Maryam
متخصص بخش ادبیات
روایت پرواز از خاك تا افلاك
پس از پایان نمایش مجموعه تلویزیونی «مختارنامه» و ویژه برنامه های ماه رمضان سیما، پخش سریال «شوق پرواز» از شبكه اول سیما آغاز شد؛ سریالی كه به روایت زندگی، مبارزات و شهادت شهید «عباس بابایی» می پردازد. شوق پرواز، روایتگر زندگی سرلشكر خلبان عباس بابایی، معاون عملیات نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران است كه هنگام بازگشت از یك مأموریت برون مرزی، هدف اصابت گلوله پدافند هوایی دشمن بعثی قرار گرفت و به درجه رفیع شهادت نایل آمد.
بخش هایی از این سریال در شهرستان قزوین تصویربرداری شده، چون بخشی از زندگی شهید بابایی در آن شهر گذشته است، همچنین بخشی از سریال در آمریكا به تصویر كشیده شده است، زیرا عباس بابایی در ۲۲ سالگی و برای ادامه تحصیلات خود به آمریكا مسافرت كرد. لوكیشن ها بجز قزوین در شهرهای اصفهان، دزفول، بوشهر، مكه مكرمه و همچنین یك كشور اروپایی (به جای آمریكا) است.
سریال شوق پرواز تنها به روایت زندگی شهید عباس بابایی محدود نمی شود، بلكه دوران زندگی آن شهید و محیط اجتماعی او چه در آمریكا و چه قبل و بعد از انقلاب را روایت می كند. همان طور كه مشهود است، نقطه آغاز و تكیه داستان سریال كاملا امروزین است. در شوق پرواز، داستان زن محققی روایت می شود كه درباره زندگی شهید بابایی تحقیق می كند. نامزد او حدود ۶ ماه است كه برای انجام كاری به خارج از كشور رفته و از تحقیق وی خبر ندارد. زن تحقیقات خود را درباره زندگی شهید بابایی آغاز می كند، با خانواده آن شهید آشنا می شود و اطلاعات ارزشمندی از زندگی آن شهید كسب می كند. زن در یك سانحه رانندگی مجروح می شود و به اغما می رود. همسر او پس از بازگشت، از طریق دست نوشته ها، عكس ها، سی دی ها و فیلم هایی كه متعلق به همسرش است از موضوع تحقیق مطلع می شود و تصمیم می گیرد كار را خودش ادامه دهد. در حین وقوع داستان و تحقیقات این زوج درباره زندگی شهید بابایی، قسمت هایی از زندگی این شهید در دوران كودكی، جوانی، ازدواج، فرماندهی در پایگاه های شكاری تا شهادت وی در سال ۶۶ به تصویر در می آید. این مجموعه در حال حاضر از شبكه یك سیما مهمان خانه هاست وگفت وگو با عوامل سریال را پیش رو دارید.
مجموعه ای همه جانبه نگر
جواد نوروزبیگی، تهیه كننده سریال شوق پرواز درباره این مجموعه می گوید: «زمانی كه تهیه این مجموعه به من پیشنهاد شد، با افتخار پذیرفتم و معتقدم این مسوولیت چیزی جز سعادت نبوده است.»
وی درباره این سریال می گوید: «بدون شك نمایش سریال شوق پرواز قدم بسیار بزرگی است برای ترویج فرهنگ و ارزش های انقلاب و دفاع مقدس در جامعه و همچنین معرفی كردن یكی از شهدای دلاور این عرصه به نسل جوان. سریال شوق پرواز بسیار جذاب است و برای نسل حاضر ساخته شده و برخی زوایای زندگی این شهید مانند علاقه به پرواز، تحصیلات در خارج كشور و در نهایت عشق، با زندگی نسل حاضر هم ارتباط پیدا می كند و این ارتباط به اثر بخشی كار می انجامد.»
تهیه كننده این مجموعه درباره همكاری خانواده شهید بابایی در موفقیت این سریال افزود: «در سنت ایرانی صحبت كردن از خاطره های شخصی و مسائل خصوصی چندان ساده نیست، اما خانواده محترم شهید بابایی كه در كنار ما و در جامعه امروز زندگی می كنند، با بزرگواری این فرصت را به مردم این سرزمین داده اند تا با مرور خاطره زندگی آنها، مردم قهرمانشان را بشناسند.»
معمولا انتخاب بازیگر برای نقش خاص، حساسیت بالاتری را می طلبد، انتخاب بازیگری برای نقش شهید بابایی، مادر شهید، پدر شهید، همسر شهید و... كار ساده ای نبود. نوروز بیگی دراین باره می گوید: «ما سعی كردیم از بهترین های سینما و تلویزیون استفاده كنیم و به نظرم موفق هم بودیم، شهاب حسینی در این نقش بدون اغراق و بدون تصنع شبیه زندگی واقعی شهید بابایی است، او شهید بابایی را ملموس و دوست داشتنی بازی كرده و سیمایی زمینی به قهرمان بزرگ ملت بخشیده است، كوشش ستاره اسكندری برای فاصله گرفتن از نقش های قبلی، حضور دلنشین مینا جعفرزاده، فخرالدین صدیق شریف، الهام حمیدی و عبدالرضا اكبری و بازی شهرام حقیقت دوست همه با كیفیت و دقیق انجام شده است.»
