الهه خورشید
متخصص بخش خانه و خانواده
علم اعصاب و روان معتقد است برای داشتن ذهنی خلاق و پویا باید هر از گاهی به مغز خودمان استراحت دهیم و در حقیقت این ذهن ساکت و آرام است که می‌تواند به تولید بهترین ایده‌های ممکن همت گمارد. اما آیا می‌توان در میانه‌ی یک روز پرمشغله با انواع و اقسامی از وظایف و مسئولیت‌ها به چنین ذهن ساکت و خاموشی نائل شد؟ در این مقاله سه راهکار خاص، ساده و سریع را برای ایجاد وقفه و استراحت ذهنی به شما گرامیان معرفی می‌کنیم.
[h=2]تمدد اعصاب سریع‌السیر تحقیقات جدیدی که در آزمایشگاه تصویربرداری عصبی در پردیس لس‌انجلس دانشگاه کالیفرنیا (UCLA) صورت گرفته، اذعان می‌کند افرادی که به تکنیک‌های تمدد اعصاب می‌پردازند، قشر خاکستری بیشتری در مغز خود دارند که این موضوع نشانگر ارتباط قوی‌تر بین بخش‌های مختلف مغز آنهاست؛ موضوعی که می‌تواند به کاهش بیماری‌های مغزی (اتروپی) در این گروه منتج شود. به عبارت دیگر، تمدد اعصاب می‌تواند به بزرگ‌تر، سریع‌تر و جوان‌تر شدن مغز افراد بیانجامد. آیلین لودر مدیر ارشد این تحقیات علمی توضیح می‌دهد: «به نظر می‌رسد که این اقدام فعالیت ذهنی خوبی باشد و می‌تواند به طور بالقوه‌ای به تغییر ساختار فیزیکی مغز فرد منتج شود.»
نکته: اگر شما از طریق سیستم حمل و نقل عمومی جابجا می‌شوید، میتوانید از زمان به طرز هوشمندانه‌تری استفاده کرده و برای ده دقیقه‌ای چشمان خود را ببندید و پیش از رفتن به سر کار قدری تمدد اعصاب کنید. بهتر است تصویر بسیار خاصی را انتخاب نمایید، مثلاً یک آبشار زیبا، ساحل دریا، درختی قشنگ یا هر عکس جذاب دیگر، و تنها بر روی آن تمرکز کنید. اگر تفکرات دیگری به ذهن شما خطور می‌کند، به آرامی آنها را به کناری هدایت کنید. سعی کنید این تکنیک را روزی یک یا دو بار انجام دهید. هدف از این کار همانا ایجاد حس آگاهی و آرامش در فرد است.
[h=2]چرخه‌های 90 دقیقه‌ای کار و کوشش کی. آندرس اریکسون یکی از روانشناسانی است که به خاطر تحقیقات و تئوری‌ها و کارایی بالای نظریاتش در حوزه‌های گوناگون – از موسیقی گرفته تا دانش و ورزش و کار – مطرح است. وی ایده‌ی چرخه‌های 90 دقیقه‌ای کار و تفریح 5 دقیقه‌ای را توصیه کرده است. این شیوه‌ی سینوسی، دارای بازه‌ای صرف جهت جذب انرژی است که فرد را در انجام بهتر امور در سیکل بعدی یاری می‌رساند. این روش درواقع ساده‌ترین راه برای ایجاد رنگ تفریح در زندگی روزمره است.
نکته: بهتر است یک برنامه‌ی «یادآوری زنگ تفریح» دریافت کنید، برنامه‌هایی چون Scirocco یا Health Hints از این دسته‌اند. پس از نصب و راه‌اندازی آنها را برای فواصل زمانی 90 دقیقه‌ای تنظیم کرده و بین هر بازه‌ی کاری یک زمان تفریح 5 دقیقه‌ای نیز در نظر بگیرید. پس از آن به انجام کار پرداخته و به خوبی بر روی آن تمرکز کنید؛ پس از انجام امور محوله نیز به تفریح مشغول شوید. این تفریح می‌تواند شامل راه رفتن، صحبت با همکاران، نوشیدن چای یا گوش کردن به موسیقی یا هر کار دیگری که دوست دارید باشد؛ یعنی اموری که به شما «انرژی دوباره» می‌دهد. حتی اگر فکر می‌کنید که به تفریح نیازی ندارید باز هم به آن بپردازید تا ذهن‌تان پس از کار، نفسی تازه بکشد و بعد از آن دوباره به کار بازگردید.
