Silver Star
مدير ارشد تالار
نمایشگاه بزرگی از پرتره های عکاسی «من ری»، عکاس، فیلمساز و هنرمند سورئالیست/دادائیست آمریکایی از هفتم فوریه در گالری نشنال پرتره لندن (National Portrait Gallery) برپا شده است. این نمایشگاه در چهار بخش است و دوره های مختلف زندگی حرفه ای من ری از 1916 تا 1968 را دربر می گیرد و شامل بیش از 150 پرتره عکاسی اوست.
عکس ها از منابع مختلف از جمله موزه ژرژ پمپیدو پاریس، موزه هنرهای مدرن و موزه مترو پولیتن نیویورک، آرشیو بنیاد من ری و برخی کلکسیونرهای خصوصی تهیه شده است. بیشتر این عکس ها، قبلا به طور پراکنده در موزه ها و گالری های مختلف بریتانیا به نمایش درآمدند.
پیش از این برخی از کارهای من ری در نمایشگاه ونیتی فر (Vanity Fair) که در سال 2008 در گالری نشنال پرتره لندن برپا شد و نمایشگاه عکس‌های لی میلر که در سال 2007 در موزه ویکتوریا و آلبرت (V&A) لندن برگزار شد، به تماشا گذاشته شده بود. اما برخی از عکس های نمایشگاه اخیر من ری، از جمله عکس های کاترین دونوو، باربت، اوا گاردنر، لی میلر و کیکی دو مونپارناس، برای نخستین بار در بریتانیا در معرض دید عموم قرار گرفته اند.
من ری، هنرمندی بود که روح مستقل و تجربه گرایی داشت و میل او به کشف قابلیت های تصویر و آزمودن شیوه های بیانی متفاوت در سینما، عکاسی و هنر، حیرت انگیز و ستودنی است. دلبستگی من ری به جنبش های ادبی و هنری مدرن عصر خود را در قالب پرتره هایی از چهره های برجسته این جنبش ها به نمایش گذاشته است. او هنرمند خلاقی بود که با نوآوری ها و جسارت هایش، نقش بسزایی در تحول هنر مدرن و آوانگارد قرن بیستم داشت و شیوه های بیانی متفاوتی را برای بیان ایده هایش به کار گرفت.
من ری نه تنها چهره های مشهور ادبی و هنری زمان خود بلکه بسیاری از دوستان، آشنایان خود را در برابر دوربینش نشانده و از آنها عکس گرفته است. با این که عکاسی تنها هنر و حرفه من ری نبود اما رسانه ای بود که او از آن برای بیان تجربه ها، احساسات و افکارش استفاده می کرد.
تقریبا، هنرمند مهمی در دوره من ری در پاریس نبود که من ری از او عکاسی نکرده باشد. بزرگ ترین نقاشان، شاعران و نویسندگان، موسیقیدان ها، بازیگران سینما و تئاتر و سینماگران، سوژه عکاسی او بوده اند که از میان آنها می توان از سالوادور دالی، پابلو پیکاسو، آندره برتون، مارسل دوشان؛ ژان کوکتو، آلدوس هاکسلی، ویرجینا وولف، اریک ساتی، جیمز جویس، ژرژ براک، هانری ماتیس، کوربوزیه، والیس سیمپسن، کوکو شانل و ایگور استراوینسکی نام برد.
پرتره نیمرخ صورت لی میلر که با تکنیک سولاریزه، عکاسی شده، مهم ترین تابلوی این بخش نمایشگاه و شاید مشهورترین کار عکاسی من ری باشد که در واقع پوستر نمایشگاه هم هست و یکی از دیوارهای اصلی نمایشگاه نیز با نسخه چاپی بسیار بزرگ آن تزیین شده است.
لی میلر، مدل، بازیگر، عکاس و ژورنالیست آمریکایی و یکی از شمایل های هنری قرن بیستم، بوده است. لی میلر، زمانی که برای تحصیل در رشته بازیگری تئاتر به پاریس رفت، در کالج واسار با «من ری» آشنا شد و همکاری‌اش را با او به عنوان مدل ادامه داد. در همین دوره بود که ژان کوکتو، شاعر و سینماگر سورئالیست که به دنبال بازیگر برای فیلم "خون یک شاعر" می‌گشت، لی میلر را انتخاب کرد.
