداران این دو تیم هستند. از زمان آغاز لیگ برتر و با قهرمانی تیم‌هایی چون سپاهان اصفهان، سایپا کرج، فولاد خوزستان و پاس تهران در لیگ برتر این رویکرد تا حدودی تغییر کرده‌است. تعداد تماشاگران دیدارهای لیگ برتر اختلاف زیادی دارد. برخی بازی‌ها کمتر از ۵۰۰ نفر تماشاگر را به خود جذب می‌کنند، در حالی که شهرآورد تهران بیش از ۱۰۰ هزار نفر تماشاگر دارد.
باشگاه‌های ایرانی در مسابقات بین‌المللی
باشگاه‌های ایرانی تا کنون ۳ بار در جام باشگاه‌های آسیا به قهرمانی رسیده‌اند. استقلال تهران دو بار در سال‌های 1349 و ۱۳۷۰، و پاس تهران یک بار در سال ۱۳۷۲ به قهرمانی در این بازی‌ها دست یافته‌اند. استقلال با دو قهرمانی و در نایب‌قهرمانی به همراه الهلال عربستان پرافتخارترین باشگاه این رقابت‌ها است. پرسپولیس هم یک‌بار در سال ۱۳۷۱ در جام برندگان جام آسیا به قهرمانی رسیده‌است. سپاهان اصفهان با نایب قهرمانی در جام قهرمان باشگاه‌های آسیا سال ۱۳۸۶، به عنوان نخستین تیم ایرانی به جام باشگاه‌های جهان ۲۰۰۷ راه پیدا کرد.
شهرآوردهای مهم
• شهرآورد تهران
• شهرآورد اصفهان
• شهرآورد گیلان
• شهرآورد اهواز
• شهرآورد تبريز
ممنوعیت ورود زنان به ورزشگاه‌ها
زنان ایرانی حق تماشای بازی در ورزشگاه‌ها را ندارند. ممنوعیت تماشای بازی در ورزشگاه‌ها برای زنان تبعیض جنسی شمرده می‌شود. با این حال تا کنون گزارش‌هایی مبنی بر حضور غیر مجاز دختران با لباس پسرانه در ورزشگاه‌ها منتشر شده‌است. و در سال‌های اخیر فعالان حقوق زنان خواستار آزاد شدن حضور زنان برای تماشای مسابقات ورزشی مردان شده‌اند. از آن جمله می‌توان به کمپین «دفاع از حق ورود زنان به ورزشگاه‌ها» اشاره کرد. نخستین حضور زنان در ورزشگاه‌های ایران به بازی ایران و بحرین در مقدماتی جام جهانی۲۰۰۶ بازمی‌گردد. در این بازی که ایران به جام جهانی صعود کرد، علاوه بر زنان، سیدمحمد خاتمی رئیس جمهور وقت ایران نیز از تماشاگران ویژه بود. فیلم آفساید، که درباره دخترانی است که برای ورود به ورزشگاه آزادی تلاش می‌کنند نیز در طول همین بازی فیلمبرداری شده‌است. بار دیگر با همبستگی زنان کره‌ای، چهار دختر ایرانی توانستند در سال ۱۳۷۸ وارد ورزشگاه آزادی شوند
در آغاز سال ۱۳۸۵ محمود احمدی‌نژاد، رئیس جمهور ایران با ارسال نامه‌ای به رییس سازمان تربیت بدنی خواستار فراهم کردن امکانات حضور زنان در ورزشگاه‌ها شد که با مخالفت صریح گروهی از روحانیون در شهر قم نتوانست آن را به اجرا بگذارد و از تصمیم خود صرف نظر کرد.
