B a R a N
مدير ارشد تالار
زبان بدن را امروزه می توان یک علم به حساب آورد چرا که کتاب های متعددی در رابطه با این موضوع نوشته شده و دانشمندان زیادی روی این مسئله تحقیق کرده اند. در این مطلب مختصری از کارایی ها و نحوه ی استفاده کردن از زبان بدن را برای شما شرح می دهیم.
می دانیـــــد چطور می توان دروغگویی یک فرد را تشخیص داد؟ آیا واقعا می توان از روی حرکات یک نفر متوجه شد که چیزی را پنهان می کند یا در حال دروغ گفتن است یا حتی خیانت می کند؟ اصلا کدام حرکات هستند که خیانت افراد را فاش می کنند؟ حرکاتی که دست روی صورت انجام می دهد می تواند نشان دهنده خیلی چیزها باشد و بیشتر از همه خیانت و دروغ، چون زمانی که ما دروغ یا خیانتی را می بینیم، می شنویم یا از آن سخن می گوییم بیشتر سعی می کنیم دهان، چشم ها یا گوش هایمان را با دست خود پنهان کنیم. البته ناگفته نماند هنگامی که یک نفر از علامت دست روی صورت استفاده می کند صددرصد به معنای دروغگویی یا خیانت نیست بلکه مشاهده دیگر علائم می تواند ظن شما را تأیید کند، اینکه فقط به طور خاص به علامت دست به صورت توجه کنید کافی نیست. [h=2]وقتی از دهان محافظت می کند
محافظت از دهان یکی از معدود حرکات بزرگسالان است که به اندازه حرکات کودکان گویاست. در این علامت در حالی که مغز خودآگاه دستور می دهد که از گفتن دروغ اجتناب شود، دست دهان را می پوشاند و انگشت شست به لپ فشار می آورد،گاهی اوقات شاید فقط چند انگشت یا حتی مشت بسته روی دهان را بپوشاند، اما معنی کماکان یکسان خواهد بود. اگر طرف مقابل هنگام صحبت کردن از این علامت استفاده کند احتمالا دروغ می گوید و اگر هنگام صحبت شما دهان خود را بپوشاند یعنی گمان می کند شما دروغ می گویید.
[h=2]وقتی بینی خود را لمس می کند
در اصل حرکت لمس بینی مدل پنهانی و بسیار ظریف حرکت حفاظ دهان است. این حرکت شاید شامل چند مالش آرام در زیر بینی و شاید یک لمس بسیار سریع و تقریبا نامحسوس باشد. بعضی خانم ها خیلی محتاطانه از این حرکت استفاده کرده و خیلی آرام بینی را نوازش می کنند تا آرایش صورت شان خراب نشود. اما چرا این اتفاق می افتد؟ چون با ورود افکار منفی به مغز، به طور ناخودآگاه به دست فرمان پوشاندن دهان داده می شود اما در آخرین لحظه تلاش این است که این حرکت کمتر آشکار به نظر برسد، بنابراین دست از سمت صورت به عقب کشیده می شود که نتیجه آن لمس سریع بینی است. توضیح دیگر آن است که دروغگویی موجب سوزش عصب های بینی می شود که برای از بین بردن این احساس عمل مالش بینی صورت می گیرد.
[h=2]نمی خواهد دروغ ببیند
وقتی دست ها به طور ناخودآگاه به سمت چشم ها می روند و شروع به لمس آنها می کنند این حرکت نشان دهنده تلاش مغز برای ندیدن خیانت یا تردید در برابر دروغی است که در مقابلش است، مثلا پرهیز از مشاهده چهره شخصی که دروغ می گوید. مردها بیشتر چشم های خود را با شدت می مالند و چنانچه دروغ بزرگ باشد، بیشتر نگاه خود را برمی گردانند و حتی به زمین نگاه می کنند. زنان یک مالش آرام و کوچک درست زیر چشم به کار می برند که دلیل آن می تواند در تربیت آنها باشد که باید از انجام حرکات صریح اجتناب کنند یا می خواهند از خراب کردن آرایش خود جلوگیری کنند. البته خانم ها هم گاهی با تماشا کردن سقف، به طور ناخودآگاه سعی می کنند گوینده را نبینند.
[h=2]دیگر نمی خواهد بشنود
وقتی دست به سمت گوش ها می رود این حرکت تلاشی است از طرف شنونده تا با گذاشتن دست روی گوش یا اطراف آن مانع ورود کلمات شود یا به عبارت دیگر حرف های بدی نشنود.این مدل شبیه همان کاری است که بچه ها انجام می دهند، یعنی دست هایشان را روی هر دو گوش می گذارند تا از شنیدن سرزنش های والدین خودداری کنند. انواع دیگر علامت مالش گوش عبارتند از: مالیدن پشت گوش، حفاری انگشت (که نوک انگشت در داخل گوش به عقب و جلو پیچ می خورد) و کشیدن نرمه گوش یا خم کردن تمامی گوش به سمت جلو به صورتی که سوراخ گوش پنهان بماند. این حرکت آخر نشانه این است که شخص به حد کافی شنیده یا مایل به صحبت کردن است.
