ستاره هایی که امروز می بینیم، همیشه اینطور که به نظر می رسند، نبودند.
بسیاری از ستاره ها از جمله خورشید، در آشوب های کیهانی شکل گرفته اند.
ابری (1) به مانند این تصویر، که توسط تلسکوپ فضایی اسپیتزر ناسا گرفته
شده.
این تصویر یکی از فعالترین ناحیه ها را در کهکشان راه شیری و در صورت فلکی
"Cygnus X" نشان می دهد. (2)
این ابرهای گازی به فاصله ی 4500 سال نوری از ما واقع شده اند و شامل هزاران
ستاره پرجرم با اندازه هایی برابر خورشید یا کوچکتر از آن هستند.(3)
بیشتر ستاره ها در چنین ناحیه هایی شکل می گیرند. یعنی در ابرهای گازی
میان ستاره ای که چگالتر از پیرامون یک ستاره است. و شامل 97% هیدروژن
+ هلیوم و گازهای یونیزه شده (پلاسما) و ذرات دیگر هستند.
با توجه به اینکه این ابرها چه دما، چگالی و اندازه ای دارند، هیدروژن آنها
می تواند خنثی (H I)، یونیده (H II) یا مولکولی باشد. ابر ها با هیدروژن در
حالت های خنثی و یونیده، در بسیاری از وقت ها به صورت پراکنده هستند،
در حالیکه ابرهای مولکولی متراکم اند.
برای نمونه:
قسمتی از ابر گازی کارینا، نمونه ای از ابر مولکولی
ابر گازی شکارچی یا همان Orion یا NGC 1976 یا LBN 974 یا M 42 یا ... نمونه ای از ابر H II
. ابر گازی با هیدروژن خنثی:
این ناحیه درخشان نیست و دمای آن در حدود 100 کلوین است. طرح نشر این
ناحیه که توسط تلسکوپ های رادیوای تهیه می شود، روشیست برای تعیین
ساختار کهکشان های مارپیچی... .
. ابر گازی با هیدروژن یونیده:
این ناحیه تا هزاران سال نوری امتداد میابد و خیلی وقت ها با ابرهای مولکولی
بسیار بزرگ همراه می شوند. به دلیل توزیع ستاره ها و گازهای آن، این ناحیه
ریخت شناسی های بسیار گوناگونی دارد.
بیشتر، کهکشان های نامنظم و مارپیچی شامل این ناحیه ها هستند. که مثلن
در کهکشان راه شیری، در بازوهای مارپیچی آن قرار دارند و در یک کهکشان نامنظم
به صورت آشفته ای توزیع می شوند.
. ابر مولکولی:
به آن " stellar nursery" یا "GMC" (مخفف "Giant molecular clouds") می گویند.
که جرمی برابر با 4^10 تا 6^10 برابر خورشید دارند. و تا حدود 50 تا 300 سال نوری
درازا دارند. (در این مورد زیاد مطمعن نیستم.)
میانگین چگالی یک GMC، در حدود 2^10 تا 3^10 ذره در هر سانتیمتر مکعب است.
این ناحیه با دمای 10 تا 20 درجه کلوین، ناحیه ای سرد است. و می تواند تا مدت های
طولانی به صورت پایدار بماند. اما یک "shock waves" یا موج ضربه ای (برگردان من درآوردی)
ناشی شده از یک ابرنواختر می تواند این ناحیه را از حالت پایدار آن خارج کند. و باعث
برخورد گازها و ... شود که در آخر به یک ستاره منتهی می شود.
....................................................................................................................
(1) معادل پارسی سحاب (سحابی).
(2) این صورت فلکی، "Northern Cross" هم نامیده می شود
که در این تصویر، در سمت چپ امتداد یافته است.
در سمت راست صورت فلکی "Lyra" امتداد یافته.
بسیاری از ستاره ها از جمله خورشید، در آشوب های کیهانی شکل گرفته اند.