[h=2]تصورات و خیال‌پردازی‌های روزانه بسیاری از افراد این داستان را شنیده‌اند که چطور آرتور فرای از کمپای 3M به ایده‌ی یادداشت برداری نوین دست یافت: او مشغول خیال پردازی در کلیسا بود که این ایده همچون صائقه‌ای به کله‌اش زد! جوآنتا اسکولر یکی از محققان دانشگاه کالیفرنیا در سانتا باربارا مکرراً نشان داده افرادی نظیر آرتور فرای که به تصوررات خویش فرصت بارور شدن می‌دهند، دارای قوه‌ی تخیلی قوی هستند و می‌توانند در آزمون‌های خلاقیت نمره‌ی بالاتری دریافت کنند. آنچه موجب تفاوت بین تصورات و تمدد اعصاب می‌شود آن است که در این روش بجای آنکه فرد ذهن خویش را تهی کند، اجازه می‌دهد تا فکرش از خیالات گوناگون و تصادفی پر شوند. این ترفند به فرد کمک می‌کند تا در صورت مواجهه با تصورات خاص سریعاً آنها را به کار بندد.
نکته: بیست دقیقه‌ای را به این موضوع اختصاص دهید و دو بار در هفته به خصوص زمانی که ناهار می‌خورید به ایده‌پردازی بپردازید. پیرامون هر چیزی به غیر از کار فکر کنید – مثلاً مسافرت به ساحل دریا، ساختن خانه‌ای رویایی، انجام مسابقات ورزشی و... – میتوانید تعداد دفعات این تمرین را حتی به 3 یا 4 نوبت در هفته نیز افزایش دهید. پس دفعه ی بعد که کسی مچ شما را در حین خیال‌پردازی گرفت و مدعی شد که سر کار بازی گوشی کرده و اصلاً حواستان نیست، بهتر است برای او توضیح دهید مشغول بارور کردن ذهن خلاق خود هستید! موفق باشید.
[h=2]تمدد اعصاب سریع‌السیر تحقیقات جدیدی که در آزمایشگاه تصویربرداری عصبی در پردیس لس‌انجلس دانشگاه کالیفرنیا (UCLA) صورت گرفته، اذعان می‌کند افرادی که به تکنیک‌های تمدد اعصاب می‌پردازند، قشر خاکستری بیشتری در مغز خود دارند که این موضوع نشانگر ارتباط قوی‌تر بین بخش‌های مختلف مغز آنهاست؛ موضوعی که می‌تواند به کاهش بیماری‌های مغزی (اتروپی) در این گروه منتج شود. به عبارت دیگر، تمدد اعصاب می‌تواند به بزرگ‌تر، سریع‌تر و جوان‌تر شدن مغز افراد بیانجامد. آیلین لودر مدیر ارشد این تحقیات علمی توضیح می‌دهد: «به نظر می‌رسد که این اقدام فعالیت ذهنی خوبی باشد و می‌تواند به طور بالقوه‌ای به تغییر ساختار فیزیکی مغز فرد منتج شود.»
نکته: اگر شما از طریق سیستم حمل و نقل عمومی جابجا می‌شوید، میتوانید از زمان به طرز هوشمندانه‌تری استفاده کرده و برای ده دقیقه‌ای چشمان خود را ببندید و پیش از رفتن به سر کار قدری تمدد اعصاب کنید. بهتر است تصویر بسیار خاصی را انتخاب نمایید، مثلاً یک آبشار زیبا، ساحل دریا، درختی قشنگ یا هر عکس جذاب دیگر، و تنها بر روی آن تمرکز کنید. اگر تفکرات دیگری به ذهن شما خطور می‌کند، به آرامی آنها را به کناری هدایت کنید. سعی کنید این تکنیک را روزی یک یا دو بار انجام دهید. هدف از این کار همانا ایجاد حس آگاهی و آرامش در فرد است.
