هُدهُد یا شانهبسَر یا مرغ سلیمان نام یکی از پرندگان از خانواده هدهدیان (Upupidae)، راسته سبزقباسانان است. زیستگاه این پرنده بیشتر در آسیا، اروپا و آفریقای شمالی است.
هدهد ماده در انتهای بدنش غدد چربی بد بویی است که باعث میشود وقتی در لانه حضور دارد بوی بدی از لانه خارج شود و اکثر مردم بر این تصورند که بوی بد به علت مدفوع این حیوان است.
تشخیص این پرنده خیلی آسان است، نر و ماده همشکل هستند،نشانههای تشخیص هردوجنس آن عبارت است از سر وبدن قهوهای مایل به صورتی کمرنگ دم وبالها را راهراه عرضی پهن سیاه وسفید. کاکُل بلند (تاجی قشنگ) بر سر دارد. باپرهای بلند نوک سیاه، ومنقار دراز خمیده، بیشتر روی زمین ودر فضای باز تغذیه میکند. پروازی کند وموجی وهمراه با باز و بسته کردن آهسته بالهاست. در زمینهای باز و پردرخت دیده میشود. زمستان در فضایهای بازتر و بوته زار میگذارند. در سوراخهای کهن و گاهی در خرابه آشیانه میسازد. در تابستان فراوان است. و در پشت رودخانه و گاهی هم در باغها زیاد دیده میشود.
مشخصات
اندازه هدهد 25 تا 29 سانتی متر است ، طول بالهایش به 44 تا 48 سانتی متر میرسد. این پرنده سیاه و سفید و صورتی در واقع یکی از بی اشتباه ترین پرندهها است مخصوصا پرواز نا منظم این پرنده بی نظیر است. میتوان به آن عنوان یک پروانه غول پیکر را اعطا کرد. کاکل شانه مانند این پرنده بیشتر اوقات بسته است. هدهد روی زمین مانند سار حرکت میکند.
این پرنده سر و بدن قهوهای مایل به صورتی کم رنگ ، دم و بالها با راه راه عرضی پهن سیاه و سفید ، کاکل بلند با پرهای بلند نوک سیاه و منقار دراز و خمیده دارد.
هدهد ماده در انتهای بدنش غدد چربی بد بویی داراست که سبب میشود وقتی در لانه حضور دارد بوی بدی از لانه خارج شود و اکثر مردم بر این تصورند که بوی بد به علت مدفوع این حیوان است. هدهد پرندهای است که بیشتر روی زمین و در فضای باز تغذیه میکند ، پروازش کند و موجیست ، توام با باز و بسته کردن آهسته بالهاست .! هدهدهای غول پیکر منقرض شده (یو. آنتایوس) در جزیره سنت هلن در جنوب غربی آفریقا می زیسته است
هدهد در ادبیات و باور مردم
داستان هدهد قاصد پیغمبر سلیمان در قرآن مشهور است. هدهد نامه سلیمان پیغمبر را به " ملکه بلقیس " در مملکت سبا رسانید. ملکه بلقیس به اعیان دربار خود گفت یک نامه گرامی به پیش من انداخته شده است واین نامه از طرف سلیمان است. بلقیس خط را خوانده مشاورین واهل دربار خودرا جمع کرده گفت که "این خط بیک طریق عجیب وغریب از طرف یک پادشاه بسیار ارجمند (سلیمان) به من رسیده است. این نامه بنام "خدای بخشنده مهربان" آغاز شده است. گمان نمیرود که چنین نامه مختصر وجامع وباعظمت را در دنیا کسی نوشته باشد مطلب این بود که در مقابل من نبردآزمائی سودی ندارد، خیر شما در این است که اسلام را قبول کنید. این داستان مشهور است در قرآن کریم.
در افسانههای یونان ترِاوس (پسر آرس همسر پرونس ) ترِاوس به خواهر همسر خود فیلوملا علاقمند میشود، و پس از اینکه با او رابطه برقرار نمود زبان او را قطع میکند تا حرفی نزند ، و به همسرش پرونس میگوید که خواهرش مرده است، فیلوملا مخفیانه بر روی پردهای به خواهر خود نامه مینویسد و گناه و جرم ترِاوس را فاش میکند، در مقابل پرونس ایتیس فرزندی که از ترِاوس داشته را میکشد و گوشتش را به عنوان غذا به همسر خود ترِاوس میدهد و وقتی ترِاوس متوجه میشود سعی میکند هر دو خواهر را بکشد اما هر سه توسط خدای خدایان به پرنده تبدیل میشوند ترِاوس هدهد میشود، پرونس بلبل (مرغ هزار دستان) میشود که هر روز صبح برای غم از دست دادن پسرش آواز می خواند فیلوملا پرستو میشود و از آنجایی که زبان نداشته است نمیتوانسته آواز بخواند و صدای لرزان پرستو به خاطر این میباشد.
هدهد درشعر
در شعر کلاسیک چینی هدهد به عنوان نماد پیام آور آسمانی شناخته میشود، که خبر بهار را میآورد. در چین به خاطر زیبایی منحصر به فرد این پرنده آن را پرنده فرخندهای میدانند.
در گویش فرانسه کلمه "dupe" برای هدهد نیز استفاده میشود به معنی انسان کودن و احمق چون این پرنده از نظر ظاهر احمق بهنظر میرسد.
هدهد و خون آن در قرون وسطی باختری جزء ابزار جادو بوده است و برای پیشگویی استفاده میشده است.
در کتاب "پرنده سیاه کوچک" بیل اُدیه به شوخی گفته شده که هدهدها فقط در چمنزارهای حاکمان دیده میشود.
در منطق الطیر، نوشته عطار نیشابوری، هدهد به عنوان مرغی خردمند، راهبر دیگر مرغان به سوی سیمرغ میشود
این عکس کوچک شده است. جهت نمایش با اندازه واقعی اینجا را کلیک کنید. اندازه واقعی 760 در 506 می باشد.
این عکس کوچک شده است. جهت نمایش با اندازه واقعی اینجا را کلیک کنید. اندازه واقعی 800 در 578 می باشد.
__________________
رشته اي از سنگ پرسيد : چرا مانند خاک از خدا نمي خواهي که از تو انسان بسازد ؟ سنگ تبسمي کرد و گفت : هنوز آنقدر سخت نشده ام که مستحق چنين خواسته اي باشم!!!