ahmadfononi
معاونت انجمن
گنبدکاووس با داشتن مجموعه عظيم سوارکاري و بلندترين برج آجري جهان در شرق گلستان به پايتخت سوارکاري ايران، مرکز گردشگري و معماري معروف است.
به گزارش مهر، مجتمع سوارکاري گنبد در سال 1340 با اهداف مسابقات کورس اسب دواني و توليد و پرورش اسبهاي اصيل ترکمن تاسيس شد.
بعد از انقلاب مجموعه با تصويب شوراي انقلاب به سازمان تربيت بدني واگذار و در حال حاضر مدت سه سال است که مجتمع با تمام اموال منقول و غير منقول به شرکت تجهيز و نگهداري اماکن ورزشي سازمان تربيت بدني واگذار شده است.
اين مجموعه داراي 120 هکتار زمين کشاورزي، پارکينگ، فضاي سبز، پيست اسبدواني به مساحت تقريبي30 هکتار، سوئيت، ويلا، اصطبل زمستانه و تابستانه، جايگاه مسابقات و استخر شنا است.
مسابقات اسبدواني در فصلهاي بهار پاييز برگزار مي شود و علاقمندان زيادي را از گوشه و کنار کشور به خود جذب مي کند و اين مسابقات اسبدواني به جز گنبد در شهرهاي تهران، مشهد، کردستان و بندر ترکمن برگزار مي شود.
شهرستان گنبدکاووس با وسعتي معادل پنج هزار و 72 کيلومتر مربع و جمعيتي بالغ بر 289 هزار نفر درسال 1385 در فاصله 98 کيلومتري از مرکز استان واقع شده و از شمال با 145 کيلومتر مرز مشترک با کشور ترکمنستان و از جنوب با شهرستان‌هاي آزادشهر و راميان از شرق با شهرستان‌هاي کلاله و مينودشت و از غرب با شهرستان‌هاي آق‌قلا و علي‌آباد همسايه است.
نام اين شهر از قابوس بن وشمگير يکي از ملوکان آل زيار گرفته شده است که مرکز حکومت خويش را جرجان يا گرگان قديمي واقع در سه کيلومتري اين شهر قرار داده بود.
جرجان از شهرهاي با قدمت 1500 ساله که در سال 98 هجري قمري يزيدبن سهلب عرب اين شهر را تصرف کرد و در حين جنگ خرابي‌هايي به آن وارد آمد که بعدها تعمير و مرمت شد، شهر جرجان بر اثر تهاجم تيموريان ومغلول‌ها از بين رفت و بعدها شهري بنا شد که در سال 1316 گنبدقابوس نام گرفت.
بعد از انقلاب مجموعه با تصويب شوراي انقلاب به سازمان تربيت بدني واگذار و در حال حاضر مدت سه سال است که مجتمع با تمام اموال منقول و غير منقول به شرکت تجهيز و نگهداري اماکن ورزشي سازمان تربيت بدني واگذار شده است.
اين مجموعه داراي 120 هکتار زمين کشاورزي، پارکينگ، فضاي سبز، پيست اسبدواني به مساحت تقريبي30 هکتار، سوئيت، ويلا، اصطبل زمستانه و تابستانه، جايگاه مسابقات و استخر شنا است.
مسابقات اسبدواني در فصلهاي بهار پاييز برگزار مي شود و علاقمندان زيادي را از گوشه و کنار کشور به خود جذب مي کند و اين مسابقات اسبدواني به جز گنبد در شهرهاي تهران، مشهد، کردستان و بندر ترکمن برگزار مي شود.
شهرستان گنبدکاووس با وسعتي معادل پنج هزار و 72 کيلومتر مربع و جمعيتي بالغ بر 289 هزار نفر درسال 1385 در فاصله 98 کيلومتري از مرکز استان واقع شده و از شمال با 145 کيلومتر مرز مشترک با کشور ترکمنستان و از جنوب با شهرستان‌هاي آزادشهر و راميان از شرق با شهرستان‌هاي کلاله و مينودشت و از غرب با شهرستان‌هاي آق‌قلا و علي‌آباد همسايه است.