[h=2]چرخه‌های 90 دقیقه‌ای کار و کوشش کی. آندرس اریکسون یکی از روانشناسانی است که به خاطر تحقیقات و تئوری‌ها و کارایی بالای نظریاتش در حوزه‌های گوناگون – از موسیقی گرفته تا دانش و ورزش و کار – مطرح است. وی ایده‌ی چرخه‌های 90 دقیقه‌ای کار و تفریح 5 دقیقه‌ای را توصیه کرده است. این شیوه‌ی سینوسی، دارای بازه‌ای صرف جهت جذب انرژی است که فرد را در انجام بهتر امور در سیکل بعدی یاری می‌رساند. این روش درواقع ساده‌ترین راه برای ایجاد رنگ تفریح در زندگی روزمره است.
نکته: بهتر است یک برنامه‌ی «یادآوری زنگ تفریح» دریافت کنید، برنامه‌هایی چون Scirocco یا Health Hints از این دسته‌اند. پس از نصب و راه‌اندازی آنها را برای فواصل زمانی 90 دقیقه‌ای تنظیم کرده و بین هر بازه‌ی کاری یک زمان تفریح 5 دقیقه‌ای نیز در نظر بگیرید. پس از آن به انجام کار پرداخته و به خوبی بر روی آن تمرکز کنید؛ پس از انجام امور محوله نیز به تفریح مشغول شوید. این تفریح می‌تواند شامل راه رفتن، صحبت با همکاران، نوشیدن چای یا گوش کردن به موسیقی یا هر کار دیگری که دوست دارید باشد؛ یعنی اموری که به شما «انرژی دوباره» می‌دهد. حتی اگر فکر می‌کنید که به تفریح نیازی ندارید باز هم به آن بپردازید تا ذهن‌تان پس از کار، نفسی تازه بکشد و بعد از آن دوباره به کار بازگردید.
[h=2]تصورات و خیال‌پردازی‌های روزانه بسیاری از افراد این داستان را شنیده‌اند که چطور آرتور فرای از کمپای 3M به ایده‌ی یادداشت برداری نوین دست یافت: او مشغول خیال پردازی در کلیسا بود که این ایده همچون صائقه‌ای به کله‌اش زد! جوآنتا اسکولر یکی از محققان دانشگاه کالیفرنیا در سانتا باربارا مکرراً نشان داده افرادی نظیر آرتور فرای که به تصوررات خویش فرصت بارور شدن می‌دهند، دارای قوه‌ی تخیلی قوی هستند و می‌توانند در آزمون‌های خلاقیت نمره‌ی بالاتری دریافت کنند. آنچه موجب تفاوت بین تصورات و تمدد اعصاب می‌شود آن است که در این روش بجای آنکه فرد ذهن خویش را تهی کند، اجازه می‌دهد تا فکرش از خیالات گوناگون و تصادفی پر شوند. این ترفند به فرد کمک می‌کند تا در صورت مواجهه با تصورات خاص سریعاً آنها را به کار بندد.
نکته: بیست دقیقه‌ای را به این موضوع اختصاص دهید و دو بار در هفته به خصوص زمانی که ناهار می‌خورید به ایده‌پردازی بپردازید. پیرامون هر چیزی به غیر از کار فکر کنید – مثلاً مسافرت به ساحل دریا، ساختن خانه‌ای رویایی، انجام مسابقات ورزشی و... – میتوانید تعداد دفعات این تمرین را حتی به 3 یا 4 نوبت در هفته نیز افزایش دهید. پس دفعه ی بعد که کسی مچ شما را در حین خیال‌پردازی گرفت و مدعی شد که سر کار بازی گوشی کرده و اصلاً حواستان نیست، بهتر است برای او توضیح دهید مشغول بارور کردن ذهن خلاق خود هستید! موفق باشید.