ورزشگاه‌ها
• استادیوم (تختی)شهید بهنام محمدی مسجدسلیمان
• ورزشگاه آزادی تهران
• ورزشگاه انقلاب کرج
• ورزشگاه ایران‌خودرو
• ورزشگاه تختی بندر انزلی
• ورزشگاه تختی آبادان
• ورزشگاه تختی اهواز
• ورزشگاه تختی (تبریز)
• ورزشگاه تختی تهران
• ورزشگاه تختی بندرعباس
• ورزشگاه ثامن‌الائمه
• ورزشگاه حافظیه
• ورزشگاه راه‌آهن
• ورزشگاه سردار جنگل
• ورزشگاه شهید باهنر
• ورزشگاه شهید بهشتی بوشهر
• ورزشگاه شهید دستگردی
• ورزشگاه شهید دکتر عضدی رشت
• ورزشگاه شهید شیرودی
• ورزشگاه فولادشهر
• ورزشگاه مبانرود
• ورزشگاه تراکتورسازی
• ورزشگاه یادگار امام (تبریز)
• ورزشگاه یادگار امام قم
• ورزشگاه قدس
• ورزشگاه شهدا نوشهر
• ورزشگاه هرندي
• ورزشگاه آزادی کرمانشاه
• ورزشگاه امام خمینی اراک
• ورزشگاه شهید وطنی قائمشهر
• ورزشگاه شهید نصیری یزد
• ورزشگاه آیت الله کاشانی کاشان /م
با این حال بسیاری از فوتبال به عنوان «ورزش اول» و «پرطرفدارترین ورزش ایران» نام می‌برند. فوتبال در زندگی بسیاری از ایرانیان نفوذ کرده‌است. بیش از ۱۲ روزنامه مربوط به فوتبال، روزانه در ایران منتشر می‌شوند و دیدارهای لیگ‌های معتبر اروپایی نیز به صورت زنده از شبکه‌های تلویزیون به صورت رایگان پخش می‌شود.
اما فوتبال را برای اولین بار انگلیسی های مقیم ایران در تهران و برخی شهرهای بزرگ و همچنین ملوانان کشتی های خارجی در بنادر خرمشهر، بوشهر، بندرعباس و.. .به راه انداختند. در پایتخت، اعضای سفارت انگلیس، بانک شاهی و تلگراف خانه، اوقات فراغت خود را با فوتبال می گذراندند و وقتی به تدریج بر تعداد اعضای آن ها افزوده شد، سه تیم فوتبال مستقل تشکیل دادند و در هر فرصتی که به دست می آوردند در زمین های گوشه و کنار شهر با هم مسابقه دادند.
اولین ایرانی که به تیم های انگلیسی پیوست، کریم زندی بود که در سال های ۱۲۸۷ تا ۱۲۹۵ در آن تیم ها بازی کرد. هیاهوی بازیکنان انگلیسی درزمین فوتبال به تدریج نوجوانان و جوانان ایرانی به ویژه تهرانی ها را به کنار زمین های فوتبال کشاند. به هر حال نوجوانان و جوانان ایرانی د رشهرهایی که انگلیسی ها حضور داشتند آنقدر در حاشیه زمین های فوتبال، بازی های انگلیسی ها را تماشا کردند تا به فوت و فن این بازی آشنا شدند. سپس درصدد برآمدند به تقلید از آن ها تیم فوتبال تشکیل دهند و به بازی بپردازند.
اما بر سر راه عملی کردن این خواست یک مشکل بزرگ وجود داشت و آن هم نداشتن توپ بود. به دست آوردن یک توپ فوتبال بزرگ ترین آرزوی جوانان و نوجوانان علا قمند به فوتبال در آن زمان بود، لیکن هر چند توپ واقعی در دست نبود ولی شوق فوتبال سبب شد تا بچه های هر کوی برزن به ابتکار خود با وسایل موجود توپی ساخته و در زمین های بایر که در گوشه و کنار شهر به فراوانی یافت می شد، بازی کنند، یکی از ابتکارها در ساختن توپ فوتبال استفاده از مثانه گاو بود. آن ها مثانه گاو را باد کرده و با پارچه روپوشی برای آن می دوختند و با آن بازی می کردند.
البته یکی دیگر از راه های دستیابی به توپ (کش رفتن) توپ فوتبال ا نگلیسی ها بود. برای رسیدن به این مقصود بچه های علا قمند به فوتبال درکنار زمین های فوتبال انگلیسی ها به کمین می نشستند و به محض اینکه توپ از زمین بازی دور می شد در یک چشم به هم زدن دست به دست می گشت و در کوچه و پس کوچه ها ناپدید می شد.