تهیه كننده شوق پرواز درباره تاثیر حضور صمدی در موفقیت این سریال می گوید: «یدالله صمدی برای روایت قصه زندگی شهید بابایی، گذشته را به حال پل زده و از فلاش بك استفاده كرده و برای تولید یك اثر باكیفیت تلاش بسیاری كرد. شوق پرواز نشان دهنده این است كه صمدی با عشق این مجموعه را ساخته است. شیوه داستان پردازی، انتخاب بازیگرها، طراحی صحنه و لباس، فضاسازی و دیالوگ ها این سریال را به مجموعه ای شسته رفته و حرفه ای تبدیل كرده است. دوران كودكی عباس، فضای مدرسه و حس و حال زندگی در روزگاری كه سپری شده، خوب از كار در آمده است. دوران جوانی شهید بابایی با آمدن شهاب حسینی به مجموعه جذاب تر شده است، رابطه عباس با خانواده و عشق او به دختر دایی اش به اندازه كافی دراماتیك هست و ارتباط با خانواده شهید بابایی و تمامی مصالح در اختیار نویسندگان و كارگردان مجموعه قرار داده شد تا شوق پرواز تنها محدود به نمایش بُعد اجتماعی زندگی این شهید بزرگوار نشود.»
وی درباره موفقیت این سریال در ارتباط با مخاطب تصریح می كند: «آمار هایی كه صدا وسیما از میزان رضایت مردم از پخش سریال شوق پرواز ارائه كرده، نشان می دهد مخاطب از این سریال رضایت دارد. این آمارها نشان می دهد كه مخاطب توانسته با زندگی شهید بابایی و سریال شوق پرواز ارتباط برقرار كند و این نشان دهنده موفقیت این سریال است.»
این تهیه كننده ادامه می دهد: «عده ای شروع سریال را نامناسب می دانند، اما آنچه عموم مردم پسندیده اند، نقطه شروع شوق پرواز بوده است. این مساله و انتخاب لیلی به عنوان شخصی كه از نظر وابستگی به وطن در ضلع مقابل شهید بابایی قرار گرفته، تضادی هنری در كار خلق كرده است.»
نوروز بیگی درباره این تضاد هنری می گوید: «شخصیت لیلی كه با بازی ستاره اسكندری در حال اجراست، دقیقا در نقطه مقابل عباس قرار می گیرد؛ عباس بابایی تحصیل در آمریكا را رها می كند و برای دفاع از خاك كشورش به میهن بازمی گردد اما لیلی به دلیل مشكلاتی قصد ترك وطن دارد و هیچ گونه وابستگی به نظام ندارد و انتخاب این نقطه شروع و در ادامه كار، پرداختن به ناگفته های زندگی عباس بابایی و زوایایی از زندگی او بسیار در جذب مخاطب موثر بود.»
تهیه كننده شوق پرواز درپاسخ به این كه مجموعه در رسیدن به كودكی شهید عباس بابایی افت پیدا می كند، تاكید دارد: «با پیوستن شهاب حسینی و شهرام حقیقت دوست به بدنه اصلی قصه، باردیگر نمودار جذب مخاطب رشد قابل ملاحظه ای پیدا كرد.»
نوروزبیگی درباره رضایتش از تهیه كنندگی این مجموعه می گوید: «موفقیت از پیش معلوم این مجموعه عامل تلاش بیشتر سینما و تلویزیون كشورمان برای تولید فیلم ها و سریال هایی درباره شهیدان شد. خانواده بسیاری از شهدا همانند شهیدان باكری، متوسلیان، زین الدین و شهید بروجردی برای تولید فیلم اعلام آمادگی كردندكه به لطف خدا تهیه دو مجموعه شهیدان بروجردی و احمد متوسلیان به عهده من است كه در مرحله نگارش است.»
نقش شهید بابایی یك امانت الهی بود
نقش شهید عباس بابایی در سریال شوق پرواز را سیدشهاب حسینی بازی كرده است. او بازیگر توانایی است كه حضورش در این سریال اعتقادی و قلبی بود. او بارها ارادت خودش به شهدای انقلاب و دفاع مقدس را علنی كرده است.
شهاب حسینی در دیدار هنرمندان و مسوولان صداوسیما با رهبر معظم انقلاب اسلامی از سخنرانان جلسه بود و به حضور خود در این سریال هم اشاره كرد. وی گفت: از همسر شهید بابایی شنیده ام كه موضوع ساخت فیلم در خصوص این شهید از سال ۱۳۷۳ مد نظر رهبر معظم انقلاب (مدظله العالی) بوده است و اكنون بعد از این همه سال بنده دارم خبر می دهم كه فیلمبرداری این مجموعه رو به اتمام است.
