کاخ ورسای (به فرانسوی:Château de Versailles ) مجموعه کاخ‌هایی در شهر ورسای در نزدیکی پاریس است که به عنوان بزرگترین کاخ‌های سلطنتی جهان شناخته می‌شود.
این کاخ سابقاً در دهکده‌ای به همین نام در نزدیکی پاریس قرار داشت اما امروزه این دهکده و کاخ جزء حومه پاریس محسوب می‌شوند. از سال ۱۶۸۲ تا سال ۱۷۸۹ که به اجبار انقلابیون خانواده سلطنتی به پاریس منتقل شدند، این کاخ محل زندگی و دربار حکومتی شاهان فرانسه بود. معاهده ورسای که به جنگ جهانی اول پایان داد در این کاخ عقد شده‌است.
این کاخ به عنوان یکی از میراث جهانی توسط یونسکو انتخاب شده‌است.
بر اساس مدارک تاریخی آثار وجود کاخ در دهکده ورسای به حدود سال ۱۰۳۸ میلادی بر می‌گردد. اما این کاخ جایگاه رسمی و سلطنتی نداشته‌است. بعدها از دهکده ورسای به عنوان شکارگاه استفاده می‌شد. به همین منظور لویی سیزدهم دستور ساخت بنایی را در این شکارگاه در سال ۱۶۲۴ داد. این شکارگاه به وسیله «فیلیبرت لروی» طراحی و به وسیله سنگ و آجر سرخ ساخته شد.
ساخت کاخ سلطنتی در ورسای
تا زمان سلطنت لوئی چهاردهم کاخ رسمی و سلطنتی فرانسه کاخ لوور بود اما پس از روی کار آمدن، او تصمیم گرفت کاخ مجللی برای خود بسازد که در جهان نمونه‌ای از زیبایی، شکوه، عظمت و وسعت باشد. به همین منظور وی دستور داد دهکده زیبای ورسای به عنوان مکان ساخت این کاخ انتخاب شود. بعدها به همین علت کاخ هم ورسای نامیده شد. شروع ساخت و طراحی کاخ به سال ۱۶۶۹ برمی گردد. طراحی این کاخ به وسیله معماران ماهری به نام‌های «لویی لووا»، طراح فضای سبز آندره لونوتر و «شارل لُبران» نقاش و دکوراتور زبردست انجام گرفت. اما طراحی اصلی کاخ به منظور استفاده به عنوان کاخ سلطنتی به سال ۱۶۷۸ باز می‌گردد. در کل مجموعه کاخ‌های ورسای در چهار مرحله ساخته و تکمیل شد. بعد از این مراحل در دوره پادشاهان بعدی نیز عمارت‌هایی به این مجمومعه افزوده شد. کاخ ورسای در تاریخ ۶ مه ۱۶۸۲ افتتاح شد. لویی چهاردهم با ساخت این کاخ در نظر داشت هم از شلوغی پاریس دور شود و هم با یکجا جمع کردن دستگاه‌های دولتی و دربار در ورسای کنترل بیشتری را بر آنها داشته باشد. علاوه بر کاخ سلطنتی و اماکن دولتی نظیر دیوان‌ها و دادگاه‌ها، منازل هزاران نفر از درباریان، فرمانداران، قضات، وزرا و شخصیت‌های حکومتی در ورسای قرار داشت. لویی چهاردهم درباریان را وادار ساخت که در ورسای زندگی کنند و از افزایش حضور، قدرت و املاکشان در دیگر مکان‌ها بپرهیزند. با این کار لویی قدرت کنترل زیادی بر تمام درباریان پیدا کرد.
اختصاصات کاخ
لویی لووا به منظور اقامت شاه و ملکه آپارتمانی را طراحی کرد که «شتو نف» (در فرانسه به معنی کاخ نو) نامیده می‌شد. علاوه بر این دو آپارتمان قسمت‌های خصوصی و خوابگاه‌های دیگری هم در این کاخ برای شاه و ملکه فراهم شد.