هم زمان با حرکت خودجوش جوانان محلا ت در رواج فوتبال در تهران و ایران در حدود سال های ۱۲۸۸ و ۱۲۸۹ (میلا دی) مدرسه آمریکایی ها (البرز فعلی) واقع در چهار راه کالج آموزش فوتبال به دانش آموزان ایرانی را در سال ۱۹۱۰ برای اولین بار آغاز کرد. در این مدرسه، دانش آموزان با توپ تنیس یا توپ های دست ساز بازی می کردند.
چندی بعد دکتر جردن رئیس مدرسه توپی را از انگلیسی های مقیم تهران گرفت و به برنامه ریزی، آموزشی و تمرین فوتبال در مدرسه پرداخت و مسابقه هایی را بین محصلین ترتیب داد.
این بازی ها در کنار مسابقه های فصلی تیم های شرکت های انگلیسی به طور مرتب تا سال ۱۲۹۳ شمسی ادامه داشت و با آغاز جنگ جهانی اول به طور کامل قطع شد. پس از جنگ بار دیگر فوتبال در تهران و برخی شهرهای ایران جان دوباره گرفت و حضور سربازان انگلیسی باقی مانده از جنگ مزید علت گردید و جهشی قابل توجه در کیفیت و کمیت فوتبال ایران پدید آمد.
موسسات انگلیسی همچون سال های گذشته تیم هایی تشکیل دادند و زیر نظر شخصی به نام هوارد که در کنسولگری انگلیس در تهران مشغول به کار بود، به فعالیت پرداختند و چون تعداد انگلیسی های مقیم تهران برای تشکیل یک تیم کامل برای هر موسسه تلگرافخانه، کنسولگری و بانک شاهی کافی نبود بار دیگر از بازیکنان ایرانی در تیم های خود استفاده کردند.
با افزایش تعداد بازیکنان ایرانی در این موسسه ها، عده ای از این بازیکنان به فکر ایجاد تیمی متشکل از بازیکنان ایرانی افتادند. اوایل سال ۱۲۹۹ این تیم با عنوان کلوپ ایران تشکیل شد.
اعضای این تیم عبارت بودند از: برادران خان سردار، برادران امیر اصلا نی، کریم زندی، محمدعلی شکوه، عزیزالله افخمی، رضا کلا نتر، شیبانی، حسن مفتاح، هراند، گالوستیان، خواجه نوری، رضا ربیع زاده، هامبارسون، اشرفی و... کلوپ ایران در مسابقات سال ۱۲۹۹ میدان مشق که انگلیسی های مقیم تهران در آن شرکت داشتند، حضور یافت. بچه های این تیم با بازی های درخشان خود به فینال رسیدند و با این که در مقابل انگلیسی های مقیم مرکز شکست خوردند اما امیدواری فراوانی به آینده به وجود آوردند.
بچه های کلوپ ایران سرانجام در سال ۱۳۰۲ موفق به کسب مقام قهرمانی شدند و پس از آن دسته جمعی به تیم تازه تاسیس کلوپ تهران رفتند. از دیگر تیم های آن زمان باید به تیم اسپرت ارامنه و تیم طوفان اشاره کرد که در آن ایام تشکیل شدند و رقابت های این سه تیم فوق العاده دیدنی بود.
در سال ۱۳۰۴ در مسابقات سالا نه که توسط موسسات انگلیسی برگزار می شد، تیم کلوپ تهران موفق شد با نتیجه ۲ بر یک بر انگلیسی های مقیم مرکز غلبه کند و بر آرزویی دیرینه جامه عمل بپوشاند.
پس از این موفقیت سفیر ورزشی شهر بادکوبه شوروی یک تیم را از ایران به این شهر دعوت کرد و بازیکنان گلچین شده از ۳ باشگاه کلوپ تهران، ارامنه و طوفان به عنوان منتخب تهران به سوی بادکوبه روانه شدند. اینها اولین سفیران فوتبال ایران در خارج از کشور بودند، به همین دلیل وقتی وارد بادکوبه شدند، چند هزار نفر به استقبال آنها آمدند. در اولین مسابقه تیم ایران در برابر منتخب بادکوبه ۲ ۰ شکست خورد.