وی این نقش را یك امانت الهی دانست و افزود: این نقش كه به من محول شد، برای ایفای آن از خداوند متعال مدد خواستم.
وی بیان كرد: «به قول آقای ضرغامی ما سربازان فرهنگی كشورمان هستیم، مانند نسل قبل كه سربازان رزمنده كشورمان بودند و كیان مملكت را حفظ كردند.»
حسینی ضمن توصیه برای صرف بودجه بیشتر در ساخت فیلم از زندگی بزرگان تصریح كرد: «فیلم هایی ساخته شود تا جوانان ما به بی هویتی مبتلا نشوند؛ فیلم هایی از زندگی بزرگان كشورمان در عرصه های تاریخی، ادبی، فرهنگی، سیاسی و همچنین ورزشی كشوری كه تاریخ چند هزار ساله دارد و متمدن تر از دیگر ممالك است.»
باید به زندگی شهدا عمیق تر نگاه شود
وقتی نام فخرالدین صدیق شریف می آید، ناخودآگاه یاد نقش های ماندگارش در فیلم ها و سریال های تاریخی می افتیم. از فیلم گراند سینما گرفته تا روز واقعه، مریم مقدس، ابراهیم خلیل الله و سریال در چشم باد كه نقش حاج قاسم را در آن بازی می كرد. صدیق شریف متولد ۱۳۳۴ تهران است. بازیگری را از دوران دبیرستان آغاز كرد. در آن زمان برای بازی در نمایشنامه های مختلف دعوت شد و سال ۱۳۵۵ پس از آشنایی با پرویز بشردوست، نمایشنامه خبرهای روز را در خانه نمایش اداره برنامه های تئاتر بازی كرد. سال ۶۱ به صورت حرفه ای به جمع بازیگران تلویزیون پیوست و سال ۶۷ با بازی در فیلم گراند سینما وارد سینما شد. او تاكنون در ده ها سریال تلویزیونی و ۲۰ فیلم سینمایی بازی كرده و هم اكنون نیز مشغول بازی در سریال شوق پرواز است.
وی درباره شكل گیری حضورش در شوق پرواز می گوید: این كار از طرف یكی از عوامل پیشنهاد شد من نیز بازی در این مجموعه را بعد از مطالعه فیلمنامه پذیرفتم. كار كردن در این گونه مجموعه ها سعادت می خواهد كه به لطف خدا شامل ما هم شد. البته از آنجا كه هم جواد نوروزبیگی و هم یدالله صمدی را می شناختم با اعتماد كامل در این سریال بازی كردم.
صدیق شریف در ادامه درباره همكاری با صمدی این گونه بیان می كند: یكی از ویژگی های صمدی این است كه همواره سعی می كند بوی زندگی ایرانی و سنت ایرانی در كارهایش جریان داشته باشد و با نگاه ظریف و موشكافانه خود قصه را پیش می برد و به نظر من این یك حسن است، چرا كه مخاطب با زندگی ایرانی و سنت ایرانی بهتر می تواند ارتباط برقرار كند.
بازیگر نقش پدر شهید بابایی درباره نقشش می گوید: «من در این سریال نقش حاج اسماعیل بابایی، پدر شهید بابایی را بازی می كنم. این شخصیت دارای وجوه مختلف است. در طول بازی سعی كردم به نقش نزدیك شوم، یعنی تنها به فیلمنامه اكتفا نكردم و در طول بازی سعی كردم در ارتباط با خانواده شهید بابایی ابعاد مختلف این شخصیت را در خودم پیدا كنم تا آنچه باید را بازی كنم.»
او همچنین ادامه می دهد كه «باید به زندگی شهدا عمیق تر نگاه شود؛ چرا كه این شخصیت ها نه تنها تكرار نمی شوند بلكه برای نسل های آینده الگو هستند. سیما باید زندگی بزرگانی همچون شهید بابایی را در قالب نمایش و با نگاه امروز در تلویزیون و سینما نمایش دهد؛ بعد از بخش شوق پرواز تازه مردم متوجه شدند كه شهید بابایی چه ویژگی هایی داشت و نسبت به این گونه مجموعه ها اشتیاق نشان دادند.
بازیگر این سریال درباره جایگاه شوق پرواز در پرونده هنری خود توضیح می دهد: «از بازی ام بسیار راضی هستم و خوشحالم كه افتخار بازی در كنار هنرمندان خوب را داشتم. شوق پرواز جزو كارهایی بود كه اثرگذاری بالایی در من داشته و باید بگویم این نقش با تار و پودم گره خورده است.
وی در پاسخ به این كه آموخته های تئاتری شما در این فیلم چقدر به كمك تان می آیند، پاسخ داد:«به نظر من تئاتر، مادر هنر بازیگری است. یك بازیگر تئاتر، ریشه های محكم تری دارد. البته بازیگر تئاتر باید بتواند خودش را با شرایط سینما تطابق دهد وگرنه این مساله به وجود می آید كه می گویند فلان بازیگر سینما بازی تئاتری دارد.»
