میزان نور محیط علاوه بر اینکه روی توانایی بینایی تاثیر دارد، می‌تواند اعصاب فرد، هیجان او و حتی ساعت بیولوژیک بدنش را هم تحت تاثیر قرار دهد. برای همین طراحان توصیه می‌کنند، نورپردازی هر محیطی باید به طور اصولی انجام شود
چقدر به دکور خانه‌تان اهمیت می‌دهید؟ چقدر برایتان مهم است که تابلوی نقاشی‌ای که خریده‌اید، توجه همه را به خود جلب کند؟ برای رنگ پارچه‌های مبل، پرده و بقیه وسایل چقدر وسواس به خرج می‌دهید؟ توجه کرده‌اید، برای بهتر دیده شدن هرکدام از اینها، باید نوری وجود داشته باشد که به آنها بتابد و به چشم بیننده صریح به نظر برسد؟
قانون ساده فیزیک است اما می‌تواند با تابش اشتباه، تمام زحمات شما را به باد دهد، یعنی آنقدر نور خانه‌تان زیاد باشد که همه سوراخ‌سنبه‌های درزهای مبل، پشت صندلی‌ها و جاهایی که اصلا دوست ندارید مورد توجه قرار بگیرد، به چشم مهمانان‌تان و حتی خودتان بیاید. همه اینها به کنار، اصلا خودتان در خانه که نشسته‌اید احساس آرامش می‌کنید؟ شب و روز را می‌فهمید؟ یا اینکه لامپ لوسترهای چهل‌چراغ خانه‌تان آنقدر پرنورند که شب را هم برایتان مثل روز روشن می‌کند و احساس نمی‌کنید که جلوی چراغ بازجویی نشسته‌اید؟ با مفهوم نورپردازی برای دکوراسیون خانه آشنا هستید؟
نورپردازی، یکی از اصلی‌ترین ركن‌های دکوراسیون در طراحی‌های داخلی است. آخرین و مهم‌ترین مرحله که باعث می‌شود تا همه اجزای دکوراسیون به میزان کافی به چشم بیننده خوب به نظر بیاید، برای محیط‌های بسته‌ای مانند منزل هم، این نورپردازی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
2 قانون اصلی برای نورپردازی وجود دارد؛ باید منابع نور متعدد در سطوح مختلفی وجود داشته باشد تا یک تعادل دلپذیری در نورپردازی و جلوه تزیینات به وجود بیاید و دوم اینکه نورپردازی هر محیطی باید با توجه به کاری باشد که قرار است در آن فضا انجام شود. مثلا نورپردازی آشپزخانه با اتاق کار، اتاق مطالعه و اتاق خواب کاملا با هم فرق دارد.
برخلاف تصور، اتاق پذیرایی نباید مانند سالن عروسی مثل روز روشن باشد. نور زیاد باعث عصبی شدن مهمان‌ها می‌شود و احساس آرامش محیط به آنها منتقل نمی‌شود. در سالن پذیرایی سعی کنید کانون تمرکز نور، روی میز پذیرایی باشد، این کار باعث جلب توجه مهمان ها به مرکز اتاق می‌شود. بهترین منبع نور برای این کار لوسترهای کلاسیک پر زرق و برقی است که در جاهای دیگر خانه نمی‌توان از آن استفاده کرد. لوستر باید در مرکز اتاق و درست بالای میز پذیرایی نصب شود اما توجه داشته باشید برای لوستر هم از لامپ‌های خیلی قوی استفاده نکنید، در صورت شدید بودن نور لامپ‌ها علاوه بر اذیت شدن مهمان‌ها، کسی نمی‌تواند به زیبایی خود لوستر هم توجه کند.
برای جاهای دیگر اتاق پذیرایی از نورهای غیرمستقیم استفاده کنید؛ دیوارکوب‌هایی که نور را به سمت سقف می‌تاباند یا فقط تابلوی زیرشان را روشن می‌کند. از آباژورهایی با پوشش‌های مات یا چراغ‌های باتری‌داری که درون ظروف چینی یا سنگ‌های تزیینی کار گذاشته می‌شود هم میتوانید استفاده کنید. در صورت وجود بوفه یا دکوری، لامپ‌های هالوژن ملایمی که در این بوفه‌ها قرار دارد هم می‌تواند روشنایی غیرمستقیم مناسبی برای اتاق پذیرایی باشد.
