B a R a N
مدير ارشد تالار
کبد چرب (fatty liver) با تجمع چربی در سلول‌های کبدی و التهاب کبد مشخص می‌شود. این حالت ممکن است در افرادی که الکل مصرف می‌کنند ایجاد شود، ولی در ایران این بیماری علل دیگر دارد و «کبد چرب غیر الکلی» نامیده می‌شود. فرم غیر الکلی این بیماری درتعدادی از اختلالات بالینی مانند دیابت، چاقی و سوء تغذیه رخ می‌دهد.
با گسترش زندگی صنعتی و کم تحرک، مصرف غذاهای فراوری شده و پرکالری و به طور کلی تغییر سبک زندگی سنتی به زندگی مدرن، شیوع بیماری های مزمن نیز در حال افزایش است.
بیماری هایی نظیر دیابت، فشار خون، سکته قلبی، سرطان ها و سایر بیماری های مزمن که در گذشته صدایی از آنها شنیده نمی شد این روزها علت اصلی مراجعه به مراکز درمانی هستند. اما یکی دیگر از این بیماری ها که این روزها شیوع بیشتر آن را می بینیم، کبد چرب است.
از سال 1991 مرگ های ناشی از بیماری کبد چرب تقریبا دو برابر شده است و تقریبا 50 درصد افراد به دلیل سبک زندگی ناسالم به این بیماری مبتلا شده اند.
در اینجا روش هایی را بیان می کنیم که با کمک آنها می توان از این بیماری در امان ماند:
1- از مصرف نوشیدنی های الکلی جدا پرهیز کنید.
یکی از اعمال کبد، جداکردن ترکیبات سمی و شیمیایی نظیر الکل از خون است. اگرچه کبد توانایی ترمیم آسیب های خود را دارد، اما این قدرت ترمیمی کبد محدود است. مصرف نوشیدنی های الکلی باعث اختلال در عملکرد کبد و افزایش آسیب پذیری آن از تمام ترکیبات شیمیایی خواهد شد.
2- باورهای غلط را کنار بگذارید.
یکی از باورهای غلط و مخرب در افرادی که از نوشیدنی های الکلی استفاده می کنند این است که فقط افراد معتاد به الکل به کبد چرب مبتلا می شوند. اما لازم است بدانید پاسخ بدن هر فردی به الکل متفاوت است. خیلی وقت ها افرادی که فقط مقادیر کمی الکل مصرف دارند، خیلی سریع تر از معتادین به الکل، به کبد چرب الکلی مبتلا می شوند.
3- مصرف چربی ها را کاهش دهید.
لازم است در اینجا اشاره کنیم که کبد چرب دو نوع است: الکلی و غیر الکلی.
کبد چرب غیر الکلی معمولا در ارتباط مستقیم با وضعیت چربی های خون است.
از بین هر پنج فرد بالغ، یک نفر کبد چرب غیر الکلی را تجربه می کند. در این وضعیت که ارتباطی با مصرف الکل ندارد، چربی ها در کبد جمع می شوند.
مصرف غذاهای چرب و همچنین چاقی از عوامل اصلی در ابتلا به کبد چرب غیر الکلی اند.
پس لازم است مصرف غذاهای پرچرب نظیر فست فودها، غذاهای بیرون، غذاهای سرخ شده ساندویچ ها، سوسیس و کالباس، شیرینی ها، روغن و کره، گوشت قرمز، چربی گوشت، تخم مرغ و ... را تا حد ممکن کاهش دهید.
فراموش نکنید مصرف الکل و یا غذاهای پرچرب آنقدر عوامل قدرتمندی هستند که به تنهایی هم می توانند منجر به کبد چرب شوند، اما ترکیب این دو عامل، به یک تهدید جدی برای ابتلا به کبد چرب در آینده ای نزدیک تبدیل خواهد شد.
4- میزان چربی خون، قند خون و فشار خون خود را بدانید.
سایر عوامل خطر برای ابتلا به کبد چرب شامل کلسترول خون بالا، فشار خون بالا و دیابت نوع دو است و تمام این ها در افراد چاق شیوع بیشتری دارند.
اگرچه افراد با وزن طبیعی که کلسترول بالا، فشار خون بالا و دیابت دارند نیز مستعد ابتلا به کبد چرب هستند.
5- دور کمر خود را اندازه بگیرید.
تجمع چربی در ناحیه شکم بسیار خطرناک تر از تجمع چربی در سایر مناطق بدن است.