صدیق شریف درباره تفاوت بازی سینمایی و تلویزیونی می گوید: «جنس بازی در تلویزیون و سینما متفاوت است. البته الان كه تلویزیون هایی با صفحه عریض آمده اند، شرایط فرق كرده است. بازیگر تلویزیونی باید با دقت بیشتری كارش را اجرا كند و باید به بازی سینمایی نزدیك شود. چون وقتی پرده عریض می شود، حركات بازیگر ریزتر دیده می شود. یك حركت ابرو در نمای كلوزآپ چندین حالت مختلف پیدا می كند.
بازیگر سریال شوق پرواز درباره تفاوت بازیگران هم نسل خودش و بازیگران نسل جدید می گوید: «شرایط با گذشته فرق كرده است. هر نسلی شرایط خاص خودش را دارد. همه چیز سرعت گرفته و ورود به عرصه بازیگری نیز به كندی گذشته نیست. البته ورود به این عرصه مهم نیست. ماندگاری بازیگر مهم تر است. بازیگری حرفه سختی است و سختی آن محدود به شرایط صحنه و جلوی دوربین نیست. بازیگر باید سعی كند موقعیت خودش را، برای مدت طولانی حفظ كند و در برابر جامعه اش متعهد است. در حال حاضر شرایط خوبی برای چهره های جوان به وجود آمده است.»
از رفتارهای مادر شهید بابایی الهام گرفتم
سریال شوق پرواز از زمان تولید تا پخش مورد توجه بوده و دلیلش را می توان در كنار قصه روایی مجموعه، حضور تیم مناسب فیلمساز و بازیگران دانست؛ یعنی تركیبی از بازیگران چهره تا پیشكسوت. مینا جعفرزاده، بازیگر ۵۵ ساله ای كه سابقه بازی در «فیل در تاریكی»، «دختری با كفش های كتانی»، «كیفر» و «اخراجی ها» را دارد، در فیلم یدالله صمدی، نقش مادر شهید را ایفا می كند.
وقتی بازیگری نقش مادر شهید را بازی می كند، نقش او پررنگ تر می شود و انتظار مخاطب از او بالاتر می رود؛ چرا كه مخاطب منتظر دیدن نقشی نزدیك به واقعیت است، مینا جعفرزاده دراین باره می گوید: «من قبلا هم در سریال ها و كارهای سینمایی، نقش هایی همانند نقشم در «شوق پرواز» را داشته ام. یادم هست، برای نخستین بار كه جلوی دوربین «تفنگ سر پر» قرار گرفتم، اصلا نمی دانستم چه كار كنم و به چه شكل خودم را جمع كنم؛ اما الان خیلی راحت تر با نقش كنار می آیم و سعی می كنم دقیقا خود نقش شوم. سریال شوق پرواز فضای خاصی داشت و از تیم خوبی هم برخوردار بود.»
جعفرزاده درباره معیارهایش برای انتخاب یك نقش می گوید: «فیلمنامه خوب، كارگردان و گروه حرفه ای، مهم ترین معیارهای من برای انتخاب یك نقش است.»
وی درباره تفاوت نقشش با كارهای قبلی می گوید: «مهم ترین تفاوت نقشم این است كه من شخصیت واقعی این نقش را دیدم؛ بسیار تفاوت دارد وقتی قرار است نقشی را بازی كنی كه شخصیت او را می بینی با نقشی كه باید شخصیت او را از روی فیلمنامه برداشت كنی و چون باید خودم را با مادر واقعی شهید بابایی هماهنگ می كردم كه حتی لحن گفتار و حركاتم شبیه او شود با ایشان دیدار هم داشتم، حتی باید بگویم از جذابیت های مادر شهید بابایی علاقه بیش از حد به روسری سفید است و ما نیز از همان نوع پوشش استفاده كردیم تا در حد امكان نقش واقعی شود. برای این هماهنگی نیز واقعا تلاش كردم. هم من و هم شهاب حسینی تلاش كردیم، نقش مادر و فرزندی را به مخاطب تلقین كنیم. امیدوارم همین طور شده باشد.»
بازیگر نقش مادر شهید بابایی درباره چگونگی نزدیك شدنش به نقش می گوید: «برای این نقش، تنها به خود فیلمنامه اكتفا نكردم. با خانواده شهید بابایی گفت وگو داشتیم، بخصوص این كه مادر شهید را از نزدیك دیدم. الهام های بسیاری از رفتار، حرف زدن و حتی چای خوردن تا لحن صدا كردن عباس و... را از وی گرفتم كه بتوانم مثل خودش در فیلم ظاهر شوم و برای این كه بیننده نقش را باور كند، نشست و دیدارهایی با خانواده شهید داشتیم. من پسری نداشته ام كه آن را این گونه از دست بدهم اما وقتی مادر شهید را می دیدم، واقعا حس او را دریافت می كردم و برایم دلپذیر بود. به قدری این نقش در درونم اثر گذاشته بود كه وقتی شهاب حسینی چادر مرا می بوسید، آن لحظه حس كردم پسر واقعی خودم است و دیگر خودم را در قالب نقش نمی دیدم. به نظرم حس علاقه مادرشهید بابایی به پسرش و علاقه شهید بابایی به مادرش در بازی من و شهاب حسینی دیده می شود چرا كه هم من و هم شهاب حسینی برای رسیدن به بازی موفق با خانواده شهید بابایی دیدار داشتیم و هر دو تلاش كردیم این رابطه به واقعیت نزدیك شود. در حالت كلی، شهدا به فردی می مانند كه مثل نوزاد پاك به دنیا می آیند و پاك هم از دنیا می روند.»