نوراصلی آشپزخانه هم باید از منابع سقفی مانند چراغ‌های هالوژن یا فلورسنت قوی تامین شود اما برای روشن‌تر کردن محیط کار باید منابع نور دیگری هم باشد که دیگر نقاط آشپزخانه را به خوبی روشن کند. در واقع آشپزخانه باید پرنور ترین قسمت خانه باشد چون کارهای ظریف‌تری در آنجا انجام می‌شود. استفاده از هالوژن‌های زیر کابینت، نورهای غیرمستقیم دیوارکوب، فلورسنت‌های تعبیه شده در سطوح آشپزخانه به همراه یک منبع اصلی نور سقفی بهترین روش نورپردازی آشپزخانه است.
برای اتاق خواب باید نور را طوری تنظیم کنید که یک فضای دنج، گرم و نرم را به شما القا کند. تنظیم نور اتاق خواب باید به تناسب روحیه فرد قابل کنترل باشد. نورهای مستقیم و قوی که برای مطالعه لازم است را روی میزهای کنار تخت تعبیه کنید. این نورها باید به سمتی خارج از تخت بتابد تا در صورت روشن ماندن هنگام خواب هم باعث آزار فرد نشود. برای صرفه‌جویی در منابع نور میتوانید این نورهای قوی را به سمت میز آرایشی یا محل لباس پوشیدن تنظیم کنید. یکی از منابع نور اتاق باید چراغ خواب باشد؛ نور ملایمی که تنها روشنی خفیفی به اتاق می‌دهد تا فرد در صورت بیدار شدن از خواب در تاریکی مطلق نباشد. بهتر است برای چراغ این منبع نور از یک لامپ کم وات با شیشه مات استفاده کنید که نوری شبیه نور شمع تولید می‌کند.
بهترین نور برای سرویس‌های بهداشتی منابع نور جانبی است، مانند میز اتاق گریم که لامپ‌های روشنی در دو طرف آینه میز گریم قرار دارد. پس در سرویس بهداشتی هم بهتر است بیشتر نورها در دو طرف آینه یا اتاق سرویس بهداشتی تعبیه شده باشد. دیوارکوب‌هایی با نور شمعی هم برای سرویس های بهداشتی معمولی که به منظور آرایش استفاده نمی‌شوند مناسب است. برای حمام و دستشویی هم می‌توان از یک نور سقفی ساده استفاده کرد. در صورت بزرگ بودن فضای حمام بهتر است تمرکز نور سقفی روی دوش باشد و بقیه فضای حمام نور کمتری داشته باشد.
سقفی چسبان
این مدل های سقفی که به سقف می‌چسبد و تبدیل به یک منبع نوری بزرگ و گرد می‌شود برای جاهایی مانند آشپزخانه، سرویس‌های بهداشتی یا پاگرد و ورودی منزل مناسب است که در این مدل‌ها می‌شود با یک منبع نور، میزان زیادی از نور تهیه کرد. به دلیل شدت زیاد نور این نوع لامپ‌ها و نحوه تاباندن بدون پوشش آن، این لامپ‌های چسبان سقفی برای اتاق‌های پذیرایی یا اتاق خواب چندان مناسب نیستند. دقت داشته باشید لامپ متناسب این چراغ ها باید 60 وات باشد.
سقفی نیمه چسبان
این منابع نور چیزی بین مدل سقفی چسبان و لوسترهای کوچک است که کمی از سقف پایین‌تر می‌آید و نور را با تمرکز بیشتری می‌تاباند. این منابع نور، جلوه بیشتری نسبت به لامپ‌های چسبان دارد اما چندان برای اتاق پذیرایی به‌دلیل كوتاهی آنها مناسب نیست. برای اتاق‌های مطالعه یا اتاق‌های کاری که سقف کوتاهی دارد و قرار است حالتی نیمه‌رسمی داشته باشد، این نوع چراغ‌ها ترجیح داده می‌شود.
