هورمونها و پوست

B a R a N · 2013 , November 16

هورمونها و پوست

کم کاری و پرکاری غدد مترشحه‌ی داخلی روی پوست تأثیر می‌گذارد.
۱) هورمونهای تیروئید:
▪ هیپوتیروئیدی:
پوست خشک همراه با افزایش ضخامت طبقه‌ی شاخی پوست (هیپرکراتوز) که به علت کاهش مقدار ترشح غدد چربی می‌باشد. زمخت شدن چهره، تورم زیر جلدی، رنگ پریدگی و ممکن است احساس سردی پوست وجود داشته باشد. رشد ناخن‌ها و موها کم می‌شود وموها خشک، ترد و شکننده می‌شود. همچنین ریزش موی منطقه‌یی (A.A) نیز گاهی دیده می‌شود. ممکن است همراه با این بیماری ویتیلیگو نیز مشاهده گردد. ترمیم زخم به خوبی انجام نمی‌گردد.
▪ هیپرتیروئیدی:
در این حالت تعریق بیش از حد، کف دستها گرم و مرطوب و تحمل به گرما کم می‌شود.
۲) هورمونهای آدرنال:
افزایش ACTH باعث افزایش پیگمانتاسیون در پوست می‌شود همچنین ACTH باعث تحریک و سنتزاستروئیدها از کلسترول در قشر غدد فوق کلیوی می‌گردد. هورمونهای استروئیدی آدرنال شامل کورتیزول - آلدسترون و آندروژنها می‌باشند.
آندروژنهای آدرنال عبارتند از: DHEA، آندروستن دیون و تستوسترون و همچنین مقادیر کمی استروژن و پروژسترون در این قسمت تولید می‌شوند.
▪ سندرم کوشینگ:
چاقی در صورت (Moon Face) و تنه‌ پیدایش خطوط ارغوانی رنگ StRiae، هیپرپیگمانتاسیون، هیرسوتیسم (پرمویی ) پوست شکننده‌ و ظریف می‌شود ممکن است Acan Thosis Nig ricans نیز مشاهده گردد.
▪ بیماری ادیسون:
افزایش رنگدانه‌های پوستی (پیگمانتاسیون) که به علت افزایش ملانین در پوست می‌باشد که در نوک پستان، مخاط دهان، سطوح باز بدن، سطوح فشاری، چین‌های بدن، بند انگشتان، آرنج، زانو و اطراف نواحی تناسلی بیشتر دیده می شود.
▪ هیپرپلازی مادرزادی:
آدرنال CAH کاهش تولید کورتیزول سبب ترشح ACTH می‌گردد. کمبود آنزیم ۲۱ هیدروکسیلاز ایجاد حالت ویریلیسم (پیدایش حالت مردانگی در یک زن) که به علت تبدیل آندروستن دیون به تستوسترون در کبد و دستگاه گردش خون می‌باشد همچنین هیرسوتیسم مشاهده می‌گردد.
۳) هورمونهای تخمدان:
LH موجب افزایش سنتزتستوسترون در مرد و در زن‌ها سبب سنتز آندروژنها، استروژنها و پروژسترون‌می‌گردد. LH باعث تحریک فولیکولهای تخمدان وکلسترول به آندرستن دیون تبدیل می‌شود.
FSH عامل گامتوژنز در زن و مرد می‌باشد و باعث تحریک تخمدان و تبدیل آندروستن دیون به استرادیول می‌گردد. در یائسگی مقدار استرادیول کم می‌شود.
▪ استروژنها:
استرون یک استروژن ضعیف می‌باشد که ازاکسیداسیون قابل برگشت استرادیول و یا در بافت‌های محیطی (بافت چربی) از آندروستن دیون سنتزمی‌شود. آندروستن دیون پیش‌ساز آندروژنها می‌باشد که توسط تخمدانها و آدرنال تولید می‌شود، در کبد استروژنها متابولیزه می‌شوند و در اختلالات کبدی مقدار استروژنها بالا می‌رود. استروژنها باعث افزایش جریان خون در دستگاه تناسلی و توزیع چربی در زنان می‌شود محدودیت طولانی آن مثل یائسگی باعث آتروفی دستگاه ادراری تناسلی می‌شود.
کاهش استروژنها همراه با خشکی، آتروفی چروک وکم شدن ترمیم پذیری پوست، گر گرفتگی، خارش فرج، خشکی واژن، ضخیم‌شدن اپیدرم، کاهش مقدار کلاژن درم، کم شدن رطوبت پوست و کاهش ارتجاع پوست وکوچکتر شدن پستان می‌باشد.
