B a R a N
مدير ارشد تالار
آپنه خواب مشکلی جدی است که طی آن فرد در حین خواب مکررا دچار حملات کوتاه قطع تنفس می شود. این افراد بعد از مدت کوتاهی که به خواب می روند، دچار احساس قطع تنفس می شوند و از خواب بیدار می‌شوند.
افرادی که دچار آپنه خواب درمان نشده هستند، بیشتر دچار فشار خون بالا، سکته قلبی، نارسایی قلبی و سکته ی مغزی می شوند.
احتمال ابتلا به آپنه ی خواب در زنان پس از یائسگی بیشتر می شود. سایر عواملی که خطر این مشکل را افزایش می دهند اضافه وزن، سیگار کشیدن، مصرف الکل، قرص‌های خواب و سابقه ی خانوادگی ابتلا به آپنه خواب است.
علایم این اختلال خواب عبارتند از: تنفس نامنظم و انسداد راه تنفسی در هنگام خواب همراه با خواب‌آلودگی شدید در طی روز.
1- آپنه خواب خطری برای فرد ندارد
این باور غلطی است.
پریدن مکرر فرد مبتلا از خواب، عوارض زیادی برای جسم و روح او دارد.
اگر مشکل آپنه خواب با مراجعه به پزشک متخصص درمان نشود، باعث بروز آسیب های شغلی، تصادفات رانندگی، حمله قلبی و سکته مغزی می شود.
2- آپنه خواب همان خرخر کردن است
این باور غلطی است.
هر چند که خروپف یکی از علائم آپنه خواب است، ولی تفاوت زیادی بین این دو مشکل وجود دارد. افراد مبتلا به آپنه خواب، بیش از 400 بار در طی خواب شب دچار قطع و وصل شدن تنفس می شوند.
در آپنه خواب، نفس فرد برای مدت 10 تا 30 ثانیه قطع می شود و هنگام وصل شدن تنفس، فرد خروپف می کند. این قطع و وصل شدن نفس باعث می شود فرد مبتلا از خواب بپرد، لذا در طی روز دچار خستگی و خواب آلودگی می شود.
3- آپنه خواب جلوی نفس کشیدن را می گیرد
این باور درستی است.
بیشتر انواع آپنه خواب از نوع انسدادی هستند. آپنه خواب انسدادی زمانی رخ می دهد که زبان، لوزه ها و سایر بافت های عقب گلو، راه تنفسی را ببندند. لذا موقع دادن نفس به تو (عمل دم) هوا نمی تواند از راه تنفسی عبور کند.
آپنه خواب مرکزی کمتر از نوع انسدادی شایع است. در نوع مرکزی، مغز برخی مواقع نمی تواند به بدن دستور دهد تا در صورت لزوم نفس بکشد.
4- فقط افراد مسن دچار آپنه خواب می شوند
این باور غلطی است.
اگرچه این اختلال خواب بعد از سن چهل سالگی بیشتر دیده می شود، ولی می تواند در هر سنی بروز کند. اگر دچار چاقی باشید و یا مرد باشید و یا نژاد آمریکایی آفریقایی داشته باشید، بیشتر احتمال دارد دچار آپنه خواب انسدادی شوید.
همچنین این اختلال در افراد یک خانواده بیشتر دیده می شود و زمینه خانوادگی در ابتلای به آن موثر است.
5- مصرف الکل به شما کمک می کند تا بخوابید
این باور غلطی است.
هر چند نوشیدن الکل قبل از خواب شما را خواب آلود می کند، ولی کیفیت مناسب خواب را ارتقا نمی دهد. نوشیدن الکل عضلات عقب گلو را شل می کند. این کار باعث می شود راه تنفسی راحت تر در افراد مبتلا به آپنه خواب انسدادی، بسته شود و مشکل آپنه را بدتر می کند.
مصرف قرص های خواب آور نیز اثری همانند مصرف الکل را دارد.
6- آپنه خواب در کودکان کم است
این هم باور غلطی است.
آپنه خواب انسدادی در کودکان شایع است و یک کودک از هر 10 کودک را مبتلا می کند. در بیشتر موارد، علائم آپنه خواب در کودکان خفیف است و سرانجام کودک از این مشکل رها می شود. اما برخی کودکان مبتلا به آپنه خواب انسدادی، دچار مشکلات رفتاری و پزشکی خطرناک می شوند.
7- کاهش وزن برای بهبود آپنه مفید است
این باور درستی است.
شما می توانید با ایجاد یک سری تغییرات در زندگی، آپنه خواب انسدادی را بهبود دهید. اگر چاق هستید، با پزشک خود درباره شروع یک برنامه لاغری صحبت کنید.
حتی کاهش درصد کمی از وزن اضافی بدن، می تواند علائم آپنه خواب را بهبود دهد. اگر هم سیگار می کشید، با پزشک خود در مورد راه های ترک سیگار مشورت کنید.