چراغ آویز
این مدل می‌تواند به هرنوع لوستر یا چراغی که از سقف به سمت پایین و بیشتر از 30 سانتی‌متر آویزان می‌شود، اطلاق شود. بهترین محل برای استفاده از این نوع منابع نور که معمولا یک اسپات لایت یا کانون اصلی نور ایجاد می‌کند، بالای میزهای پذیرایی یا در مرکز اتاق پذیرایی است.سقف فضاهایی که از این چراغ آویز استفاده می‌کند باید بلند باشد (حداقل 2 متر و 70 سانتی‌متر) تا جلوه این چراغ‌ها بیشتر شود و مزاحمتی هم برای کسی ایجاد نکند.
لامپ‌های توکار( داخل سقفی)
این لامپ‌ها که بیشتر با نام لامپ هالوژن شناخته می‌شود را می‌توان در سقف‌های کاذب، طاق‌ها، کنسول‌ها و داخل بوفه‌ها و دکورها جاسازی کرد. نور این لامپ‌ها به صورت تکی بسیار ملایم است اما در صورت استفاده همزمان از تعداد زیادی از آنها ممکن است نور چندان مناسبی ایجاد نکند. چراغ‌های داخلی معمولا قطری به اندازه 7 سانتی‌متر دارد و می‌توان جهت نور آنها را هم تعیین کرد تا نورپردازی مناسب‌تری داشته باشد.
پروژکتورها
کمی از حالت رسمی فاصله دارد، اما این چراغ‌های ساده در واقع چیزی شبیه همان چراغ های داخل سقفی است، با این فرق که معمولا روی یک محور از قبل تعبیه شده است و می‌توان آن را هرجای خانه نصب کرد. مزیت این پروژکتورها در قابل تنظیم بودن جهت نور آنهاست. این چراغ‌ها را می‌توان با ترکیب‌های متنوعی تنظیم کرد و هربار کانون نور را در نقطه دلخواهی قرار داد. معمولا این چراغ ها برای اتاق مطالعه، کار، راهرو یا حتی اتاق هال استفاده می‌شود تا اشیای دکوری مختلف توسط آنها روشن شود. ساخت فلزی این چراغ ها را باید در هماهنگ کردن دیگر اجزای دکور خانه با آنها مورد توجه قرار داد.
چقدر به دکور خانه‌تان اهمیت می‌دهید؟ چقدر برایتان مهم است که تابلوی نقاشی‌ای که خریده‌اید، توجه همه را به خود جلب کند؟ برای رنگ پارچه‌های مبل، پرده و بقیه وسایل چقدر وسواس به خرج می‌دهید؟ توجه کرده‌اید، برای بهتر دیده شدن هرکدام از اینها، باید نوری وجود داشته باشد که به آنها بتابد و به چشم بیننده صریح به نظر برسد؟
قانون ساده فیزیک است اما می‌تواند با تابش اشتباه، تمام زحمات شما را به باد دهد، یعنی آنقدر نور خانه‌تان زیاد باشد که همه سوراخ‌سنبه‌های درزهای مبل، پشت صندلی‌ها و جاهایی که اصلا دوست ندارید مورد توجه قرار بگیرد، به چشم مهمانان‌تان و حتی خودتان بیاید. همه اینها به کنار، اصلا خودتان در خانه که نشسته‌اید احساس آرامش می‌کنید؟ شب و روز را می‌فهمید؟ یا اینکه لامپ لوسترهای چهل‌چراغ خانه‌تان آنقدر پرنورند که شب را هم برایتان مثل روز روشن می‌کند و احساس نمی‌کنید که جلوی چراغ بازجویی نشسته‌اید؟ با مفهوم نورپردازی برای دکوراسیون خانه آشنا هستید؟
نورپردازی، یکی از اصلی‌ترین ركن‌های دکوراسیون در طراحی‌های داخلی است. آخرین و مهم‌ترین مرحله که باعث می‌شود تا همه اجزای دکوراسیون به میزان کافی به چشم بیننده خوب به نظر بیاید، برای محیط‌های بسته‌ای مانند منزل هم، این نورپردازی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
2 قانون اصلی برای نورپردازی وجود دارد؛ باید منابع نور متعدد در سطوح مختلفی وجود داشته باشد تا یک تعادل دلپذیری در نورپردازی و جلوه تزیینات به وجود بیاید و دوم اینکه نورپردازی هر محیطی باید با توجه به کاری باشد که قرار است در آن فضا انجام شود. مثلا نورپردازی آشپزخانه با اتاق کار، اتاق مطالعه و اتاق خواب کاملا با هم فرق دارد.
