نقرس یک نوع آرتریت است که باعث درد و ورم مفاصل می شود. این بیماری در اثر تجمع کریستال های اسیداوریک در مفصل ایجاد می گردد. مفصل انگشت شست پا، بیشتر از سایر مفاصل دچار نقرس می شود.
اسیداوریک از تجزیه اسید آمینه پورین موجود در غذاها بوجود می آید. غیر طبیعی شدن اسیداوریک جابجا شده و کریستاله شدن این مواد در مفاصل باعث آرتریت دردناک، سنگ کلیه، بسته شدن مجاری تصفیه کننده کلیه توسط کریستال ها و در نتیجه نارسایی کلیه می شود.
حملات حاد نقرس شامل شروع سریع درد، گرمی، ورم، قرمزی و سوزش مفصل مبتلا به نقرس است.
مفصل انگشت شست پا، بیشتر از سایر مفاصل دچار نقرس می شود.
سایر مفاصلی که می توانند دچار نقرس شوند شامل: قوزک پا، زانو، مچ دست، انگشتان و آرنج دست است.
درد ناشی از نقرس بدون مصرف دارو طی چند ساعت یا چند روز فروکش می کند. در برخی موارد چند هفته طول می کشد.
بیشتر افراد مبتلا به نقرس هر چند مدت یک بار دچار حملات نقرس می شوند.
چه کسانی دچار نقرس می شوند؟
بیماری نقرس در مردان 9 برابر شایع تراز زنان است.
در مردان بعد از سن بلوغ بروز می کند و در سن 75 سالگی بیشترین میزان ابتلا را دارد.
در زنان نیز معمولا بعد از یائسگی بروز می کند.
اگر والدین شما مبتلا به نقرس باشند شانس ابتلای شما به این بیماری 20 درصد است.
عوامل خطر نقرس
چاقی و افزایش زیاد وزن خصوصا در سن جوانی، مصرف الکل، فشار خون بالا و بیماری کلیوی خطر ابتلا به نقرس را افزایش می دهند.
برخی داروها و بیماری ها نیز میزان اسیداوریک خون را بالا می برند.
یک بررسی جدید نشان داده است که میزان کم کاری تیروئید در مبتلایان به نقرس زیاد است.
مفصل پایین انگشت شست پا بیشتر از سایر نقاط بدن دچار حمله حاد نقرس می شود. این حملات تکرار می شوند، مگر اینکه نقرس درمان شود.
اگر دچار درد نقرس شدید، نزد پزشک بروید. درد نقرس برای مفاصل، تاندول ها و سایر بافت های بدن مضر است.
تجمع کریستال های اسیداوریک در مفاصل انگشتان دست باعث قرمزی، التهاب، خشکی و درد آنها می شود.
برای کاهش درد در طی حمله نقرس، مفصل مبتلا را استراحت دهید و کاری از آن نکشید.
نقرس همچنین می تواند به مفاصلی مانند زانو و آرنج دست حمله کند.
مطمئن ترین روش تشخیص بیماری نقرس، کشف کریستال های اسیداوریک در مایع مفصلی است.
لذا مایع مفصل ملتهب توسط سرنگ کشیده می شود تا برای مشاهده کریستال های اسیداوریک بررسی گردد.
اگر فردی با مراجعه به پزشک بگوید دچار حملات مکرر درد آرتریت به خصوص در انگشت شست پا و یا قوزک پا و زانو می شود، باید به بیماری نقرس شک کرد.
پزشک همچنین ممکن است یک آزمایش خون برای بیمار بنویسد تا میزان اسیداوریک خون را اندازه گیری کند.
مصرف کافی آب و مایعات از حملات حاد نقرس جلوگیری می کند و خطر تشکیل سنگ کلیه را در بیماران نقرسی کاهش می دهد.
همچنین برای جلوگیری از نقرس باید از مصرف الکل خودداری کرد. الکل خاصیت دیورتیکی (ادرارآوری) دارد و باعث کم آبی بدن و بروز حملات حاد نقرس می شود. همچنین روی سوخت و ساز اسیداوریک مۆثر است و باعث افزایش اسیداوریک خون می شود.
همچنین دفع اسیداوریک را از طریق کلیه ها به خارج بدن آهسته می کند که همراه با کم آبی بدن، باعث رسوب کریستال های اسیداوریک در مفاصل می شود.
تغییر در برنامه غذایی میزان اسیداوریک خون را کم می کند.
از آنجایی که اسیدآمینه پورین در بدن به اسیداوریک تبدیل می شود، باید از مصرف مواد غذایی غنی از پورین خودداری کرد، مثل گوشت قرمز، جگر، قلوه و مغز.
محققان می گویند مصرف گوشت قرمز و غذاهای دریایی مثل ماهی و میگو، خطر ابتلا به نقرس را افزایش می دهند، در حالیکه مصرف شیر و لبنیات خطر ابتلا به نقرس را کم می کنند.
کاهش وزن اضافی در افراد چاق نیز باعث کاهش خطر تکرار حملات نقرس می شود.
برخی داروها باعث کاهش درد و التهاب مفصل ناشی از نقرس می شوند مثل داروهای ضدالتهاب (بروفن)، کلشی سین و کورتون ها.
سایر داروهای نقرس، میزان اسیداوریک خون را کم می کنند و از تجمع اسیداوریک در مفاصل (آرتریت نقرسی)، کلیه ها (سنگ کلیه) و سایر بافت ها و بروز مشکلات بیشتر جلوگیری می کند.
داروهای مناسب را پزشک متخصص برای درمان بیماری شما تجویز خواهد کرد.
نیره ولدخانی
بخش سلامت تبیان