8- دراز کشیدن روی یک طرف بدن در خواب، به بهبود آپنه کمک می کند
این باور درستی است.
اگر به پشت بخوابید، نیروی جاذبه زمین بافت های موجود در گلو را به طرف پایین می کشد و در نتیجه راه تنفسی را می بندد. ولی خوابیدن روی یک پهلو، گلو را باز نگه می دارد.
بالش های مخصوصی وجود دارند که به شما کمک می کنند موقع خوابیدن روی یک طرف بدن باقی بمانید. حتی برخی افراد مبتلا، پیراهن هایی می پوشند که توپ تنیس به پشت آن ها دوخته شده است و باعث می شود به پشت نخوابند.
9- استفاده از مهره دهان در برخی افراد موثر است
این باور درستی است.
دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی می تواند یک وسیله مخصوص دهانی برای شما بسازد که آپنه خواب خفیف را تسکین دهد. این وسیله برای هر فردی به طور سفارشی و جداگانه ساخته می شود و موقعیت فک پایینی دهان و زبان را تنظیم می کند.
شما بایستی قبل از خوابیدن، این وسیله را در دهان خود قرار دهید تا راه تنفسی شما را در خواب باز نگه دارد.
10- استفاده از دستگاه فشار مثبت و مداوم راه تنفسی یک درمان موثر است
این یک باور دست است.
دستگاه فشار مثبت و مداوم راه تنفسی (CPAP) ، بخارهوایی ثابتی را به طرف راه تنفسی می دمد. جریان هوا تنظیم شده است تا اینکه به قدری پر قدرت می شود که راه تنفسی شما را در خواب باز نگه می دارد.
این وسیله، رایج ترین درمان برای بزرگسالان متبلا به آپنه خواب انسدادی متوسط تا شدید است.
11- اگر هیچ روش درمانی موثر نبود، عمل جراحی لازم است
این یک باور غلط است.
در برخی بیماران، عمل جراحی می تواند آپنه خواب انسدادی را درمان کند، به عنوان مثل جراحی لوزه و برداشتن آن در بچه ای که دچار لوزه های بزرگ است و راه تنفسی او را بسته است، باعث بهبودی آپنه می شود. در افراد بزرگسال، عمل جراحی با جمع کردن (انقباض) یا سفت کردن بافت های نرم و آویزان گلو باعث بهبودی علائم آپنه می شود.
اما عمل جراحی برای هر فردی مفید نیست. بیمار بایستی قبل از عمل جراحی، فواید و مضرات آن و پیشنهادات پزشک خود را در نظر بگیرد.
افرادی که دچار آپنه خواب درمان نشده هستند، بیشتر دچار فشار خون بالا، سکته قلبی، نارسایی قلبی و سکته ی مغزی می شوند.
احتمال ابتلا به آپنه ی خواب در زنان پس از یائسگی بیشتر می شود. سایر عواملی که خطر این مشکل را افزایش می دهند اضافه وزن، سیگار کشیدن، مصرف الکل، قرص‌های خواب و سابقه ی خانوادگی ابتلا به آپنه خواب است.
علایم این اختلال خواب عبارتند از: تنفس نامنظم و انسداد راه تنفسی در هنگام خواب همراه با خواب‌آلودگی شدید در طی روز.
1- آپنه خواب خطری برای فرد ندارد
این باور غلطی است.
پریدن مکرر فرد مبتلا از خواب، عوارض زیادی برای جسم و روح او دارد.
اگر مشکل آپنه خواب با مراجعه به پزشک متخصص درمان نشود، باعث بروز آسیب های شغلی، تصادفات رانندگی، حمله قلبی و سکته مغزی می شود.
2- آپنه خواب همان خرخر کردن است
این باور غلطی است.
هر چند که خروپف یکی از علائم آپنه خواب است، ولی تفاوت زیادی بین این دو مشکل وجود دارد. افراد مبتلا به آپنه خواب، بیش از 400 بار در طی خواب شب دچار قطع و وصل شدن تنفس می شوند.
در آپنه خواب، نفس فرد برای مدت 10 تا 30 ثانیه قطع می شود و هنگام وصل شدن تنفس، فرد خروپف می کند. این قطع و وصل شدن نفس باعث می شود فرد مبتلا از خواب بپرد، لذا در طی روز دچار خستگی و خواب آلودگی می شود.
3- آپنه خواب جلوی نفس کشیدن را می گیرد
این باور درستی است.
بیشتر انواع آپنه خواب از نوع انسدادی هستند. آپنه خواب انسدادی زمانی رخ می دهد که زبان، لوزه ها و سایر بافت های عقب گلو، راه تنفسی را ببندند. لذا موقع دادن نفس به تو (عمل دم) هوا نمی تواند از راه تنفسی عبور کند.