دومین حریف، تیم دانشکده نفت بادکوبه بود که آن بازی با تساوی بدون گل خاتمه یافت.
در آخرین بازی هم تیم منتخب تهران با نتیجه ۴ ۱ در برابر کلنی بادکوبه شکست را پذیرا شد.
اولین سازمان و تشکیلا ت فوتبال در ایران، «انجمن ترقی و ترویج فوتبال» بود که توسط افرادی چون ابوالفضل صدری، میرباقر عظیمی و سیدمحمد تدین که از نخستین معلمین ورزش کشور محسوب می شدند در سال ۱۳۰۰ شمسی تشکیل شد.
از این سال به بعد انجمن هر ساله در کنار ثبت نام باشگاه ها و تیم های جدید، برگزاری مسابقه های فوتبال را بر عهده گرفت و با تدوین و ترجمه «قوانین فوتبال» در جهت ایجاد نظم و قانونمند کردن فوتبال در ایران گام برداشت.
انجمن ترقی و ترویج فوتبال موفق شد اولین دوره مسابقه های فوتبال پایتخت را بین تیم های حاضر در تهران در سال ۱۳۰۲ برگزار کند، مسابقاتی که تقریبا بدون وقفه هر سال انجام شد و با توسعه فوتبال در سراسر کشور و ظهور تیم های قدرتمند در شهرستانها به مسابقه های سراسری (لیگ) تبدیل گردید. این انجمن تا سال ۱۳۱۳ که با تشکیل «انجمن تربیت بدنی و پیشاهنگی» از سوی دولت وقت، جای خود را به آن داد، اعزام اولین تیم منتخب ایران به بادکوبه شوروی، برگزاری دوازده دوره مسابقات فوتبال باشگاه های تهران، انتشار اولین رساله قوانین فوتبال در ایران و ثبت نزدیک به ۵۰ باشگاه فوتبال در سراسر کشور را در کارنامه خود داشت.
نخستین تشکیلا ت ورزش ایران در سال ۱۳۱۲ با تشکیل «انجمن تربیت بدنی و پیشاهنگی» زیر نظر وزارت معارف (فرهنگ) به وجود آمد و از این تاریخ تمامی برنامه ها و مسابقه های ورزشی مدارس و آموزشگاه ها را زیر نظر گرفت. انجمن ترقی و ترویج فوتبال نیز کم کم در انجمن تربیت بدنی ادغام شد و فعالیت های آن به مدارس محدود گردید. سازمان یافتن ورزش ایران به رشد آن در کشور کمک شایانی نمود.
در سال ۱۳۱۹ به منظور شرکت ورزشکاران ایرانی در بازی های المپیک، نخستین گام ها برای تشکیل فدراسیون های ورزشی از جمله فدراسیون فوتبال برداشته شد و از این سال فوتبال کشور عملا زیر نظر این فدراسیون که مجمع فوتبال خوانده می شد، قرار گرفت.
این مجمع در سال های اشغال ایران، اداره فوتبال را در سخت ترین شرایط به عهده داشت و توانست از حضور ارتش متفقین در ایران بهره گرفته و با برگزاری یک سری مسابقه های فوتبال بین تیم های این ارتش و تیم های داخلی تنور فوتبال ایران را همچنان داغ نگه دارد.
همچنین مجمع فوتبال موفق شد در سال ۱۳۲۰ امکان اولین سفر رسمی تیم ملی ایران را به خارج از کشور فراهم آورد و این تیم را به افغانستان گسیل دارد.
پس از پایان جنگ جهانی دوم، مجمع فوتبال ایران در سال ۱۳۲۵ به فدراسیون فوتبال ایران تغییر نام داد و در اوایل سال ۱۳۲۶ تقاضای خود را جهت عضویت به فیفا ارائه داد. این درخواست در جلسه ۲۰ ژانویه ۱۹۴۸ برابر با ۳۰ دی ۱۳۲۶ مورد پذیرش فیفا قرار گرفت.