تجمع چربی در ناحیه شکم منجر به کاهش حساسیت سلول ها به هورمون انسولین خواهد شد. بنابراین خطر ابتلا به دیابت افزایش می یابد. دیابت هم یکی از عوامل قدرتمند در ابتلا به کبد چرب است.
بنابراین خانم هایی که دور شکم آنها 80 سانتی متر و بیشتر است، در خطر ابتلا به دیابت و کبد چرب قرار خواهند داشت.
6- از خطرات آگاه باشید.
زنان بیشتر از مردان در معرض خطر ابتلا به کبد چرب الکلی قرار دارند.
7- به طور منظم ورزش کنید.
ورزش منظم با تنظیم قند خون و کاهش چربی خون خطر تجمع چربی در کبد را کاهش می دهد. لازم به ذکر است که بهترین ورزش ها برای این کار، ورزش های هوازی و مخصوصا پیاده روی است که به طور منظم و روزانه انجام می گیرد.
8- مواظب بیماری های کبدی باشید.
بر خلاف باور عموم که فکر می کنند هپاتیت B و C عفونت های خونی اند که فقط از طریق تزریق داخل رگی انتقال می یابند، باید بدانید که هپاتیت در لغت به معنی التهاب کبد است و هپاتیت B یک بیماری کبدی است که بسیار مسری تر از ایدز می باشد. فراموش نکنید ابتلا به هپاتیت ها و مخصوصا هپاتیت ب خطر ابتلا به کبد چرب را افزایش خواهد داد.
9- نشانه های ابتلا به کبدچرب را بدانید.
اگرچه بسیاری از علائم حاد کبد چرب نظیر درد در ناحیه پایین و راست شکم ، تهوع، اسهال ، یرقان و زردی بسیار واضح تر از آن اند که مورد غفلت قرار گیرند، اما علائم مزمن نظیر خستگی، تهوع، احساس ضعف و کسالت، و بی اشتهایی از علائمی هستند که به احتمال بیشتری دست کم گرفته خواهند شد.
10- از درمان های سنتی و گیاهان دارویی کمک بگیرید.
برای مثال در بررسی نوزده مطالعه در دانشگاه های آمریکا، نتیجه بر آن شد که مصرف عرق خار شتر احتمال ابتلا به کبد چرب در افراد سالم را کاهش داده و نیز بهبود مبتلایان به این بیماری را تسریع می کند.
درمان کبد چرب با طب سنتی را بخوانید.
با گسترش زندگی صنعتی و کم تحرک، مصرف غذاهای فراوری شده و پرکالری و به طور کلی تغییر سبک زندگی سنتی به زندگی مدرن، شیوع بیماری های مزمن نیز در حال افزایش است.
بیماری هایی نظیر دیابت، فشار خون، سکته قلبی، سرطان ها و سایر بیماری های مزمن که در گذشته صدایی از آنها شنیده نمی شد این روزها علت اصلی مراجعه به مراکز درمانی هستند. اما یکی دیگر از این بیماری ها که این روزها شیوع بیشتر آن را می بینیم، کبد چرب است.
از سال 1991 مرگ های ناشی از بیماری کبد چرب تقریبا دو برابر شده است و تقریبا 50 درصد افراد به دلیل سبک زندگی ناسالم به این بیماری مبتلا شده اند.
فراموش نکنید مصرف الکل و یا غذاهای پرچرب آنقدر عوامل قدرتمندی هستند که به تنهایی هم می توانند منجر به کبد چرب شوند، اما ترکیب این دو عامل، به یک تهدید جدی برای ابتلا به کبد چرب در آینده ای نزدیک تبدیل خواهد شد
در اینجا روش هایی را بیان می کنیم که با کمک آنها می توان از این بیماری در امان ماند:
1- از مصرف نوشیدنی های الکلی جدا پرهیز کنید.
یکی از اعمال کبد، جداکردن ترکیبات سمی و شیمیایی نظیر الکل از خون است. اگرچه کبد توانایی ترمیم آسیب های خود را دارد، اما این قدرت ترمیمی کبد محدود است. مصرف نوشیدنی های الکلی باعث اختلال در عملکرد کبد و افزایش آسیب پذیری آن از تمام ترکیبات شیمیایی خواهد شد.
2- باورهای غلط را کنار بگذارید.
یکی از باورهای غلط و مخرب در افرادی که از نوشیدنی های الکلی استفاده می کنند این است که فقط افراد معتاد به الکل به کبد چرب مبتلا می شوند. اما لازم است بدانید پاسخ بدن هر فردی به الکل متفاوت است. خیلی وقت ها افرادی که فقط مقادیر کمی الکل مصرف دارند، خیلی سریع تر از معتادین به الکل، به کبد چرب الکلی مبتلا می شوند.
