یکی از ریسک فاکتورهای شناخته شده و بسیار شایع وهم چنین قابل کنترل و قابل اصلاح بیماریهای عروق کرونر دیس لیپیدمی یا هیپر لیپیدمی است که در 50درصد بیماران با تنگی عروق کرونر دیده می شود .ومتاسفا نه با توجه
به تغییر الگوی زند گی و کاهش تحرک فیزیکی و ورزش و شیو ع اپیدمی چاقی و افزایش مصرف غذاهای پر کالری و پرچربی و غذاهای فرآوری شده و fast foodها شیوع د یس لیپیدمی بسرعت در حال افزایش است .
به تغییر الگوی زند گی و کاهش تحرک فیزیکی و ورزش و شیو ع اپیدمی چاقی و افزایش مصرف غذاهای پر کالری و پرچربی و غذاهای فرآوری شده و fast foodها شیوع د یس لیپیدمی بسرعت در حال افزایش است .
ارتباط میان کلسترول و بیما ریهای قلبی کاملا شناخته شده است و و کاهش کلسترول خطر بیماری حمله قلبی راتا حدود 40 درصد کاهش می دهد .کلسترول در تولید هورمون های استرو ژن و تستو سترون و حفظ تمامیت دیواره سلولی کمک می کند .کلسترو ل یا از طریق تغذیه و یا درکبد از غذای خورده شده عمدتا چر بیها و کربو هید راتها ساخته میشود.
حدود 100 میلیون امریکایی یا نصف جمعیت بزرگسالان مقادیر کلسترول بالاتر از نرمال دارند یک سوم افراد از کلسترول بالای خود خبر ندارند و از افرادی مطلع هستند تنها یک سوم تحت درمان بوده و فقط در نیمی از افراد تحت درمان کلسترول در محدوده بی خطر قرار دارد.کلسترول یکی از اجزای اصلی پلاک های آترو اسکلروتیک یا تصلب شرایین است که در دیواره عروق تغذیه کننده قلب رسوب و باعث تنگی عروق کرونر و گاهی پارگی پلاک و شروع حمله قلبی می شود.متاسفانه بر خلاف تصور عموم رسوب کلسترول از بدو تولد و شروع آترواسکلروز از دوران کو دکی است نه اینکه فقط در سالمندان باشد و بسیاری تا 20 سالگی رگه هایی از چربی در عروق خود دارند .
آزمایش کلسترول :
تنها راه پی بردن به سطح بالای کلسترول انجام آزمایش ناشتای پرو فیل لیپید و آنالیز چربی است .که دراین آزمایش باید چهار مورد دقیقا اندازه گیری شود :
کلسترول LDL
کلسترول HDL
کلسترول توتال
تری گلیسیرید
تنها راه پی بردن به سطح بالای کلسترول انجام آزمایش ناشتای پرو فیل لیپید و آنالیز چربی است .که دراین آزمایش باید چهار مورد دقیقا اندازه گیری شود :
کلسترول LDL
کلسترول HDL
کلسترول توتال
تری گلیسیرید
کلسترول بد یا کلسترول LDLبنام لیپو پروتئین کم چگالی :
که متشکل از چربی های زیاد و غلظت پروتئین کم است و بعنوان یکی از عوامل اصلی آترو اسکلروز و تنگی عروق کرونر است .هدف اصلی در کنترل کلسترول خون کاهش این نوع است تا در کم ترین میزان بی خطر قرار گیرد .تا از حوادث قلبی و عروقی و سکته های مغزی پیشگیری شود که در گروه های پرخطر این سطح را LDL < 70 mg/dlدرنظر می گیرند.
که متشکل از چربی های زیاد و غلظت پروتئین کم است و بعنوان یکی از عوامل اصلی آترو اسکلروز و تنگی عروق کرونر است .هدف اصلی در کنترل کلسترول خون کاهش این نوع است تا در کم ترین میزان بی خطر قرار گیرد .تا از حوادث قلبی و عروقی و سکته های مغزی پیشگیری شود که در گروه های پرخطر این سطح را LDL < 70 mg/dlدرنظر می گیرند.