ابری (1) به مانند این تصویر، که توسط تلسکوپ فضایی اسپیتزر ناسا گرفته
شده.
نور فروسرخ در این تصویر، به این صورت کد گذاری شده است:
μm 3.6---> آبی
4.5 μm---> آبی _ سبز
8 μm---> سبز
24 μm---> قرمز
μm 3.6---> آبی
4.5 μm---> آبی _ سبز
8 μm---> سبز
24 μm---> قرمز
این تصویر یکی از فعالترین ناحیه ها را در کهکشان راه شیری و در صورت فلکی
"Cygnus X" نشان می دهد. (2)
این ابرهای گازی به فاصله ی 4500 سال نوری از ما واقع شده اند و شامل هزاران
ستاره پرجرم با اندازه هایی برابر خورشید یا کوچکتر از آن هستند.(3)
بیشتر ستاره ها در چنین ناحیه هایی شکل می گیرند. یعنی در ابرهای گازی
میان ستاره ای که چگالتر از پیرامون یک ستاره است. و شامل 97% هیدروژن
+ هلیوم و گازهای یونیزه شده (پلاسما) و ذرات دیگر هستند.
با توجه به اینکه این ابرها چه دما، چگالی و اندازه ای دارند، هیدروژن آنها
می تواند خنثی (H I)، یونیده (H II) یا مولکولی باشد. ابر ها با هیدروژن در
حالت های خنثی و یونیده، در بسیاری از وقت ها به صورت پراکنده هستند،
در حالیکه ابرهای مولکولی متراکم اند.
برای نمونه:
قسمتی از ابر گازی کارینا، نمونه ای از ابر مولکولی
.......................................................
ابر گازی شکارچی یا همان Orion یا NGC 1976 یا LBN 974 یا M 42 یا ... نمونه ای از ابر H II
. ابر گازی با هیدروژن خنثی:
این ناحیه درخشان نیست و دمای آن در حدود 100 کلوین است. طرح نشر این
ناحیه که توسط تلسکوپ های رادیوای تهیه می شود، روشیست برای تعیین
ساختار کهکشان های مارپیچی... .
. ابر گازی با هیدروژن یونیده:
این ناحیه تا هزاران سال نوری امتداد میابد و خیلی وقت ها با ابرهای مولکولی
بسیار بزرگ همراه می شوند. به دلیل توزیع ستاره ها و گازهای آن، این ناحیه
ریخت شناسی های بسیار گوناگونی دارد.
بیشتر، کهکشان های نامنظم و مارپیچی شامل این ناحیه ها هستند. که مثلن
در کهکشان راه شیری، در بازوهای مارپیچی آن قرار دارند و در یک کهکشان نامنظم
به صورت آشفته ای توزیع می شوند.
. ابر مولکولی:
به آن " stellar nursery" یا "GMC" (مخفف "Giant molecular clouds") می گویند.
که جرمی برابر با 4^10 تا 6^10 برابر خورشید دارند. و تا حدود 50 تا 300 سال نوری
درازا دارند. (در این مورد زیاد مطمعن نیستم.)
میانگین چگالی یک GMC، در حدود 2^10 تا 3^10 ذره در هر سانتیمتر مکعب است.
این ناحیه با دمای 10 تا 20 درجه کلوین، ناحیه ای سرد است. و می تواند تا مدت های
طولانی به صورت پایدار بماند. اما یک "shock waves" یا موج ضربه ای (برگردان من درآوردی)
ناشی شده از یک ابرنواختر می تواند این ناحیه را از حالت پایدار آن خارج کند. و باعث
برخورد گازها و ... شود که در آخر به یک ستاره منتهی می شود.
....................................................................................................................
(1) معادل پارسی سحاب (سحابی).
(2) این صورت فلکی، "Northern Cross" هم نامیده می شود
که در این تصویر، در سمت چپ امتداد یافته است.
در سمت راست صورت فلکی "Lyra" امتداد یافته.