جعفرزاده درباره روابط با تیم بازیگران این مجموعه می گوید: «همكاری با تیم بسیار عالی بود چرا كه همه هنرمندان با تجربه حضور داشتند اما شهاب حسینی محور اصلی قصه است؛ او واقعاً برای این نقش ساخته شده بود و بخوبی توانست از عهده اش برآید. اگر بگویم در نقش آفرینی خود را شهید بابایی می دید، اغراق نكرده ام. برای همین هم مثل مادر و پسر بودیم. گرچه نخستین تجربه من با او بود ولی برایم جالب و راضی كننده است.، این مجموعه تیم بازیگری مناسبی داشت و این را می توان در بازی آقای صدیق شریف و بقیه هم دید. برای هركسی تیم بازیگری و نقش روبه رو مهم است چون كار شخص نیز بهتر به چشم می آید و مخاطب نیز، تاثیر و حس را بیشتر در روابط میان بازیگران می بیند.»
وی درباره تجربه همكاری با یدالله صمدی می گوید: «بر كار بازیگران نظارت داشت و مشورت های خوبی می داد. من درباره نحوه پرداخت نقشم در كنار اطلاعاتی كه داشتم، از مشورت های آقای صمدی بسیار استفاده كردم، البته بجز وجود آقای نوروزبیگی و صمدی به عنوان تهیه كننده و كارگردان، داستان فیلم هم واقعی و جالب بود. داستان مستند زندگی فردی كه شاید من ندیده بودمش اما دورادور مثل خیلی ها آشنایی با او داشتم، واقعاً جذاب و برایم مایه افتخار بود كه در این مجموعه بازی كردم.»
جعفرزاده در پاسخ به این كه حضور در این سریال چقدر شما را راضی كرد، می گوید: «همه عوامل كار حرفه ای بودند. در عین حال، داستان مربوط به شهید بزرگواری بوده كه به قول آنهایی كه او را از نزدیك دیده بودند، آدم كاملی بوده و امروز نبود او در جامعه احساس می شود. بازی در این سریال برایم بسیار دلپذیر است و اگر باز هم داستان شهدای دیگر ساخته شود و به من پیشنهاد همكاری داده شود، حتما می پذیرم.»
بخش هایی از این سریال در شهرستان قزوین تصویربرداری شده، چون بخشی از زندگی شهید بابایی در آن شهر گذشته است، همچنین بخشی از سریال در آمریكا به تصویر كشیده شده است، زیرا عباس بابایی در ۲۲ سالگی و برای ادامه تحصیلات خود به آمریكا مسافرت كرد. لوكیشن ها بجز قزوین در شهرهای اصفهان، دزفول، بوشهر، مكه مكرمه و همچنین یك كشور اروپایی (به جای آمریكا) است.
سریال شوق پرواز تنها به روایت زندگی شهید عباس بابایی محدود نمی شود، بلكه دوران زندگی آن شهید و محیط اجتماعی او چه در آمریكا و چه قبل و بعد از انقلاب را روایت می كند. همان طور كه مشهود است، نقطه آغاز و تكیه داستان سریال كاملا امروزین است. در شوق پرواز، داستان زن محققی روایت می شود كه درباره زندگی شهید بابایی تحقیق می كند. نامزد او حدود ۶ ماه است كه برای انجام كاری به خارج از كشور رفته و از تحقیق وی خبر ندارد. زن تحقیقات خود را درباره زندگی شهید بابایی آغاز می كند، با خانواده آن شهید آشنا می شود و اطلاعات ارزشمندی از زندگی آن شهید كسب می كند. زن در یك سانحه رانندگی مجروح می شود و به اغما می رود. همسر او پس از بازگشت، از طریق دست نوشته ها، عكس ها، سی دی ها و فیلم هایی كه متعلق به همسرش است از موضوع تحقیق مطلع می شود و تصمیم می گیرد كار را خودش ادامه دهد. در حین وقوع داستان و تحقیقات این زوج درباره زندگی شهید بابایی، قسمت هایی از زندگی این شهید در دوران كودكی، جوانی، ازدواج، فرماندهی در پایگاه های شكاری تا شهادت وی در سال ۶۶ به تصویر در می آید. این مجموعه در حال حاضر از شبكه یك سیما مهمان خانه هاست وگفت وگو با عوامل سریال را پیش رو دارید.
مجموعه ای همه جانبه نگر
جواد نوروزبیگی، تهیه كننده سریال شوق پرواز درباره این مجموعه می گوید: «زمانی كه تهیه این مجموعه به من پیشنهاد شد، با افتخار پذیرفتم و معتقدم این مسوولیت چیزی جز سعادت نبوده است.»