کلسترول خوب یاکلسترول HDLیا لیپو پروتئین پر چگال :
این کلسترول چگالی بالایی از پروتئین و چربی نستبا کمی داردو بعنوان یک عامل مهم در پیشگیری از بیماری عروقی است که چربی های اضافی خون را جمع کرده و برای انهدام به کبد می برد ودرواقع نوعی جاروب کننده چربی خون به شمار میرود به همین دلیل بعنوان چربی خوب خون می گویند که در صورتی که کمتر از حدود 35-40mg/dl باشدچربیهای اضافی در بدن تجمع می یابد و ریسک حوادث قلبی افزایش میابد..
این کلسترول چگالی بالایی از پروتئین و چربی نستبا کمی داردو بعنوان یک عامل مهم در پیشگیری از بیماری عروقی است که چربی های اضافی خون را جمع کرده و برای انهدام به کبد می برد ودرواقع نوعی جاروب کننده چربی خون به شمار میرود به همین دلیل بعنوان چربی خوب خون می گویند که در صورتی که کمتر از حدود 35-40mg/dl باشدچربیهای اضافی در بدن تجمع می یابد و ریسک حوادث قلبی افزایش میابد..
کلسترول تو تال یا تام :
کلسترول تام شامل اندازه گیری کل کلسترول مو جود در خون شامل HDL , LDLونیز بعضی از اجزای دیگر است .
کلسترول تام شامل اندازه گیری کل کلسترول مو جود در خون شامل HDL , LDLونیز بعضی از اجزای دیگر است .
تری گلیسیرید:
نوعی از چربی که بدن از قند و الکل و کالری اضافی می سازد و کاملا وابسته به بعضی بیماریها و روش تغذیه و ارث و فعالیت فیزیکی افراد است وارتبا ط آن بابیماری عروقی هنوز قطعی ثابت نشده است .
نوعی از چربی که بدن از قند و الکل و کالری اضافی می سازد و کاملا وابسته به بعضی بیماریها و روش تغذیه و ارث و فعالیت فیزیکی افراد است وارتبا ط آن بابیماری عروقی هنوز قطعی ثابت نشده است .
راهکارهای کنترل کلسترول :
1.رژیم غذایی
2.ورزش
3.کنترل وزن
4.درمان دارویی
1.رژیم غذایی
2.ورزش
3.کنترل وزن
4.درمان دارویی
رژیم غذایی :
از آنجا مقدار چربی خورده شده ارتباط مستقیم با سطح کلسترول LDLدارد .راهکارهای انجمن قلب امریکا پیشنهاد می کند که مصرف کل چربی در رژیم غذایی روزانه به کمتر از30درصد کالری روزانه محدود شود.از 30درصد چربی مصرفی روزانه چربی های اشباع شده باید کمتر از 7درصد باشد. یک رژیم غذایی کم چربی می تواند در افراد با کلسترول بالا میزان کلسترول LDLرادر حدود 9-7درصد کاهش دهد.
از آنجا مقدار چربی خورده شده ارتباط مستقیم با سطح کلسترول LDLدارد .راهکارهای انجمن قلب امریکا پیشنهاد می کند که مصرف کل چربی در رژیم غذایی روزانه به کمتر از30درصد کالری روزانه محدود شود.از 30درصد چربی مصرفی روزانه چربی های اشباع شده باید کمتر از 7درصد باشد. یک رژیم غذایی کم چربی می تواند در افراد با کلسترول بالا میزان کلسترول LDLرادر حدود 9-7درصد کاهش دهد.
بیشترین تاکید در افزایش مصرف سبزیجات و اسید های چرب با زنجیره اشباع نشده ومصرف فیبرها است در رژیم های غذایی مدیترانه ای اسید های چرب دارای یک زنجیره اشباع نشده از مغزی های اصلی تامین کننده غذا میباشند .روغن زیتون و روغن کانولا نمونه هایی از این نوع اسیدهای چرب هستند .رژیم غذایی از انواع ماهی ها و غذاهای حاوی اسید های چرب امگا -3 مثل ماهی قزل الا که غنی از امگا-3 است نقش اثبات شده ای در کاهش ابتلا و کاهش ریسک بیماریهای قلبی دارد.