تا زمان سلطنت لوئی چهاردهم کاخ رسمی و سلطنتی فرانسه کاخ لوور بود اما پس از روی کار آمدن، او تصمیم گرفت کاخ مجللی برای خود بسازد که در جهان نمونه‌ای از زیبایی، شکوه، عظمت و وسعت باشد. به همین منظور وی دستور داد دهکده زیبای ورسای به عنوان مکان ساخت این کاخ انتخاب شود. بعدها به همین علت کاخ هم ورسای نامیده شد. شروع ساخت و طراحی کاخ به سال ۱۶۶۹ برمی گردد. طراحی این کاخ به وسیله معماران ماهری به نام‌های «لویی لووا»، طراح فضای سبز آندره لونوتر و «شارل لُبران» نقاش و دکوراتور زبردست انجام گرفت. اما طراحی اصلی کاخ به منظور استفاده به عنوان کاخ سلطنتی به سال ۱۶۷۸ باز می‌گردد. در کل مجموعه کاخ‌های ورسای در چهار مرحله ساخته و تکمیل شد. بعد از این مراحل در دوره پادشاهان بعدی نیز عمارت‌هایی به این مجمومعه افزوده شد. کاخ ورسای در تاریخ ۶ مه ۱۶۸۲ افتتاح شد. لویی چهاردهم با ساخت این کاخ در نظر داشت هم از شلوغی پاریس دور شود و هم با یکجا جمع کردن دستگاه‌های دولتی و دربار در ورسای کنترل بیشتری را بر آنها داشته باشد. علاوه بر کاخ سلطنتی و اماکن دولتی نظیر دیوان‌ها و دادگاه‌ها، منازل هزاران نفر از درباریان، فرمانداران، قضات، وزرا و شخصیت‌های حکومتی در ورسای قرار داشت. لویی چهاردهم درباریان را وادار ساخت که در ورسای زندگی کنند و از افزایش حضور، قدرت و املاکشان در دیگر مکان‌ها بپرهیزند. با این کار لویی قدرت کنترل زیادی بر تمام درباریان پیدا کرد.
اختصاصات کاخ
لویی لووا به منظور اقامت شاه و ملکه آپارتمانی را طراحی کرد که «شتو نف» (در فرانسه به معنی کاخ نو) نامیده می‌شد. علاوه بر این دو آپارتمان قسمت‌های خصوصی و خوابگاه‌های دیگری هم در این کاخ برای شاه و ملکه فراهم شد.
آپارتمان شاه
وی برای طراحی این بخش از اصول معماری ایتالیایی رایج در قرن ۱۶ و ۱۷ استفاده کرد. او نقشه‌ای کشید که از از هفت سالن تشکیل یافته بود. این ۷ سالن از منظومه شمسی و خدایان (رب النوع) رومی الهام گرفته شده بودند. همه سالن‌ها دور تا دور سالن مرکزی به نام سالن آپولون که خوابگاه لویی چهاردهم بود قرار داشتند. به این نوع طراحی ، طراحی «هلیوسنتریک» می‌گویند. این سالن‌ها به شکل زیر نامیده می‌شدند:
* سالن دیان (برگرفته از خدای شکار روم و سیاره ماه)
* سالن مارس (برگرفته از خدای جنگ روم و سیاره مریخ)
* سالن مرکوری (برگرفته از خدای تجارت ، بازرگانی و هنرهای آزاد رومی و سیاره عطارد)
* سالن آپولون (برگرفته از خدای هنرهای زیبا رومی و خورشید)
* سالن ژوپیتر (برگرفته از خدای حقوق و قانون رومی و سیاره مشتری)
* سالن ساترن (برگرفته از خدای کشاورزی و کشت و کار رومی و سیاره زحل)
* سالن ونوس (برگرفته از خدای عشق رومی و سیاره زهره)