[h=2]پر از تردید
وقتی فرد شروع به خاراندن گردنش می کند یعنی انگشت اشاره دستش زیر نرمه گوشش را می خاراند یا حتی شاید کنار گردن را بخاراند، می تواند نشان دهنده خیلی چیزها باشد که بیشتر از همه نشانه تردید و عدم اطمینان و نمایانگر شخصی است که می گوید مطمئن نیستم که موافق باشم. هنگامی که کلام با این حرکت در تضاد است، بسیار جلب توجه می کند. به عنوان مثال وقتی شخص می گوید «من می توانم احساسات شما را درک کنم» در واقع در چنین زمانی خودش هم شک دارد که چیزی از احساسات شما می فهمد.
[h=2]دروغگویی لو رفته
دزموند موریس متخصص زبان بدن می گوید: تحقیقاتی که در زمینه حرکات مورد استفاده افراد دروغگو انجام شده است می گویند که دروغگویی باعث ایجاد حس خارش در بافت های ظریف صورت و گردن می شود که برای از بین بردن آن نیاز به خارش یا مالش احساس می شود. به نظر می رسد این یک توضیح مناسب برای افرادی باشد که هنگام صحبت یقه پیراهن خود را می کشند، زیرا حدس می زنند دروغ شان آشکار شده است. مثلا این حرکت زمانی پیش می آید که فردی متقلب احساس می کند شما به دروغگویی او شک کرده اید و همین حس موجب تشکیل کمی عرق روی گردن او می شود. این حرکت همچنین توسط فردی انجام می گیرد که احساس عصبانیت یا ناراحتی می کند و می کوشد به گونه ای اطراف گردن خود را با جریان هوا خنک کند، بنابراین یقه پیراهن خود را می کشد.
[h=2]در دروغ گفتن او شک نکنید
یک نوع حرکت ناخود آگاه مدل اغراق آمیز حرکت کشیدن یقه بلوز، مالیدن پشت گردن با کف دست است، چیزی که مایک کالرو متخصص زبان بدن آن را وبال گردن نامیده است. شخصی که از این حالت هنگام دروغ گفتن استفاده می کند، معمولا سرش را پایین می اندازد و سعی می کند در چشم طرف مقابل نگاه نکند. این علامت همچنین به عنوان نشانه ناراحتی یا عصبانیت مورد استفاده قرار می گیرد که در چنین موردی در وهله اول فرد به پس گردن می زند و سپس شروع به مالیدن آن می کند. اجازه بدهید فرض را بر این بگذاریم که شما درخواست انجام کار خاصی را از شوهر خود کرده بودید و او فراموش کرده که در زمان تعیین شده این کار را انجام دهد. زمانی که نتیجه کار را از او سؤال می کنید،
به طور غیرکلامی با زدن ضربه به سرش فراموشی خود را نشان می دهد یا به پیشانی خود ضربه می زند یا به پشت گردن، گویی به طور سمبلیک مشغول تنبیه خود است. اینکه شخصی چه احساسی راجع به شما یا این وضعیت حاد دارد بستگی به این دارد که به کدام قسمت از سر خود ضربه بزند؛ پیشانی یا گردن.چنانچه او به پیشانی خود ضربه بزند نشانه این است از اینکه شما به فراموشی او اشاره کرده اید ناراحت نشده است، اما اگر پشت گردن خود را بزند به طور غیرکلامی به شما می گوید که واقعا وبال گردن هستید زیرا به اشتباه او اشاره کرده اید. کسانی که عادت به مالیدن پشت گردن خود دارند، معمولا مورد انتقاد قرار گرفتن را دوست ندارند اما افرادی که پیشانی خود را می مالند تا یک اشتباه را به طور غیرکلامی نشان دهند، معمولا آدم های بازتر و راحت تری هستند.
[h=2]به دنبال امنیت کودکی
دزموند موریس، متخصص زبان بدن می گوید: زمان هایی هم فرد انگشتان خود را در دهان می گذارد. این زمانی پیش می آید که شخص تحت فشار قرار گرفته بنابراین انگشتان خود را در دهان قرار می دهد. این یک تلاش ناخودآگاه است توسط فرد برای برگشتن به امنیت دوران کودکی.