نام اين شهر از قابوس بن وشمگير يکي از ملوکان آل زيار گرفته شده است که مرکز حکومت خويش را جرجان يا گرگان قديمي واقع در سه کيلومتري اين شهر قرار داده بود.
جرجان از شهرهاي با قدمت 1500 ساله که در سال 98 هجري قمري يزيدبن سهلب عرب اين شهر را تصرف کرد و در حين جنگ خرابي‌هايي به آن وارد آمد که بعدها تعمير و مرمت شد، شهر جرجان بر اثر تهاجم تيموريان ومغلول‌ها از بين رفت و بعدها شهري بنا شد که در سال 1316 گنبدقابوس نام گرفت.
برج قابوس، شاهکاري معماري اسلامي
اين بناي معروف که يکي از بلندترين آثار تاريخي جهان بشمار مي‌‌آيد بر فراز تپه خاکي که قريب 15 متر از سطح زمين بلندتر است قرار دارد و در سال (397 ه. ق. و 375 ه. خ) و در زمان سلطنت شمس المعالي قابوس بن وشمگير و در شهر جرجان که پايتخت پادشاهان آن ديار بوده، بنا شده است.
پروفسور آرتور اوفام پوپ در مورد اين بنا چنين نوشته است: در زير سمت شرق کوههاي البرز و در برابر صحراهاي پهناور آسيا يکي از بزرگ‌ترين شاهکارهاي معماري ايران با تمام شکوه و عظمت خود قد بر افراشته است.
اين بنا گنبد قابوس بقعه آرامگاه قابوس بن وشمگير بوده و برج آرامگاه از هرگونه آرايش مبراست. مشخصات سازه گنبد قابوس شامل دو قسمت پي يا پاي بست بنا و بدنه است که گنبد مخروطي پي سازي بنا از زمين سفت شروع و تا ارتفاع حدود 15 متري با آجر و مصالح مشابه خود بنا انجام شده است.
درون پاي بست، سردآبي وجود داشته که پا کار طاق آن هنوز بر جاي است، ولي بر اثر کاوشهاي پياپي کاوشگران که در پي گنج بوده‌اند آثاري از کف آن بر جاي نمانده است.
بدنه مدور خارجي گنبد قابوس داراي 15 ترک (دندانه نود درجه) است، (همانند ستاره ده پر) اين ترکها که در اطراف آن و به فواصل مساوي از يکديگر قرار دارند، از پاي بست بنا شروع و تا زير سقف گنبدي ادامه مي‌‌يابد و ميان اين ترکها با کوههاي آجري پر شده است.
بجز در ورودي، راس اين ترکها به اندازه يک مترو 34 سانتي متر از يکديگر فاصله دارند، قطر داخلي گنبد به طول 9 متر و 70 سانتي متر و قطر آن از قاعده ترکها بطول 14 متر و 66سانتي متر و طول قطر آن از رأس ترکها يا به عبارتي قطر ارباب يا پاي بست آن 17 متر و شش سانتي متر است.
ضخامت ميل از پايين به بالا کرنش کمي دارد و در ارتفاع 37 متري گنبد مخروطي بناي برج را تکميل مي‌‌کند، اين گنبد که با آجرهاي مخصوص دنباله دار کفشکي ساخته شده است دو پوسته است.
گنبد دروني مانند گنبدهاي خاکي به شکل نيم تخم مرغي و از آجر معمولي است و پوسته بيروني با آجر دنباله دار، و ارتفاع اين گنبد مخروطي 18 متر است.
در بدنه شرقي روزنه‌اي تعبيه شده که ارتفاع آن يک متر و 90 سانتيمتر است، عرض روزنه در قسمت بالا 73 و در وسط 75 و در پايين 80 است.
