بررسي توزيع مينت لينوكس يا لينوكس نعنايي
علي يوسفي سبزوار
اشاره:
علي يوسفي سبزوار
اشاره:
در این مطلب قرار است توزیع مینت لينوكس را بررسی کنیم. مینت توزیعی است که در چند نسخه اخیر خوب نتیجه داده و توانسته رقیبان سرسختی همچون Open Suse و مندریوا را به زیر بکشد. این امتیاز بالای مینت باعث شد تا جدیدترین نسخه آن یعنی مینت ۹ با نام Isadora که مدتي پس از اوبونتو ۱۰.۰۴ منتشر شده و مبتني بر آن است را مورد بررسی قرار دهیم. مینت به خودی خود یک توزیع مستقل نیست.
حتی توزیعی بر پایه يك توزیع دیگر هم نیست. در حقیقت مینت را می‌توان اوبونتوی ساده‌شده و کاربرپسند شده نامید. به‌عنوان مثال ممکن است کاربران تازه‌کار و تازه مهاجرت کرده از ویندوز با یک منوی تکگزینهای آشناتر باشند، بنابراین مینت منوی گزینه‌ای گنوم در اوبونتو را با منوی تکگزینهای مینت در توزیع خود عوض می‌کند (امکان بازگرداندن منو به شیوه سنتی گنوم وجود دارد).
اولين كاري كه معمولاً كاربران پس از نصب اوبونتو انجام مي‌دهند، نصبق كدك‌هاي صوتي و تصويري است. بنابراین مینت این کار را به‌صورت پیش‌فرض انجام داده تا کاربرانی را که با نصب یا دانلود این کدک‌ها مشکل دارند به سمت خود جذب کند. فلش‌پلیر ادوبی، دیگر نیاز کاربران است که نصب یا تنظیم آن برای کاربران بيشتر به یک کابوس شباهت دارد، اما مینت این کار را برای کاربران خود انجام می‌دهد. به جز کدک‌های صوتی و تصویر و فلش‌پلیر، مینت برنامه‌های دیگری را نیز برای کاربران خود نصب می‌کند. از آن جمله می‌توان به نصب جاوا اشاره کرد. برنامه‌های فوق گرچه همگی بر روی اوبونتو قابل نصب هستند اما به‌دلیل رعایت قوانین کپی‌رایت و پیامد‌هایی که از نصب پیش‌فرض برنامه‌های فوق برای کانونیکال پیش خواهد آمد به‌صورت پیش‌فرض بر روی اوبونتو نصب نیستند.
مینت اما به این دلیل که یک شرکت رسمی و ثبت شده است و توسط چند توسعه‌دهنده علاقه‌مند گسترش داده می‌شود، می‌تواند از این برنامه‌ها که هنوز بر سر آزاد‌بودن یا نبودن آن‌ها تردید وجود دارد به‌صورت پیش‌گزیده استفاده کند. بنابراین تا الان مینت یک برگ برنده نسبت به اوبونتو دارد. در حالی که اوبونتو یک توزیع عمومی‌تر برای کاربران تازه‌کار و حرفه‌ای است، مینت سعی کرده تا به‌طور عمده کاربران خانگی و تازه‌کار را هدف بگیرد. جنجال بر سر تغییر مکان کلید‌های کنترلی پنجره در اوبونتو ۱۰.۰۴ که از سمت راست پنجره به سمت چپ منتقل شده بودند را به خاطر دارید؟ مینت به طرز هوشمندانه‌ای با این موضوع برخورد کرد. توسعه‌دهندگان مینت که وجود اختلاف در میان کاربران برای ماندن این کلیدها در سمت راست یا برگشتن آن‌ها به سمت چپ را دیدند از یک رابط گرافیکی ساده استفاده کردند تا اختیار محل قرار گرفتن این کلیدها را به کاربر بدهند. مینت با این کار ثابت کرد که می‌تواند در جذب کاربران قدیمی‌تر نیز موفق عمل کند. بنابراین بازخورد گرفتن از جدیدترین نسخه‌های اوبونتو و اعمال نظر کاربران را نیز می‌توان برگ برنده دیگری برای مینت دانست. کمک ۲۱۵۳ دلاری کاربران در جولای سال جاری به پروژه مینت که از جانب ۱۰۱ کاربر اهدا شده است را می‌توان نشانه محبوبیت مینت برای کاربران دانست. همچنین در این ماه ۹۸۱ دلار نیز از طرف ۷۷ اسپانسر مینت به این پروژه اهدا شد. به‌علاوه، تعداد کاربران نسخه ۹ مینت نسبت به نسخه قبل، ۱۴ درصد رشد داشته است. گرچه مینت بر پایه اوبونتو ساخته می‌شود اما زمزمه‌هایی مبنی بر تغییر مینت بر پایه شاخه در حال تست دبیان نیز به گوش می‌رسد.