این سالن‌ها به وسیله شارل لبران بر اساس طراحی ایتالیایی مزیین شد. (وی دوست و همکار پیترو دو کورتونا معمار ایتالیایی و طراح کاخ پیتی در فلورانس بود.) برای طراحی سقف سالن‌ها از نقاشی‌های زیبایی استفاده شد. به نظر آندره فلبین طرح‌هایی انتخاب شد که به اعمال قهرمانانه لویی چهاردهم همخوانی داشته باشد. در این نقاشی‌ها از شخصیت‌هایی همچون آگوست، اسکندر و کوروش بهره گرفته شد. مثلاً در سالن آپولون طرحی از آگوست بود که در آن وی در حال ساخت دروازه مزنوس بود این نقاشی اشاره به ساخت دروازه لاروش به دستور لویی چهاردهم داشت یا در سالون مرکور تصویری از اسکندر در حال ساخت کتابخانه عظیم اسکندریه نقش بسته بود که اشاره به ساخت کتابخانه سلطنتی توسط لویی چهاردهم داشت. سالن‌ها به وسیله مبلمان نقره آراسته شدند ولی این مبلمان طی جنگ آگزبورگ در سال ۱۶۸۹ به دستور لویی چهاردهم برای تامین بخشی از هزینه جنگ ذوب و به سکه تبدیل شدند. اما این طراحی صورت گرفته توسط لویی لووا دیری نپایید. به این شکل که طبقه‌ای بر کاخ افزوده شد و تراسی برای آن ساخته شد که آپارتمان‌های شاه و ملکه را به هم متصل می‌کرد.با این تغییرات سالن‌های ژوپیتر ، ساترن و ونوس تغییر شکل یافتند. سالن‌های ونوس ، ساترن و ژوپیتر به سالن آیینه‌ها تبدیل شد. سالنی نیز در قسمت پشت تراس طراحی شد که ونوس نام گرفت.از وسایل و دکورهای سالون اولیه برای تزیین سالن ونوس ثانویه استفاده شد. از سال افتتاح تا پایان سلطنت لویی چهاردهم از سالن‌ها به شکل اختصاصی استفاده می‌شد:
* سالن ونوس به عنوان سالن غذاخوری میهمانان شاه و بار
* سالن دیان به عنوان سالن بیلیارد
* سالن مارس به عنوان محل رقص و برقراری مجالس بال
* سالن مرکور به عنوان سالن ورق بازی و پوکر
* سالن آپولون به عنوان سالن موسیقی و کنسرت
آپارتمان ملکه
این بخش در طول تاریخ خود منزلگاه سه ملکه فرانسه بوده‌است: ماری ترز همسر لویی چهاردهم، ماری لسزِسزیسکا همسر لویی پانزدهم و ماری آنتوانت همسر لویی شانزدهم پس از طراحی این آپارتمان توسط لویی لووا این آپارتمان شامل هفت سالن بود که متقارن با آپارتمان شاه بود:
* شاپل متقارن باسالن دیان در آپارتمان شاه
* سالن گارد متقارن با سالن مارس در آپارتمان شاه
* آنتیشامبر متقارن با سالن مرکور در آپارتمان شاه
* شامبر متقارن با سالن آپولون در آپارتمان شاه
* گراند کابینت متقارن با سالن ژوپیتر در آپارتمان شاه
* اوراتوری متقارن با سالن ساترن در آپارتمان شاه
* پتیت کابینت متقارن با سالن ونوس در آپارتمان شاه
خوابگاه ملکه
همانطور که طراحی سقف سالن‌های آپارتمان شاه از اعمال قهرمانانه لویی چهاردهم الهام گرفته و از شخصیت‌های تاریخی استفاده شده بود در آپارتمان ملکه نیز از این قبیل تصاویر متناسب با دکوراسیون اتاق بهره گرفته شد. بعدها برای ساخت سالن آینه بخشی از آپارتمان ملکه تغییر یافت. با این تغییرات سالن‌ها به شکل زیر در آمدند:
* سالن گارد دولارن
* آنتی شامبر
* گراند کابینت
* شامبر دولارن
این سالن‌ها تقریبا تا زمان ماری آنتوانت همین شکل را داشت تا اینکه وی دستور تغییر شکل آن را داد و این سالن‌ها به شکلی که امروز می‌بینیم درآمدند:
* سالن گارد دولارن بدون تغییر باقی ماند.
* سالن آنتی شامبر به آنتی شامبر دو گرند کوورت تبدیل شد. اینجا به محل اجتماعات عمومی شاه، ملکه و درباریان و تئاتر تبدیل شد.
* گراند کابینت به سالن دنوبل تبدیل شد. اینجا به محل عنوان سالن انتظار خوابگاه ملکه تبدیل شد.
* شامبر دولارن به عنوان خوابگاه ملکه مورد استفاده قرار گرفت.