تهیه كننده این مجموعه درباره همكاری خانواده شهید بابایی در موفقیت این سریال افزود: «در سنت ایرانی صحبت كردن از خاطره های شخصی و مسائل خصوصی چندان ساده نیست، اما خانواده محترم شهید بابایی كه در كنار ما و در جامعه امروز زندگی می كنند، با بزرگواری این فرصت را به مردم این سرزمین داده اند تا با مرور خاطره زندگی آنها، مردم قهرمانشان را بشناسند.»
معمولا انتخاب بازیگر برای نقش خاص، حساسیت بالاتری را می طلبد، انتخاب بازیگری برای نقش شهید بابایی، مادر شهید، پدر شهید، همسر شهید و... كار ساده ای نبود. نوروز بیگی دراین باره می گوید: «ما سعی كردیم از بهترین های سینما و تلویزیون استفاده كنیم و به نظرم موفق هم بودیم، شهاب حسینی در این نقش بدون اغراق و بدون تصنع شبیه زندگی واقعی شهید بابایی است، او شهید بابایی را ملموس و دوست داشتنی بازی كرده و سیمایی زمینی به قهرمان بزرگ ملت بخشیده است، كوشش ستاره اسكندری برای فاصله گرفتن از نقش های قبلی، حضور دلنشین مینا جعفرزاده، فخرالدین صدیق شریف، الهام حمیدی و عبدالرضا اكبری و بازی شهرام حقیقت دوست همه با كیفیت و دقیق انجام شده است.»
تهیه كننده شوق پرواز درباره تاثیر حضور صمدی در موفقیت این سریال می گوید: «یدالله صمدی برای روایت قصه زندگی شهید بابایی، گذشته را به حال پل زده و از فلاش بك استفاده كرده و برای تولید یك اثر باكیفیت تلاش بسیاری كرد. شوق پرواز نشان دهنده این است كه صمدی با عشق این مجموعه را ساخته است. شیوه داستان پردازی، انتخاب بازیگرها، طراحی صحنه و لباس، فضاسازی و دیالوگ ها این سریال را به مجموعه ای شسته رفته و حرفه ای تبدیل كرده است. دوران كودكی عباس، فضای مدرسه و حس و حال زندگی در روزگاری كه سپری شده، خوب از كار در آمده است. دوران جوانی شهید بابایی با آمدن شهاب حسینی به مجموعه جذاب تر شده است، رابطه عباس با خانواده و عشق او به دختر دایی اش به اندازه كافی دراماتیك هست و ارتباط با خانواده شهید بابایی و تمامی مصالح در اختیار نویسندگان و كارگردان مجموعه قرار داده شد تا شوق پرواز تنها محدود به نمایش بُعد اجتماعی زندگی این شهید بزرگوار نشود.»
وی درباره موفقیت این سریال در ارتباط با مخاطب تصریح می كند: «آمار هایی كه صدا وسیما از میزان رضایت مردم از پخش سریال شوق پرواز ارائه كرده، نشان می دهد مخاطب از این سریال رضایت دارد. این آمارها نشان می دهد كه مخاطب توانسته با زندگی شهید بابایی و سریال شوق پرواز ارتباط برقرار كند و این نشان دهنده موفقیت این سریال است.»
نوروز بیگی درباره این تضاد هنری می گوید: «شخصیت لیلی كه با بازی ستاره اسكندری در حال اجراست، دقیقا در نقطه مقابل عباس قرار می گیرد؛ عباس بابایی تحصیل در آمریكا را رها می كند و برای دفاع از خاك كشورش به میهن بازمی گردد اما لیلی به دلیل مشكلاتی قصد ترك وطن دارد و هیچ گونه وابستگی به نظام ندارد و انتخاب این نقطه شروع و در ادامه كار، پرداختن به ناگفته های زندگی عباس بابایی و زوایایی از زندگی او بسیار در جذب مخاطب موثر بود.»
تهیه كننده شوق پرواز درپاسخ به این كه مجموعه در رسیدن به كودكی شهید عباس بابایی افت پیدا می كند، تاكید دارد: «با پیوستن شهاب حسینی و شهرام حقیقت دوست به بدنه اصلی قصه، باردیگر نمودار جذب مخاطب رشد قابل ملاحظه ای پیدا كرد.»
نوروزبیگی درباره رضایتش از تهیه كنندگی این مجموعه می گوید: «موفقیت از پیش معلوم این مجموعه عامل تلاش بیشتر سینما و تلویزیون كشورمان برای تولید فیلم ها و سریال هایی درباره شهیدان شد. خانواده بسیاری از شهدا همانند شهیدان باكری، متوسلیان، زین الدین و شهید بروجردی برای تولید فیلم اعلام آمادگی كردندكه به لطف خدا تهیه دو مجموعه شهیدان بروجردی و احمد متوسلیان به عهده من است كه در مرحله نگارش است.»