دلیل این کار توسط توسعه‌دهندگان مینت، سرعت بالاتر، مصرف منابع کمتر و عدم نیاز به پرش از یک انتشار به انتشار دیگر است. در این صورت با جریانی از به روزرسانی‌ها که ناشی از شاخه در حال تست دبیان است رو‌به‌رو خواهیم بود که از طريق آن می‌توان در هر لحظه سیستم را به‌روز کرد. همان‌گونه که اشاره شد مینت تاکنون بر پایه اوبونتو ساخته شده و پس از هر انتشار اوبونتو با فاصله زمانی مناسبی برای رفع مشکلات آن نسخه و نیز بهبودها، اضافات و تغییراتی در آن منتشر می‌شود. گرچه اولین انتشار مینت با میزکار گنوم است اما پس از آن منیت با میزکارهای دیگر نیز منتشر می‌شود. کاربران میزکار KDE همیشه به دنبال توزیع پایداری با میزکار KDE هستند و به خوبی می‌دانند که ویرایش KDE مینت به خوبی ویرایش گنوم آن پایدار است. بنابراین مینت رقابت با کوبونتو را آغاز کرده است. گرچه مینت با میزکارهای XFCE،LXDE،KDE و حتی میزکارهای کمتر شناخته‌شده‌ای مانند Fluxbox نیز منتشر می‌شود، اما این تنوع‌ها هرچند باعث جذب کاربران بیشتر می‌شوند اما از طرف دیگر ممکن است تمرکز توسعه‌دهندگان مینت را که بسیار اندک هستند از هدف اصلی خود منحرف کرده و باعث افت کیفیت این ویرایش‌ها شوند.
اما بیشترین انتقاد وارده به این ویرایش‌ها، تاخیر در انتشار آن‌هاست. به عنوان مثال ارايه ویرایش‌های KDE ،LXDE و Fluxbox مینت به فاصله دو ماه از انتشار اصلی مینت و سه ماه از انتشار اصلی اوبونتو انجام مي‌شود که با توجه به سیکل انتشار ۶ ماهه آن تاخیر بسیار زیادی است. ویرایش xfce مینت نیز تا زمان نگارش این مقاله هنوز منتشر نشده است!
(تصویر زير) مینت ۹ ویرایش گنوم به فاصله یک ماه از انتشار اوبونتو ۱۰.۰۴ منتشر شد که با رفع بسیاری از مشکلات و باگ‌های موجود در اوبونتو ۱۰.۰۴ همراه بود. این نسخه در ۲ نوع CD و DVD منتشر شد. حجم CD اندكي کمتر از ۷۰۰ مگابایت و حجم DVD کمی بیشتر از آن است. به دلیل استقبال بیشتر از دیسک CD مینت، تصمیم به دانلود و نصب این ویرایش گرفتم. تفاوت فنی این دو نسخه نیز فقط در تعداد بیشتر برنامه‌ها در نسخه DVD نسبت به نسخه CD است. متاسفانه حجم نسخه CD برای انتقال بر روی دیسک بسیار زیاد است و این نسخه را نیز باید بر روی DVD رایت کرد و مورد استفاده قرار داد. بارگذاری کامل مینت از روی دیسک زنده آن يك دقیقه و چهل ثانیه طول کشید.