افزایش استروژنها درکسانی‌که OCP مصرف می‌نمایند ویا درمان جانشینی HRT، در خانم‌های حامله و کسانی‌که استروژن سنتتیک مصرف می‌نمایند مستعد عوارض استروژنها در پوست می‌باشند که عبارتند از تلانژکتازی، اریتم کف دست آنژیوم عنکبوتی وتغییرات رنگدانه‌یی پوست مثل لک صورت که پس ازحاملگی ممکن است خود به خود بهبودی پیدا کند ولی اگر لک صورتMelasma در اثر مصرف OCP باشد پس از قطع دارو ممکن است بهتر نشود. در حاملگی و یا پس ازمصرف OCP افزایش مو در صورت و انتهاها ممکن است دیده شود. گاهی Acanthosis Nigricans همراه با افزایش استروژنها دیده می شود.
۴) افزایش آندروژنها وپوست:
آندروژنها در مردان در بیضه‌ها وآدرنال سنتز می‌شوند. افزایش آندروژنها در مردان باعث آکنه می‌شود و افزایش آندروژنها در زمینه‌ی ارثی ریزش مو (آندروژنیک آلوپسیا) می‌شود.
▪ بیوسنتز آندروژنها در زنان:
از کلسترول ۵ هورمون در غدد آدرنال و گونادها ساخته می‌شود که عبارتند از: پروژستین، مینرال کورتیکوئید، گلیکوکورتیکوئید، آندروژنها و استروژن، آندروژنها در پاسخ به ACTHو LH در غدد آدرنال و تخمدان سنتز می‌شوند. کلسترول به DHEA و ۱۷ هیدروکسی پروژسترون تبدیل می‌شود که هر دو به آندروستن دیون تبدیل می‌گردند (۵۰% در تخمدان ۵۰% آدرنال) که به تستوسترون (۲۵% در تخمدان ۲۵% در آدرنال و ۵۰% در نسج چربی) تبدیل می‌گردند. همچنین آندروستن دیون ممکن است به استروژنها تبدیل گردد.
▪ علل افزایش آندروژنها در زنان:
ـ هیپرآندروژنیسم آدرنال (CAH ونوع دیررس کمبود ۲۱ هیدروکسیلاز، سندرم کوشینگ،تومورهای خوش خیم وبدخیم آدرنال).
ـ هیپرآندروژنیسم تخمدان: تخمدان پلی کیستیک، نئوپلاسم تخمدان.
ـ افزایش محیطی آندروژنها که در چاقی و نوع ایدیوپاتیک مشاهده می‌گردد تحرک و کم کردن وزن باعث کم شدن آندروژنها در بدن می‌شوند. آندروژنها برای بلوغ، اعمال جنسی، تحریک عضلات، استخوان، خون و فعالیت غدد سباسه و تنظیم رشد مو لازم می‌باشند.
PCO یکی از علل مهم هیپرآندروژنیسم در زنان می‌باشد که در دو سوم آنها هیرسوتیسم مشاهده می‌گردد و همچنین آکنه و AGA و چاقی نیز دیده می‌شود.
افزایش آندروژنها ویا عکس‌العمل واحد پیلوسباسه به آندروژنها ممکن است باعث بروز علایم سندرم SAHA که شامل سبوره، آکنه، هیرسوتیسم (پرموئی در صورت، سینه و پشت) وآندروژنیک آلوپسی (ریزش موی کف سر) می‌باشد.
۵) دیابت و پوست
۶) زخم پا
که اگر DM کنترل نشود منجر به عفونت پا می‌شود. عفونت خفیف در محل تزریق و عفونتهای قارچی کاندیدایی در اشخاص دیابتی شایعتر است.
۷) Acanthosis Nigricans
ضایعات پاپیلوماتوز قهوه‌یی تا خاکستری قهوه‌یی و ضخیم‌ شدن پوست در پشت گردن و نواحی چین‌دار بدن در DM گاهی دیده می‌شود. همچنینNecrobiosis Lipoidica و لیپودیستروفی نیز از عوارض پوستی DM می‌باشند.

دکتر اکبر قندی / پوست
منابع در دفترنشریه می‌باشد.

منبع : هفته نامه پزشکی امروز

هورمونها و پوست

B a R a N

مدير ارشد تالار