دیگر اختصاصات و جزئیات
وی برای طراحی این بخش از اصول معماری ایتالیایی رایج در قرن ۱۶ و ۱۷ استفاده کرد. او نقشه‌ای کشید که از از هفت سالن تشکیل یافته بود. این ۷ سالن از منظومه شمسی و خدایان (رب النوع) رومی الهام گرفته شده بودند. همه سالن‌ها دور تا دور سالن مرکزی به نام سالن آپولون که خوابگاه لویی چهاردهم بود قرار داشتند. به این نوع طراحی ، طراحی «هلیوسنتریک» می‌گویند. این سالن‌ها به شکل زیر نامیده می‌شدند:
* سالن دیان (برگرفته از خدای شکار روم و سیاره ماه)
* سالن مارس (برگرفته از خدای جنگ روم و سیاره مریخ)
* سالن مرکوری (برگرفته از خدای تجارت ، بازرگانی و هنرهای آزاد رومی و سیاره عطارد)
* سالن آپولون (برگرفته از خدای هنرهای زیبا رومی و خورشید)
* سالن ژوپیتر (برگرفته از خدای حقوق و قانون رومی و سیاره مشتری)
* سالن ساترن (برگرفته از خدای کشاورزی و کشت و کار رومی و سیاره زحل)
* سالن ونوس (برگرفته از خدای عشق رومی و سیاره زهره)
این سالن‌ها به وسیله شارل لبران بر اساس طراحی ایتالیایی مزیین شد. (وی دوست و همکار پیترو دو کورتونا معمار ایتالیایی و طراح کاخ پیتی در فلورانس بود.) برای طراحی سقف سالن‌ها از نقاشی‌های زیبایی استفاده شد. به نظر آندره فلبین طرح‌هایی انتخاب شد که به اعمال قهرمانانه لویی چهاردهم همخوانی داشته باشد. در این نقاشی‌ها از شخصیت‌هایی همچون آگوست، اسکندر و کوروش بهره گرفته شد. مثلاً در سالن آپولون طرحی از آگوست بود که در آن وی در حال ساخت دروازه مزنوس بود این نقاشی اشاره به ساخت دروازه لاروش به دستور لویی چهاردهم داشت یا در سالون مرکور تصویری از اسکندر در حال ساخت کتابخانه عظیم اسکندریه نقش بسته بود که اشاره به ساخت کتابخانه سلطنتی توسط لویی چهاردهم داشت. سالن‌ها به وسیله مبلمان نقره آراسته شدند ولی این مبلمان طی جنگ آگزبورگ در سال ۱۶۸۹ به دستور لویی چهاردهم برای تامین بخشی از هزینه جنگ ذوب و به سکه تبدیل شدند. اما این طراحی صورت گرفته توسط لویی لووا دیری نپایید. به این شکل که طبقه‌ای بر کاخ افزوده شد و تراسی برای آن ساخته شد که آپارتمان‌های شاه و ملکه را به هم متصل می‌کرد.با این تغییرات سالن‌های ژوپیتر ، ساترن و ونوس تغییر شکل یافتند. سالن‌های ونوس ، ساترن و ژوپیتر به سالن آیینه‌ها تبدیل شد. سالنی نیز در قسمت پشت تراس طراحی شد که ونوس نام گرفت.از وسایل و دکورهای سالون اولیه برای تزیین سالن ونوس ثانویه استفاده شد. از سال افتتاح تا پایان سلطنت لویی چهاردهم از سالن‌ها به شکل اختصاصی استفاده می‌شد:
* سالن ونوس به عنوان سالن غذاخوری میهمانان شاه و بار
* سالن دیان به عنوان سالن بیلیارد
* سالن مارس به عنوان محل رقص و برقراری مجالس بال
* سالن مرکور به عنوان سالن ورق بازی و پوکر
* سالن آپولون به عنوان سالن موسیقی و کنسرت
آپارتمان ملکه
این بخش در طول تاریخ خود منزلگاه سه ملکه فرانسه بوده‌است: ماری ترز همسر لویی چهاردهم، ماری لسزِسزیسکا همسر لویی پانزدهم و ماری آنتوانت همسر لویی شانزدهم پس از طراحی این آپارتمان توسط لویی لووا این آپارتمان شامل هفت سالن بود که متقارن با آپارتمان شاه بود:
* شاپل متقارن باسالن دیان در آپارتمان شاه
* سالن گارد متقارن با سالن مارس در آپارتمان شاه
* آنتیشامبر متقارن با سالن مرکور در آپارتمان شاه
* شامبر متقارن با سالن آپولون در آپارتمان شاه
* گراند کابینت متقارن با سالن ژوپیتر در آپارتمان شاه
* اوراتوری متقارن با سالن ساترن در آپارتمان شاه
* پتیت کابینت متقارن با سالن ونوس در آپارتمان شاه
خوابگاه ملکه
همانطور که طراحی سقف سالن‌های آپارتمان شاه از اعمال قهرمانانه لویی چهاردهم الهام گرفته و از شخصیت‌های تاریخی استفاده شده بود در آپارتمان ملکه نیز از این قبیل تصاویر متناسب با دکوراسیون اتاق بهره گرفته شد. بعدها برای ساخت سالن آینه بخشی از آپارتمان ملکه تغییر یافت. با این تغییرات سالن‌ها به شکل زیر در آمدند:
* سالن گارد دولارن
* آنتی شامبر
* گراند کابینت
* شامبر دولارن
این سالن‌ها تقریبا تا زمان ماری آنتوانت همین شکل را داشت تا اینکه وی دستور تغییر شکل آن را داد و این سالن‌ها به شکلی که امروز می‌بینیم درآمدند:
* سالن گارد دولارن بدون تغییر باقی ماند.