ورزش :
فعالیت بدنی و تحرک فیزیکی به تنهایی باعث کاهش قابل توجهی در میزان کلسترول میشود وکلسترول LDLراکاهش و میزان کلسترول HDLرا افزایش می دهد. میزان و مقدار فعالیت بدنی توصیه شده به توانایی فیزیکی فرد و سلامت کلی فرد و وضعیت سلامتی قلبی و ریوی دارد .هدف توصیه شده برای ورزش عبارت است از فعالیت بدنی نسبتا شدید به مدت 30 دقیقه درروز برای حد اقل 5بار در هفته است .(پیاده روی سریع با سرعت 5 کیلو متر در ساعت برای بزرگسالان سالم).
فعالیت بدنی و تحرک فیزیکی به تنهایی باعث کاهش قابل توجهی در میزان کلسترول میشود وکلسترول LDLراکاهش و میزان کلسترول HDLرا افزایش می دهد. میزان و مقدار فعالیت بدنی توصیه شده به توانایی فیزیکی فرد و سلامت کلی فرد و وضعیت سلامتی قلبی و ریوی دارد .هدف توصیه شده برای ورزش عبارت است از فعالیت بدنی نسبتا شدید به مدت 30 دقیقه درروز برای حد اقل 5بار در هفته است .(پیاده روی سریع با سرعت 5 کیلو متر در ساعت برای بزرگسالان سالم).
کنترل وزن :
یکی از مشکلات تهدید کننده سلامت جامعه جهانی اپیدمی چاقی است .هر میزان اضافه وزن می تواند کلسترول بد را افزایش دهد کنترل وزن یکی از راهکارهای اصلی و عملی برای پیشگیری از دیس لیپیدمی و فشا رخون و دیابت و بیماری قلبی است .اتخاذ یک رژیم غذایی با میزان کالری کنترل شده با نیاز روزانه فرد میتواند به تمام روش های کنترل چربی و پایین نگه داشتن آن در طول زندگی کمک کند.
یکی از مشکلات تهدید کننده سلامت جامعه جهانی اپیدمی چاقی است .هر میزان اضافه وزن می تواند کلسترول بد را افزایش دهد کنترل وزن یکی از راهکارهای اصلی و عملی برای پیشگیری از دیس لیپیدمی و فشا رخون و دیابت و بیماری قلبی است .اتخاذ یک رژیم غذایی با میزان کالری کنترل شده با نیاز روزانه فرد میتواند به تمام روش های کنترل چربی و پایین نگه داشتن آن در طول زندگی کمک کند.
درمان دارویی :
بسته به میزان سطح کلسترول خون و وجود بیماری زمینه ای و میزان ریسک بیماری قلبی در یک فرد پزشک تصمیم به شروع درمان دارویی می گیرد البته تمام داروهای مصرفی زمانی کامل و مطلوب و موثر خواهد بود که با رژیم غذایی و ورزش و کنترل وزن توام باشد.و اصلاح سبک زندگی اولین گام در بسیاری از افراد مبتلا به بیماری افزایش کلسترول متوسط خون است .
بسته به میزان سطح کلسترول خون و وجود بیماری زمینه ای و میزان ریسک بیماری قلبی در یک فرد پزشک تصمیم به شروع درمان دارویی می گیرد البته تمام داروهای مصرفی زمانی کامل و مطلوب و موثر خواهد بود که با رژیم غذایی و ورزش و کنترل وزن توام باشد.و اصلاح سبک زندگی اولین گام در بسیاری از افراد مبتلا به بیماری افزایش کلسترول متوسط خون است .
مهمترین داروی مورد استفاده در کنترل کلسترول استاتین ها هستند که هرروز اثرات مفید جدید تری از آنها علاوه بر کاهش چربی خون کشف می شود که استاتین ها هم تولید کلسترول راکاهش میدهند و هم توانایی کبد را برای جذب کلسترول اضافی خون افزایش می دهند و هم چنین سطح تری گلیسیرید را کاهش و سطح کلسترول خوب را افزایش می دهند.این داروها بسیار موثر و کم خطرند.نه تنها سطح کلسترول بد خون راکاهش می دهند خطر حمله قلبی را تا حدود 40درصد و خطر سکته مغزی را تا حد اقل20درصد وحداکثر 55درصد و خطر مرگ راتا30درصدکاهش می دهند و ممکن است ریسک بعضی کانسرها و آلزایمر راهم کاهش دهند.
سایر داروهایی که با تجویز پزشک ممکن است استفاده شوند شامل :رزین های باند شونده اسید های صفراوی – اسید نیکوتینیک – فیبرات ها – مهار کننده جذب کلسترول (َAzitimib