گرافیک امروز ایران و بیشترین رخدادهای گرافیک ایران حول محور نمایشگاهها، سالانه ها و دوسالانه های طراحی پوستر صورت می گیرد. این توجه خاص که طراحان گرافیک به این بخش از گرافیک دارند، به این دلیل است که طراحی پوستر میدانی است برای تظاهر سبک و سیاق شخصی هنرمند و مجالی است که در سایر گونه های گرافیک بدان دست نمی یابند. از سوی دیگر پوستر می تواند بیانگر نگاه جامعه و تفکر حاکم بر جامعه باشد و از همین رو از سوی مسوولان و متولیان هنری بیشتر حمایت می شود. برگزاری سالانه هایی با موضوعات روز همچون مقاومت فلسطین و در مکان هایی معتبر چون موزه هنرهای معاصر مبین این مطلب است.
این که چرا نگاه طراحان گرافیک بیشتر به سمت پوستر معطوف شده، دلایلی را شامل می شود که حمایت های دولتی تنها یکی از این عوامل است. ریشه این مساله را می بایست در خود طراحان جستجو کرد و در نوع نگرش آنها به گرافیک. با نگاهی دقیق به گرافیک جهان به دو گونه گرافیک برخواهیم خورد. در تمامی دنیا گرافیک را به عنوان یک شغل می شناسند.
فارغ از هر گونه بیان فردی از هنر. این بدین معناست که طراح گرافیک الزاما نباید هنرمند باشد، در واقع صحبت از تکنسین است نه هنرمند.
طراحی گرافیک فرایندی را طی می کند که با شرکت افراد زیادی صورت می گیرد که طراح یکی از آنهاست. در حقیقت طراح نتیجه کار گروهی را تصویر می کند و روانه بازار می سازد. در اینجا هدف اطلاع رسانی است. اما زمانی که اثر گرافیک را روانه نمایشگاهها و موزه ها می کنیم، هدف اطلاع رسانی نیست این بیان فرهنگ یک جامعه است. پس دو گونه گرافیک برای ما روشن شده است یکی در حیطه تجاری و دیگری در حیطه فرهنگ.
شکل گیری گرافیک در فرایند یک هرم است، یعنی سفارش دهنده آگاه، طراح و مخاطب آگاه و اگر این سه آگاهانه در کنار هم قرار گیرند باعث می شوند تا آثار گرافیک در گونه های مختلفش و در پوستر به گونه ای فاخر و تاثیرگذار در جامعه ظاهر شود.
شاید علت توجه طراحان به گرافیک نمایشگاهی و حرکت های فردی، نبود سفارش دهنده آگاه باشد. اما زمانی که ما این را در شکل ایده آل نداریم، بالطبع وظیفه ما اگاهی دادن به آنهاست.
برگزاری نمایشگاهها تنها می تواند طراحان و جامعه را از نظر فکری درگیر یک موضوع کند که آن هم به دلیل نداشتن محدوده زمانی مشخص و هدف از قبل مشخص شده نمی توان نتیجه خاصی را در مقطع زمانی معین برایش متصور شد. این گونه فعالیت ها تنها می تواند در دراز مدت نتیجه بخش باشند که آن هم با گذشتن زمان از شروع اتفاق تاثیرگذاری خود را از دست خواهند داد.
طی برگزاری این نمایشگاهها ما با طراحان بی شماری برمی خوریم که آثارشان از نظر هنری در سطح بالایی قرار دارند، ولی هرگز سفارش دهنده ای به سراغ شان نخواهد رفت و اصلا جامعه آنها را نمی بیند. چرا که جامعه درگیر با موضوع کار شده است و توجهی به اصل اثر ندارد.
اما چگونه طراحان گرافیک می توانند بر مردم تاثیر بگذارند؟ بدون شک این مهم از طریق نمایشگاهها میسر نخواهد بود، زیرا کارکردی که از نمایشگاه انتظار می رود، این است که عده ای طراح گرد هم جمع شوند و حرف خود را در مورد یکی از موضوعات مطرح شده در جامعه بزنند و در خوش بینانه ترین حالت با غلبه بر احساسات مردم آنها را نیز به تفکر در باره موضوع مطروحه وادارند.
گرافیک حرفه ای است که از دل تبلیغات بیرون آمده است. تفاوت گرافیک با سایر هنرها از جمله نقاشی در قدرت بیان است و اینکه گرافیک می تواند وضع تازه ای را ایجاد کند. گرافیک به سفارش دهنده نیاز دارد تا بتواند شکل بگیرد و طراحان تنها از این طریق است که می توانند در جامعه حضور موثر داشته باشند.
تاثیرگذاری حقیقی طراح نیز از این طریق است. نتیجه حضور طراح در رویدادهای نمایشگاهی علیرغم ارزش و وجاهت اجتماعی و جایگاه هنری در مرحله اول به معطوف خود اوست نه جامعه. این طراح است که با شرکت در این نمایشگاه توانسته به بیان فردی خود برسد و جامعه در صورت توفیق وی ممکن است تحت تاثیر قرار بگیرد. ولی حضور طراح در فرایند تبلیغات به عنوان عنصر اصلی اطلاع رسانی وی را از جایگاه یک هنرمند شخصی به یک هنرمند اجتماعی ارتقا می دهد. چرا که وی نتیجه کار خود را در دستان مردم می بیند.
هنرمندان هر جامعه هستند که فرهنگ جامعه را می سازند قرار گرفتن هنرمندان زیر سلطه فرهنگ حاکم جامعه تنها باعث افول فرهنگی خواهد شد. باید جایگاه هنرمند را در جامعه شناخت و تثبیت کرد. در گرافیک هم به همین صورت است. باید جایگاه طراح گرافیک شناخته شود، تنها در این صورت است که می شود از طریق گرافیک بر جامعه تاثیر گذاشت.
آگاهی در مورد گرافیک را باید به افرادی غیر از طراحان داد. در واقع این صاحبان صنایع و مدیران بازاریابی هستند که می بایست با گرافیک و برخورد صحیح با آن آشنا شوند. برگزاری نمایشگاههای طراحی پوستر امکان خوبی است تا نیروهای هنرمند و خلاق را شناسایی کنیم و حال آنها می بایست بوسیله همان مدیران انتخاب شوند تا در عرصه حرفه ای گرافیک فعالیت کنند. سرمایه هنری چند هزار ساله ما چیزی کمتر از سرمایه های نفتی ما نیست و با این نیروهای هنری که همه ساله در این نمایشگاهها می بینیم، می توانیم گرافیک را نیز بر سر سفره مردم بیاوریم.