تیم ملی ایران تا کنون در سه دوره جام جهانی به سال های ۱۹۷۸، ۱۹۹۸ و ۲۰۰۶ حضور داشته است.
فوتبال باشگاهی
استقلال و پرسپولیس دو باشگاه شهر تهران، قطب‌های اصلی فوتبال ایران هستند. سالهاست که این دو باشگاه، قدرت‌های ممتاز فوتبال ایران بوده‌اند و حتی اهالی شهرهای دیگر ایران هم از هواداران این دو تیم هستند. از زمان آغاز لیگ برتر و با قهرمانی تیم‌هایی چون سپاهان اصفهان، سایپا کرج، فولاد خوزستان و پاس تهران در لیگ برتر این رویکرد تا حدودی تغییر کرده‌است. تعداد تماشاگران دیدارهای لیگ برتر اختلاف زیادی دارد. برخی بازی‌ها کمتر از ۵۰۰ نفر تماشاگر را به خود جذب می‌کنند، در حالی که شهرآورد تهران بیش از ۱۰۰ هزار نفر تماشاگر دارد.
باشگاه‌های ایرانی در مسابقات بین‌المللی
باشگاه‌های ایرانی تا کنون ۳ بار در جام باشگاه‌های آسیا به قهرمانی رسیده‌اند. استقلال تهران دو بار در سال‌های 1349 و ۱۳۷۰، و پاس تهران یک بار در سال ۱۳۷۲ به قهرمانی در این بازی‌ها دست یافته‌اند. استقلال با دو قهرمانی و در نایب‌قهرمانی به همراه الهلال عربستان پرافتخارترین باشگاه این رقابت‌ها است. پرسپولیس هم یک‌بار در سال ۱۳۷۱ در جام برندگان جام آسیا به قهرمانی رسیده‌است. سپاهان اصفهان با نایب قهرمانی در جام قهرمان باشگاه‌های آسیا سال ۱۳۸۶، به عنوان نخستین تیم ایرانی به جام باشگاه‌های جهان ۲۰۰۷ راه پیدا کرد.
شهرآوردهای مهم
• شهرآورد تهران
• شهرآورد اصفهان
• شهرآورد گیلان
• شهرآورد اهواز
• شهرآورد تبريز
ممنوعیت ورود زنان به ورزشگاه‌ها
در آغاز سال ۱۳۸۵ محمود احمدی‌نژاد، رئیس جمهور ایران با ارسال نامه‌ای به رییس سازمان تربیت بدنی خواستار فراهم کردن امکانات حضور زنان در ورزشگاه‌ها شد که با مخالفت صریح گروهی از روحانیون در شهر قم نتوانست آن را به اجرا بگذارد و از تصمیم خود صرف نظر کرد.
ورزشگاه‌ها
• ورزشگاه آزادی تهران
• ورزشگاه انقلاب کرج
• ورزشگاه ایران‌خودرو
• ورزشگاه تختی بندر انزلی
• ورزشگاه تختی آبادان
• ورزشگاه تختی اهواز
• ورزشگاه تختی (تبریز)
• ورزشگاه تختی تهران
• ورزشگاه تختی بندرعباس
• ورزشگاه ثامن‌الائمه
• ورزشگاه حافظیه
• ورزشگاه راه‌آهن
• ورزشگاه سردار جنگل
• ورزشگاه شهید باهنر
• ورزشگاه شهید بهشتی بوشهر
• ورزشگاه شهید دستگردی
• ورزشگاه شهید دکتر عضدی رشت
• ورزشگاه شهید شیرودی
• ورزشگاه فولادشهر
• ورزشگاه مبانرود
• ورزشگاه تراکتورسازی
• ورزشگاه یادگار امام (تبریز)
• ورزشگاه یادگار امام قم
• ورزشگاه قدس
• ورزشگاه شهدا نوشهر
• ورزشگاه هرندي
• ورزشگاه آزادی کرمانشاه
• ورزشگاه امام خمینی اراک
• ورزشگاه شهید وطنی قائمشهر
• ورزشگاه شهید نصیری یزد
• ورزشگاه آیت الله کاشانی کاشان /م