آپنه خواب مرکزی کمتر از نوع انسدادی شایع است. در نوع مرکزی، مغز برخی مواقع نمی تواند به بدن دستور دهد تا در صورت لزوم نفس بکشد.
4- فقط افراد مسن دچار آپنه خواب می شوند
این باور غلطی است.
اگرچه این اختلال خواب بعد از سن چهل سالگی بیشتر دیده می شود، ولی می تواند در هر سنی بروز کند. اگر دچار چاقی باشید و یا مرد باشید و یا نژاد آمریکایی آفریقایی داشته باشید، بیشتر احتمال دارد دچار آپنه خواب انسدادی شوید.
همچنین این اختلال در افراد یک خانواده بیشتر دیده می شود و زمینه خانوادگی در ابتلای به آن موثر است.
5- مصرف الکل به شما کمک می کند تا بخوابید
این باور غلطی است.
هر چند نوشیدن الکل قبل از خواب شما را خواب آلود می کند، ولی کیفیت مناسب خواب را ارتقا نمی دهد. نوشیدن الکل عضلات عقب گلو را شل می کند. این کار باعث می شود راه تنفسی راحت تر در افراد مبتلا به آپنه خواب انسدادی، بسته شود و مشکل آپنه را بدتر می کند.
مصرف قرص های خواب آور نیز اثری همانند مصرف الکل را دارد.
6- آپنه خواب در کودکان کم است
این هم باور غلطی است.
آپنه خواب انسدادی در کودکان شایع است و یک کودک از هر 10 کودک را مبتلا می کند. در بیشتر موارد، علائم آپنه خواب در کودکان خفیف است و سرانجام کودک از این مشکل رها می شود. اما برخی کودکان مبتلا به آپنه خواب انسدادی، دچار مشکلات رفتاری و پزشکی خطرناک می شوند.
7- کاهش وزن برای بهبود آپنه مفید است
این باور درستی است.
شما می توانید با ایجاد یک سری تغییرات در زندگی، آپنه خواب انسدادی را بهبود دهید. اگر چاق هستید، با پزشک خود درباره شروع یک برنامه لاغری صحبت کنید.
حتی کاهش درصد کمی از وزن اضافی بدن، می تواند علائم آپنه خواب را بهبود دهد. اگر هم سیگار می کشید، با پزشک خود در مورد راه های ترک سیگار مشورت کنید.
8- دراز کشیدن روی یک طرف بدن در خواب، به بهبود آپنه کمک می کند
این باور درستی است.
اگر به پشت بخوابید، نیروی جاذبه زمین بافت های موجود در گلو را به طرف پایین می کشد و در نتیجه راه تنفسی را می بندد. ولی خوابیدن روی یک پهلو، گلو را باز نگه می دارد.
بالش های مخصوصی وجود دارند که به شما کمک می کنند موقع خوابیدن روی یک طرف بدن باقی بمانید. حتی برخی افراد مبتلا، پیراهن هایی می پوشند که توپ تنیس به پشت آن ها دوخته شده است و باعث می شود به پشت نخوابند.
9- استفاده از مهره دهان در برخی افراد موثر است
این باور درستی است.
دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی می تواند یک وسیله مخصوص دهانی برای شما بسازد که آپنه خواب خفیف را تسکین دهد. این وسیله برای هر فردی به طور سفارشی و جداگانه ساخته می شود و موقعیت فک پایینی دهان و زبان را تنظیم می کند.
شما بایستی قبل از خوابیدن، این وسیله را در دهان خود قرار دهید تا راه تنفسی شما را در خواب باز نگه دارد.
10- استفاده از دستگاه فشار مثبت و مداوم راه تنفسی یک درمان موثر است
این یک باور دست است.
دستگاه فشار مثبت و مداوم راه تنفسی (CPAP) ، بخارهوایی ثابتی را به طرف راه تنفسی می دمد. جریان هوا تنظیم شده است تا اینکه به قدری پر قدرت می شود که راه تنفسی شما را در خواب باز نگه می دارد.
این وسیله، رایج ترین درمان برای بزرگسالان متبلا به آپنه خواب انسدادی متوسط تا شدید است.
11- اگر هیچ روش درمانی موثر نبود، عمل جراحی لازم است
این یک باور غلط است.
در برخی بیماران، عمل جراحی می تواند آپنه خواب انسدادی را درمان کند، به عنوان مثل جراحی لوزه و برداشتن آن در بچه ای که دچار لوزه های بزرگ است و راه تنفسی او را بسته است، باعث بهبودی آپنه می شود. در افراد بزرگسال، عمل جراحی با جمع کردن (انقباض) یا سفت کردن بافت های نرم و آویزان گلو باعث بهبودی علائم آپنه می شود.
اما عمل جراحی برای هر فردی مفید نیست. بیمار بایستی قبل از عمل جراحی، فواید و مضرات آن و پیشنهادات پزشک خود را در نظر بگیرد.
آیلار آرزوگران
بخش سلامت تبیان