نقش شهید عباس بابایی در سریال شوق پرواز را سیدشهاب حسینی بازی كرده است. او بازیگر توانایی است كه حضورش در این سریال اعتقادی و قلبی بود. او بارها ارادت خودش به شهدای انقلاب و دفاع مقدس را علنی كرده است.
شهاب حسینی در دیدار هنرمندان و مسوولان صداوسیما با رهبر معظم انقلاب اسلامی از سخنرانان جلسه بود و به حضور خود در این سریال هم اشاره كرد. وی گفت: از همسر شهید بابایی شنیده ام كه موضوع ساخت فیلم در خصوص این شهید از سال ۱۳۷۳ مد نظر رهبر معظم انقلاب (مدظله العالی) بوده است و اكنون بعد از این همه سال بنده دارم خبر می دهم كه فیلمبرداری این مجموعه رو به اتمام است.
وی این نقش را یك امانت الهی دانست و افزود: این نقش كه به من محول شد، برای ایفای آن از خداوند متعال مدد خواستم.
وی بیان كرد: «به قول آقای ضرغامی ما سربازان فرهنگی كشورمان هستیم، مانند نسل قبل كه سربازان رزمنده كشورمان بودند و كیان مملكت را حفظ كردند.»
حسینی ضمن توصیه برای صرف بودجه بیشتر در ساخت فیلم از زندگی بزرگان تصریح كرد: «فیلم هایی ساخته شود تا جوانان ما به بی هویتی مبتلا نشوند؛ فیلم هایی از زندگی بزرگان كشورمان در عرصه های تاریخی، ادبی، فرهنگی، سیاسی و همچنین ورزشی كشوری كه تاریخ چند هزار ساله دارد و متمدن تر از دیگر ممالك است.»
باید به زندگی شهدا عمیق تر نگاه شود
وقتی نام فخرالدین صدیق شریف می آید، ناخودآگاه یاد نقش های ماندگارش در فیلم ها و سریال های تاریخی می افتیم. از فیلم گراند سینما گرفته تا روز واقعه، مریم مقدس، ابراهیم خلیل الله و سریال در چشم باد كه نقش حاج قاسم را در آن بازی می كرد. صدیق شریف متولد ۱۳۳۴ تهران است. بازیگری را از دوران دبیرستان آغاز كرد. در آن زمان برای بازی در نمایشنامه های مختلف دعوت شد و سال ۱۳۵۵ پس از آشنایی با پرویز بشردوست، نمایشنامه خبرهای روز را در خانه نمایش اداره برنامه های تئاتر بازی كرد. سال ۶۱ به صورت حرفه ای به جمع بازیگران تلویزیون پیوست و سال ۶۷ با بازی در فیلم گراند سینما وارد سینما شد. او تاكنون در ده ها سریال تلویزیونی و ۲۰ فیلم سینمایی بازی كرده و هم اكنون نیز مشغول بازی در سریال شوق پرواز است.
صدیق شریف در ادامه درباره همكاری با صمدی این گونه بیان می كند: یكی از ویژگی های صمدی این است كه همواره سعی می كند بوی زندگی ایرانی و سنت ایرانی در كارهایش جریان داشته باشد و با نگاه ظریف و موشكافانه خود قصه را پیش می برد و به نظر من این یك حسن است، چرا كه مخاطب با زندگی ایرانی و سنت ایرانی بهتر می تواند ارتباط برقرار كند.
بازیگر نقش پدر شهید بابایی درباره نقشش می گوید: «من در این سریال نقش حاج اسماعیل بابایی، پدر شهید بابایی را بازی می كنم. این شخصیت دارای وجوه مختلف است. در طول بازی سعی كردم به نقش نزدیك شوم، یعنی تنها به فیلمنامه اكتفا نكردم و در طول بازی سعی كردم در ارتباط با خانواده شهید بابایی ابعاد مختلف این شخصیت را در خودم پیدا كنم تا آنچه باید را بازی كنم.»
او همچنین ادامه می دهد كه «باید به زندگی شهدا عمیق تر نگاه شود؛ چرا كه این شخصیت ها نه تنها تكرار نمی شوند بلكه برای نسل های آینده الگو هستند. سیما باید زندگی بزرگانی همچون شهید بابایی را در قالب نمایش و با نگاه امروز در تلویزیون و سینما نمایش دهد؛ بعد از بخش شوق پرواز تازه مردم متوجه شدند كه شهید بابایی چه ویژگی هایی داشت و نسبت به این گونه مجموعه ها اشتیاق نشان دادند.
بازیگر این سریال درباره جایگاه شوق پرواز در پرونده هنری خود توضیح می دهد: «از بازی ام بسیار راضی هستم و خوشحالم كه افتخار بازی در كنار هنرمندان خوب را داشتم. شوق پرواز جزو كارهایی بود كه اثرگذاری بالایی در من داشته و باید بگویم این نقش با تار و پودم گره خورده است.
وی در پاسخ به این كه آموخته های تئاتری شما در این فیلم چقدر به كمك تان می آیند، پاسخ داد:«به نظر من تئاتر، مادر هنر بازیگری است. یك بازیگر تئاتر، ریشه های محكم تری دارد. البته بازیگر تئاتر باید بتواند خودش را با شرایط سینما تطابق دهد وگرنه این مساله به وجود می آید كه می گویند فلان بازیگر سینما بازی تئاتری دارد.»
