در رشته کوه‌های البرز پارک ملی لار با اکوسیستم‌های کوهستانی مرتفع و آبی در هفتاد کیلومتری شمال شرقی شهر تهران و در حوزه استحفاظی اداره کل حفاظت محیط زیست استان تهران واقع گشته که از دو اقلیم ارتفاعات فوقانی و مرطوب و سرد تشکیل شده و بارش زیادی به صورت برف ایجاد می‌کند، به دلیل ویژگی‌های خاص و جوامع غنی گیاهی و جانوری تحت حفاظت قرار گرفته و وجود ماهی قزل‌آلای خال قرمز که از نادرترین گونه‌های آبزی جهان می‌باشد اهمیت این مجموعه را دو چندان نموده‌است.
تاریخچه
قدمت تاریخی دره لار به قرون اولیه اسلام می‌رسد و در چند سده اخیر به سبب داشتن آب و سبزه خوب مورد توجه خاص بوده‌است که از ۲۷ سال پیش این منطقه با وسعت ۷۳۵۰۰ هکتار به پارک ملی تبدیل شد، در سال ۱۳۵۷ پاره‌ای تغییرات در حد و حدود منطقه داده شده و از سال ۱۳۶۱ برابر مصوبه شورای عالی حفاظت محیط زیست به منطقه حفاظت شده تبدیل و در سال گذشته نیز منطقه مذکور مجدداً طبق مصوبه شماره ۱۹۷ مورخ ۲۵/۷/۱۳۸۰ شورای عالی حفاظت محیط زیست به پارک ملی ارتقا یافت و قسمت‌های گسترده‌ای از حوزه آبخیز لار نیز با مصوبه قانونی به عنوان منطقه شکار و تیراندازی ممنوع اعلام شده‌است.
در سال ۱۳۵۹ با اتمام ساخت سد لار در پارک ملی لار قسمت اعظم اراضی و مراتع دره لار در محدوده آبی دریاچه سد قرار گرفت که از مرتفع ترین دریاچه‌های انسان ساز می‌باشد. چرای بی‌رویه و مفرط دام طی سال‌های گذشته، ایجاد راه‌های ارتباطی بدون بررسی و ارزیابی و فعالیت‌های دیگر بدون در نظر گرفتن ظرفیت موجود موجب آلودگی محیط، تخریب مراتع و فرسایش خاک و گاه خسارات جبران ناپذیری شده‌است.
پوشش گیاهی و حیات وحش جانوری
عوامل بوم شناختی، توپوگرافی، خاک و سایر عوامل حیاتی، پوشش گیاهی و متنوع پارک ملی لار از دیر زمان راه تکامل را پیموده و در ترکیب آن به ویژه تحت تأثیر چرای بی‌رویه دام تغییراتی حاصل شده‌است. به طور کلی پوشش گیاهی منطقه از تیپ علفزار مشتمل بر گندمیان پایا و بوته زارها و پوشش‌های آلپی تشکیل شده و گیاهان دارویی صنعتی و غذایی دره لار نیز متنوع و دارای معروفیت و سابقه طولانی است که می‌توان از والک، گلپر، چای کوهی، گل گاوزبان، شیرین بیان، کاسنی، آویشن، پیازک، موسیر، باریجه و قارچ نام برد. به علت موقعیت ویژه کوهستانی و آب منطقه در فصول مختلف سال پرندگان مهاجر و بومی چون کبک و کبک دری، باکلان، حواصیل سفید و خاکستری، انواع عقاب و از پستانداران می‌توان قوچ و میش البرز مرکزی، کل و بز، پلنگ، گرگ، خرس، گراز، شغال و روباه را نام برد که به علت زیستگاه‌های مناسب از رشد خوبی برخوردارند، برخی از خزندگان، دوزیستان و آبزیان پارک ملی لار نیز عبارت‌اند از افعی دماوند، افعی البرزی، یله‌مار، بزمجه، مارمولک، قورباغه و آبزی معروف منطقه نیز ماهی قزل‌آلای خال قرمز می‌باشد.
