کاروانسرای شاه عباسی هجیب ( کیخسرو)
در مسیر کاروان روی قزوین – اصفهان و 48 کیلومتری جاده بوئین زهرا به ساوه کاروانسرای بزرگی قرار دارد که به گزارش شادن توسط زینب بیگم – مادر شاه عباس اول- با هزینه ای معادل چهار هزار تومان ساخته شده و با بناهای الحاقی اش از جمله دو باغ ، دو آب انبار ، یک گرمابه و یک جویبار بهترین کاروانسرای ایران به شمار می آمده است . مساحت 5850 متر مربع با 4000 متر مربع زیر بنا و 36 حجره از وسعت کم نظیر این کاروانسرا حکایت دارد . پلان کاروانسرا به صورت مربع بوده که در تقاطع بیرونی چهار ضلع آن برج های مدوری از سنگ و آجر برآورده اند که ارتفاع آنها نیم متر از سطح رخبام بالاتر است سردر رفیع و با شکوه ورودی در ضلع غربی قرار دارد که طرفین آن را در دو طبقه ساخته و با طاقنمای جناغی تزئین کرده اند.
هشتی ورودی که دارای فضایی وسیع است با سقف گنبدی بزرگی پوشش یافته و از تزئینات کاربندی در دور تا دور پایه قوس گنبد آجری برخوردار است . در دو سوی هشتی اتاق هایی برای نگهبانان در نظر گرفته اند که با راه پله ای به پشت بام راه می یابند . حیاط کاروانسرا که به ابعاد تقریبی 40×43 متر گسترده دارای چهار ایوان است که طاقنمایی به ارتفاع 6 متر دارد و پشت آنها اتاق های بنا قرار گرفته که مساحتشان از 9 تا 5/13 متر مربع متفاوت است.
در مرکز حیاط بنایی آجری به شکل هشت ضلعی ساخته اند که از دو چهار طاقی متصل به هم با قوس جناغی باز تشکیل شده است و گنبدی عرقچینی با آجر کاری زیبا دارد. این بنا علاوه بر سرداب کاربردهایی چون رختشویخانه داشته .
در تمامی بنای کاروانسرا، پایه آن را بر سنگ قرار داده و بقیه اش را با آجر بالا برده اند. پشت اتاق ها و در چهارسوی کاروانسرا راهرویی سراسری با طاقنمای عمیق به شکل طاق تویزه ساخته اند که د رطرفین دارای سکوهایی در ارتفاع تقریبی یک متر از کف میباشد و به منظور بارانداز از آن استفاده میشده و توسط اتاق های میانجی به حیاط راه داشته است .
از ویژگی های این کاروانسرا میتوان از حمام و آب انبار و باغ های آن که برای تامین هزینه های نگهداری کاروانسرا وقف شده بود ، ارتفاع بسیار کم درگاه های ورودی حجره ها که به منظور ایمن داشتن مسافران از سرما و گرمای کویری و گردبادها و توفان های نفس گیر منطقه طراحی شده و 16 طاقنما در قسمت بیرونی ضلع جنوبی برای داد و ستد بازرگانان و استقرار نعلبندان ، و فروشندگان ساز و برگ چهار پایان نام برد. کاروانسرای هجیب از آثار دوره صفوی است که به شماره 1187 در فهرست ملی کشور ثبت شده است.
در مسیر کاروان روی قزوین – اصفهان و 48 کیلومتری جاده بوئین زهرا به ساوه کاروانسرای بزرگی قرار دارد که به گزارش شادن توسط زینب بیگم – مادر شاه عباس اول- با هزینه ای معادل چهار هزار تومان ساخته شده و با بناهای الحاقی اش از جمله دو باغ ، دو آب انبار ، یک گرمابه و یک جویبار بهترین کاروانسرای ایران به شمار می آمده است . مساحت 5850 متر مربع با 4000 متر مربع زیر بنا و 36 حجره از وسعت کم نظیر این کاروانسرا حکایت دارد . پلان کاروانسرا به صورت مربع بوده که در تقاطع بیرونی چهار ضلع آن برج های مدوری از سنگ و آجر برآورده اند که ارتفاع آنها نیم متر از سطح رخبام بالاتر است سردر رفیع و با شکوه ورودی در ضلع غربی قرار دارد که طرفین آن را در دو طبقه ساخته و با طاقنمای جناغی تزئین کرده اند.
هشتی ورودی که دارای فضایی وسیع است با سقف گنبدی بزرگی پوشش یافته و از تزئینات کاربندی در دور تا دور پایه قوس گنبد آجری برخوردار است . در دو سوی هشتی اتاق هایی برای نگهبانان در نظر گرفته اند که با راه پله ای به پشت بام راه می یابند . حیاط کاروانسرا که به ابعاد تقریبی 40×43 متر گسترده دارای چهار ایوان است که طاقنمایی به ارتفاع 6 متر دارد و پشت آنها اتاق های بنا قرار گرفته که مساحتشان از 9 تا 5/13 متر مربع متفاوت است.
در مرکز حیاط بنایی آجری به شکل هشت ضلعی ساخته اند که از دو چهار طاقی متصل به هم با قوس جناغی باز تشکیل شده است و گنبدی عرقچینی با آجر کاری زیبا دارد. این بنا علاوه بر سرداب کاربردهایی چون رختشویخانه داشته .
در تمامی بنای کاروانسرا، پایه آن را بر سنگ قرار داده و بقیه اش را با آجر بالا برده اند. پشت اتاق ها و در چهارسوی کاروانسرا راهرویی سراسری با طاقنمای عمیق به شکل طاق تویزه ساخته اند که د رطرفین دارای سکوهایی در ارتفاع تقریبی یک متر از کف میباشد و به منظور بارانداز از آن استفاده میشده و توسط اتاق های میانجی به حیاط راه داشته است .
از ویژگی های این کاروانسرا میتوان از حمام و آب انبار و باغ های آن که برای تامین هزینه های نگهداری کاروانسرا وقف شده بود ، ارتفاع بسیار کم درگاه های ورودی حجره ها که به منظور ایمن داشتن مسافران از سرما و گرمای کویری و گردبادها و توفان های نفس گیر منطقه طراحی شده و 16 طاقنما در قسمت بیرونی ضلع جنوبی برای داد و ستد بازرگانان و استقرار نعلبندان ، و فروشندگان ساز و برگ چهار پایان نام برد. کاروانسرای هجیب از آثار دوره صفوی است که به شماره 1187 در فهرست ملی کشور ثبت شده است.
