گردشگران در اردبیل ماندگار نمی شوند / ترانزیت مسافران نوروزی

[Nicol]

در حالی که پیش بینی شده در تعطیلات نوروزی امسال بیش از 56 میلیون سفر در سطح کشور انجام گیرد، استان اردبیل به عنوان یکی از قطبهای گردشگری کشور به دلیل عدم ماندگاری گردشگران سهم ناچیزی را از صنعت توریسم به خود اختصاص داده است.

به گزارش خبرنگار مهر در اردبیل، این استان برغم قابلیتها و جاذبه های طبیعی، تاریخی و فرهنگی یکی از استانهای کلیدی در حوزه گردشگری و توریسم کشور است، اما به دلیل ضعف زیرساختها در این بخش و عدم ماندگاری گردشگران، از ظرفیتها و پتانسیلهای موجود بهره گیری نمی کند. پیشینه فرهنگی و تاریخی غنی از جمله بقعه شیخ صفی، مسجد جمعه، موزه های مردم شناسی، آبگرمهای معدنی و درمانی، طبیعت متنوع گردشگری، دریاچه طبیعی شورابیل، تفرجگاه های اندبیل و فندقلو، پیست اسکی آلوارس، دامنه کوه سبلان و... فرصتهای ممتازی را برای اردبیل در حوزه توریسم فراهم کرده ولی تعطیلات نوروزی امسال نشان داد علیرغم ورود بیش از 820 هزار گردشگر به استان، میانگین ماندگاری مسافران در اردبیل بسیار پایین تر از میانگین کشوری بوده و گردشگران در اردبیل ماندگار نمی شوند. به نوعی می توان گفت که این استان هم اکنون به مسیری برای ترانزیت مسافران و گردشگران شمال غرب کشور تبدیل شده و به دلیل همجواری با استان گیلان و به عنوان دروازه شمال کشور، گردشگران این مسیر را به استانهای آذربایجان شرقی و غربی و بالعکس پیوند زده و به مسافرخانه ای بین راهی برای گردشگران تبدیل شده که فقط فرصتی را برای تجدید قوا برای مسافران فراهم کرده و آنها را از شهری به شهر دیگر پیوند می دهد. مروری بر آمار بازدیدهای انجام شده طی سالهای گذشته و حال از جاذبه های تاریخی و فرهنگی استان از جمله موزه ها، خانه های تاریخی، حمامها و حتی بقعه شیخ صفی به عنوان اثر بین المللی و مقایسه آن با بازدیدکنندگان سایر جاذبه های استانهای دیگر کشور که شاید بسیاری از آنها پیشینه و ارزش متعادلی با این آثار نداشته باشند، نشان دهنده میزان کم ماندگاری مسافران در اردبیل بوده و مشخص می‌شود که بسیاری از مسافران وارد شده به این استان در خوش‌ بینانه‌ترین حالت تنها یک شب در استان اردبیل اقامت کرده اند. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان کمبود زیر ساختها و خدمات گردشگری، مشکلات تقاضای فصلی، ضعف تبلیغ و اطلاع ‌رسانی، موانع فرهنگی و اجتماعی و عدم همکاری بین سازمان های مرتبط با گردشگری هم اکنون به عنوان مهمترین موانع و چالشهای توسعه گردشگری استان محسوب شده و بی شک با رفع این مشکلات، صنعت گردشگری استان در مسیر توسعه گام بر خواهد داشت و توسعه گردشگری نیز علاوه بر منافع اقتصادی برای جامعه محلی موجب افزایش اشتغال می شود.

