تشخیص سنگ فیروزه مرغوب
“اصل بودن فیروزه” با “مرغوبیت فیروزه” دو مبحث کاملا جداگانه هستند و چه بسا فیروزه های بسیاری وجود دارند که کیفیت و مرغوبیت بالایی ندارند. در حالت کلی اگر به دنبال ویژگی های فیروزه مرغوب باشید می تواند گفت که فیروزه مرغوب دارای رنگ آبی سیر، جلای چینی و سختی بالا می‌باشد. افزایش رنگ سبز٬ پریدگی رنگ و وجود ناخالصی عواملی هستند که باعث کاهش کیفیت فیروزه می‌شوند. می توان از ویژگی های فیروزه که عنوان شد به طور کلی و چشمی به عنوان معیار سنجش کیفیت فیروزه استفاده کرد.مرغوبیت سنگ فیروزه می توان افزود که یکی از عوامل تعیین کننده در مرغوبیت این سنگ، معدن استخراج آن است. برای مثال، فیروزه نیشابور به دلیل رنگ آبی آسمانی یکدست و خلوص بالای آن، به عنوان یکی از باکیفیت ترین انواع فیروزه در دنیا شناخته می شود. سنگ های استخراج شده از معادن کرمان یا دامغان معمولاً رنگ روشن تر یا رگه های بیشتری دارند که ممکن است ارزش تجاری آن ها را کاهش دهد. علاوه بر این، روش های استخراج و فرآوری نیز می تواند بر حفظ ویژگی های طبیعی و مرغوبیت سنگ تأثیر بگذارد.
همچنین، نوع فیروزه نیز نقش مهمی در مرغوبیت آن دارد. فیروزه عجمی، که بدون رگه و دارای سطحی صاف و براق است، در مقایسه با فیروزه شجری، که دارای رگه های تیره یا طرح های شاخه ای است، از ارزش بالاتری برخوردار است. این موضوع به دلیل ظاهر زیباتر و کم یاب تر بودن فیروزه عجمی است. توجه به نگهداری صحیح این سنگ نیز اهمیت دارد، چرا که در تماس با مواد شیمیایی یا حرارت، کیفیت و جلای آن به شدت کاهش می یابد.
خواص سنگ فیروزه
نیروهای مغناطیسی موجود در فیروزه علاوه بر آرامش دادن، باعث بیدار شدن نیروهای درونی افراد می شود. این سنگ زیبا که در فرهنگ های مختلف از جمله ایران، آمریکا و تبت دارای ارزش فراوان است، سنگ فیروزه یکی از سنگ‌های قیمتی و محبوب است که از دیرباز در طب سنتی و فرهنگ‌های مختلف به عنوان نماد آرامش و خوش‌شانسی شناخته می‌شود. این سنگ با رنگ آبی خاص و منحصر‌به‌فرد خود، گفته می‌شود که انرژی‌های منفی را دفع کرده و به تقویت روحیه و افزایش اعتماد به نفس کمک می‌کند. همچنین برخی بر این باور هستند که فیروزه برای بهبود عملکرد دستگاه تنفسی، تقویت قلب و کاهش استرس مفید است. بسیاری از مردم از این سنگ به عنوان حرز یا نگین در زیورآلات استفاده می‌کنند تا از نظر روحی و جسمی از خواص محافظتی آن بهره‌مند شوند.چگونگی تشکیل سنگ فیروزه
سنگ فیروزه طبیعی و خام یکی از کانی های ارزشمند است که در نتیجه یک فرآیند طولانی زمین شناختی تشکیل می شود. این سنگ از ترکیب آب های زیرزمینی غنی از مس، آلومینیوم و فسفر در محیط های خشک و بیابانی شکل می گیرد. آب های حاوی این عناصر، طی میلیون ها سال به شکاف ها و درزهای سنگ های میزبان (مانند سنگ های آذرین یا رسوبی) نفوذ می کنند. در این محیط های خاص، واکنش های شیمیایی میان مواد معدنی و آب باعث رسوب گذاری و تشکیل فیروزه در ساختارهای نودولار یا رگه ای می شود.فیروزه بیشتر اوقات در رسوبات مس در محیط‌های بایر و نسبتا کم آب یافت شده است. فیروزه در مکان‌هایی بوجود می‌آید که میزان مس موجود در منطقه بالا باشد. فیروزه بر اثر تاثیر محلول‌های سطحی مس‌دار بر روی سنگ‌های غنی از Al2O3 و غنی از فسفر و گاهی نیز بر اثر تاثیر محلول‌های سطحی مس‌دار٬ بر روی فسیل‌های استخوانی جانوران به وجود می‌آید.
عوامل متعددی بر کیفیت فیروزه تأثیر می گذارند، از جمله غلظت عناصر معدنی، دما، فشار و ترکیب شیمیایی سنگ میزبان. رنگ آبی در فیروزه به دلیل حضور مس است، در حالی که رنگ سبزتر آن به میزان بیشتری از آهن یا ناخالصی های دیگر نسبت داده می شود. مهم ترین معادن فیروزه طبیعی در ایران (نیشابور و کرمان)، آمریکا و تبت یافت می شوند و این سنگ به دلیل کمیاب بودن و فرآیند طولانی تشکیل، بسیار ارزشمند است.
ادامه مطلب آشنایی با سنگ فیروزه