موقیت جغرافیایی و راه‌ها
راه‌های اصلی ورود به پارک ملی لار از مسیر جاده تهران - آمل پس از ورود به پلور از طریق سه راهی لار که به پست ورودی واحد محیط زیست دلیچای می‌رسد بوده، و از طریق جاجرود یا گلندرک می‌توان وارد جاده سد لار شد و پس از گذشتن از گردنه ایرا به ورودی محیط بانی قوش خانه و سپس کمر دشت رسید. همچنین جاده رودهن به ایرا نیز به قوش‌خانه منتهی می‌شود.
تاریخچه
قدمت تاریخی دره لار به قرون اولیه اسلام می‌رسد و در چند سده اخیر به سبب داشتن آب و سبزه خوب مورد توجه خاص بوده‌است که از ۲۷ سال پیش این منطقه با وسعت ۷۳۵۰۰ هکتار به پارک ملی تبدیل شد، در سال ۱۳۵۷ پاره‌ای تغییرات در حد و حدود منطقه داده شده و از سال ۱۳۶۱ برابر مصوبه شورای عالی حفاظت محیط زیست به منطقه حفاظت شده تبدیل و در سال گذشته نیز منطقه مذکور مجدداً طبق مصوبه شماره ۱۹۷ مورخ ۲۵/۷/۱۳۸۰ شورای عالی حفاظت محیط زیست به پارک ملی ارتقا یافت و قسمت‌های گسترده‌ای از حوزه آبخیز لار نیز با مصوبه قانونی به عنوان منطقه شکار و تیراندازی ممنوع اعلام شده‌است.
در سال ۱۳۵۹ با اتمام ساخت سد لار در پارک ملی لار قسمت اعظم اراضی و مراتع دره لار در محدوده آبی دریاچه سد قرار گرفت که از مرتفع ترین دریاچه‌های انسان ساز می‌باشد. چرای بی‌رویه و مفرط دام طی سال‌های گذشته، ایجاد راه‌های ارتباطی بدون بررسی و ارزیابی و فعالیت‌های دیگر بدون در نظر گرفتن ظرفیت موجود موجب آلودگی محیط، تخریب مراتع و فرسایش خاک و گاه خسارات جبران ناپذیری شده‌است.
پوشش گیاهی و حیات وحش جانوری
عوامل بوم شناختی، توپوگرافی، خاک و سایر عوامل حیاتی، پوشش گیاهی و متنوع پارک ملی لار از دیر زمان راه تکامل را پیموده و در ترکیب آن به ویژه تحت تأثیر چرای بی‌رویه دام تغییراتی حاصل شده‌است. به طور کلی پوشش گیاهی منطقه از تیپ علفزار مشتمل بر گندمیان پایا و بوته زارها و پوشش‌های آلپی تشکیل شده و گیاهان دارویی صنعتی و غذایی دره لار نیز متنوع و دارای معروفیت و سابقه طولانی است که می‌توان از والک، گلپر، چای کوهی، گل گاوزبان، شیرین بیان، کاسنی، آویشن، پیازک، موسیر، باریجه و قارچ نام برد. به علت موقعیت ویژه کوهستانی و آب منطقه در فصول مختلف سال پرندگان مهاجر و بومی چون کبک و کبک دری، باکلان، حواصیل سفید و خاکستری، انواع عقاب و از پستانداران می‌توان قوچ و میش البرز مرکزی، کل و بز، پلنگ، گرگ، خرس، گراز، شغال و روباه را نام برد که به علت زیستگاه‌های مناسب از رشد خوبی برخوردارند، برخی از خزندگان، دوزیستان و آبزیان پارک ملی لار نیز عبارت‌اند از افعی دماوند، افعی البرزی، یله‌مار، بزمجه، مارمولک، قورباغه و آبزی معروف منطقه نیز ماهی قزل‌آلای خال قرمز می‌باشد.
موقیت جغرافیایی و راه‌ها
راه‌های اصلی ورود به پارک ملی لار از مسیر جاده تهران - آمل پس از ورود به پلور از طریق سه راهی لار که به پست ورودی واحد محیط زیست دلیچای می‌رسد بوده، و از طریق جاجرود یا گلندرک می‌توان وارد جاده سد لار شد و پس از گذشتن از گردنه ایرا به ورودی محیط بانی قوش خانه و سپس کمر دشت رسید. همچنین جاده رودهن به ایرا نیز به قوش‌خانه منتهی می‌شود.