 

[Nicol]

سرمایه گذاری 600 میلیارد ریالی برای توسعه زیر ساختهای گردشگری اردبیل به باور این عده باید بپذیریم که دومین محور توسعه استان اردبیل مقوله گردشگری است و تحرک اقتصادی ناشی از فعالیتهای گردشگری، چه در ابعاد ملی و چه در ابعاد منطقه ای موجب ایجاد توسعه پایدار در منطقه خواهد شد. چنانچه مدیرکل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان اردبیل نیز با تاکید این مهم با اشاره به سرمایه گذاری 600 میلیارد ریالی برای توسعه زیر ساختهای گردشگری استان در سال جاری، تحقق آن را از اهداف سازمان خود کرد. بهروز ندایی با بیان اینکه ظرفیت مراکز اقامتی اردبیل برای تعطیلات نوروزی امسال بیش از 20 درصد افزایش یافته است، اظهار داشت: بیش از 22 هزار تخت اقامتی و بالغ بر 32 مرکز و کیوسک اطلاع‌رسانی دائمی و موقتی در سطح این استان آماده پذیرایی از مسافران و گردشگران نوروزی است. به گفته وی بیش از 220 واحد اقامتی اعم از هتل، هتل آپارتمان، متل، مهمان‌پذیر، کمپهای اقامتی، به همراه تعدادی از مدارس، خوابگاه‌های دانشجویی و مهمانسراهای ادارات برای اسکان مسافران و گردشگران تعطیلات نوروزی تدارک دیده شده است. وی با اشاره به قابلیتهای تاریخی و جاذبه های توریستی در استان و موقعیت ویژه آن بخصوص واقع شدن در مسیر تردد اصلی گردشگران و مسافران بویژه گردشگران شمال غرب کشور، ارتقای سطح کیفی و کمی خدمات رسانی به مسافران را به منظور ماندگاری بیشتر آنان در استان، از اولویت های سازمان میراث فرهنگی عنوان کرد. عدم آمادگی روانی شهر اردبیل برای پذیرایی از گردشگران همچنین به عقیده کارشناسان و جامعه شناسان اجتماعی و شهری، حضور گردشگر در هر منطقه ای بویژه به صورت دراز مدت باعث تنوع فرهنگی، رونق اقتصادی، آشنایی با ماهیت منطقه اعم از تاریخ، فرهنگ، سنن، جاذبه های طبیعی و... بوده و در دنیای امروز از ارکان مهم رشد فرهنگ و جامعه محسوب می شود. به گفته یکی از شهروندان همدانی که به عنوان گردشگر نوروزی وارد اردبیل شده است، این استان به دلیل عدم برخورداری از مولفه های ابتدایی در زمینه زیرساختهای گردشگری از جمله شرایط فرهنگی و روانی با کمبودهایی روبرو است. وی که از اساتید دانشگاه همدان است، به خبرنگار مهر در اردبیل گفت: ایجاد شرایط روانی در شهرهای توریستی با ایجاد امکانات مادی و ظاهری متفاوت بوده و به فرهنگ سازی و توجه به مقوله های اجتماعی نیاز دارد، بطوریکه هم اکنون در شهرهای شمالی و برخی از شهرهای بزرگ این شرایط بیش از سایر شهرهای کشور مهیا شده است.

 

[Nicol]