تقریبا، هنرمند مهمی در دوره من ری در پاریس نبود که من ری از او عکاسی نکرده باشد. بزرگ ترین نقاشان، شاعران و نویسندگان، موسیقیدان ها، بازیگران سینما و تئاتر و سینماگران، سوژه عکاسی او بوده اند که از میان آنها می توان از سالوادور دالی، پابلو پیکاسو، آندره برتون، مارسل دوشان؛ ژان کوکتو، آلدوس هاکسلی، ویرجینا وولف، اریک ساتی، جیمز جویس، ژرژ براک، هانری ماتیس، کوربوزیه، والیس سیمپسن، کوکو شانل و ایگور استراوینسکی نام برد.
[h=2]در هالیوود
با شروع جنگ جهانی دوم، من ری پاریس را ترک کرد و به آمریکا رفت و در هالیوود اقامت گزید و من ری در هالیوود به عکاسی از ستارگان سینما و سلبریتی ها پرداخت. ستاره هایی چون روث فورد، پولت گدار، اوا گاردنر، تیلی لوش و دولورس دل ریو، بارها موضوع عکاسی او بوده اند.
آخرین بخش این نمایشگاه، مربوط است به فعالیت های عکاسی من ری بعد از پایان جنگ جهانی دوم و بازگشت دوباره من ری به پاریس در سال 1951. شهری که «من ری» تا زمان مرگش در سال 1976 در آنجا زندگی کرد. در این دوره، او به عکاسی رنگی رو آورد و عکس های رنگی او شامل پرتره هایی است از چهره های مشهور هنری فرانسه از جمله ژولیت گرکو، ایو مونتان و کاترین دونوو گرفته است.
مهم ترین عکس این بخش، تصویری است از کاترین دونوو، ستاره زیبای فرانسوی و بازیگر فیلم های تروفو، بونوئل و پولانسکی که با دوربین من ری در سال 1968 گرفته شد.
در میان چهره های هنری و ستارگانی که من ری عکاسی کرده، کاترین دونوو، تنها چهره ای است که او عکاسی کرده و هنوز زنده است.
کاترین دونوو در مورد تجربه همکاری خود با من ری چنین گفته است: "من خیلی دوست ندارم جلوی دوربین عکاسان ظاهر شوم اما می خواستم «من ری» را ببینم. او به عنوان یک عکاس و هنرمند سوررئالیست در فرانسه خیلی مشهور بود و خیلی مهم تلقی می شد. بودن در آتلیه او و دیدن اشیایی که او با دستش ساخت و تجربه دیدن هیجان او موقع عکاسی، برایم بسیار جالب بود."
دونوو همچنین در مورد شخصیت من ری می گوید: " من خیلی کنجکاو بودم. او مرد خوب و خوشرویی بود اما خیلی حرف نمی زد. برخورد او خیلی نرم و آرام بود. طرز کار کردن او مرا به یاد بونوئل انداخت. او خیلی مرا راهنمایی نکرد، چون می توانستی حس کنی که او از تو چه می خواهد و چه مسیری باید بروی."
بسیاری از پرتره های من ری در نشریات معتبری مثل هارپرز بازار و وُگ منتشر شده است. من ری، را همچنین باید از پیشگامان سینمای آوانگارد و اکسپریمنتال دانست. فیلم های "بازگشت به خرد"، "سینمای بی مایه" (با همکاری مارسل دوشان)، "اماک باکیا" و " ستاره دریایی" از آثار آبستره و سورئال او محسوب می شود.
فیلم تجربی "ستاره دریایی" که من ری در سال 1928 ساخت، یکی از مهمترین آثار آوانگارد سینمای جهان محسوب می شود که همزمان با تجربه سورئالیستی لوئیس بونوئل و سالوادور دالی در "سگ آندلسی" انجام شده بود.
من ری در سال 1961 مدال طلای دو سالانه عکاسی و نیز در سال 1966 جایزه عکاسی انجمن فرهنگی آلمان را دریافت کرد.
کتاب 224 صفحه ای "پرتره های من ری" نوشته مارینا وارنر، منتقد و مورخ ادبی و استاد دپارتمان مطالعات ادبی، فیلم و تئاتر دانشگاه ا*** بریتانیا که از طرف واحد انتشارات گالری نشنال پرتره منتشر شده، نیز برای نخستین بار در این نمایشگاه عرضه شده است.
توضیح تصویر:
ایتل کولکون