معمولا خال‌ها یا ژنتیکی هستند یا در اثر مصرف داروهای هورمونی استروئیدی ایجاد می‌شوند. برخی از ما نسبت به داشتن خال‌هایمان کاملا بی‌تفاوت هستیم و برخی دیگرمان، بیش از اندازه در مورد آنها حساسیم و وسواس به خرج می‌دهیم. اما به نظر شما، وسواس و حساسیت به خرج دادن در مورد خال‌ها تا چه اندازه طبیعی است؟
دکتر بهروز باریک‌بین، متخصص پوست و قائم مقام مرکز تحقیقات لیزر، به این پرسش پاسخ می‌دهد.
آیا ما باید نگران بروز هر خالی در هر سنی باشیم؟
اگر تعداد خال‌ها از سن 30 سالگی به بعد در بدن افزایش پیدا کند، فرد باید سیر تکامل آنها را زیر نظر داشته باشد. با این حال، نباید با بروز هر خالی در بدنتان دچار استرس شوید. فقط افرادی باید نگران خال‌های خود باشند که در خانواده آنها سابقه ابتلا به خال‌های سرطانی یا سرطان ملانومای سوارشده بر خال وجود داشته باشد. این افراد باید همیشه در مورد ایجاد خال‌های جدید و وجود خال‌های قدیمی حساس باشند و معمولا کوچک‌ترین خال حساس در این افراد برداشته می‌شود. البته حساسیت زیاد درباره خال‌ها در این‌گونه افراد هم نباید وجود داشته باشد و آنها ملزم به بررسی روزانه و هفتگی خال‌های خود نیستند.
پس بهترین فاصله بررسی خال در افرادی با خطر وجود خال سرطانی، چند وقت یکبار است؟
باید برای اطمینان از سلامت خال خود، هر 3 تا 6 ماه یکبار به متخصص پوست مراجعه کنند تا خال‌های آنها بررسی شود.
نشانه خال‌های مشکوک که باید ما را نسبت به آنها حساس کنند، چیست؟
خال‌های مشکوک، خال‌هایی هستند که اندازه‌شان بیشتر از 6 میلی‌متر باشد یا سایه‌های مختلفی از رنگ‌های متنوع مانند قهوه‌ای پررنگ در کنار قهوه‌ای کمرنگ یا مشکی در کنار قهوه‌ای یا حتی رنگ قرمز داخل هاله‌ای از قهوه‌ای در آنها وجود داشته باشد. ضمن اینکه وجود حاشیه‌های مضرس و بی‌نظم در خال‌ها هم باید نظر فرد را به خود جلب و او را روانه مطب متخصص پوست کند.
چه اقدام‌هایی در مطب برای خال‌های مشکوک انجام می‌شود؟
اگر متخصص پوست به سرطانی بودن یا نبودن خالی مشکوک شود، حتما از آن برای بررسی بیشتر، نمونه‌برداری می‌کند. اگر فردی سابقه ابتلا به خال‌های سرطانی در خانواده‌اش وجود دارد، باید تحت‌نظر پزشک باشد. وجود تغییراتی مختصر در خال‌های گوشتی یا سطحی افراد عادی بدون سابقه خانوادگی سرطان، نباید آنها را نگران کند.
آیا التهاب خال‌ها می‌تواند نشانه سرطانی شدن آنها باشد؟
نه. نباید در این مورد هم وسواس و نگرانی بیش از حد داشته باشید. گاهی خال افراد عادی در اثر اصلاح کردن، شستن سخت یا تماس با لباس تحریک می‌شود و تغییراتی در آن رخ می‌دهد اما این تحریک‌ها نمی‌توانند علامت سرطان باشند. گاهی زیر خال‌ها، کیست‌های پوستی وجود دارد که در برخی موارد هم این کیست‌ها دچار التهاب و عفونت می‌شوند. شما نباید بروز مشکل در این کیست‌ها را با مشکل‌دار شدن خال خود اشتباه بگیرید و از آن نگران شوید. به هر حال، مراجعه به متخصص پوست در این موارد می‌تواند تاحد زیادی از نگرانی‌ها کم کند.
این درست است که می‌گویند بروز خال در سن بالا می‌تواند نشان از ابتلا به سرطان پوست داشته باشد؟
گاهی بله. برخی بیماری‌ها و سرطان‌های پوستی ابتدا خودشان را به‌شکل خال نشان می‌دهند. در این صورت، اگر فردی به بروز خال‌های جدید در بدنش حساس نباشد، وقتی متوجه آنها می‌شود که بیماری‌اش در مراحل پیشرفته قرار گرفته است بنابراین خوب است که حساب خال‌های بدنمان را به‌خصوص پس از 30 سالگی داشته باشیم و با بروز خال‌های جدید در نواحی مختلف بدن مانند کف دست و پا، ناحیه تناسلی، داخل دهان یا روی لثه‌ها، در مورد خوش‌خیم یا بدخیم بودن آنها با متخصص پوست مشورت کنیم.
خال‌تان را به متخصص پوست بسپارید
حتما برای بررسی و برداشتن هر نوع خالی و با هر روشی، به متخصص پوست مراجعه کنید. متاسفانه این روزها، برخی افراد برای برداشتن یا بررسی خال‌های خود به پزشکان عمومی مراجعه می‌کنند و از آنجا که گروهی از این پزشکان نسبت به خوش‌خیم یا بدخیم بودن خال‌ها یا علامت سرطان بودن یا نبودنشان علم و آگاهی کافی ندارند، اقدام به سوزاندن ضایعه می‌کنند و بیمار را به دردسرهای بزرگ‌تری مانند انتشار سرطان در قسمت‌های بدن می‌اندازند بنابراین توصیه می‌شود لیزر، سوزاندن یا فریز کردن خال را به متخصص پوست خود بسپارید بهترین روش برای درمان خال‌ها، جراحی و برداشتن کامل آنهاست و دستکاری خال‌ها با فریز، لیزر یا کوتر فقط باید برای خال‌هایی که بدخیم نبودن آنها مسجل شده است، انجام شود.
گردآوری: گروه سلامت سیمرغ