اتاق پذیرایی
برخلاف تصور، اتاق پذیرایی نباید مانند سالن عروسی مثل روز روشن باشد. نور زیاد باعث عصبی شدن مهمان‌ها می‌شود و احساس آرامش محیط به آنها منتقل نمی‌شود. در سالن پذیرایی سعی کنید کانون تمرکز نور، روی میز پذیرایی باشد، این کار باعث جلب توجه مهمان ها به مرکز اتاق می‌شود. بهترین منبع نور برای این کار لوسترهای کلاسیک پر زرق و برقی است که در جاهای دیگر خانه نمی‌توان از آن استفاده کرد. لوستر باید در مرکز اتاق و درست بالای میز پذیرایی نصب شود اما توجه داشته باشید برای لوستر هم از لامپ‌های خیلی قوی استفاده نکنید، در صورت شدید بودن نور لامپ‌ها علاوه بر اذیت شدن مهمان‌ها، کسی نمی‌تواند به زیبایی خود لوستر هم توجه کند.
برای جاهای دیگر اتاق پذیرایی از نورهای غیرمستقیم استفاده کنید؛ دیوارکوب‌هایی که نور را به سمت سقف می‌تاباند یا فقط تابلوی زیرشان را روشن می‌کند. از آباژورهایی با پوشش‌های مات یا چراغ‌های باتری‌داری که درون ظروف چینی یا سنگ‌های تزیینی کار گذاشته می‌شود هم میتوانید استفاده کنید. در صورت وجود بوفه یا دکوری، لامپ‌های هالوژن ملایمی که در این بوفه‌ها قرار دارد هم می‌تواند روشنایی غیرمستقیم مناسبی برای اتاق پذیرایی باشد.
آشپزخانه
نوراصلی آشپزخانه هم باید از منابع سقفی مانند چراغ‌های هالوژن یا فلورسنت قوی تامین شود اما برای روشن‌تر کردن محیط کار باید منابع نور دیگری هم باشد که دیگر نقاط آشپزخانه را به خوبی روشن کند. در واقع آشپزخانه باید پرنور ترین قسمت خانه باشد چون کارهای ظریف‌تری در آنجا انجام می‌شود. استفاده از هالوژن‌های زیر کابینت، نورهای غیرمستقیم دیوارکوب، فلورسنت‌های تعبیه شده در سطوح آشپزخانه به همراه یک منبع اصلی نور سقفی بهترین روش نورپردازی آشپزخانه است.
اتاق خواب
برای اتاق خواب باید نور را طوری تنظیم کنید که یک فضای دنج، گرم و نرم را به شما القا کند. تنظیم نور اتاق خواب باید به تناسب روحیه فرد قابل کنترل باشد. نورهای مستقیم و قوی که برای مطالعه لازم است را روی میزهای کنار تخت تعبیه کنید. این نورها باید به سمتی خارج از تخت بتابد تا در صورت روشن ماندن هنگام خواب هم باعث آزار فرد نشود. برای صرفه‌جویی در منابع نور میتوانید این نورهای قوی را به سمت میز آرایشی یا محل لباس پوشیدن تنظیم کنید. یکی از منابع نور اتاق باید چراغ خواب باشد؛ نور ملایمی که تنها روشنی خفیفی به اتاق می‌دهد تا فرد در صورت بیدار شدن از خواب در تاریکی مطلق نباشد. بهتر است برای چراغ این منبع نور از یک لامپ کم وات با شیشه مات استفاده کنید که نوری شبیه نور شمع تولید می‌کند.