در ضلع جنوبي آن يک ورودي است که 1.5 متر عرض و 5.55 متر ارتفاع دارد. در درون طاق هلالي سر در آن، مقرنسي است که به نظر مي‌‌رسد در مراحل نخستين پيشرفت اين نوع تزئينات معماري و گچ بري است.
شايد اين مقرنس ساده و در عين حال زيبا از اولين نمونه‌هاي مقرنس سازي در بناهاي اسلامي است که بتدريج تکميل شده است
دکتر ويلسن آمريکايي نماينده دانشگاه پنسيلواني نيز در بازديد و تحقيقاتي که از اين بنا داشته راجع به اين مقرنسها چنين نوشته است: بالاي در، داخل هلال مدخل گيلويي مقرنسي است که در مراحل اوليه ترقي است و اين يکي از نمونه‌هاي تزئيني است از اصول يک معماري که بعد اهميت پيدا کرده است و در رديف کتيبه کوفي بصورت کمربند وار بدنه را آرايش کرده است که يک رديف آن در 8 متري پاي آن و ديگري بالا در زير گنبد مخروطي قرار دارند.
نوع نوشته کوفي کتيبه‌ها ساده و آجري است، حروف آن آرايش ندارند، برجسته و خواناست و حاشيه دور آنها قاب مستطيلي شکلي از آجر است.
مصالح بکار رفته در اين بنا ملات ساروج و آجر است، اين بنا تماما از آجرهاي پخته قرمز ساخته شده است، آجرهاي سخت اين بنا بدليل عوامل جوي بمرور به رنگ برنزي در آمده است.
در نحوه اجراي اين ساختمان بدليل نبودن امکانات و تکنولوژي پيشرفته به جاي چوب بست از کوبه و متراکم کردن خاک به دور نما بصورت مارپيچ و پله اي تا انتهاي آن استفاده شده است که بعد از اتمام بنا خاکها را بصورت تپه در اطراف بنا پخش کرده اند.
شيوه معماري بنا، اين بنا يکي از اولين ساختمانهايي است که مرز بين شيوه معماري خراساني و رازي محسوب مي شود و در واقع مربوط به اوايل دوره شيوه معماري رازي است و ساختمان اين بنا تماما از آجر و ملات ساروج ساخته شده است و يکي از بارزترين ويژگي هاي شيوة معماري رازي استفاده از آجر با بهترين کيفيت ممکن است.
از ابتداي تعطيلات نوروزي تا پايان روز دهم فروردين،112 هزار و 877 مسافر نوروزي از اماکن تاريخي و تفريحي شهرستان گنبد کاووس از جمله برج قابوس بازديد کردند.
پروفسور آرتور اوفام پوپ در مورد اين بنا چنين نوشته است: در زير سمت شرق کوههاي البرز و در برابر صحراهاي پهناور آسيا يکي از بزرگ‌ترين شاهکارهاي معماري ايران با تمام شکوه و عظمت خود قد بر افراشته است.
اين بنا گنبد قابوس بقعه آرامگاه قابوس بن وشمگير بوده و برج آرامگاه از هرگونه آرايش مبراست. مشخصات سازه گنبد قابوس شامل دو قسمت پي يا پاي بست بنا و بدنه است که گنبد مخروطي پي سازي بنا از زمين سفت شروع و تا ارتفاع حدود 15 متري با آجر و مصالح مشابه خود بنا انجام شده است.
درون پاي بست، سردآبي وجود داشته که پا کار طاق آن هنوز بر جاي است، ولي بر اثر کاوشهاي پياپي کاوشگران که در پي گنج بوده‌اند آثاري از کف آن بر جاي نمانده است.
بدنه مدور خارجي گنبد قابوس داراي 15 ترک (دندانه نود درجه) است، (همانند ستاره ده پر) اين ترکها که در اطراف آن و به فواصل مساوي از يکديگر قرار دارند، از پاي بست بنا شروع و تا زير سقف گنبدي ادامه مي‌‌يابد و ميان اين ترکها با کوههاي آجري پر شده است.