حامد اسدی با بیان اینکه به جز شهر سرعین که از دیرباز به عنوان شهر توریستی کشور مطرح است، در سایر شهرهای استان حتی اماکنی نظیر بازار، مراکز خرید، اماکن تفریحی و گردشگری حتی در ایام عید تعطیل است، یاد آور شد: برنامه اقامت ما در اردبیل چهار روزه بود، اما به دلیل عدم تامین در بحث رفاهی، تفریحی، اقامتی، راهنمایی و... مصمم هستیم بعد از یک روز اقامت به سمت شهرهای شمالی حرکت کنیم. یکی دیگر از مهمانان نوروزی در حالی که به وسایل کامل سفر خود اشاره می کند، افزود: قصد ما یک مسافرت طولانی مدت است و از 25 اسفند ماه سفر خودمان را شروع کرده ایم و پس از اقامت در چند شهر شمالی در حال حاضر در اردبیل هستیم اما به خاطر نبودن مکانهای تفریحی و هتل مناسب تصمیم داریم به سمت تبریز و ارومیه حرکت کنیم. حمید صولتی با اشاره به این که در مدت اقامت خود حتی یک پارکینگ مناسب برای توقف خودرو خود پیدا نکرده است، اضافه کرد: یک گردشگر علاوه بر اماکن اقامتی، غذای سالم و بهداشتی، جاذبه های طبیعی و تاریخی و فرهنگی و... به یک سری امکانات جنبی مثل امکانات رفاهی، پزشکی و راهنمای گردشگری نیاز دارد که متاسفانه فراهم کردن این امکانات در این استان با ضعفهاییی روبرو بود. وی راهنمای گردشگران را در استان بسیار ضعیف توصیف کرد و ابراز داشت: در مبادی ورودی شهر اردبیل کیوسکهای اطلاع رسانی نقشه اردبیل را به مسافران و گردشگران توزیع می کردند که این نقشه در یک برگ و به صورت سیاه و سفید و بدون کیفیت لازم که حتی اسم خیابانها نیز قابل خواندن نبود و اماکن تاریخی و فرهنگی نیز در آن شناسایی نشده بود. این در حالی است که پیش از این سخنگوی ستاد تسهیلات نوروزی با اشاره به راه اندازی 12 ستاد برای تامین و ارائه خدمات رفاهی و تفریحی و افزایش ماندگاری گردشگران در اردبیل، بر ضرورت جذاب سازی برنامه های نوروزی و بهبود خدمات اقامتی و پذیرایی استان تاکید کرده و هدف اصلی ستاد را ماندگار کردن گردشگر در استان اردبیل عنوان کرده بود. به گفته حامد علامتی این ستادها متشکل از کمیته های حقوقی، انتظامی، بهداشت و درمان، ارتباطات و اطلاع رسانی، فرهنگی و اجتماعی، برنامه ریزی و پشتیبانی، خدمات شهری، راهور، امداد و نجات، بازرسی و نظارت و دفاتر خدمات مسافرتی در راستای رفاه حال گردشگران نوروزی تا پایان تعطیلات فعالیت خواهند کرد. وی همچنین یادآور شده بود که علاوه بر ستاد تسهیلات نوروزی ستاد دایمی تسهیلات سفر های استان نیز برای تمام ایام سال فعالییت خود را در استان آغاز کرده است.

 

[Nicol]