[h=2]دیگر اصلا حوصله ندارد، پس حرف زدن فایده ندارد
هنگامی که شنونده آغاز به استفاده از دست خود به عنوان تکیه گاهی برای سرش می کند، سر رفتن حوصله و خستگی خود را آشکار می سازد و برای جلوگیری از خواب رفتن، از دستش به عنوان نگه دارنده سر استفاده می کند. میزان بی حوصلگی شنونده بستگی به این دارد که تا چه حد دست او سرش را بالا نگه داشته باشد. بی حوصلگی زیاد و عدم توجه زمانی نمایان می شود که دست به طور کامل سر را نگه داشته و نهایت بی حوصلگی زمانی است که سر روی میز قرار گرفته و طرف مقابل مشغول خرناس کشیدن باشد.
[h=2]طرف مقابل در حال ارزیابی حرف های شماست
هنگامی که در یک جمع در حال صحبت هستید و راجع به ایده خود صحبت می کنید، اگر با دقت آنان را تماشا کنید، متوجه یک چیز جالب خواهید شد. بیشتر آنها اگر نه همه یک دست را به سمت صورت می آورند و شروع به استفاده از حرکات ارزیابی می کنند. هنگامی که به نتیجه گیری صحبت های خود می رسید و از آنها نظرشان را می پرسید، حرکات ارزیابی پایان می یابند و یک دست به سمت چانه حرکت می کند و علامت مالیدن چانه را آغاز می کند. یک فروشنده چنانچه خریدار شروع به مالیدن چانه و درواقع تصمیم گیری راجع به خرید کرده، صحبت کند یا به نوعی مزاحم شود مرتکب اشتباه شده است. بهترین روش، مشاهده دقیق علائم بعدی خریدار است که نشان دهنده تصمیم اوست. به عنوان مثال اگر بعد از حرکت مالیدن چانه خریدار در صندلی خود به سمت عقب بنشیند و دست و پاهایش را روی هم بیندازد فروشنده به طور غیرکلامی پاسخ نه دریافت کرده است، بنابراین باید قبل از شنیدن پاسخ منفی کلامی و از دست دادن فرصت نکات مهم محصولات خود را مجددا گوشزد کند.
[h=2]او به دقت به حرف هایتان گوش می دهد
زمانی که دست روی گونه باشد اما به عنوان نگه دارنده سر مورد استفاده قرار نگیرد، علاقه واقعی را نمایان می کند. اما باز حالت دست و انگشتان می تواند خیلی چیزها را نشان دهد. هنگامی که انگشت اشاره به سمت بالاست و شست زیر چانه قرار گرفته، شنونده درگیر افکار منفی یا انتقادآمیز درباره گوینده یا موضوع مورد بحث او شده است. با ادامه یافتن افکار منفی، بیشتر انگشت اشاره چشم را مالش می دهد یا می کشد. از آنجایی که حالت یک حرکت بر رفتار شخص تاثیرگذار است، هرچه زمان انجام این علامت طولانی تر شود رفتار انتقادآمیز نیز برای مدت طولانی تر باقی خواهد ماند. این علامت نشان می دهد که به انجام یک حرکت یا عمل فوری توسط گوینده نیاز هست. این حرکت می تواند شرکت دادن شنونده یا تمام کردن صحبت باشد.
[h=2]وقتی در حال تصمیم گیری است
فردی که عینک می زند هنگام فکر کردن و تصمیم گیری بیشتر از یکسری حرکات ارزیابی پیروی می کند، به این صورت که عینک خود را برمی دارد و به جای استفاده از حرکت مالیدن چانه حین تصمیم گیری یکی از دسته های عینک را در دهان خود می گذارد. اگر طرف مقابل بعد از اینکه از او خواستید تصمیم خود را به شما بگوید شیء ای را مانند خودکار یا انگشت در دهان خود گذاشت، این حرکت نشان می دهد اطمینان چندانی ندارد و اینکه نیاز به اطمینان خاطر بیشتر دارد زیرا وجود یک شیء در دهان اجازه می دهد که تصمیم گیری فوری را به تاخیر بیندازد. درواقع از آنجایی که صحبت کردن با دهان پر رفتار بدی است، این عذر موجه جلوه می کند.
[h=2]وقتی همه حرکت ها با هم انجام می شوند
گاهی اوقات حرکات سر رفتن حوصله، ارزیابی و تصمیم گیری با هم ترکیب می شوند و هریک بخشی از رفتار شخص را نمایان می کنند. مثلا زمانی که مانند تصویر فرد به آرامی چانه خود را بمالد، نشان می دهد در حال ارزیابی پیشنهاد است ضمن اینکه همزمان در حال تصمیم گیری هم هست. اما زمانی که شنونده علاقه اش را نسبت به صحبت های گوینده از دست می دهد، سر او روی دستش به حالت استراحت درمی آید مثل حرکت تصویر که فرد با انگشت شست سرش را نگه داشته است.