(تصویر زير) در این نسخه، مینت همانند نسخه‌های پیشین از برنامه‌های غیر‌آزادی که اوبونتو نمی‌تواند با خود همراه داشته باشد استفاده می‌کند. شاید عمده تفاوت مینت با اوبونتو 0 نیز در همین باشد.
در اوبونتو هر کاربر پس از نصب آن نیاز به نصب تعدادي از برنامه‌ها و بسته‌های جانبی دارد تا دسکتاپ خود را کامل کند اما مینت این بسته‌ها را نیز درون دیسک خود جای داده است. کدک‌های صوتی و تصویری، فلش‌پلیر، درایورهای انحصاری سخت‌افزارها و سایر برنامه‌های غیر‌آزاد یا وابسته به آن‌ها نيز از این جمله‌اند. برنامه‌های اختصاصی مینت فقط به منوی آن محدود نمی‌شود.
برنامه به‌روزرسان مینت (mintUpdate)، برنامه پشتيبان‌گیری مینت (mintBackup)، برنامه تنظیمات میزکار (mintDesktop)، بلوکه‌کننده دامنه (mintNanny)، مدیر آپلود (mintUpload) و آپلودر مینت، مدیر نرم‌افزار (mintInstall) و نصب‌کننده مینت از این جمله‌اند. در طراحی مینت حداکثر سعی بر این بوده تا سادگی کار با این توزیع ایرلندی رعایت شود. به عنوان مثال با برنامه mintdesktop می‌توان طی چند ثانیه و فقط با یک کلیک دکمه‌های کنترلی پنجره (minimize، maximize و restore) را همانند اوبونتوی ۱۰.۰۴ و مک به سمت چپ انتقال داد یا مثل گذشته به سمت راست برد.
(تصویر زير ) لینوکس مینت نه تنها برای تازه‌کارها بلکه برای قدیمی‌ترها نیز جالب است. افراد باسابقه‌تر در لینوکس بیشتر از خط فرمان برای انجام کارها و دستورات خود استفاده می‌کنند. لینوکس مینت با نصب بسته‌های کم‌حجم و انجام مختصر تنظیماتی این دسته از کاربران را نیز به سمت خود کشیده است.
تصویر زير یک ترمینال در مینت را نشان می‌دهد. البته اگر ترمینال دیگری باز کنید به جای این گوزن زیبا، حیوان دیگری که می‌تواند پنگوئن، گاو یا حتی دایناسور باشد، به شما خوش‌آمد گفته و خستگی کار با محیط متنی را از چشمانتان مي‌زداید. مینت در این نسخه از هسته ۲.۶.۳۲ به همراه گنوم ۲.۳۰، مجموعه OpenOffice نسخه ۳.۲، فایرفاکس ۳.۶.۳ و موزیلا تاندربرد ۳.۰.۴ استفاده می‌کند. پیام‌رسان فوری این نسخه نیز همچنان پیدجین است.
استفاده از پیدجین در مینت در حالی صورت می‌گیرد که اوبونتو و چند توزیع مطرح دیگر به جای این برنامه از امپاتی استفاده می‌کنند. سرعت مینت در حالت زنده به دلیل حجم زیاد برنامه‌ها کمی پایین است اما اگر مینت را بر روی DVD انتقال داده باشید و دستگاه اپتیکال شما سرعت و بافر مناسبی داشته باشد کاهش سرعت در حالت دیسک زنده محسوس نخواهد بود.
تصویر زير نصب مینت ۹ با وجود نصب ۳.۶ گیگابایت بسته‌های نرم‌افزاری فقط ۸ دقیقه طول می‌کشد که زمان قابل قبول‌تری نسبت به اوبونتو ۱۰.۰۴ است. بسته‌های این نسخه مینت نسبت به نسخه قبلی تفاوت چندانی ندارند و در حقیقت نسخه‌های ارتقا یافته همان بسته‌ها هستند. زمان استارت‌آپ مینت پس از نصب بر روی دیسک سخت ۲۵ ثانیه است و برای خاموش شدن فقط به ۶ ثانیه زمان نیاز دارد.