تبلیغات برون محیطی" کلید گمشده گردشگری اردبیل " با همه این اوصاف و علاوه بر ضعف زیرساختهای اقامتی و تفریحی و رفاهی در این استان، به نظر می رسد که اردبیل در زمینه "تبلیغات برون محیطی" به عنوان کلید گمشده گردشگری با مشکلات بسیار بزرگی روبروست که تنها نیازمند برنامه ریزی بلند مدت و سرمایه گذاری است تا در این زمینه به توسعه لازم دست یابد. امروزه به نسبتی که شهروندان اردبیلی جاذبه های گردشگری استانهای دیگر را می شناسند، امکانات و قابلییتهای استان خود را معرفی نکرده اند و حتی می توان به جرئت گفت که خود نیز نمی دانند استان دارالارشاد اردبیل زیباییهایی فراتر از چشمه های بهشتی دارد. این معضل که بی شک متاثر از تبلیغات برون محیطی ما است، همواره اولویت دست چندم را داشته و باعث می شود که داستان گردشگری اردبیل در ابتدای راه سر نخ مشکلات را گم کند و نتواند در چند سال گذشته تحول قابل ملاحظه ای داشته باشد. بسیاری از گردشگران که به اردبیل سفر کرده اند در گفتگو با خبرنگار مهر بر این نکته اذعان داشتند که از مجموع جاذبه های گردشگری تاریخی، فرهنگی و طبیعی آن فقط دریاچه شورابیل، بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی و شهر توریستی سرعین را شنیده اند و از دیگر جاذبه ها نظیر موزه های باستان شناسی و مردم شناسی، حمامها و خانه های تاریخی، موزه مفاخر دینی، بازار بزرگ قیصریه اردبیل، مسجد جمعه، مجموعه تفریحی آلوارس، طبیعت گردنه حیران، جنگل فندقلو و... اطلاعات کاملی ندارند. رادیو تخصصی گردشگری در اردبیل راه اندازی می شود اما باید توجه داشته باشیم که این مجموعه غنی و بی نظیر تاریخی و فرهنگی تنها بخشی از جاذبه های گردشگری شهرستان اردبیل و سرعین بوده و علاوه بر آن سایر شهرستانهای استان نیز نمونه های بی نظیری از جاذبه های گردشگری در بطن خود دارند که تاکنون به دلیل عدم اطلاع رسانی در بستر ملی و کشوری و تبلیغات برون محیطی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. مشاور مدیر کل صدا و سیمای مرکز اردبیل در گفتگو با خبرنگار مهر با تاکید بر ضرورت اطلاع رسانی در حوزه گردشگری استان از راه اندازی رادیوی تخصصی گردشگری در اردبیل خبر داد و افزود: مجوز ایجاد رادیوی تخصصی گردشگری برای این استان اخذ شده که با حمایتهای لازم این رادیو بزودی راه اندازی خواهد شد. جلیل شامی برنامه های آموزشی برای صنوف مختلف مرتبط با گردشگران، ارائه اطلاعات مناطق گردشگری استان، معرفی آبهای درمانی و مزایای آن، اطلاعات راهنمایی و رانندگی، هواشناسی و بهداشتی درمانی به گردشگران و... را از مهمترین برنامه های این رادیو عنوان کرد.

 

[Nicol]

وی با اشاره به ورود سالانه شش میلیون گردشگر به این استان خاطر نشان کرد: با توجه به اینکه براساس چشم انداز برنامه پنجم توسعه این رقم به 10 میلیون نفر افزایش خواهد یافت، ایجاد این رادیو می تواند در جذب و ماندگاری گردشگران در استان اثر گذار باشد.

مشاور مدیر کل صداو سیمای مرکز اردبیل رادیو را بهترین رسانه همراه گردشگر دانست و تصریح کرد: با راه اندازی این رادیو علاوه بر اینکه گردشگران تمام اطلاعات مربوط به مراکز سیاحتی استان را از این رادیو دریافت خواهند کرد، این رادیو می تواند پل ارتباطی مسئولان، گردشگران و مردم باشد تا موانع پیشروی این صنعت در استان برطرف شود. به گفته شامی این رادیو روزانه 6 تا 8 ساعت برنامه تولیدی و زنده اجرا خواهد کرد. با وجود اینکه اعلام شده حدود یک میلیون گردشگر وارد استان شده است، شواهد حاکی از آن است که تعداد اندکی از این گردشگران تمایل به ماندگاری طولانی مدت و مهمتر از آن انتخاب اردبیل به عنوان مقصد گردشگری در فرصتهای دیگر دارند، چرا که برخلاف سایر شهرهای توریستی، در ایام نوروز خیابانهای اردبیل به قدری خلوت و غرق در سکوت تعطیلی است که شوق فریاد بهار بر دهانش خشک شده و این استان به عنوان قطب گردشگری کشور هیچ گاه نتوانسته آمادگی خود را رفع نیاز مهمانانش اثبات کند. باید گفت برخلاف مهمان نوازی ذاتی شهروندان اردبیلی با غذاهای محلی و سوغاتیهای منحصر به فرد که از گذشته تاکنون زبانزد عام و خاص بوده، تدارکات مهمان پذیری در این استان تنها در حد برنامه های روی کاغذ باقی مانده است.