3- مصرف چربی ها را کاهش دهید.
لازم است در اینجا اشاره کنیم که کبد چرب دو نوع است: الکلی و غیر الکلی.
کبد چرب غیر الکلی معمولا در ارتباط مستقیم با وضعیت چربی های خون است.
از بین هر پنج فرد بالغ، یک نفر کبد چرب غیر الکلی را تجربه می کند. در این وضعیت که ارتباطی با مصرف الکل ندارد، چربی ها در کبد جمع می شوند.
مصرف غذاهای چرب و همچنین چاقی از عوامل اصلی در ابتلا به کبد چرب غیر الکلی اند.
پس لازم است مصرف غذاهای پرچرب نظیر فست فودها، غذاهای بیرون، غذاهای سرخ شده ساندویچ ها، سوسیس و کالباس، شیرینی ها، روغن و کره، گوشت قرمز، چربی گوشت، تخم مرغ و ... را تا حد ممکن کاهش دهید.
فراموش نکنید مصرف الکل و یا غذاهای پرچرب آنقدر عوامل قدرتمندی هستند که به تنهایی هم می توانند منجر به کبد چرب شوند، اما ترکیب این دو عامل، به یک تهدید جدی برای ابتلا به کبد چرب در آینده ای نزدیک تبدیل خواهد شد.
4- میزان چربی خون، قند خون و فشار خون خود را بدانید.
سایر عوامل خطر برای ابتلا به کبد چرب شامل کلسترول خون بالا، فشار خون بالا و دیابت نوع دو است و تمام این ها در افراد چاق شیوع بیشتری دارند.
اگرچه افراد با وزن طبیعی که کلسترول بالا، فشار خون بالا و دیابت دارند نیز مستعد ابتلا به کبد چرب هستند.
5- دور کمر خود را اندازه بگیرید.
تجمع چربی در ناحیه شکم بسیار خطرناک تر از تجمع چربی در سایر مناطق بدن است.
تجمع چربی در ناحیه شکم منجر به کاهش حساسیت سلول ها به هورمون انسولین خواهد شد. بنابراین خطر ابتلا به دیابت افزایش می یابد. دیابت هم یکی از عوامل قدرتمند در ابتلا به کبد چرب است.
بنابراین خانم هایی که دور شکم آنها 80 سانتی متر و بیشتر است، در خطر ابتلا به دیابت و کبد چرب قرار خواهند داشت.
6- از خطرات آگاه باشید.
زنان بیشتر از مردان در معرض خطر ابتلا به کبد چرب الکلی قرار دارند.
7- به طور منظم ورزش کنید.
ورزش منظم با تنظیم قند خون و کاهش چربی خون خطر تجمع چربی در کبد را کاهش می دهد. لازم به ذکر است که بهترین ورزش ها برای این کار، ورزش های هوازی و مخصوصا پیاده روی است که به طور منظم و روزانه انجام می گیرد.
8- مواظب بیماری های کبدی باشید.
بر خلاف باور عموم که فکر می کنند هپاتیت B و C عفونت های خونی اند که فقط از طریق تزریق داخل رگی انتقال می یابند، باید بدانید که هپاتیت در لغت به معنی التهاب کبد است و هپاتیت B یک بیماری کبدی است که بسیار مسری تر از ایدز می باشد. فراموش نکنید ابتلا به هپاتیت ها و مخصوصا هپاتیت ب خطر ابتلا به کبد چرب را افزایش خواهد داد.
9- نشانه های ابتلا به کبدچرب را بدانید.
اگرچه بسیاری از علائم حاد کبد چرب نظیر درد در ناحیه پایین و راست شکم ، تهوع، اسهال ، یرقان و زردی بسیار واضح تر از آن اند که مورد غفلت قرار گیرند، اما علائم مزمن نظیر خستگی، تهوع، احساس ضعف و کسالت، و بی اشتهایی از علائمی هستند که به احتمال بیشتری دست کم گرفته خواهند شد.
10- از درمان های سنتی و گیاهان دارویی کمک بگیرید.
برای مثال در بررسی نوزده مطالعه در دانشگاه های آمریکا، نتیجه بر آن شد که مصرف عرق خار شتر احتمال ابتلا به کبد چرب در افراد سالم را کاهش داده و نیز بهبود مبتلایان به این بیماری را تسریع می کند.
درمان کبد چرب با طب سنتی را بخوانید.
الهه گودرزی
بخش سلامت تبیان