حمام و سرویس بهداشتی
بهترین نور برای سرویس‌های بهداشتی منابع نور جانبی است، مانند میز اتاق گریم که لامپ‌های روشنی در دو طرف آینه میز گریم قرار دارد. پس در سرویس بهداشتی هم بهتر است بیشتر نورها در دو طرف آینه یا اتاق سرویس بهداشتی تعبیه شده باشد. دیوارکوب‌هایی با نور شمعی هم برای سرویس های بهداشتی معمولی که به منظور آرایش استفاده نمی‌شوند مناسب است. برای حمام و دستشویی هم می‌توان از یک نور سقفی ساده استفاده کرد. در صورت بزرگ بودن فضای حمام بهتر است تمرکز نور سقفی روی دوش باشد و بقیه فضای حمام نور کمتری داشته باشد.
انواع منابع نور
سقفی چسبان
این مدل های سقفی که به سقف می‌چسبد و تبدیل به یک منبع نوری بزرگ و گرد می‌شود برای جاهایی مانند آشپزخانه، سرویس‌های بهداشتی یا پاگرد و ورودی منزل مناسب است که در این مدل‌ها می‌شود با یک منبع نور، میزان زیادی از نور تهیه کرد. به دلیل شدت زیاد نور این نوع لامپ‌ها و نحوه تاباندن بدون پوشش آن، این لامپ‌های چسبان سقفی برای اتاق‌های پذیرایی یا اتاق خواب چندان مناسب نیستند. دقت داشته باشید لامپ متناسب این چراغ ها باید 60 وات باشد.
سقفی نیمه چسبان
این منابع نور چیزی بین مدل سقفی چسبان و لوسترهای کوچک است که کمی از سقف پایین‌تر می‌آید و نور را با تمرکز بیشتری می‌تاباند. این منابع نور، جلوه بیشتری نسبت به لامپ‌های چسبان دارد اما چندان برای اتاق پذیرایی به‌دلیل كوتاهی آنها مناسب نیست. برای اتاق‌های مطالعه یا اتاق‌های کاری که سقف کوتاهی دارد و قرار است حالتی نیمه‌رسمی داشته باشد، این نوع چراغ‌ها ترجیح داده می‌شود.
چراغ آویز
این مدل می‌تواند به هرنوع لوستر یا چراغی که از سقف به سمت پایین و بیشتر از 30 سانتی‌متر آویزان می‌شود، اطلاق شود. بهترین محل برای استفاده از این نوع منابع نور که معمولا یک اسپات لایت یا کانون اصلی نور ایجاد می‌کند، بالای میزهای پذیرایی یا در مرکز اتاق پذیرایی است.سقف فضاهایی که از این چراغ آویز استفاده می‌کند باید بلند باشد (حداقل 2 متر و 70 سانتی‌متر) تا جلوه این چراغ‌ها بیشتر شود و مزاحمتی هم برای کسی ایجاد نکند.
لامپ‌های توکار( داخل سقفی)
این لامپ‌ها که بیشتر با نام لامپ هالوژن شناخته می‌شود را می‌توان در سقف‌های کاذب، طاق‌ها، کنسول‌ها و داخل بوفه‌ها و دکورها جاسازی کرد. نور این لامپ‌ها به صورت تکی بسیار ملایم است اما در صورت استفاده همزمان از تعداد زیادی از آنها ممکن است نور چندان مناسبی ایجاد نکند. چراغ‌های داخلی معمولا قطری به اندازه 7 سانتی‌متر دارد و می‌توان جهت نور آنها را هم تعیین کرد تا نورپردازی مناسب‌تری داشته باشد.
پروژکتورها
کمی از حالت رسمی فاصله دارد، اما این چراغ‌های ساده در واقع چیزی شبیه همان چراغ های داخل سقفی است، با این فرق که معمولا روی یک محور از قبل تعبیه شده است و می‌توان آن را هرجای خانه نصب کرد. مزیت این پروژکتورها در قابل تنظیم بودن جهت نور آنهاست. این چراغ‌ها را می‌توان با ترکیب‌های متنوعی تنظیم کرد و هربار کانون نور را در نقطه دلخواهی قرار داد. معمولا این چراغ ها برای اتاق مطالعه، کار، راهرو یا حتی اتاق هال استفاده می‌شود تا اشیای دکوری مختلف توسط آنها روشن شود. ساخت فلزی این چراغ ها را باید در هماهنگ کردن دیگر اجزای دکور خانه با آنها مورد توجه قرار داد.