* سالن آنتی شامبر به آنتی شامبر دو گرند کوورت تبدیل شد. اینجا به محل اجتماعات عمومی شاه، ملکه و درباریان و تئاتر تبدیل شد.
* گراند کابینت به سالن دنوبل تبدیل شد. اینجا به محل عنوان سالن انتظار خوابگاه ملکه تبدیل شد.
* شامبر دولارن به عنوان خوابگاه ملکه مورد استفاده قرار گرفت.
دیگر اختصاصات و جزئیات
- علاوه بر آپارتمان‌های سلطنتی ۵ کاخ یا چپل در ورسای ساخته شد.
- سالن اپرای زیبایی نیز در ورسای جهت استفاده شاه و درباریان ساخته شد
باغ‌ها و فضای سبز
ورسای دارای بزرگترین مجموعه باغ‌ها و فضای سبزی است که تا کنون در جهان ساخته شده‌است. در میان این باغ‌ها، آبراه‌ها، حوض‌ها، فواره‌ها و مجسمه‌های زیبایی طراحی شده‌اند. طراحی تمام این قسمت‌ها توسط آندره لونتر صورت گرفته‌است. طراحی فضای سبز به شکلی است که نمای بسیار وسیع و بی انتهایی را به ذهن می‌آورد. باغ‌ها نیز در قسمت جنوبی کاخ قرار گرفته‌اند که نمای فوق العاده‌ای را از تراس کاخ سلطنتی فراهم می‌کند. تمامی این فضا بر دو سوی کانال محوری ورسای قرار گرفته‌اند. در چهار سوی این کانال نیز فواره‌ها و استخرهای عظیمی پدید آمده‌اند که بعضی از آنها نظیر استخر آپولون و یا استخر لاتونا شهرت جهانی دارند.
کاخ‌های جانبی
علاوه بر کاخ سلطنتی کاخ‌ها و عمارت‌های دیگری نیز در محوطه ورسای ساخته شده‌اند که از معروفترین آنها می‌توان از گراند تریانون و پتیت تریانون نام برد.
هزینه ساخت
با توجه به عظمت، شکوه و وسعت کاخ ورسای هزینه نگهداری این کاخ بسیار بالا بود به طوری که طی یک برآورد گفته می‌شود که حدود ۲۵٪ درآمد ملی فرانسه در آن زمان صرف فراهم کردن هزینه زندگی شاه در این کاخ می‌شد. در طی تحقیقات امروزی هزینه ساخت ساختمان‌های این کاخ بالغ بر ۲ میلیارد دلار و قیمت طلا و نقره به کار رفته در این کاخ بر اساس قیمت طلا و نقره در سال ۲۰۰۶ به حدود ۶۰۰ میلیارد دلار می‌رسد. به همین خاطر تعدادی از تاریخ نگاران زندگی در ورسای را زندگی طلایی نامیده‌اند.