صدیق شریف درباره تفاوت بازی سینمایی و تلویزیونی می گوید: «جنس بازی در تلویزیون و سینما متفاوت است. البته الان كه تلویزیون هایی با صفحه عریض آمده اند، شرایط فرق كرده است. بازیگر تلویزیونی باید با دقت بیشتری كارش را اجرا كند و باید به بازی سینمایی نزدیك شود. چون وقتی پرده عریض می شود، حركات بازیگر ریزتر دیده می شود. یك حركت ابرو در نمای كلوزآپ چندین حالت مختلف پیدا می كند.
از رفتارهای مادر شهید بابایی الهام گرفتم
سریال شوق پرواز از زمان تولید تا پخش مورد توجه بوده و دلیلش را می توان در كنار قصه روایی مجموعه، حضور تیم مناسب فیلمساز و بازیگران دانست؛ یعنی تركیبی از بازیگران چهره تا پیشكسوت. مینا جعفرزاده، بازیگر ۵۵ ساله ای كه سابقه بازی در «فیل در تاریكی»، «دختری با كفش های كتانی»، «كیفر» و «اخراجی ها» را دارد، در فیلم یدالله صمدی، نقش مادر شهید را ایفا می كند.
وقتی بازیگری نقش مادر شهید را بازی می كند، نقش او پررنگ تر می شود و انتظار مخاطب از او بالاتر می رود؛ چرا كه مخاطب منتظر دیدن نقشی نزدیك به واقعیت است، مینا جعفرزاده دراین باره می گوید: «من قبلا هم در سریال ها و كارهای سینمایی، نقش هایی همانند نقشم در «شوق پرواز» را داشته ام. یادم هست، برای نخستین بار كه جلوی دوربین «تفنگ سر پر» قرار گرفتم، اصلا نمی دانستم چه كار كنم و به چه شكل خودم را جمع كنم؛ اما الان خیلی راحت تر با نقش كنار می آیم و سعی می كنم دقیقا خود نقش شوم. سریال شوق پرواز فضای خاصی داشت و از تیم خوبی هم برخوردار بود.»
جعفرزاده درباره معیارهایش برای انتخاب یك نقش می گوید: «فیلمنامه خوب، كارگردان و گروه حرفه ای، مهم ترین معیارهای من برای انتخاب یك نقش است.»
وی درباره تفاوت نقشش با كارهای قبلی می گوید: «مهم ترین تفاوت نقشم این است كه من شخصیت واقعی این نقش را دیدم؛ بسیار تفاوت دارد وقتی قرار است نقشی را بازی كنی كه شخصیت او را می بینی با نقشی كه باید شخصیت او را از روی فیلمنامه برداشت كنی و چون باید خودم را با مادر واقعی شهید بابایی هماهنگ می كردم كه حتی لحن گفتار و حركاتم شبیه او شود با ایشان دیدار هم داشتم، حتی باید بگویم از جذابیت های مادر شهید بابایی علاقه بیش از حد به روسری سفید است و ما نیز از همان نوع پوشش استفاده كردیم تا در حد امكان نقش واقعی شود. برای این هماهنگی نیز واقعا تلاش كردم. هم من و هم شهاب حسینی تلاش كردیم، نقش مادر و فرزندی را به مخاطب تلقین كنیم. امیدوارم همین طور شده باشد.»
جعفرزاده درباره روابط با تیم بازیگران این مجموعه می گوید: «همكاری با تیم بسیار عالی بود چرا كه همه هنرمندان با تجربه حضور داشتند اما شهاب حسینی محور اصلی قصه است؛ او واقعاً برای این نقش ساخته شده بود و بخوبی توانست از عهده اش برآید. اگر بگویم در نقش آفرینی خود را شهید بابایی می دید، اغراق نكرده ام. برای همین هم مثل مادر و پسر بودیم. گرچه نخستین تجربه من با او بود ولی برایم جالب و راضی كننده است.، این مجموعه تیم بازیگری مناسبی داشت و این را می توان در بازی آقای صدیق شریف و بقیه هم دید. برای هركسی تیم بازیگری و نقش روبه رو مهم است چون كار شخص نیز بهتر به چشم می آید و مخاطب نیز، تاثیر و حس را بیشتر در روابط میان بازیگران می بیند.»
جعفرزاده در پاسخ به این كه حضور در این سریال چقدر شما را راضی كرد، می گوید: «همه عوامل كار حرفه ای بودند. در عین حال، داستان مربوط به شهید بزرگواری بوده كه به قول آنهایی كه او را از نزدیك دیده بودند، آدم كاملی بوده و امروز نبود او در جامعه احساس می شود. بازی در این سریال برایم بسیار دلپذیر است و اگر باز هم داستان شهدای دیگر ساخته شود و به من پیشنهاد همكاری داده شود، حتما می پذیرم.»