پل قشلاق
پل قشلاق (به کردی : Pirdî Qişllaq) در شرق سنندج، بر روی رودخانه قشلاق ساخته شده و از آثار دوره صفویه و زندیه است که در دوره‌های بعد به ویژه در دوره قاجاریه تعمیر و بازسازی شده است.این پل به سفارش شاه صفی و توسط «سلیمان خان اردلان»، سال ۱۰۴۶ هجری قمری در مسیر سنندج به همدان ساخته شده است. پل در زمان «امان الله خان اردلان»، تعمیر و مرمت کامل شد و بعد به دلیل خرابی و ویرانی بیش از حد، دوباره در سال ۱۲۶۸هجری قمری، توسط «میرزا رضا وزیر کردستانی» پل باز سازی شد. وجود یک سنگ نبشته بر سینه کوه مجاور پل سال ۱۲۸۹هـجری قمری، حکایت از تعمیر و مرمت پل در زمان «ناظم الایاله میرزا غلام حسین خان» دارد.
عمارت مشیر دیوان
عمارت مشیر دیوان در محله قدیمی سرتپوله سنندج، در خیابان شهدا قرار دارد از بناهای مشهور دوره قاجاری است و مجموعه ای از فضاهای متعدد است. این ساختمان با شیوه و اسلوب معماری ایران به ویژه محوطهٔ یک ایوانی، در دوره قاجاریه توسط " میرزا یوسف مشیر دیوان" دیوان مشاور و جانشین حاکم منطقه به نام" میرزا رضای وزیر کردستانی" ساخته شد. این عمارت که سالیانی چند محل استانداری کردستان بود، هفت حیاط دارد که هر یک از آنها دارای آب نمایی جداگانه با طرح متفاوت و در عین حال مرتبط با دیگرآب نماها است و شامل بخش‌های خصوصی، عمومی، تشریفاتی، خدماتی و بهداشتی است در بخش اصلی ساختمان، ایوان ستون دار، تالار، حیاط و آب نما قرار گرفته و درب و پنجره‌های آن از تلفیق گرده چینی چوب و شیشه رنگی اتاق‌ها را زینت داده است. سردر ورودی بنا با محوطه نیم هشتی و تزیینات آجری، سقف شیروانی، تالار تشریفات و ایوان ستون دار جلوی آن با طرح کلاه فرنگی، گچ بری و مقرنس (آنچه به شکل نردبان و پله پله ساخته شده؛ بنای بلند مدور و ایوان آراسته و مزین با صورت‌ها و نقوش که بر آن با نردبان پایه روند؛ قسمی زینت که در اتاق و ایوانها به شکل‌های گوناگون گچبری کنند؛ کنگره دار)های گچی و اُرُسی هایی با طرح‌های اسلیمی، از جمله خصوصیات بارز این بنا است. حجاری روی سنگ ازاره (آن قسمت ا ز دیوار اتاق و یا ایوان که از کف طاقچه تا روی زمین بود) و ستون هایی با تزیینات گچ بری طنابی و مقرنس کاری از جمله تزیینات بسیار شاخص عمارت است. محوطه عمارت و طراحی و ساخت تمام بخش‌های آن در یک زمان، با رعایت تمامی اصول معماری ایرانی، ویژگی منحصر به فردی به عمارت مشیر دیوان بخشیده است و دروازه ورودی عمارت بطور خاصی جذاب می باشد. ابتکار در صنعت گره چینی چوب وارسی سازی به نحوچشمگیر در فضاهای بازشو و دعوت کننده و حدفاصل فضاهای بسته و نیمه باز و باز توسط استادکاران سنندجی انجام یافته و در مجموع تفکیک سازی براساس شئونات اسلامی است.
پل قشلاق (به کردی : Pirdî Qişllaq) در شرق سنندج، بر روی رودخانه قشلاق ساخته شده و از آثار دوره صفویه و زندیه است که در دوره‌های بعد به ویژه در دوره قاجاریه تعمیر و بازسازی شده است.این پل به سفارش شاه صفی و توسط «سلیمان خان اردلان»، سال ۱۰۴۶ هجری قمری در مسیر سنندج به همدان ساخته شده است. پل در زمان «امان الله خان اردلان»، تعمیر و مرمت کامل شد و بعد به دلیل خرابی و ویرانی بیش از حد، دوباره در سال ۱۲۶۸هجری قمری، توسط «میرزا رضا وزیر کردستانی» پل باز سازی شد. وجود یک سنگ نبشته بر سینه کوه مجاور پل سال ۱۲۸۹هـجری قمری، حکایت از تعمیر و مرمت پل در زمان «ناظم الایاله میرزا غلام حسین خان» دارد.
عمارت مشیر دیوان
عمارت مشیر دیوان در محله قدیمی سرتپوله سنندج، در خیابان شهدا قرار دارد از بناهای مشهور دوره قاجاری است و مجموعه ای از فضاهای متعدد است. این ساختمان با شیوه و اسلوب معماری ایران به ویژه محوطهٔ یک ایوانی، در دوره قاجاریه توسط " میرزا یوسف مشیر دیوان" دیوان مشاور و جانشین حاکم منطقه به نام" میرزا رضای وزیر کردستانی" ساخته شد. این عمارت که سالیانی چند محل استانداری کردستان بود، هفت حیاط دارد که هر یک از آنها دارای آب نمایی جداگانه با طرح متفاوت و در عین حال مرتبط با دیگرآب نماها است و شامل بخش‌های خصوصی، عمومی، تشریفاتی، خدماتی و بهداشتی است در بخش اصلی ساختمان، ایوان ستون دار، تالار، حیاط و آب نما قرار گرفته و درب و پنجره‌های آن از تلفیق گرده چینی چوب و شیشه رنگی اتاق‌ها را زینت داده است. سردر ورودی بنا با محوطه نیم هشتی و تزیینات آجری، سقف شیروانی، تالار تشریفات و ایوان ستون دار جلوی آن با طرح کلاه فرنگی، گچ بری و مقرنس (آنچه به شکل نردبان و پله پله ساخته شده؛ بنای بلند مدور و ایوان آراسته و مزین با صورت‌ها و نقوش که بر آن با نردبان پایه روند؛ قسمی زینت که در اتاق و ایوانها به شکل‌های گوناگون گچبری کنند؛ کنگره دار)های گچی و اُرُسی هایی با طرح‌های اسلیمی، از جمله خصوصیات بارز این بنا است. حجاری روی سنگ ازاره (آن قسمت ا ز دیوار اتاق و یا ایوان که از کف طاقچه تا روی زمین بود) و ستون هایی با تزیینات گچ بری طنابی و مقرنس کاری از جمله تزیینات بسیار شاخص عمارت است. محوطه عمارت و طراحی و ساخت تمام بخش‌های آن در یک زمان، با رعایت تمامی اصول معماری ایرانی، ویژگی منحصر به فردی به عمارت مشیر دیوان بخشیده است و دروازه ورودی عمارت بطور خاصی جذاب می باشد. ابتکار در صنعت گره چینی چوب وارسی سازی به نحوچشمگیر در فضاهای بازشو و دعوت کننده و حدفاصل فضاهای بسته و نیمه باز و باز توسط استادکاران سنندجی انجام یافته و در مجموع تفکیک سازی براساس شئونات اسلامی است.