کاخ‌های الهام گرفته از ورسای
بناها و کاخ‌های زیادی در جهان از ورسای الهام گرفته‌اند. شاید کمتر بنایی در جهان به این حد مورد تقلید و الهام در طول تاریخ قرار گرفته باشد از جمله این مکان‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
* کاخ سلطنتی روسیه به نام کاخ پتروف ساخته شده به دستور پطر کبیر
* کاخ سفید در ایالات متحده
* کاخ سلطنتی هرنشیمزی در آلمان ساخته شده به دستور لودویگ دوم پادشاه باواریا
* کاخ همپتون کورت در انگلیس
* کاخ چت وورث در انگلیس
* کاخ بلن هیم در انگلیس ساخته شده به دستور دوک مارلبورو
* کاخ شلوس ویلهمشوس در آلمان
* کاخ شلوس آگوستوسبورگ در آلمان
* کاخ لودویگزبورگ در آلمان
* کاخ شلوس شلیسهلم در آلمان
* کاخ وورزبورگر در آلمان
* کاخ دروتهیلنگم در سوئد
* کاخ شونبرون در اتریش
* کاخ استرازا در مجارستان
* کاخ کاسرتا در ایتالیا
* کاخ دوکال در ایتالیا
* کاخ استیپینیجی در ایتالیا
* کاخ لا گرانجا در نزدیکی مادرید اسپانیا
* کاخ کوئلوز در اسپانیا
* کاخ جاگاتجیت در پنجاب هند
* کاخ لازینکی در لهستان
* کاخ برانیسکی در لهستان
* کاخ پاورکورت هووس در ایرلند
ورسای دارای بزرگترین مجموعه باغ‌ها و فضای سبزی است که تا کنون در جهان ساخته شده‌است. در میان این باغ‌ها، آبراه‌ها، حوض‌ها، فواره‌ها و مجسمه‌های زیبایی طراحی شده‌اند. طراحی تمام این قسمت‌ها توسط آندره لونتر صورت گرفته‌است. طراحی فضای سبز به شکلی است که نمای بسیار وسیع و بی انتهایی را به ذهن می‌آورد. باغ‌ها نیز در قسمت جنوبی کاخ قرار گرفته‌اند که نمای فوق العاده‌ای را از تراس کاخ سلطنتی فراهم می‌کند. تمامی این فضا بر دو سوی کانال محوری ورسای قرار گرفته‌اند. در چهار سوی این کانال نیز فواره‌ها و استخرهای عظیمی پدید آمده‌اند که بعضی از آنها نظیر استخر آپولون و یا استخر لاتونا شهرت جهانی دارند.
کاخ‌های جانبی
علاوه بر کاخ سلطنتی کاخ‌ها و عمارت‌های دیگری نیز در محوطه ورسای ساخته شده‌اند که از معروفترین آنها می‌توان از گراند تریانون و پتیت تریانون نام برد.
هزینه ساخت
با توجه به عظمت، شکوه و وسعت کاخ ورسای هزینه نگهداری این کاخ بسیار بالا بود به طوری که طی یک برآورد گفته می‌شود که حدود ۲۵٪ درآمد ملی فرانسه در آن زمان صرف فراهم کردن هزینه زندگی شاه در این کاخ می‌شد. در طی تحقیقات امروزی هزینه ساخت ساختمان‌های این کاخ بالغ بر ۲ میلیارد دلار و قیمت طلا و نقره به کار رفته در این کاخ بر اساس قیمت طلا و نقره در سال ۲۰۰۶ به حدود ۶۰۰ میلیارد دلار می‌رسد. به همین خاطر تعدادی از تاریخ نگاران زندگی در ورسای را زندگی طلایی نامیده‌اند.
کاخ‌های الهام گرفته از ورسای
بناها و کاخ‌های زیادی در جهان از ورسای الهام گرفته‌اند. شاید کمتر بنایی در جهان به این حد مورد تقلید و الهام در طول تاریخ قرار گرفته باشد از جمله این مکان‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
* کاخ سلطنتی روسیه به نام کاخ پتروف ساخته شده به دستور پطر کبیر
* کاخ سفید در ایالات متحده
* کاخ سلطنتی هرنشیمزی در آلمان ساخته شده به دستور لودویگ دوم پادشاه باواریا
* کاخ همپتون کورت در انگلیس
* کاخ چت وورث در انگلیس
* کاخ بلن هیم در انگلیس ساخته شده به دستور دوک مارلبورو
* کاخ شلوس ویلهمشوس در آلمان
* کاخ شلوس آگوستوسبورگ در آلمان
* کاخ لودویگزبورگ در آلمان
* کاخ شلوس شلیسهلم در آلمان
* کاخ وورزبورگر در آلمان
* کاخ دروتهیلنگم در سوئد
* کاخ شونبرون در اتریش
* کاخ استرازا در مجارستان
* کاخ کاسرتا در ایتالیا
* کاخ دوکال در ایتالیا
* کاخ استیپینیجی در ایتالیا
* کاخ لا گرانجا در نزدیکی مادرید اسپانیا
* کاخ کوئلوز در اسپانیا
* کاخ جاگاتجیت در پنجاب هند
* کاخ لازینکی در لهستان
* کاخ برانیسکی در لهستان
* کاخ پاورکورت هووس در ایرلند