بجز در ورودي، راس اين ترکها به اندازه يک مترو 34 سانتي متر از يکديگر فاصله دارند، قطر داخلي گنبد به طول 9 متر و 70 سانتي متر و قطر آن از قاعده ترکها بطول 14 متر و 66سانتي متر و طول قطر آن از رأس ترکها يا به عبارتي قطر ارباب يا پاي بست آن 17 متر و شش سانتي متر است.
ضخامت ميل از پايين به بالا کرنش کمي دارد و در ارتفاع 37 متري گنبد مخروطي بناي برج را تکميل مي‌‌کند، اين گنبد که با آجرهاي مخصوص دنباله دار کفشکي ساخته شده است دو پوسته است.
گنبد دروني مانند گنبدهاي خاکي به شکل نيم تخم مرغي و از آجر معمولي است و پوسته بيروني با آجر دنباله دار، و ارتفاع اين گنبد مخروطي 18 متر است.
در بدنه شرقي روزنه‌اي تعبيه شده که ارتفاع آن يک متر و 90 سانتيمتر است، عرض روزنه در قسمت بالا 73 و در وسط 75 و در پايين 80 است.
در ضلع جنوبي آن يک ورودي است که 1.5 متر عرض و 5.55 متر ارتفاع دارد. در درون طاق هلالي سر در آن، مقرنسي است که به نظر مي‌‌رسد در مراحل نخستين پيشرفت اين نوع تزئينات معماري و گچ بري است.
شايد اين مقرنس ساده و در عين حال زيبا از اولين نمونه‌هاي مقرنس سازي در بناهاي اسلامي است که بتدريج تکميل شده است
دکتر ويلسن آمريکايي نماينده دانشگاه پنسيلواني نيز در بازديد و تحقيقاتي که از اين بنا داشته راجع به اين مقرنسها چنين نوشته است: بالاي در، داخل هلال مدخل گيلويي مقرنسي است که در مراحل اوليه ترقي است و اين يکي از نمونه‌هاي تزئيني است از اصول يک معماري که بعد اهميت پيدا کرده است و در رديف کتيبه کوفي بصورت کمربند وار بدنه را آرايش کرده است که يک رديف آن در 8 متري پاي آن و ديگري بالا در زير گنبد مخروطي قرار دارند.
نوع نوشته کوفي کتيبه‌ها ساده و آجري است، حروف آن آرايش ندارند، برجسته و خواناست و حاشيه دور آنها قاب مستطيلي شکلي از آجر است.
مصالح بکار رفته در اين بنا ملات ساروج و آجر است، اين بنا تماما از آجرهاي پخته قرمز ساخته شده است، آجرهاي سخت اين بنا بدليل عوامل جوي بمرور به رنگ برنزي در آمده است.
در نحوه اجراي اين ساختمان بدليل نبودن امکانات و تکنولوژي پيشرفته به جاي چوب بست از کوبه و متراکم کردن خاک به دور نما بصورت مارپيچ و پله اي تا انتهاي آن استفاده شده است که بعد از اتمام بنا خاکها را بصورت تپه در اطراف بنا پخش کرده اند.
شيوه معماري بنا، اين بنا يکي از اولين ساختمانهايي است که مرز بين شيوه معماري خراساني و رازي محسوب مي شود و در واقع مربوط به اوايل دوره شيوه معماري رازي است و ساختمان اين بنا تماما از آجر و ملات ساروج ساخته شده است و يکي از بارزترين ويژگي هاي شيوة معماري رازي استفاده از آجر با بهترين کيفيت ممکن است.
از ابتداي تعطيلات نوروزي تا پايان روز دهم فروردين،112 هزار و 877 مسافر نوروزي از اماکن تاريخي و تفريحي شهرستان گنبد کاووس از جمله برج قابوس بازديد کردند.